Ameryka PdAmeryka PnGadyKrokodyleZwierzęta

Kajmany (Caimaninae)

Kajmany (Caimaninae)

Przeciętny kajman jest o wiele mniejszy od aligatorów czy krokodyli, jednak największe kajmany mogą dorównywać swoim potężnym krewnym pod względem wyglądu, charakter bowiem jest równie twardy jak u reszty przedstawicieli krokodylego rzędu.

Klasyfikacja

  • Gromada: gady
  • Rząd: krokodyle
  • Rodzina: aligatorowate
  • Podrodzina: kajmany

Co ciekawe, i za pewne nie wszystkim wiadome, to fakt, iż kajmany należą razem z aligatorami do rodziny aligatorowatych.

Kajman (Caimaninae).

W podrodzinie sklasyfikowano 3 rodzaje i 6 gatunków kajmanów:

Rodzaj Caiman

  • kajman okularowy (Caiman crocodillus)
  • kajman szerokopyski (Caiman latirostris)
  • kajman żakare (Caiman yacare)

Rodzaj Melanosuchus

  • kajman czarny (Melanosuchus niger)

Rodzaj Paleosuchus

  • kajman karłowaty (Paleosuchus palpebrosus)
  • kajman Schneidera (Paleosuchus trigonatus)
Kajman okularowy (Caiman crocodillus).

Występowanie

Spotykane na terenach Ameryki Środkowej i Południowej, w najbardziej tropikalnych rejonach – na bagnach, w lasach namorzynowych, w słodkich akwenach – rzekach, strumieniach i jeziorach, choć jeden z przedstawicieli – kajman okularowy (Caiman crocodilus) – stał się gatunkiem inwazyjnym na Florydzie, gdzie sprzedaje się je nawet jako zwierzęta domowe, jednak wielu właścicieli postanawia go wypuszczać na wolność, nie spodziewając się, do jakich rozmiarów może dorastać. Praktycznie wszystkie osobniki spędzają lwią część czasu w wodzie, ale nie boją się wyjść na ląd.

Charakterystyka

Wygląd

Kajman to czworonożny gad z rodziny aligatorowatych, wyglądem przypominający aligatory – ma długi, gruby ogon zwężający się ku końcowi i wydłużony pysk. Ciało pokrywają płyty kostne w kolorze czerniawym lub brązowym „przyozdobione” różnego rodzaju jasnymi wzorami. Głowa jest płaska, a pysk wyposażony w wiele ostrych zębów – gdy go zamyka, zęby z górnej szczęki nadal są widoczne.

Kajman czarny (Melanosuchus niger).

Największy i najmniejszy kajman

Jak na krokodylowate są dosyć małe, większość gatunków mierzy „zaledwie” kilka metrów – najmniejszym przedstawicielem jest kajman karłowaty (Paleosuchus palpebrosus), osiągający maksymalnie 1,5 m długości, największy okazuje się natomiast kajman czarny (Melanosuchus niger) mierzący nawet 4 m lub więcej, średnie wymiary reszty gatunków wynoszą ok. 2,5 m. Mimo, iż pod względem gabarytów nie pobijają rekordów, są czołowymi drapieżnikami na terenach występowania – głównym wrogiem jest człowiek polujący na nie dla mięsa i skór. Poza ludźmi, padają ofiarą jaguarów (Panthera onca).

Kajman czarny (Melanosuchus niger) – największy kajman

Jak już wspomnieliśmy, jest największym przedstawicielem podrodziny, może osiągać wymiary podobne do aligatorów, jednak to, co decyduje o jego niezwykłości to zachowanie „dziecięcych wzorów” na ciele.

Większość młodych krokodyli rodzi się ze specyficznymi oznaczeniami pomagającymi im wtopić się w otoczenie. Młode aligatory są wyposażone w wyraźne żółte pręgi, aby z łatwością ukryć się nad trawiastymi brzegami. Z biegiem miesięcy/lat paski te zanikają, jednak u młodych kajmanów czarnych tak się nie dzieje. Głowa młodego osobnika jest szara, a ciało czarne, pokryte rzędami białych kropek. Z czasem głowa brązowieje, ale pasy i kropki nie zanikają całkowicie.

Kajman karłowaty (Paleosuchus palpebrosus).

Dieta

Kajmany to typowi mięsożercy żywiący się przeważnie rybami, ale nie pogardzający ptactwem, owadami, małymi ssakami i gadami. Największe osobniki są w stanie upolować dziką świnię, a nawet tapira. Niedojrzałe kajmany wolą jeść skorupiaki, owady, małe ryby, płazy, z wiekiem i zwiększającymi się rozmiarami przerzucą się na większą zdobycz.

