Szakal (Canis) – dziki pies
Szakal uchodzi za zwierzę wyjątkowo zaradne, ale również bardzo agresywne. W rzeczywistości jest to stosunkowo niewielki drapieżnik, który wprawdzie poluje na małe ssaki, ale jako oportunista woli żywić się znalezioną padliną.
Klasyfikacja
- Gromada: ssaki (Mammalia)
- Rząd: drapieżne (Carnivora)
- Rodzina: psowate (Canidae)
- Gatunek: Canis
Gatunki i występowanie
Wyróżnia się trzy gatunki szakali:
Szakal pręgowany (Canis adustus)
Zamieszkuje przede wszystkim tereny zalesione. Jest to najmniej agresywna odmiana szakala, rzadko polująca na duże ssaki. Występuje w centralnej i południowej Afryce.
Szakal złocisty (Canis aureus)
Największy ze wszystkich szakali i jedyny zamieszkujący również tereny poza Afryką. Można spotkać go północnej Afryce, południowowschodniej Europie, Środkowym Wschodnie, a także zachodniej i południowej Azji.
Choć wciąż jest on traktowany jako rodzaj szakala, badania genetyczne wskazują, że jest on bardziej spokrewniony z wilkiem i kojotem.
Szakal czaprakowy (Canis mesomelas)
Gatunek o najlżejszej budowie ciała. Uważany jest za najstarszą odmianę szakala oraz najbardziej agresywną. Zaobserwowano wielokrotne przypadki atakowania o wiele większych i cięższych zwierząt. Występuje w południowej Afryce oraz wschodnim wybrzeżu Kenii, Somalii oraz Etiopii.
Szakal etiopski (Canis simensis) (kaberu)
Za odmianę szakala uważa się również szakala etiopskiego. Jest to jednak wciąż sprawa dyskusyjna, ponieważ przypomina on swoim wyglądem lisa. Występuje on jedynie w Etiopii, a jego całkowita populacja wynosi 600 osobników.
Środowisko naturalne
Szakale żyją głównie na sawannach, pustyniach i suchych łąkach, chociaż szakale pręgowane wybierają tereny bardziej wilgotne – bagna, busz oraz góry. Zdarza się, że szakal czaprakowy jako miejsce swojego zamieszkania wybiera las.
Cechy charakterystyczne
Szakale są małymi drapieżnikami: ich waga nie przekracza 20 kilogramów, a maksymalna długość zazwyczaj nie przekracza metra. Swoim wyglądem przypominają domowego psa. Budowa ich nóg – głównie zespolenie kości – oraz duże łapy czynią ich dobrymi, długodystansowymi biegaczami. Potrafią one utrzymać stałą prędkość biegu wynoszącą 16 km/h. Na krótkim odcinku potrafią biec z prędkością powyżej 50 km/h.
Szakale mają także długie, ostre kły umożliwiające im skuteczne polowanie – głównie na małe ssaki, chociaż zwierzę to atakuje także osobniki większe od siebie.
Gatunki szakala różnią się od siebie przede wszystkim kolorem umaszczenia.
Szakal pręgowany ma sierść koloru ciemnooliwkowego oraz charakterystyczne ciemniejsze pręgi na ciele. Końcówka jego ogona jest biała.
Szakal złocisty przybiera barwę rudo-szarą, a jego sierść zimą ma więcej ciemniejszych akcentów niż latem. Pod oczami zwierzęcia widać czarne paski, a brzegi warg i policzki są w odcieniu brudnej bieli. Jego ogon zakończony jest czarną plamą.
Szakala czaprakowego od pozostałych gatunków odróżnia czarny grzbiet przypominający pelerynę. Reszta ciała ma barwę rudą.
Dieta
Szakala z powodzeniem można nazwać oportunistycznym wszystkożercą. Najczęściej polują one na niewielkie ssaki jak małe antylopy, młode gazele czy owce. Jedzą także węże i inne gady, owady, żyjące na ziemi ptactwo oraz owoce – głównie jagody – oraz trawy.
Wędrujący szakal często zatrzymuje się obwąchując teren – gotowy do skorzystania z każdej możliwości zdobycia pożywienia. Dzięki temu potrafi przystosować się do trudnych warunków środowiskowych.
Ze względu na ekspansję terytorialną człowieka szakale zaczynają być zagrożeniem dla domowego bydła i drobiu. W celu poszukiwania jedzenia zwierzęta te zaczynają odwiedzać nawet wysypiska śmieci.
Tryb życia
Szakale żyją pojedynczo lub w parach, jedynie czasem tworzą niewielkie grupy. Należą one do tych nielicznych gatunków zwierząt – jak łabędzie – łączących się w pary na całe życie.
Para szakali zaciekle broni swojego terytorium – jego strzeżeniem będzie zajmował się zarówno samiec jak i samica. Teren oznaczają za pomocą moczu oraz wydzieliny z gruczołów zapachowych, co ma odstraszyć nie tylko inne szakale, ale przede wszystkim inne gatunki zwierząt, jak lamparty, hieny oraz orły, które są naturalnymi wrogami szakali.
