Żubr (Bison bonasus) – władca puszczy
Żubr – największy żyjący ssak Europy. Dorosłe osobniki mogą ważyć nawet tonę. Poprzez polowania i kłusownictwo doprowadziliśmy do całkowitego wyginięcia tych zwierząt na wolności. Na szczęście, dzięki osobnikom żyjącym w niewoli oraz pracy wielu zaangażowanych osób, udało się odtworzyć populację tego niezwykłego zwierzęcia.
Klasyfikacja
- Gromada: ssaki (Mammalia)
- Rząd: parzystokopytne (Artiodactyla)
- Rodzina: krętorogie (Bovidae)
- Rodzaj: Bison
- Gatunek: żubr (Bison bonasus)
![Żubr, DinoAnimals.pl](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2013/05/Żubr-DinoAnimals.pl_.jpg)
W oficjalnej klasyfikacji wyróżnia się trzy podgatunki żubra:
- Żubra nizinnego (Bison bonasus bonasus) – jedyny żyjący przedstawiciel gatunku
- Żubra górskiego (kaukaskiego) (Bison bonasus caucasicus) – wymarły w 1927 roku; występował na Kaukazie oraz był drobniejszy i lżejszy od żubra nizinnego
- Żubr karpackiego (węgierskiego) (Bison bonasus hungarorum) – wymarł około 1790 roku, a jedyny wypchany okaz uległ zniszczeniu w latach 50. Zamieszkiwał tereny Karpat i Siedmiogrodu; istnienie tego gatunku często jest jednak kwestionowane
![Żubr, DinoAnimals.pl 5](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2013/05/Żubr-DinoAnimals.pl-5.jpg)
Występowanie
Żubr występował kiedyś w lasach całej Eurazji, czyli strefie klimatu umiarkowanego. Z powodu polowań, kłusownictwa, ograniczania jego siedlisk oraz chorób – został całkowicie wytępiony. Obecna populacja zamieszkująca Puszczę Białowieską została odtworzona, dzięki osobnikom, które przeżyły w niewoli.
Obecnie żubry w stanie dzikim żyją w Polsce, Rosji, na Białorusi, Litwie i Ukrainie.
Środowisko naturalne
Żubry najlepiej czują się w puszczach, gdzie przeważają wilgotne lasy nizinne. W Europie jedynym takim miejscem jest Puszcza Białowieska, leżąca na terenie Polski oraz Białorusi. Zajmuje ona obszar 1468 km2.
Żubry zawsze zamieszkują obszary położone blisko rzek, bagien czy innych zbiorników wodnych.
![Żubr, DinoAnimals.pl 1](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2013/05/Żubr-DinoAnimals.pl-1.jpg)
Cechy charakterystyczne
Cechą wyróżniającą żubry-samce od innych zwierząt jest przede wszystkim znaczna różnica między masywnością przedniej i tylnej części ciała. Przód jest o wiele bardziej rozbudowany, pokryty długą sierścią. Tył pozostaje drobniejszy, porośnięty jedynie krótkim włosiem.
Głowa żubra, w porównaniu z resztą ciała, także jest duża i ciężka. Zwierzęta wykorzystują ją jako „młyn” do rozdrabniania pokarmu. Aby ograniczyć jej wagę, kości czaszki wypełnione są pustymi przestrzeniami zwanymi zatokami.
Rogi – nie poroże
Czoło żubra jest szerokie i wypukłe, a zaraz pod nim znajduje się para niewielkich małych oczu. Zwierzę posiada także niewielkie, mocne rogi, które są zwrócone do przodu i środka. Rogi samców są większe niż samic – żadna płeć nie zrzuca jednak rogów, ale rosną im one przez całe życie, nie ulegając rozgałęzieniu. Racice są niewielkie, mają sierpowaty pokrój, a długość kroku żubra w stępie to około 1 metr.
W przeciwieństwie do jeleni, czy reniferów, żubr ma rogi, nie poroże.
![Żubr, DinoAnimals.pl 3](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2013/05/Żubr-DinoAnimals.pl-3.jpg)
Żubry mają także ogony zakończone gęstą kępką sierści.
Sierść tych zwierząt jest gruba, barwy brązowo-szarej i ciemniejsza w rejonie policzków, okolic warg oraz ogona. Ma ona większą długość z przodu niż z tyłu ciała. Włosy znajdujące się na szyi i podgardle tworzą „brodę”, a te rosnące na grzbiecie – „grzywę”.
Żubry posiadają dwa rodzaje sierści: letnią i zimową. Pora linienia jest jednak bardzo różna, ale najczęściej rozpoczyna się na przełomie lutego i marca. Trwa do lipca – to właśnie wtedy żubry całkowicie zrzucają zimową pokrywę.
![Żubr, DinoAnimals.pl 4](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2013/05/Żubr-DinoAnimals.pl-4.jpg)
Dieta
Żubry żywią się głównie trawami, ale zjedzą także liście i pędy drzew. W miesiącach letnich dorosły samiec może zużyć nawet 32 kilogramy pożywienia w ciągu jednego dnia. Żerowanie, w okresie letnim, zajmuje żubrom nawet 80% całego dnia.
Zimą zwierzęta mieszkające w Puszczy Białowieskiej dokarmiane są sianem – można zaobserwować wtedy gromadzenie się całych stad wokół tego pożywienia.
Żubry muszą pić wodę codziennie. Utrudnione jest to głównie zimą, jednak zwierzę radzi sobie z problemem przez rozbijanie lodu silnymi kopytami. Pomimo, że ich ruchy są zazwyczaj powolne, żubry są bardzo zwinne – potrafią przeskoczyć strumień o 3 metrach szerokości czy płot wysoki na 2 metry.