Kiedy nastaje pora sucha, przestają w ogóle jeść lub dopuszczają się kanibalizmu.

Polują nocą i są bardzo dobrymi łowcami, nierzadko agresywnymi i okrutnymi, podobnie jak większość krokodyli. Środowisko wodne to dla nich raj, potrafią bowiem świetnie pływać za pomocą ruchliwego ogona i błoniastych stóp. Dzięki tym dwóm cechom mogą osiągać prędkość ok. 48 km/h. Cóż, są szybsze w wodzie, niż Usain Bolt na lądzie…

Kajman czarny (Melanosuchus niger).

Kajman Schneidera (Paleosuchus trigonatus) – inny od wszystkich

Ten gatunek kajmana mieszka w gęstych tropikalnych lasach Ameryki Południowej, większość czasu spędzając na jego dnie. Strumienie na terenach występowania są płytkie i kamieniste, dlatego zwierzę może nawet się w nich nie zanurzyć. Jest jednym z najmniejszych gatunków kajmana, osiągającym ok. 1,7 m długości. Podobnie do innych kuzynów posiada wiele płyt i wystających łusek, jednak u niego tarczki są ostrzejsze. Nieco inny jest także ogon – sztywniejszy w porównaniu o ogonów pozostałych krokodyli, czego zasługą jest dodatkowy pancerz, zapobiega zranieniom o ostre skały wystające z płytkich strumieni. Rzadko wychodzi na słońce, aby się nagrzać, zamiast tego wybiera leniuchowanie w wydrążonych kłodach lub w opadłych liściach, czasami buduje gniazda blisko kopców termitów, których ciepło świetnie ogrzewa lęgowisko.

Kajman karłowaty (Paleosuchus palpebrosus).

Kajman karłowaty (Paleosuchus palpebrosus) – najmniejszy kajman

Inaczej zwany kajmanem Cuviera, osiągający zaledwie 1,5 m długości; unika terenów otwartych, ale nie przepada także za gęstymi lasami. Najchętniej przebywa na zalanych terenach w pobliżu formacji leśnych, z reguły wybierając szybkie wody, w tym te w pobliżu wodospadów. Jego pancerz również jest mocny – na grzbiecie i po bokach ciała rosną grube płyty kostne, jest także jedynym przedstawicielem krokodyli o pochylonym czole. Większość dnia spędza w norze.

Potężny ogon kajmana umożliwia mu pływanie z prędkością do 48 km/h.

Rozmnażanie

Dojrzałość płciową osiągają między 4, a 7 rokiem życia. Samce muszą osiągać większe rozmiary, aby dojść do tego etapu, jednak czas na to potrzebny jest zbliżony do samic. Na tempo wzrostu i – tym samym – osiągnięcie dojrzałości wpływa status społeczny – bardziej uległe osobniki rosną wolniej ze względu na stres, przez co niektóre osobniki nigdy nie będą w stanie się rozmnażać.

Zaloty i gody występują od maja do sierpnia, natomiast jaja pojawiają się w gnieździe w porze deszczowej – między lipcem i sierpniem. W jednym miocie pojawia się 14 – 40 jaj (średnio 22), a matka składa je w ziemno-roślinnym gnieździe przypominającym kopiec. Konstrukcja ulokowana jest pod przykryciem, choć niektóre osobniki budują je na otwartych obszarach, a nawet na swobodnie pływających „matach” roślinnych.

Jaguary polują na kajmany.

Gniazda mogą być współdzielone przez kilka samic, dzięki czemu przeżywalność młodych wzrasta.

Największym zagrożeniem dla jaj są duże, mięsożerne teju – jaszczurki z Ameryki Południowej, które mogą zniszczyć nawet 80% gniazd na danym obszarze. Matki przebywają blisko jaj właśnie w celu powstrzymania intruzów.

Młode wykluwają się ok. o 40 – 90 dniach (czasem do 115 dni). Po przyjściu na świat pozostają blisko matki, krocząc za nią krok w krok – nawet na lądzie, podczas przenoszenia się z jednego zbiornika do drugiego. Samica może przejawiać obowiązki macierzyńskie w stosunku do młodych urodzonych przez inne samice, ponieważ w tym czasie młode ustanawiają między sobą hierarchię. Matki natomiast uczą swoje potomstwo polować i pływać.

