DinozauryDinozaury drapieżneKreda

Karcharodontozaur (Carcharodontosaurus)

Karcharodontozaur (Carcharodontosaurus)

Jaszczur o zębach rekina

Karcharodontozaur to jeden największych mięsożernych dinozaurów, jakie kiedykolwiek zamieszkiwały świat. Wymiary jego czaszki wskazują, że był on jeszcze masywniejszy i większy niż budzący strach tyranozaur. Mimo to, stosunek wielkości komory mózgowej do rozmiarów całego ciała wskazuje na fakt, że zwierzę to było o wiele głupsze niż inne dinozaury tego samego rodzaju… Co jeszcze charakteryzowało tego jaszczura o zębach rekina?

Klasyfikacja

  • Gromada: zauropsydy (Reptilia)
  • Nadrząd: dinozaury (Dinosauria)
  • Rząd: dinozaury gadziomiednicze (Saurischia)
  • Podrząd: teropody (Theropoda)
  • Infrarząd: karnozaury (Carnosauria)
  • Nadrodzina: allozauroidy (Allosauroidea)
  • Rodzina: karcharodontozaury (Carcharodontosauridae)
  • Rodzaj: karcharodontozaur (Carcharodontosaurus)

W oficjalnej klasyfikacji wyróżnia się dwa gatunki karcharodontozaura:

  • Carcharodontosaurus saharicus – odkryty w 1925 roku
  • Carcharodontosaurus iguidensis – odkryty w 1997 roku, ale nazwany dopiero w 2007 roku
Karcharodontozaur (Carcharodontosaurus) – czaszka osiągała długość do 1,6 metra.

Nazwa

Nazwa „Carcharodontosaurus” pochodzi z języka greckiego. Pierwszy jej człon „karcharo” oznacza dosłownie „rekin”, drugi „odonto” tłumaczy się jako „ząb”, a trzeci „sauros” znaczy „jaszczurka”. Nazwę karcharodontozaura można tłumaczyć więc jako „jaszczur o zębach rekina”.

Występowanie

Karcharodontozaur zamieszkiwał tereny dzisiejszej północnej Afryki. To właśnie tam, a dokładniej na obszarze Algierii znaleziono po raz pierwszy jego szczątki, pozwalające opisać gatunek. Kolejne szczątki odkryto w Maroku i na terenie Republiki Nigru.

Gatunek ten występował na Ziemi około 100-93 milionów lat temu, czyli w okresie górnej kredy, w cenomanie.

Karcharodontozaur (Carcharodontosaurus) – wizualizacja.

Odkrycie

Szczątki karcharodontozaura odkryto po raz pierwszy w 1925 roku. Odkrycia tego dokonali Charles Depéret i J. Savornin. Początkowo został on zaklasyfikowany jako Megalosaurus saharicus. Współcześnie używaną nazwę nadał mu dopiero Ernst Freiherr Stromer von Reichenbach w 1931 roku. Dalsze badania zostały jednak uniemożliwione przez wybuch II wojny światowej. Podczas nalotów bombowych szczątki karcharodontozaura uległy zniszczeniu.

Nowe skamieniałości zostały znalezione dopiero w 1995 roku przez paleontologa Paula Sereno na terenie Maroka (Carcharodontosaurus saharicus). Dwa lata później (w roku 1997 r.) badacze odkryli także drugi gatunek karcharodontozaura, którego szczątki znaleźli na terenie Nigru (Carcharodontosaurus iguidensis).

Czaszka karcharodontozaura (Carcharodontosaurus) w zestawieniu z czaszką człowieka…

Cechy charakterystyczne

Karcharodontozaur to zwierzę wyjątkowo potężne. Długość jego czaszki wynosiła około 1,6 metra – większą miał jedynie giganotozaur (Giganotosaurus) i spinozaur (Spinosaurus). Niewyobrażalnie silne szczęki wyposażone były w rzędy długich na około 20 centymetrów i ostrych jak brzytwa zębów.

Masywnie zbudowana była także krępa szyja i umięśniony tułów dinozaura. Tylne kończyny były silniejsze oraz lepiej rozwinięte niż przednie – o wiele krótsze i mniejsze. Zarówno przednie jak i tylne nogi miały ogromne pazury.

