Owczarek szetlandzki

Owczarek szetlandzki

Choć swe korzenie zostawił w północnoeuropejskim archipelagu Szetlandy, dzisiaj jest tam rzadkością. Mimo ogromnego podobieństwa do owczarka szkockiego długowłosego, pierwotnie nie jest z nim blisko spokrewniony. Okazuje się zatem, że owczarek szetlandzki to rasa tajemnicza, pełna sprzeczności, ale również fascynująca i niebywale urocza.

Klasyfikacja FCI

• Grupa I: Psy pasterskie i zaganiające
• Sekcja I: Psy pasterskie
• Próby pracy: nie wymagane
• Typ: wilkowaty
• Inne nazwy: Sheltie, Shetland collie, Sheyland Sheepdog
• Kraj pochodzenia/Kraj patronacki: Wielka Brytania (Szkocja)

Historia i pochodzenie rasy

W przeciwieństwie do wielu ras miniaturowych, będących odpowiednikami większych psów Sheltie nie jest mniejszą odmianą owczarka szkockiego collie. Niewykluczone, że owczarek z Szetlandów pochodzi od psa w typie szpica, podobnego do współczesnych islandzkich szpiców pasterskich. Szpice te mogły być krzyżowane z pracującymi collie, a ich potomkowie zostali przeniesieni do Anglii, gdzie kojarzono je intensywnie z owczarkami collie i innymi rasami; być może ze szpicami miniaturowymi, wymarłymi grenlandzkimi yakki, king charles spanielami i border collie.

Pierwotny szetlandzki owczarek w typie szpica jest obecnie wymarły, w pracy pasterskiej zastąpił go border collie. Sheltie w swej współczesnej formie nigdy nie był angażowany do pracy i, o dziwo, jest rzadkością na Szetlandach. Wymarli przodkowie Sheltiego mieli za zadanie chronić małe owce przed natrętnymi ptakami. Mogłoby to tłumaczyć zamiłowanie owczarków szetlandzkich do pogoni za samolotami i helikopterami latającymi nad głową.

Miniaturowy collie

Na początku rasę tę określano nazwą „owczarek szetlandzki collie” lub „miniaturowy collie”, ale hodowcy collie długowłosych buntowali się przeciwko używaniu słowa „collie” w nazwie nowej rasy. W związku z tym przemianowano ją na owczarka szetlandzkiego. Aby utrzymać pożądany wygląd, na początku wieku XX dokonano dodatkowych kojarzeń Sheltie z collie długowłosymi.

UK Kennel Club zarejestrowało rasę w roku 1909, pierwszym zapisanym jej przedstawicielem była suka imieniem Badenock Rose. AKC po raz pierwszy zarejestrowało psa tej rasy 2 lata później. Był nim samiec zwany Lord Scott. Przez lata trwały jednak spory na temat wyglądu idealnego Sheltiego. Dopiero w latach trzydziestych XX wieku szkockie i angielskie kluby rasy uznały zgodnie, że powinien przypominać owczarka długowłosego collie w miniaturze.

W USA pojawił się dopiero w latach pięćdziesiątych. Jego popularność w Nowym Świecie zaczęła wzrastać w latach siedemdziesiątych. W tym samym czasie pojawił się na opracowanej przez AKC liście 10 najbardziej popularnych ras.

Charakterystyka

Wygląd

Owczarek szetlandzki wygląda jak mniejsza wersja owczarka szkockiego długowłosego. Podobnie do niego ma smukły pysk zakończony niewielkim nosem, sterczące uszy i niewielkie, migdałowe oczy o mądrym spojrzeniu. Tęczówka, w zależności od umaszczenia, może mieć kolor ciemnobrązowy lub niebieski. Największe podobieństwo do collie widoczne jest oczywiście w sierści. Składa się na nią długi, szorstki i gęsty włos okrywowy, krótszy na nogach i głowie, a dłuższy na szyi i klatce piersiowej. Pod włosem okrywowym rośnie natomiast prosty, miękki w dotyku podszerstek.