A View to a Kill…

Szczegółowe dane i wymiary

Kajmany (Caimaninae)

  • Długość ciała: 1,2 – 4,26 m (max. 5 m)
  • Masa: 6 – 100 kg (średniej wielkości kajmany czarne ważą ok. 300 kg, rekordziści osiągają nawet 400 kg)
  • Długość życia: 30 – 40 lat, być może nawet 60 – 90 lat

Istnieją doniesienia o osobnikach mierzących ponad 6 m, ważących do 1100 kg. Informacje te są jednak niepotwierdzone i, co najmniej, mało prawdopodobne.

Kajman (Caimaninae).

Kajmanyciekawostki.

  • Największym kajmanem był żyjący w miocenie Purussaurus, osiągający długość do 12 m. Równie duży mógł być Mourasuchus, który miał szeroki, kaczkowaty pysk.
  • Kajman okularowy występuje najliczniej spośród wszystkich kajmanów, ponieważ może żyć w wodzie słonej, jednak to najczęściej on pada ofiarą myśliwych i kłusowników.
  • Kajmany okularowe są znane z kontrolowania liczebności piranii, choć nie udowodniono, że lubi je jeść. Innym pożytecznym gadem jest kajman żakare (Caiman yacare), który preferuje najbardziej właśnie piranie.
  • Podróżnicy relacjonujący spotkania z kajmanami czasem uważają je za jedne najgroźniejszych zwierząt. Nie chodzi bynajmniej o duże, gadzie oczy czy długi pysk. Najbardziej przerażająca jest w nich umiejętność kamuflażu. Uważa się również, że nie podróżują samotnie. Dlatego, jeśli dostrzeżemy jednego osobnika, istnieje duża szansa, że wokół nas jest ich więcej – my po prostu nie jesteśmy w stanie ich zobaczyć.
  • Kajman czarny jest jednym z największych zwierząt Ameryki Południowej.
Kajman (Caimaninae).

Polecamy.


Baza Dinozaurów

34 komentarzy

    1. Pyton nie mógł zjeść kajmana gdyż pytony żyją w Azji, Afryce i Australii, a kajmany w Ameryce Południowej. Może pomyliłeś pytona z anakondą?

  1. Jaguary nie polują często na kajmany,a jak już to tylko młodziki,niedojrzałe osobniki i małe gatunki.Wątpię żeby z dorosłym kajmanem czarnym miał jakieś szanse chociaż przegryźć pancerz gada.Ten na zdjęciu to młody osobnik ,bo
    za dużo białego brzucha po bokach (dorosłe mają raczej tylko pod spodem białe)
    albo mały gatunek.Ogólnie świetny jak zawsze artykuł,gratuluje redakcjo!

    1. Masz rację, że na wyrośnięte osobniki raczej nie zapolują. Ale to raczej ze względów własnego bezpieczeństwa, a nie dlatego, że byłby bez szans. Jaguary mają najmocniejsze szczęki spośród kotowatych, więc są w stanie przegryźć zbroję kajmana.

  2. W sumie racja,ale raczej to kajmanowi łatwiej zabić jaguara niż na odwrót.
    Gady te mają bardzo silne szczęki.Wystarczyłby chwyt w pobliżu łopatek i po kocie.Pro po pojedynków krokodyl vs dziki kot to np. zbroje 2 metrowego krokodyla nilowego jaguar by nie przegryzł.

    1. Taki krokol pewnie ważyłby jakieś 50 kg. Więc można powiedzieć, że to jeszcze pisklę. Dla jaguara byłby obiadem. Potęga krokodyli ( i nie tylko, bo innych gadów również) polega na tym, że rosną duże. Bardzo duże. Kot mógł by zaatakować krokodyla ważącego mniej niż on sam. A nawet swojej wagi. Lecz jeśli gad będzie dwukrotnie od ssaka większy, to byłoby to samobójstwo. A jak wiesz krokodyle potrafią ważyć straszliwie dużo. Przy ponad połowie tony raczej nikt im nie rzuci wyzwania. Widzę, że interesuje cię skóra kajmanów. To łap ciekawostkę: Kajmany maja najlepszy pancerz z rodziny krokodylowatych (oczywiście porównując z innymi gatunkami tej samej wielkości), ponieważ ich łuski na ich brzuchach posiadają duże osteodermy, a np. K. różańcowy takowych nie posiada.

  3. Czyli krokodyl różańcowy o długości 2 metrów zabiłby jaguara bez problemu.
    Już wtedy te gady ważą około 90-100 kilogramów.A co do jego skóry potwierdzono ,że ma taką samą wytrzymałość jak skóra niedojrzałego ankylozaura.Więc z tej racji jaguar połamałby sobie zęby gdyby spróbował ją przegryźć.
    Po za tym tak jak mówiłeś na gada cięższego od siebie kocur się nie rzuci,bo jak
    każdy kotowaty boi się utraty zębów i ciężkich obrażeń.Krokodyle walczą też zaciekle i do śmierci a dzikie koty są stworzone do krótkich pojedynków.