Dawniej twierdzono – głównie na podstawie rozmiarów czaszki – że karcharodontozaur to największy z dinozaurów drapieżnych. Obecnie tytuł ten przysługuje innemu przedstawicielowi wielkich gadów – spinozaurowi.

Karcharodontozaur (Carcharodontosaurus).

Mózg i ucho wewnętrzne

Ze względu na ilość przeprowadzonych badań, karcharodontozaur to jeden z najlepiej poznanych prehistorycznych gadów pod względem neurologicznym. Ich wyniki mówią bardzo dużo na temat powiązań między mózgiem tego gatunku dinozaura, a współcześnie żyjącymi ptakami i gadami.

Jeśli chodzi o kanały półkoliste ucha wewnętrznego przypominają one te charakterystyczne dla jaszczurek, żółwi, ale nie dla ptaków. Ich ułożenie najbardziej podobne jest do tego występującego u współczesnych krokodyli.

Tradycyjnie, aby ustalić rozmiar mózgu porównuje się rozmiar przestrzeni komory mózgowej do wymiarów całego ciała. Nie jest to jednak pomiar doskonały. Nie do końca wiadomo bowiem, jaką część tej komory faktycznie zajmował mózg.

Jeden z badaczy Hans C. E. Larsson próbował więc zminimalizować błędy w pomiarach wykorzystując do nich nie rozmiar całego ciała lecz grubość opony twardej. Jego wyniki były być może bardziej dokładne niż uzyskane tradycyjnym sposobem, ale wciąż niejednoznaczne.

Najdłuższe zęby karcharodontozaura (Carcharodontosaurus) osiągały niemal 20 cm długości. Tak, ząb na zdjęciu powyżej jest nieco krótszy, jest bowiem odłamany.

Lokomocja

Karcharodontozaur miał wyjątkowo silne i umięśnione kończyny tylne. Dzięki temu najprawdopodobniej mógł poruszać się z prędkością dochodzącą do 32 kilometrów na godzinę. Nie można jednak stwierdzić jednoznacznie jaką prędkość osiągał.

Jeśli jednak by tak było, to umiejętność szybkiego poruszania się połączona z wyjątkową siłą oraz ogromnymi ostrymi zębami, czyniłaby z karcharodontozaura niepokonanego drapieżcę.

Karcharodontozaur, choć to pewnie dla wszystkich fanów dinozaurów oczywiste, poruszał się na dwóch nogach.

Czaszka karcharodontozaura (Carcharodontosaurus).

Dieta

Karcharodontozaur był agresywnym drapieżcą, który żywił się wyłącznie mięsem. Jest wysoce prawdopodobne, że ten olbrzym mógł popadać w konflikt z innym ogromnym żyjącym ówcześnie dinozaurem – spinozaurem (Spinosaurus). Biorąc pod uwagę rozmiar obu zwierząt musiały być to wyjątkowo widowiskowe potyczki.

Karcharodontozaur był wyjątkowo aktywnym drapieżnikiem, który znajdował się bardzo wysoko w łańcuchu pokarmowym. Jego teren łowiecki mógł osiągać nawet 500 km2.

Karcharodontozaur (Carcharodontosaurus) – porównanie wielkości z człowiekiem.

Karcharodontozaur vs Spinozaur

W 2008 roku znaleziono fragment szkieletu spinozaura, w którym jedna z kości grzebienia była odgryziona i nosiła ślady nie po zębach innego spinozaura, lecz przypominające ugryzienie karcharodontozaura. Wniosek nasuwał się więc sam – występujące na tym samym terenie i w tym samym czasie wielkie drapieżne gady musiały się ze sobą ścierać. To rzadkość, bowiem większość z wielkich drapieżców (tyranozaur, mapuzaur, giganotozaur czy torwozaur) nie posiadały równych sobie rywali w walce o pokarm.

Pomimo różnicy w wielkości (spinozaur był większy i cięższy) karcharodontozaur nie pozostawał mu dłużny 🙂

Porównanie wielkości: Spinozaur (Spinosaurus), Giganotozaur (Giganotosaurus), Karcharodontozaur (Carcharodontosaurus), Tyranozaur rex (Tyrannosaurus rex), Mapuzaur (Mapusaurus).