Szakale prowadzą nocny tryb życia – wyjątek stanowi tu szakal złocisty. Jego aktywność w ciągu dnia sprawia, że jest najczęściej spotykany przez człowieka.
Opieka nad młodymi
W jednym miocie na świat przychodzi nawet sześć młodych, zazwyczaj jest to jednak od dwóch do czterech. Małe szakale są ślepe przez 10 dni po urodzeniu i przez pierwsze kilka tygodni pozostają ukryte w zaroślach i pilnowane przez matkę.
Co ciekawe, opiekę nad małymi u szakali sprawuje nawet starsze rodzeństwo. Wszystko przez fakt, że do 14 tygodnia ich śmiertelność jest najwyższa
Po trzech tygodniach młode zaczynają bawić się z rodzeństwem. Matka karmi je mlekiem przez 2 miesiące, po 3 mogą one opuścić schronienie, a samodzielnie polować zaczynają po pół roku od przyjścia na świat. Rodzice jednak wciąż je dokarmiają.
Szakale żyją od 10 do 12 lat.
Dane/Wymiary
Wśród szakali widać dymorfizm płciowy – samce są większe niż samice. Wymiary poszczególnych gatunków szakali przedstawiają się następująco:
Szakal pręgowany (Canis adustus)
- Długość ciała: 69-81 centymetrów
- Wysokość w kłębie: 35-50 centymetrów
- Długość ogona: 30-41 centymetrów
- Waga: 6,5-14 kilogramów
Szakal złocisty (Canis aureus)
- Długość ciała: 60-106 centymetrów
- Wysokość w kłębie: 44,5-55 centymetrów
- Długość ogona: 20-30 centymetrów
- Waga: 7-11,2 kilogramów
Szakal czaprakowy (Canis mesomelas)
- Długość ciała: 60-90 centymetrów
- Wysokość w kłębie: 30-48 centymetrów
- Długość ogona: 26-40 centymetrów
- Waga: 6,8-13,8 kilogramów (waga zależy od miejsca występowania)
Szakal etiopski (Canis simensis) (kaberu)
- Długość ciała: 84-100 cm
- Wysokość w kłębie: 53-62 cm
- Długość ogona: 30 cm
- Długość zębów: 14-22 mm
- Waga: 11,2-14,5 kg samice; 14,2 – 19,3 kg samce
Szakal – ciekawostki
- Szakale są zwierzętami chronionymi.
- W Polsce odnotowano obecność szakala złocistego. W ostatnich latach zaobserwowana została ekspansja szakala złocistego na terenie Europy.
- Szakale są bardzo głośne. Z rodziną lub grupą komunikują się za pomocą wrzasku, krzyku i ujadania. Gdy znajdą martwego osobnika wydają z siebie odgłos opisywany jako syreni śpiew.
- W mitach i legendach szakale przedstawiane są często jako mądrzy czarodzieje.
- Szakal występuje w Biblii około 14 razy – głównie w celu opisania spustoszenia, samotności i opuszczenia. Wynika to z faktu, że szakale żerowały często w wymarłych miastach.
- Frederick Forsyth w 1971 roku opublikował swoją słynną powieść „Dzień Szakala” (The Day of the Jackal). Powieść została przeniesiona na ekran kinowy w roku 1973 z główną rolą Edwarda Foxa. W 1997 roku, luźno nawiązujący do powieści, został nakręcony film „Szakal” (The Jackal) z główną rolą Bruce’a Willisa.
Polecamy:
Wyczytałem,że lwy nie odganiają szakali bo służą im jako naganiacze
W Tomaszowie-Mazowieckim woj. łódzkie, mieszkańcy od kilku lat obserwują szakala pręgowanego. Zjadł już kilka kotów i małe pieski u mieszkańców zamieszkujących tereny nadpiliczne i inne rozlewiska nad rzeką Pilicą .Władze miasta nie reagują .Szakale wyjadają dzikie kaczki gniazdujące i jaja tych kaczek ,kurek i łabędzi. Coraz mniej jest ptactwa dzikiego ,zajęcy , norek, nornic ,wiewiórek .
Jak szybko biega szakal
Maksymalna prędkość szakala to 57 km/h – tutaj w tabeli jest zestawienie prędkości zwierząt i jest tam także szakal – zerknij: https://dinoanimals.pl/zwierzeta/najszybsze-zwierzeta-na-ziemi-top-10/2/
Ok dzięki dawno mnie tu nie było zapomniałem o tym zestawieniu
Czy Szakal Etiopski ma podgatunki ?
Tak, szakal etiopski ma 2 podgatunki:
– Canis simensis simensis (północny)
– Canis simensis citernii (południowy)
Szakal poluje w nocy czy w dzień ? I czy w grupach czy samotnie?
Szakale prowadzą nocny tryb życia, więc polują głównie w nocy.
dlaczego jest napisane że szakal to po łacinie canis przecież po łacinie canis to wilk rodzaj ssaka a nie szakal pytam?
Ponieważ szakal należy do rodzaju wilk (Canis)