AfrykaAzjaEuropaPolskaPtakiZwierzęta

Sroka zwyczajna (Pica pica)

Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica)

W tradycji europejskiej uznawana za zły omen. Ta niemiła opinia na temat sroki może wypływać z tendencji ptaka do kradzieży błyszczących przedmiotów lub z agresywnego zachowania wobec ptaków śpiewających. Okazuje się jednak, że ta ptasia złodziejka dysponuje także ogromną inteligencją i umiejętnościami, których pozazdrościć jej może niejedna małpa człekokształtna.

Klasyfikacja

  • Gromada: ptaki
  • Rząd: wróblowe
  • Podrząd: śpiewające
  • Rodzina: krukowate
  • Rodzaj: Pica
  • Gatunek: sroka zwyczajna/sroka pospolita/sroka
Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica)
Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).

W obrębie gatunku rozpoznano 12 podgatunków:

  • Sroka zwyczajna (Pica pica pica)– występuje na terenie całej Europy, w tym na Wyspach Brytyjskich oraz w Azji Mniejszej
  • Pica pica galliae – występuje w Europie kontynentalnej
  • Sroka arabska (Pica pica asirensis)spotykana na Półwyspie Arabskim
  • p. bactrianawystępuje w środkowo–zachodniej Azji, na Ukrainie oraz w Iranie
  • Sroka tybetańska (Pica pica bottanensis) – żyje głównie w centralnych Chinach i Tybecie
  • p. fennorum – podgatunek spotykany w północno–wschodniej Europie i zachodniej Syberii
  • p. hemileucoptera – głównym terenem występowaniem tego podgatunku jest Mongolia, ale spotykany jest również w południowo–wschodniej Rosji i północno-wschodnich Chinach
  • Sroka zielonawa (Pica pica camtschatica)jak sama nazwa łacińska wskazuje, podgatunek ten żyje na dalekiej Kamczatce
  • p. leucoptera – występuje we wschodniej Mongolii i dorzeczu Amuru
  • Sroka gołooka (Pica pica mauritanica) – spotykana na północno–zachodnim wybrzeżu Afryki.
  • p. melanotos – siedliskiem tego podgatunku jest Półwysep Iberyjski
  • Sroka chińska (Pica pica sericea)żyje w północno–wschodnich Chinach, południowo–wschodniej Rosji oraz na Półwyspie Koreańskim

Siedliska

Przebywa na polach uprawnych, w zaroślach, na otwartych lub niezbyt gęsto zalesionych terenach, łąkach, zboczach gór, ale też w ogrodach, parkach i miejskich zabudowaniach.

Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).
Sroki zwyczajne, pospolite (Pica pica).

Charakterystyka

Wygląd

Sroka mierzy zazwyczaj 44-46 cm długości, z czego ok. 50% stanowi ogon. Rozpiętość skrzydeł mieści się w przedziale 52-62 cm, ciężar wynosi z reguły 160-245 g.

Czarna głowa, szyja, podgardle i pierś błyszczą metalicznym, zielonofioletowym poblaskiem. Na brzuchu i ramionach widoczne są śnieżnobiałe pióra, skrzydła mają natomiast czarny kolor, lśniący zielenią i fioletem. Lotki pierwszego rzędu – pióra widoczne tylko w locie – są białe na całej powierzchni, jedynie ich brzegi są czarne. Czarny jest również ogon, który mieni się dodatkowo brązami i zielenią. Nogi i dziób także pokrywa czerń.

Pod względem upierzenia osobniki niedojrzałe są podobne do rodziców, ale na wczesnych etapach życia nie występuje u nich metaliczny poblask. Niektóre podgatunki, np. afrykański, posiadają matowe (nie opalizujące) pióra na ogonie, a na skrzydłach odmiany syberyjskiej dominuje biel oraz intensywnie zielony blask.

Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).
Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).

Dieta i tryb życia

Żywi się małymi ptakami i ich jajami, a także owadami, larwami, płazami, ślimakami, myszami, szczurami i padliną. Poza mięsem sięga także po żołędzie, ziarna i inny materiał roślinny. W jej diecie można znaleźć odpadki, które znajduje w śmietnikach.

Powszechnie spotyka się ją na obszarach miejskich, ale wydaje się, że na wsiach jest bardziej ostrożna w stosunku do człowieka. Nie unika jednak ludzi, chyba, że ktoś próbuje jej zrobić krzywdę. Czasem zdarza się, że kilka osobników dokucza innym zwierzętom, np. kotom. Uważa się, że podobne zachowania są sposobem na odstraszanie potencjalnych drapieżników mogących czyhać na ptasie jaja.

Poza charakterystycznym upierzeniem wyróżnia się także głośnym zachowaniem. Lubi bowiem emitować rozmaite odgłosy.

W czasie lądowania szybko składa skrzydła i błyskawicznie układa ogon w taki sposób, aby nie dotykać nim podłoża. Jej kolejnym znakiem rozpoznawczym jest dynamiczne zachowanie; szybko lata, ląduje i porusza się po ziemi. Podobnie do innych krukowatych, takich jak wrony, często spaceruje, choć może szybko odskakiwać z pomocą delikatnie rozwartych skrzydeł. Zimą tworzy stada, w których żeruje i sypia na grzędzie.

Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).
Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).

