Park Narodowy Freycineta – najstarszy park narodowy Tasmanii
Tasmania, wyspa położona na drugim końcu świata, obfituje w niezwykłą dla naszych oczu faunę i florę. Jej unikatowość zauważono i ceniono od wielu lat, dlatego czyniono wiele starań, aby w możliwie jak największym stopniu ją chronić. Jednymi z najcenniejszych rejonów są te, które już w 1916 r. zostały objęte ochroną jako Park Narodowy Freycineta.
Park Narodowy Freycineta jest – obok Mount Field National Park – najstarszym tego typu obiektem na Tasmanii. Jego nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego kapitana kierującego wyprawą badawczą w południowe rejony Pacyfiku. Park ten słynie przede wszystkim z form skalnych zbudowanych z czerwonego i różowego granitu, a także z szeregu szczytów tworzących formację zwaną „Hazards”. Oczywiście – jak przystało na Tasmanię – nie mogło tu zabraknąć unikatowych gatunków roślin i zwierząt. Łącznie żyje tam aż 49 gatunków endemitów typowych dla Tasmanii.
Położenie i klimat
Park Narodowy Freycineta został założony 29 sierpnia 1916 r. Jest położony na wschodnim wybrzeżu Australii. Obejmuje całą wyspę Schouten oraz większą część Półwyspu Freycineta, od którego wziął nazwę. Od początku zajmował obecną powierzchnię, równą 169 km2. Do parku wlicza się też zatokę Wineglass Bay.
Klimat panujący w Parku porównywany jest do tego, jaki panuje we Francji – z tym, że notuje się tutaj ponad 300 słonecznych dni w roku. Deszcze są rzadkie, ale bywają dość gwałtowne, dlatego roczna suma opadów wynosi ponad 600 mm. Najcieplejszym miesiącem jest styczeń z temperaturami średnio 13,1-22,8°C (rekordowo 36,4°C), zaś najzimniejszym – lipiec, gdy temperatury wynoszą 5,7-13,7°C (najniżej -0,5°C).
Geologia
Park Freycineta słynie z formacji skalnych, przede wszystkim zbudowanych z różowego i czerwonego granitu. Sprawiają one, że wybrzeże oglądane z daleka ma charakterystyczny różowy odcień. Najsłynniejszą formacją jest pasmo skał zwane „The Hazards”, znajdujące się nad zatoką Wineglass. Pasmo składa się z 5 szczytów ułożonych niemal w jednej linii.
Nazwa „The Hazards” wbrew pozorom nie ma nic wspólnego z hazardem, lecz pamiątką po zamieszkującym w okolicy łowcy wielorybów o nazwisku Hazard. Przed laty mieszkańcy okolicy postanowili go w ten sposób uczcić z sobie tylko znanych powodów. Zaledwie kilkadziesiąt kilometrów dalej nikt o tym człowieku nigdy nie słyszał…
Flora
Roślinność w Parku Narodowym Freycineta przystosowana jest do upalnego lata i łagodnej zimy, a także długich okresów bezdeszczowych. Dominują tam zarośla i lasy utworzone z drzew i krzewów sucholistnych. Pospolite są eukaliptusy, a także rośliny z rodzajów Banksia i Leptospermum.
Rosną tam również lasy złożone głównie z akacji Acacia longifolia. Ogółem rośnie tam około 500 gatunków roślin, w tym 80 gatunków storczyków. Wiele z nich to rośliny rzadkie, występujące na ograniczonym obszarze, które są wpisane na utworzoną w 1995 r. listę roślin zagrożonych wyginięciem na terenie Tasmanii i objętych specjalnymi programami ochronnymi, mającymi na celu m.in. ścisłe monitorowanie liczebności i stanu roślin.
Fauna
Jednym z największych ssaków w Parku jest walabia Bennetta. Najczęściej żyje wśród suchych zarośli i traw, ale jest mało płochliwa i czasami daje się obserwować z bardzo bliskiej odległości. Osobliwością jest również pademelon – niewielkie zwierzę spokrewnione z kangurem, ale o zupełnie innej sylwetce: niewielkie, krępe, z krótkim pyszczkiem i ze znacznie krótszymi łapami. Z drapieżników charakterystyczny jest niełaz plamisty – zwierzę wielkości kota i zajmujący podobną niszę ekologiczną, który obecnie żyje już tylko na Tasmanii. Z torbaczy można też spotkać diabły tasmańskie, których liczebność jednak znacznie spadła z powodu wyniszczającego je nowotworu pyska. Pospolite są tam różne gatunki oposów. W zalesionych rejonach parku można spotkać lotopałanki.
Cechą Parku Freycineta jest to, że dość pospolite są tam zwierzęta, które nie są na Tasmanii zbyt często spotykane. Należy do nich pseudomysz malutka – niewielki gryzoń objęty specjalnym programem ochronnym. Poza tym tylko w tym parku żyją pałaneczki – niewielkie torbacze przypominające nieco nasze popielice. Co ciekawe, na kontynencie australijskim są one dość często spotykane, a zagrożone wyginięciem są właśnie na Tasmanii. Park ten zamieszkują również kolczatki.