    P.S

    Dzięki za ciekawostkę, pozdrawiam.

    1. Największy kajman okularowy, przy 2,5 metra długości, ważył 58 kilogramów. Więc 2 metrowy krok nie osiągnąłby stówki. Myślę, że musiałby mieć prawie 3 metry. A w pełni bezpieczny byłby zapewne po przekroczeniu 4,5 metra, osiągając ponad 300 kilogramów.

  4. Tylko wiesz pozwolę wykorzystać cytat z powyższego artykółu –
    ,,średniej wielkości kajmany czarne ważą 300kg[…]”-
    a średniej wielkości oznacza 2 metry może jeszcze pół metra.Więc taki gad wygrałby z jaguarem,one ważą do 160 kg.A krokodyl różańcowy przy tej wielkości ważyłby 460 kg.Jednak proszę o więcej informacji, ta dyskusja jest ciekawa :D.

    1. Wydaje mi się, że pisząc: ,,średniej wielkości” chodziło redakcji o dorosłego osobnika, o przeciętnej dla swojego wieku wielkości. Czyli takiego mierzącego jakieś 4 metry, a nie 2 metrowego, niedojrzałego osobnika. Wkleiłbym tutaj wykres przedstawiający stosunek wagi do wzrostu, w ciągu kilku pierwszych lat życia krokodyli, na przykładzie C.porosus (Czyli krokodyla różańcowego), lecz z racji tego, że nie potrafię/nie da się, podam kilka danych.

      Pisklęta mierzą niecałe 30 cm i ważą ok 60-70 gram

      Po ukończeniu pierwszego roku życia osiągają ok. 80 cm długości i masę powyżej 2 kg.

      Drugi rok to 130cm dla samic i 140 cm dla samców, przy masie powyżej 8 kilogramów. ( Czyli wzrost i masa podobne do dorosłego kajmana karłowatego).

      Trzeci rok życia przynosi wyraźny spadek wzrostu długości, kosztem zdobywania masy. Krokodylki osiągają jakieś 180cm długości a ich masa dochodzi do 30 kilogramów.

      Czwarty rok to już nieco powyżej dwóch metrów. Masa przekracza 40 kilogramów.

      I na tym niestety kończy się owy wykresik. Prawdopodobnie przy 250 cm, waga wahałaby się w przedziale 55-75 kilogramów (mniej więcej jak w przypadku kajmana okularowego, o którym wspominałem ostatnio). Tyle mogę powiedzieć Ci na chwilę obecną. Ale dla Ciebie drogi Przemo, poszperam trochę w internecie w poszukiwaniu informacji, by sporządzić dokładniejszy opis wzrostu tych fantastycznych gadów. Pozdrawiam.

  5. Dzięki za poświęcenie,ale jestem upierdliwy i dalej twierdzę ,że 2 metrowy
    krokodyl różańcowy mimo wagi wygrałby z jaguarem nawet na lądzie dzięki
    agresywności pancerzowi grubości 20 centymetrów (chodzi o górę,dół z 10 centymetrów) wytrzymałości nowoczesnej zbroi kuloodpornej i szczęk o nacisku
    najmniej 300 kilogramów.

  6. Uwielbiam te gady ich siła zawsze mnie fascynowała jestem prawie pewien że jaguary nie upolują 3 metrowego kajmana.

          1. O ile będzie miał poukładane w główce, to pewnie raczej nie rzuci się na takiego 300 kilowego kajmana, tylko wybierze mniejszego.

        1. Kajman żakare (Caiman yacare):
          Długość:
          – samiec: 2-3 metry
          – samica: do 1.4 metra
          Masa:
          – samiec: 58 kg
          – samica: 14-23 kg
          tam, poluje na dorosłe osobniki.

          1. Jaguar potrafi upolować nieco cięższego od siebie kajmana, ale to nie może być jakaś gigantyczna różnica w masie.
            Jeśli jaguar ważyłby 100 kg, to przypuszczam, że miałby taką szansę. Przy większej różnicy, raczej bez szans.

  7. czy kajmany to aligatory bo tak niektórzy na nie mówią mówią lub piszą tak kajman to południowo amerykański aligator pytam więc czy kajman to aligator pytam?

Skomentuj Błażej Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button