Margaj, ocelot nadrzewny (Leopardus wiedii)
Drzewołaz i nocny łowca. Margaj to kot o specyficznych upodobaniach, ogromnych oczach i pięknym, nakrapianym futrze. Jeśli pamiętacie bajkę o Shreku (któż jej nie pamięta, prawda :)?), to z pewnością przypominacie sobie postać Kota w butach z jego ogromnymi oczami. Jeśli wydawały wam się nieprawdopodobnie wielkie i piękne, to z pewnością powinniście poznać bohatera naszej dzisiejszej opowieści, aby uwierzyć, że takie oczy istnieją naprawdę 🙂
Dlatego dziś przenosimy się na kontynent południowoamerykański, aby poznać bliżej kuzyna ocelota.
Klasyfikacja
- Gromada: ssaki
- Rząd: drapieżne
- Rodzina: kotowate
- Rodzaj: Leopardus
- Gatunek: margaj/ocelot nadrzewny
W obrębie gatunku sklasyfikowano 10 podgatunków:
- Leopardus wiedii amazonicus – zachodnia Brazylia, centralne Peru, Kolumbia i Wenezuela
- Leopardus wiedii boliviae – Boliwia
- Leopardus wiedii cooperi – północny Meksyk
- Leopardus wiedii glauculus – centralny Meksyk
- Leopardus wiedii oaxacensis – południowy Meksyk
- Leopardus wiedii nicaraguae – Honduras, Nikaragua, Kostaryka
- Leopardus wiedii yucatanicus – Jukatan
- Leopardus wiedii pirrensis – Panama, Kolumbia, Ekwador, Peru
- Leopardus wiedii salvinius – Chiapas, Gwatemala, Salwador
- Leopardus wiedii wiedii – wschodnia i centralna Brazylia, Paragwaj, Urugwaj, północna Argentyna
Występowanie
Zamieszkuje lasy deszczowe na terenach południowego Meksyku, Ameryki Środkowej i północnej części Ameryki Łacińskiej, na wschód od Andów. Południowy zasięg obejmuje Urugwaj i północną Argentynę. Przebywa prawie wyłącznie w gęstych lasach formacjach leśnych – od wiecznie zielonych dżungli, przez lasy kserofityczne (suche), po rozległe lasy mgliste i łęgowe, czasem spotykany na zacienionych plantacjach kakao i kawy.
Charakterystyka
Wygląd
Bardzo często mylony ze swym bliskim krewnym – ocelotem (Leopardus pardalis), bowiem wzory i ubarwienie futra są do siebie mocno zbliżone: sierść pokrywają nieregularne, podłużne plamki i łaty z czarnymi brzegami, „tło” ma jasnobrązowy odcień, czasem wpadający w żółć, a nawet pomarańcz. Spód ciała nabiera odcieni od płowej żółci do bieli.
Futro jest grube i miękkie, ogon – długi, służący jako pomoc w utrzymaniu równowagi podczas wspinaczki po drzewach, posiada wiele ciemnych pierścieni i czarną końcówkę. Zewnętrzna strona uszu jest czarna, a na samym środku widnieje biała okrągła łatka.
Dzięki wielkim oczom może dobrze widzieć w nocy. Mimo dużego podobieństwa do ocelota, margaj różni się od niego wyglądem głowy, która jest nieco krótsza, oczy są większe, a ogon i kończyny – dłuższe. Rozmiary ma zbliżone do wspomnianego wcześniej kuzyna oraz innego krewnego – kota tygrysiego (Leopardus tigrinus).
Dobry wspinacz
Jest lepszym wspinaczem od pozostałych kotów z rodzaju Leopardus, przez co często określa się go również mianem ocelota drzewnego. Podczas, gdy ocelot to drapieżnik naziemny, margaj może spędzić całe swoje życie w koronach drzew skacząc z jednego na drugie, łapiąc ptaki i małpy. Jest to jeden z dwóch gatunków kotowatych, który ma obrotowe nadgarstki pomagające we wspinaczce i schodzeniu z drzewa (drugi to pantera mglista).
Obserwując kota domowego schodzącego z drzewa zauważymy, że ciało jest skierowane ogonem w dół, natomiast margaj schodzi z głową w dół i charakteryzuje się imponującą, nawet jak na kota, zwinnością – nadgarstki obracają się o 180o, dzięki czemu potrafi chwytać się gałęzi zarówno tylnymi, jak i przednimi łapami.
Dieta i sposób polowania
Ponieważ margaj prowadzi głównie nocny tryb życia i niezmiernie trudno go obserwować, większość informacji na temat diety pochodzi z badanych próbek kału i treści żołądkowej. Żywi się małymi ssakami (w tym małpami), ptakami, jajami, jaszczurkami i żabami. Może również jeść trawę i inne rośliny, najprawdopodobniej w celu ułatwienia procesu trawienia.