W obrębie rasy rozróżnia się kilka odmian kolorystycznych:

• Śniada: z nalotem lub jednolita. Wachlarz kolorystyczny mieści się między odcieniem jasnego złota a mahoniem
• Tricolour: czarny tułów, dużo elementów podpalanych plus biel
• Niebieska marmurkowa: srebrno–niebieskie tło, na którym widoczne są czarne plamki, duże łaty w kolorze czerni lub/i szarości (rozległe łaty są niepożądane u psów wystawowych). Występuje także podpalanie. U tej odmiany pojawia się niebieski kolor tęczówki
• Czarno–biała
• Czarna z podpalaniem.

U większości odmian występować mogą białe akcenty (strzałka na czole, skarpetki, kołnierz, klatka piersiowa i czubek ogona).

Temperament

Dzięki swej lojalności okazać się może idealnym psem do towarzystwa. Jest ponadto bardzo bystry i czujny, ale nie chłodny. Charakteryzuje go przyjacielskie usposobienie, wierność i oddanie. Prawdziwie szczęśliwy czuje się w towarzystwie rodziny. Choć nie odstrasza rozmiarami, jest świetnym strażnikiem i obserwatorem. Wykazuje dużą wrażliwość na ton ludzkiego głosu, dlatego nie będzie słuchał poleceń, które wypowiadane są w nieadekwatny sposób. Stanie się także głuchy na zimny, surowy sposób przekazania poleceń. Wymaga zatem ciepłego, ale konsekwentnego właściciela. Szybko się uczy dzięki wysokiej inteligencji i entuzjazmowi. Ze względu na żywiołowe usposobienie potrzebuje codziennych spacerów lub joggingu.

Najlepiej czuje się podczas rozwiązywania różnego typu zadań. Dobrze sprawdza się jako pasterz owiec, ale również większych zwierząt. U wielu psów tej rasy nadal bardzo wyraźnie widać instynkt pasterski nakazujący trzymanie stada w ryzach. Ponadto bardzo lubi biegać za zabawkami, a niepilnowany może ścigać samochody.

Mimo pięknego wyglądu i uroczego charakteru Sheltie powinien przestrzegać zasad panujących w domu. Jeżeli uzna siebie za pana rodziny, może sprawiać niemałe kłopoty, które czasem określa się mianem syndromu małego psa.

Kondycja zdrowotna

Zalicza się do ras zdrowych, ale mimo to jest podatny na kilka schorzeń. Zaliczamy do nich:

• anomalię oczu collie – choroba dziedziczna, która nieleczona może doprowadzić do ślepoty
• niedoczynność tarczycy
• dysplazję biodrową
• chorobę von Willebranda (skłonność do krwawień)
• zapalenia skórno–mięśniowe

Szczegółowe dane i wymiary

Owczarek szetlandzki

• Wysokość w kłębie: 33-40,6 cm (idealna wielkość wg wzorca dla psa: 37 cm ± 2,5 cm; dla suki: 35,5 cm ± 2,5 cm lub 36 cm ± 2,5 cm wg FCI
• Waga: 5-11 kg
• Długość życia: 12-13 lat

Owczarek szetlandzki – ciekawostki

• Owczarka szetlandzkiego przez wiele lat nazywano Toonie. Określenie to pochodzi od norweskiego wyrazu znaczącego tyle co „farma”, „gospodarstwo”.
• W rankingu Stanley’a Corena owczarek szetlandzki jest 6 najinteligentniejszą psią rasą.
• Jednym z najbardziej znanych właścicieli owczarka szetlandzkiego jest ważny członek firmy Nintendo i twórca gry „Mario” – Shigeru Miyamoto. Jego pupil nosi imię Pikku.
  
• Porównanie wielkości owczarka szkockiego collie oraz owczarka szetlandzkiego można znaleźć w artykule: Owczarek szkocki collie.

Polecamy:

• Rasy psów – opisy i charakterystyka
• Pies domowy
• Najmądrzejsze rasy psów – TOP100
  
• Psowate
• Rasy kotów – opisy i charakterystyka
• Zwierzęta domowe