Park Narodowy Freycineta jest doskonałym miejscem do obserwacji ptaków. Spotyka się ich tutaj wiele gatunków, przy czym większość z nich jedynie na teren parku zalatuje. Najokazalszym ptakiem parku jest bielik białobrzuchy – drapieżnik osiągający blisko 2,2 m rozpiętości skrzydeł. Wśród skał parku swoje gniazda budują sokoły brunatne. Miłośnicy ptaków zwracają też uwagę na chwostki – niewielkie owadożerne ptaki, których samce w okresie godowym wyróżniają się niezwykłymi barwami. Nad wodami okalającymi półwysep można oglądać albatrosy oraz rybitwy. Nie ma tam natomiast papug – poza jednym gatunkiem, który z rzadka gnieździ się tam latem.
Na terenie Parku Narodowego Freycineta liczne są oczywiście również gady. Spośród jaszczurek pospolite są trzy gatunki scynków – wszystkie będące endemitami Tasmanii. Ciekawostką są też krępe jaszczurki z rodzaju Rankinia, zwane „smokami górskimi” z racji groźnego wyglądu (choć głównie na zdjęciach, gdyż faktycznie są bardzo małe). Jeśli chodzi o węże, przeważają tu zdecydowanie gatunki jadowite, w tym austrelapsy. Z płazów spotyka się crinie, zwane też żabami australijskimi, które przystosowane są do życia w warunkach pustynnych. Za najładniejszego płaza parku uważa się zaś australorzekotkę różnobarwną.
Warto też dodać, że wody okalające półwysep Freycineta są dobrym miejscem do obserwacji waleni. Do często obserwowanych należą waleń południowy oraz humbak, które często sam odpoczywają.
Zagrożenia
Na terenie Parku Narodowego Freycineta żyje szereg zwierząt i roślin, które są bardzo rzadkie w całej Tasmanii, a w innych rejonach świata są w ogóle niespotykane. Gatunki te objęte są specjalnymi programami badawczymi. Okazało się, że wielkim zagrożeniem dla zwierząt jest ruch samochodowy – co roku pewna liczba zwierząt ginie pod kołami. Niektóre zwierzęta wybiegają na drogi, kierowane stresem powodowanym przez hałas generowany na szlakach turystycznych. Poza tym często obserwuje się celowe lub przypadkowe niszczenie roślinności za sprawą turystów pieszych, wybierających się w najbardziej niedostępne rejony parku, a także uprawiających jazdę konną.
Wielkim zagrożeniem dla fauny parku może okazać się zanik drapieżnych torbaczy: diabła tasmańskiego i niełaza plamistego. Ten pierwszy stał się ofiarą raka pyska – choroba ta dziesiątkuje zwierzęta, co może w przyszłości wpłynąć znacząco na cały ekosystem parku. Z kolei niełazy plamiste są skutecznie wypierane przez sprawniejsze koty domowe. W dodatku niełazy są bardzo wrażliwe na toksoplazmozę roznoszoną przez koty. Naukowcy przypuszczają, że w najbliższym czasie w parku nastąpią znaczne zmiany – zarówno jeśli chodzi o liczebność zwierząt, jak i o ich zachowanie.
Turystyka
Park Narodowy Freycineta został założony głównie ze względów naukowych, ale odgrywa też pełni też ważną rolę w turystyce. Przede wszystkim jest miejscem, gdzie można stosunkowo łatwo obejrzeć niespotykane nigdzie poza Australią rośliny i zwierzęta. Dlatego dochody z turystyki w tym parku są jedną z najważniejszych pozycji budżetu wschodniej Tasmanii. Dużą popularnością cieszą się też plaże nad Wineglass Bay, uznawane za jedną z 10 najpiękniejszych plaż na świecie.
Park Narodowy Freycineta w liczbach
- Angielska nazwa: Freycinet National Park
- Rok założenia: 1916
- Powierzchnia: 169 km2
- Liczba zwiedzających: 200 000 (w 2008 r.)
Ciekawostki
- Louis de Freycinet, od którego pochodzi nazwa Parku, był francuskim podróżnikiem, który zamierzał zająć się badaniem przyrody i ludów wysp Pacyfiku. Kosztowna wyprawa trwała trzy lata (1817-1820) i doszła do skutku tylko dlatego, że ówczesny król Ludwik XVIII pragnął odzyskania prestiżu Francji, a przede wszystkim utraconych kolonii.
- W wyprawie Freycineta, brała udział również jego żona, Rose. W tamtych czasach kobietom nie wolno było brać udziału w takich rejsach, więc weszła na statek w przebraniu jako marynarz. Jej mąż o tym wiedział, ale poza nim przez cały czas trwania wyprawy nikt nie zorientował się w mistyfikacji. Rose poczyniła wiele badań i spostrzeżeń, które opisywała w pamiętniku. Po wydrukowaniu w 1827 r. stał się niezwykle cenioną publikacją naukową.
Polecamy