Raport z 2006 roku dotyczący margaja wykazał, że zwierzę jest w stanie polować wyłącznie na drzewach, choć potrafi łapać zwierzęta naziemne, takie jak szczecińce czy świnki morskie. Dodatkowo udowodniono, że stosuje tzw. agresywną mimikrę dźwiękową, aby zwabić ofiarę – zarejestrowano odgłosy wydawane przez margaja, przypominające do złudzenia nawoływanie młodych tamaryny dwubarwnej (Saguinus bicolor), podczas gdy w pobliżu znajdowała się grupa tych małp.
Zachowanie
„Nocny marek”, choć na niektórych obszarach występowania obserwowano go polującego za dnia. Większość życia spędza na drzewach, ale może przemieszczać się po ziemi, zwłaszcza wtedy, gdy zmienia teren łowiecki. Dnie spędza na odpoczynku w niedostępnych gałęziach drzew lub wśród plątaniny lian.
Prowadzi samotniczy tryb życia, z osobnikami przeciwnej płci spotyka się wyłącznie w okresie rozrodczym. Margaj ma raczej małe szanse na spotkanie innego margaja, bowiem rozmieszczenie terytoriów wygląda jak szachownica, a sam areał osobniczy jest duży – od 11 do 16 km2. Do znakowania swojego terenu używa moczu, który rozpyla na ziemi i gałęziach. Wokalizacje nie stanowią podstawy komunikacji wewnątrzgatunkowej.
Rozmnażanie
Samice mają ruję przez 4 – 10 dni w ciągu 32 – 36-dniowego cyklu. W tym czasie nawołują samców długimi, jęczącymi wokalizacjami. Samce reagują swoistego rodzaju wyciem i pokręcaniem głową z boku na bok. Podobnych zachowań nie zarejestrowano u żadnego innego kotowatego. Kopulacja jest krótka – trwa ok. 60 sekund i przypomina kopulację kota domowego, ale odbywa się z reguły na drzewach, kilka razy w okresie rui.
Ciąża trwa ok. 80 dni, a na świat przychodzi najczęściej jeden kotek (rzadko 2). Porody mają miejsce zwykle między marcem, a czerwcem. Młode ważą 85 – 170 g, więc są stosunkowo duże jak na nowo narodzone kocięta. Otwierają oczy po ok. 2 tygodniach, a po 8 tygodniach zaczynają spożywać pokarm stały. Dojrzałość płciową osiągają w 12 – 18 miesiącu życia.
Szczegółowe dane i wymiary
Margaj (Leopardus wiedii)
- Długość: 48 – 79 cm
- Wysokość w kłębie: 30 – 45 cm
- Długość ogona: 33 – 51 cm
- Masa: 2,6 – 9 kg
- Długość życia: do 24 lat w niewoli
Margaj (Leopardus wiedii) – ciekawostki
- Łacińska nazwa gatunkowa odnosi się do księcia Alexandra Philippa Maximiliana zu Wied-Neuwieda – niemieckiego podróżnika, przyrodnika i etnologa działającego na przełomie XVIII i XIX wieku.
- Skamieniałości margaja lub kota jemu podobnego znaleziono na Florydzie i w Georgii w formacjach geologicznych wytworzonych w plejstocenie, co sugeruje, że występował na znacznie większym obszarze niż dziś.
- Ogon stanowi 70% całkowitej długości ciała margaja.
- W przeciwieństwie do innych kotowatych, margaj posiada tylko 2 sutki.
- Poza margajem, kotem potrafiącym obracać nadgarstkami jest pantera mglista (Neofelis nebulosa).
- Margaj jest w stanie wykonać poziomy skok z drzewa na drzewo dochodzący do 3,7 metra długości.
- Nieraz obserwowano margaja trzymającego się gałęzi tylko jedną tylną kończyną i zwisającego w takiej pozycji.
- Wśród młodych istnieje wysoki wskaźnik śmiertelności (ok. 50%), a także problem z rozrodem w niewoli z powodu znacznego spadku liczebności tych kotów, co prowadzi do słabo zróżnicowanej puli genowej, a to bardzo utrudnia wprowadzanie nowych populacji do środowiska naturalnego.
- Margaj jest bliski zagrożenia wyginięciem, ponieważ często pada ofiarą kłusowników widzących zysk w jego pięknym futrze. Inną przyczyną spadku liczebności jest niszczenie siedlisk.
- Co roku ginie ok. 14 000 tych tajemniczych zwierząt. Zabijane są głównie z powodu ich pięknego futra…:(
- Międzygatunkowa hybryda margaja z kotem domowym dała początek nowej rasie – Bristol.
Polecamy:
Te oczy margaj ma rzeczywiście niesamowite.