Inteligencja

Sroka zwyczajna jest jednym z najinteligentniejszych ptaków. Podobnie do kawki zwyczajnej (Coloeus monedula) posiada duże nidopallium – obszar mózgu używany do wielu funkcji wykonawczych oraz do rozwiązywania zadań poznawczych. Stosunek wielkości nidopallium do rozmiarów ciała jest zbliżony do tego u szympansów oraz ludzi. Oznacza to, że sroka jest inteligentniejsza od wielu małp, np. gibonów.

Podobnie do innych krukowatych stosunek masy ciała do masy mózgu jest równy większości człowiekowatych oraz waleni. Podczas testu lustra wykazano, że sroka posiada samoświadomość – jest to cecha charakterystyczna tylko dla niektórych ssaków i kilku zwierząt z innych gromad.

U sroki zaobserwowano wiele wymyślnych rytuałów społecznych, między innymi okazywanie smutku. Potrafi również konstruować narzędzia i przechowywać pokarm. Korzysta przy tym z pamięci epizodycznej, własnych doświadczeń i umiejętności przewidywania zachowań osobników tego samego gatunku. Rodzic umie również odpowiednio porcjować pokarm dla swego potomstwa, uwzględniając jego wielkość.

Podobne artykuły

W niewoli sroki naśladują ludzką mowę oraz stosują własne narzędzia do oczyszczania klatek. Na wolności formują tzw. gangi oraz używają skomplikowanych strategii polowania. Zdolności poznawcze sroki uznawane są za dowód na to, że jej inteligencja wyewoluowała niezależnie od innych krukowatych oraz ssaków naczelnych.

Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).
Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).

Rozmnażanie

Sroki wykazują terytorialność, zajmują bowiem ten sam areał przez cały rok (dotyczy to nawet podgatunków syberyjskich i zamieszkujących północne rejony świata). Tworzą monogamiczne związki i pozostają ze sobą do końca życia. W sytuacji śmierci jednego z partnerów drugi znajduje nowego towarzysza.

Gody odbywają się wiosną. W tym czasie samce stroszą pióra na głowie, rozpościerają pióra ogonowe tworząc piękny wachlarz, a także emitują delikatne melodie, zupełnie inne od zwykłego, codziennego wokalizowania. Samiec opuszcza także skrzydła i prezentuje białe sterówki, aby przyciągnąć partnerkę. Gdy samica odwzajemni zaloty, dochodzi do rytualnego lotu przypominającego pościg.

Gniazda

Duże gniazda tworzą na równie dużych drzewach. Konstrukcja budowana jest z gałęzi, ziemi oraz gliny. Wnętrze lęgowiska wyścielone zostaje miękkimi korzeniami oraz trawą. Górną część gniazda tworzy okazała kopuła stworzona z kolczastych gałązek oraz dobrze zakamuflowane wejście. Jeśli na danym terenie nie ma odpowiednio dużych drzew, ptak buduje gniazdo na krzewie, a nawet żywopłocie.

Legi

Samica składa jaja zazwyczaj w kwietniu. W jednym lęgu może ich być 5-8, choć zdarza się nawet 10. W stosunku do wielkości rodzica są raczej małe, ale zbudowane są z ładnej, nakrapianej niebieskozielonymi plamkami skorupki. Często na skorupce widoczne są także odcienie brązu pochodzące z ziemnej wyściółki.

Rocznie sroki wyprowadzają 1 lęg, chyba, że zostanie utracony na przykład na skutek kradzieży. Wysiadywaniem jaj, trwającym 16-21 dni, zajmuje się samica. Zadaniem samca jest wtedy dostarczanie pokarmu partnerce. Po wykluciu piskląt rodzice przynoszą im pożywienie. Ochroną rodziny i całego gniazda zajmuje się samiec. Młode opierzają się po 25-29 dniach, słabo latają, ale za to szybko chowają się wśród liści. Grupy rodzinne pozostają ze sobą do jesieni.

Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).
Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).

Szczegółowe dane

Sroka zwyczajna (Pica pica)

  • Długość ciała: 44-46 cm (ok. 50% tej długości stanowi ogon)
  • Długość ogona: 20-30 cm
  • Rozpiętość skrzydeł: 52-62 cm
  • Waga: samce 185-245 g, samice 160-240 g
  • Długość życia: do ok. 22 lat
Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).
Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).

Sroka zwyczajna (Pica pica) – ciekawostki

  • Naukowa nazwa Pica to łacińskie słowo oznaczające po prostu „sroka”. Po raz pierwszy gatunek ten opisał Linneusz, który na początku nadał jej nazwę Corvus pica.
  • Sroka zwyczajna jest nie tylko jednym z najbardziej inteligentnych ptaków, ale również jednym z najinteligentniejszych zwierząt w ogóle.
  • Sroka, jak reszta jej krewnych, ma słabość do jasnych, świecących przedmiotów.
  • Sroki często przysiadają na grzbietach zwierząt hodowlanych, aby wyrywać im pasożyty zewnętrzne, takie jak kleszcze.
  • Ptaki te obserwuje się często w pobliżu małych ptaków śpiewających. Podobne zachowania wcześniej utożsamiano tylko z ptakami drapieżnymi.
Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).
Sroka zwyczajna, pospolita (Pica pica).

Polecamy


Baza Dinozaurów

2 komentarzy

  1. Białe z czarnymi końcówkami są lotki, a sterówki są na ogonie – czarne. I nie wydaje mi się by istniało coś takiego jak człowiekowate, raczej naczelne, bądź człekokształtne.

    1. Człowiekowate inaczej hominidy (Hominidae) to rodzina ssaków naczelnych obejmująca największe wśród naczelnych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button