Karcharodontozaur w kulturze

Karcharodontozaur nie był wprawdzie bohaterem żadnych filmów ani powieści, jak równie potężny tyranozaur. Zamiast tego pojawiał się w wielu grach komputerowych poświęconych właśnie dinozaurom czy budowaniu własnego parku jurajskiego.

W filmie Park Jurajski III, dochodzi do pojedynku pomiędzy spinozaurem a tyranozaurem. W rzeczywistości taki pojedynek nie mógł by mieć miejsca ze względu na odległość czasową i terytorialną dzielącą oba wielkie gady. Miejsce T. rexa mógłby jednak z powodzeniem zastąpić karcharodontozaur.

Jaki byłby wynik takiego pojedynku? O tym nieco więcej w kolejnym artykule 🙂

Karcharodontozaur (Carcharodontosaurus.

Szczegółowe dane/wymiary

Karcharodontozaur (Carcharodontosaurus)

Karcharodontozaur to jeden z najpotężniejszych drapieżnych dinozaurów jakie kiedykolwiek występowały na świecie. Długość jego ciała wynosiła najprawdopodobniej około 12-13 metrów, a waga mieściła się w przedziale od 6 do 15 ton.

Dane/wymiary
  • Długość: 12–13 m
  • Długość czaszki: 160 cm
  • Wysokość w biodrach: ok 3,6 m
  • Waga: 6–15 ton /  6.4 tony (2020 r.)
  • Długość zębów: ok 20 cm
  • Prędkość: ok 30 km/h
Występowanie
  • Teren dzisiejszej Afryki (Algieria, Maroko i Republika Nigru)
  • Żył: 100–93 mln lat temu / górna kreda: cenoman
Odkrycie
  • Teren dzisiejszej Afryki (Algieria, Maroko i Republika Nigru)
  • Odkryty: 1925, 1931, 1995, 1997 r.
  • Odkrywca: (Depéret & Savornin, 1927) Stromer, 1931
  • Carcharodontosaurus saharicus opisany został w 1931 roku przez Stromera
  • Carcharodontosaurus iguidensis opisany został dopiero w grudniu 2007 roku przez Brusatte i Sereno
Karcharodontozaur (Carcharodontosaurus).

Karcharodontozaur – ciekawostki

  • Poziom inteligencji karcharodontozaura był najprawdopodobniej tak niski, że z łatwością przechytrzyłby go niewielki pudel.
  • Zęby karcharodontozaura były wielkości dużych bananów.
  • Jeśli karcharodontozaur mógł przyjmować nieco bardziej wyprostowaną sylwetkę, byłby wówczas wyższy niż dwupiętrowy budynek.
  • Jako wyjątkowo duże zwierzę, karcharodontozaur potrzebował do życia sporego terytorium. Oznacza to, że często wdawał się w walki z innymi dinozaurami zamieszkującymi te same obszary. Zarówno z dinozaurami ze swego gatunku, jak i ze spinozaurami.
Karcharodontozaur (Carcharodontosaurus) posiadał potężne pazury zarówno przy górnych jak i przy dolnych kończynach.

Polecamy


Baza Dinozaurów

85 komentarzy

  1. Hipoteczne starcie Karcharodontozaura ze Spinozaurem.Jak według was mogło wyglądać takie starcie?.
    Przypuszczam że mimo wszystko poszłyby swoimi drogami ponieważ dla jednego jak i dla drugiego
    to starcie było skazywane na straty….

    1. Zarówno Karcharodontozaur jak i Spinozaur to ogromne gady. Oba żyły na tym samym terenie i w podobnym okresie, więc to, że takie potyczki miały miejsce jest więcej niż pewne. Dowodem na to są choćby kości spinozaura na których znajduje się ślad po ugryzieniu pasujący do szczęk karcharodontozaura.

      Nie wiemy jak wielki był ostatecznie spinozaur – obecne szacunki podają jego długość w przedziale 12,6-18 metrów. Jeśli przyjmiemy zatem wielkość podobną do karcharodontozaura (12-13 metrów) to mielibyśmy do czynienia z przeciwnikami podobnej wielkości i masy. Oczywiście mamy tu wiele założeń, bo i waga samego karcharodontozaura jest szacowana w dużym zakresie (6-15 ton).

      Skłaniając się jednak do analizy pojedynku podobnej wielkości gadów, musielibyśmy mieć na względzie, że szczęki i uzębienie spinozaura wskazują na odżywianie się głownie rybami (podobnie jak gawial). Czaszka i szczęki karcharodontozaura wskazują, że to typowy mięsożerny zabijaka. Osobiście skłaniamy się ku tezie, że tak jak gawial ma mniejsze szanse w starciu z krokodylem, tak porównywalnej wielkości spinozaur w ostatecznym starciu miałby nieco mniejsze szanse na zwycięstwo z karcharodontozaurem – w stosunku 6:4 na rzecz karcharodontozaura.

      Oczywiście w naszej pobieżnej analizie przyjęliśmy pewne uproszczenia, o których wspominamy powyżej. W kulturze masowej i filmach prezentujących te gady mamy cały czas utrwalony stereotypowy obraz spinozaura jako gada większego od karcharodontozaura – czy jest to obraz prawdziwy, zapewne dowiemy się, jeśli pojawią się bardziej kompletne szkielety z wykopalisk w Afryce.

      1. Po pierwsze jest błąd, po łacińsku tyranozaur to tyrannosaurus. Po drugie karcharo nie miał tak wielkiego terytorium jak niedźwiedź krótkopyski.
        Niedźwiedź krótkopyski potrzebuje terytorium o powierzchni od 800-1300 km. .

      2. Po 1 jest błąd nie po „łacińsku” tylko łacinie po 2 nie tyrannosaurus tylko Tyrannosaurus – nazwy rodzajowe w języku łacińskim piszemy zawsze z dużej litery i kursywą.

      1. Tak pamiętam cię-to ty mnie zablokowałeś, choć nic nie zrobiłem poprawiłem te 4-6 m na 3,6 metra zobacz sam w tym artykule, i musiałeś mnie zablokować

  2. Spinozaur nie osiągał takich rozmiarów. Nie był agresywnym drapieżnikiem jak karcharodontozaur. Według najnowszych odkryć, spinozaur osiągał wagę 6-7 ton i nie mógł
    przekraczać długości 15 metrów(co i tak czyni go najdłuższym teropodem). Poza tym spinozaur nie mógł chodzić na dwóch nogach, gdyż jego środek ciężkości znajdował się nie w położeniu ud lecz nie mal w samym środku kręgosłupa. Natomiast karcharodontozaura można opisać jako szczytowego drapieżnika tamtych czasów. Drapieżnik ten osiągał długość 12-13 metrów i przeciętnie warzył 8 ton. Był ogromnym drapieżnikiem polującym w grupach jak jego kuzyni: giganotozaur i jeszcze większy mapuzaur. Moim zdaniem gdyby doszło da spotkania tych gadów spinozaur po prostu by odszedł jak gdyby nic się nie stało, a tym czasem karcharodontozaur ciągle by nań ryczał chcąc go odpędzić

  3. Dlaczego na pierwszym zdjęciu
    Jest daspletozaur a nie karcharadonto? Odrazu widać że
    Jego kształt czaszki jest inny!

    1. To były porównywalne wielkością dinozaury, więc mógłby go powalić, choć pojedynek byłby wyrównany.

  4. Cóż, Karcharodontozaur to wg. mnie jeden z nielicznych teropodów który nie byłby skazywany na porażkę w starciu z t-rexem. Był to szczytowy drapieżca ekosystemu Afryki sprzed 95 milionów lat. Patrząc na jego anatomię można wywnioskować że dysponował zabójczym ugryzieniem: posiadał wielką czaszkę pełną długich i ostrych zębów którymi zadawał głębokie rany. Nie miał tak silnych szczęk jak t-rex ale przecież ugryzienie po którym ofiara szybko się wykrwawia może być równie skuteczne. W dodatku był od t-rexa nieco większy: długość ciała miał niewiele większą, wręcz porównywalną ale osiągał większą masę ciała. to oznacza że również musiał być mocno zbudowanym teropodem który w dodatku mógł sprawnie i szybko się poruszać, zapewne szybciej od tyranozaura. Tak więc fizycznie to bardzo silny i niebezpieczny dinozaur. T.rex poza silniejszymi szczękami dysponował większą inteligencją, tylko w jaki sposób mogłaby się to przełożyć w walce? Generalnie dla mnie ewentualne starcie tych teropodów to 1:1.

    1. W bezpośrednim starciu nieco większa T. rexa inteligencja z pewnością nie miałaby znaczenia.Pośród zawodników MMA czy bokserów intelektualistów raczej nie uświadczymy 🙂 Kiedy jednak przyglądam się dużo słabszym zębom i szczękom karcharodontozaura, to jednak w takim starciu obstawiałbym T. rexa jako potencjalnego zwycięzcę.

      1. Faktem jest że gdyby t-rex chwycił szczękami każdego innego teropoda, zwłaszcza za wrażliwą część ciała jak np. kark to pokonałby każdego. Po prostu siła jego szczęk zrobiłaby swoje. Niemniej nie można odbierać szans karcharodontozaurowi. Jego szczęki były znacznie słabsze ale za to uzbrojone w wielkie ostre jak sztylety zęby. Gdyby ugryzł nimi t-rexa w wrażliwe miejsce to ten mógłby się szybko wykrwawić, ponadto w ewentualnym zwarciu był równie silny jeśli nie silniejszy jak t-rex. Reasumując stawiam 1:1 i uważam że wygrałby ten który ugryzłby pierwszy.

      2. Achyt zgadzam się , choć nie we wszystkim – ostatnie badania wskazują jednak iż T.rex był największym teropodem. Ale no cóż , racja jego ugryzienie było zabójcze – według mnie , był w stanie w pojedynkę polować na Paralitytany gdyż tak jak piszesz – jego ugryzienie mogłoby spowodować wykrwawienie się nawet tak wielkiej ofiary. Uważam , że zostało to świetnie pokazane w ( choć nie jest to naukowe źródło ) w serialu BBC Wędrówki Z Dinozaurami ,,Kraina Gigantów ” . W tym odcinku w jednej ze scen Nigel Marven trafia na Iguanodona , którego zranił Giganotozaur – rana od ugryzienia bardzo krwawiła . W dodatku Karcharodontozaur był lżejszy i szybszy od Giganotozaura , więc kąsał tez zapewne szybciej i jego ugryzienie było jeszcze skuteczniejsze. W starciu z T.rexem również stawiam na fifty – fifty

      3. Maciek

        Ten post który wyżej napisałem był przed wynikami jakie udostępnił nam Shahen. Obecnie więc nieco większe szanse dawałbym t-rexowi bo to on okazał się masywniejszy. Ale całkowite skreślanie w takim pojedynku Giganotozaura i Karcharodontozaura jest wg. mnie błędem. Obecnie więc określałbym szanse 60-40 w stronę t-rexa 🙂

    2. Achyt trzeba jednak pamiętać że tyranozaur był od Carcharodontozaura znacznie masywniejszy o około 2,4 t więc jest trochę różnicy od giganotozaura około 200kg-2 t

  5. Waga karcharodontozaura wynosiła około 7,6-9,1tony a waga spinozaura wynosiła około 8-9,8tony a długość 14-16metrów.

      1. Moja lista najdłuższych teropodów

        1. Spinozaur 14.4 m i 6.5 t
        2. Giganotozaur 13.2 m i 8.2 t
        3. Tyranozaur 13 m i 9.6 t
        4. Mapuzaur 12.6 m i 6.9 t
        5. Karcharodontozaur ok. 12 m

        1. Spinozaur 6,5 tony 14,4 m
          Giganotozaur 7,3 t 12,2-12,4 m m
          Carcharodontozaur 6,4 t 12 m
          Mapuzaur 12 m 6,9 tony
          Tyranozaur 12,5 metra i 9,6 t

  6. Tak, bo przeciętny Spinozaur Afrykański ważył 12 ton. ???. A pisklęta Spinozaura miały 4 metry i ważyły 240 kilogramów. Jak? Skoro dorosły Spinozauryd Australijski miał 10 metrów, a młode 2-3 metrów, to Spinozaur jeśli rzeczywiście miał 15 metrów to były o połowę większy od Australijskiego krewnego. Tak więc jeśli tak było młody Spino miał 3-4 metrów. Co do wagi jeśli Spinozaur ważył 12 ton, to byłby 2x cięższy od Słonia afrykańskiego. A więc 240 kg, dla młodziaka, bo jest dwa razy cięższy od 120 kg słoniątka.

    1. Nie zapominajmy, że dinozaury to nie ssaki i wykluwały się z jaj. Młody spino, to pojęcie względne, z pewnością nie tuż po wykluciu, bo wtedy był raczej niewielki 🙂

      1. Jeśli dzisiaj w Afryce żyłby nieletni Spinozaur, to by zmiótł wszystkie drapieżne ssaki z powierzchni Ziemi XD! ? HA! HA! HA! ? ? ? ? ? ? ? ?

      2. Po 1. Spinozaur nie ważył 12 ton a po drugie zmiótłby wszystkeie wodne , bo na inne raczej nie polował 😀 xd

    2. Wg. Twoich własnych danych rekord spinosaurusa miał 26 ton wagi ciała ( porównując do 13 t słonia )
      Naprawdę ważył ok. 6.5 tony

  7. Droga redakcjo !

    Czy aby na pewno szkielet na ostatnim zdjęciu należy do Karcharodontozaura? Umiejscowienie otworów w czaszce oraz wygląd zębów raczej na to nie wskazują. Pzdr.

    1. Mati, zerknij do rankingu TOP 10 najdłuższych drapieżnych dinozaurów i do artykułu Król dinozaurów jest tylko jeden, tam jest to wszystko opisane i w artykule i w komentarzach.

  8. Redakcjo, holotyp C. saharicus miał <11 m, a paratyp ~12 m z czaszką o dł. 1.53 m
    Mam takie pytanie, dlaczego na dinoanimals są oszacowania z 2007 roku? Np. 14 tonowy giganotozaur i 15 metrowy karcharodontozaur

    1. Wiele artykułów pochodzi z 2012 czy 2013 roku (przy każdym artykule jest data) i oparte są o dane, które były wówczas dostępne w literaturze. Ponieważ nasz zespół jest niewielki a mamy kilka tysięcy artykułów, to nie jesteśmy w stanie ich wszystkich na bieżąco aktualizować, nad czym bolejemy. Czynimy to sukcesywnie, ale jednocześnie tworzymy nowe teksty, które są pracochłonne.
      Dziękujemy za wszystkie uwagi – wprowadziliśmy już aktualizacje do niektórych teropodów AD. 2020.

          1. Chciałbym zacząć pisać artykuły. Czy mógłbym zacząć pisać?

  9. Redakcjo te dane są mało prawdopodobne

    C.Saharicus 6,4 t 12 m

    C. Iguidensis 3,7 t 10 m

    S.Aegptiacus 6,5 tony dla MSNM V4047 14,4 m

    T.rex dla Scotty 9,6 t i 12,5 metra dla Sue 9,1 t i 12,3 m

    G.Carolinii 12,2 m dla holotypu i około 12,4 m długości oraz 7,3 tony

    M.Rosea Ponad 12 m i 6,9 t

  10. Czy karcharodontozaur czy gigantozaur czy mapuzaur,tyranotytan,tarbozaur,gorgozaur,albertozaur,daspletozaur,tyranozaur rex,barionyks,karnotaur,mażungazaur,ceratozaur,suchomim,allozaur czy spinozaur który z nich wygra pytam?

    1. Tyranozaur (w sensie T. rex, bo tyranozaurów było wiele) wygrałby ze wszystkimi wymienionymi przez ciebie dinozaurami.

      1. Ale tyranozaury rexy nie były największe i najcięższe bo większy i cięższy był o d nich giganotozaur, karcharodontozaur,mapuzaur, tyranotytan i spinozaur pytam?

          1. Naprawdę przecież w filmach mówią że spinozaur ważył 12 ton marcinie a tyranozaur rex 8 ton więc spinozaur był cięższy😀.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button