![Żubr, DinoAnimals.pl 9](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2013/05/Żubr-DinoAnimals.pl-9.jpg)
Struktura społeczna
Żubry są zwierzętami stadnymi, tworzącymi zarówno grupy mieszane, jak i typowo męskie. Te pierwsze składają się z samic, cieląc, młodych w wieku od 2 do 3 lat oraz młodzieży-samców. Wielkość stada zależy od czynników środowiskowych. Przeciętnie jest to od 8 do 13 osobników, ale niektóre grupy po polskiej stronie Puszczy Białowieskiej liczą nawet 90 żubrów. Po stronie białoruskiej liczba ta jest jeszcze większa i dochodzi do 140 sztuk.
Stadu mieszanemu przewodniczy najczęściej samica z cielakiem.
Inaczej wyglądają grupy składające się wyłącznie z samców. Przede wszystkim są mniejsze – zazwyczaj to 2-3 osobniki, które podczas rui dołączają do grup mieszanych.
Żubry nie bronią swojego terytorium, a poszczególne grupy mogą łączyć się w większe stada, szczególnie podczas srogich, zimowych mrozów.
![Żubr, DinoAnimals.pl 10](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2013/05/Żubr-DinoAnimals.pl-10.jpg)
Rozmnażanie
Okres rui występuje od sierpnia do października. Choć samce osiągają dojrzałość płciową w wieku trzech lat, to dopiero po przekroczeniu 7 lat dopuszczone są do krycia samic.
Okres ciąży trwa 264 dni, a na świat przychodzi jedno młode. Już po 30 minutach od urodzenia staje ono na nogi, a po godzinie próbuje ssać mleko matki. Małe ważą przeciętnie od 27,6 do 24,4 kilogramów w zależności od płci.
![Żubr, DinoAnimals.pl 7](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2013/05/Żubr-DinoAnimals.pl-7.jpg)
Żubry w Polsce
Obecnie w Polsce żyje ok. 1200 żubrów (1224 osobniki w 2010 roku). W Bieszczadach żyje ok. 300 żubrów białowiesko-kaukaskich, pozostałe to żubry białowiesko-nizinne. Około 450 żubrów żyje w Puszczy Białowieskiej. W Puszczy Boreckiej żyje 70 osobników, w Puszczy Knyszyńskiej 54 żubry. Mniejsze stada występują również w nadleśnictwie Wałcz (województwo zachodniopomorskie) oraz w Puszczy Niepołomickiej. W sumie w zamkniętych hodowlach w Polsce (np. w Gołuchowie) żyje około 100 żubrów. W ogrodach zoologicznych znajduje się obecnie 41 żubrów.
![Żubr, DinoAnimals.pl 8](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2013/05/Żubr-DinoAnimals.pl-8.jpg)
Żubry na świecie
Całkowitą populację żubra na świecie szacuje się na nieco ponad 4 tysiące osobników. Pośród nich 1200 należy do linii żubrów białowiesko-nizinnych.
Żubr a bizon – porównanie
Porównanie żubra i bizona, ich podobieństwa i różnice – aby nie powtarzać tematu odsyłamy do artykułu na temat bizona.
![Żubr, DinoAnimals.pl 11](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2013/05/Żubr-DinoAnimals.pl-11.jpg)
Dane/Wymiary
Żubr (Bison bonasus)
Żubr to największy żyjący europejski ssak. Dymorfizm płciowy jest u nich widoczny – samice są lżejsze niż samce.
- Wysokość w kłębie: do 2 metrów
- Długość ciała: od 2,4 do 3,5 metra
- Długość ogona: od 60 do 80 centymetrów
- Racice: długość: 18 centymetrów; szerokość: 15 centymetrów
- Ciężar ciała: samiec: od 440 do 920 kilogramów; samica: 320 do 640 kilogramów
- Długość życia: samiec: do 23 lat; samica: do 26 lat
![Żubr, DinoAnimals.pl 12](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2013/05/Żubr-DinoAnimals.pl-12.jpg)
Żubr – ciekawostki
- Polowanie na żubry w XVI wieku było karane śmiercią.
- Żubry czyszczą swoją sierść wylizując ją, bijąc ogonem, ocierając się o drzewa lub tarzając się. Najczęściej dzieje się to w okresie godowym, a miejsce tarzania nazywane jest w języku łowieckim kupryskiem.
- Najdłużej żyjący samiec żubra miał 23 lata, a samica 26.
- Żubry nie mają żadnych naturalnych wrogów. Jedynie czasami młode atakowane są przez wilki lub rysie.
![Żubr, DinoAnimals.pl 13](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2013/05/Żubr-DinoAnimals.pl-13.jpg)
U żubrów ciekawe jest również to, że ich szerokość ciała jest powiązana z rozstawem rogów. Kiedy zwierzę w puszczy chce przejść między drzewami to najpierw sprawdza czy przejdzie mu głowa z rogami, jak da radę, to reszta ciała też przejdzie. Całkiem sprytne przystosowanie 😉
Ogółem żubry wywodzą się z grupy artiodactyla czyli z tej samej grupy co entelodontidae.
Jaki tryb życia prowadzą żubry?
Nocny,bo w nocy żubr chłodniejszy i smaczniejszy oraz ma pianę większą 😀 😀 😀 .
Dobre 🙂
zwierzę
Żubry prowadzą stadny tryb życia.
/dzienny czy nocny?
Wydaje mi się że oba 😉 .
JBon ma rację, żubry są aktywne zarówno w dzień, jak i w nocy. Najchętniej jednak pasą się w godzinach porannych i wieczornych.
Co zwierzę,drogi Arturze?Tak żubr to zwierzę 🙂 .
Tak samo jak Artur 😀 (na serio,Artur to człowiek,człowiek to zwierzę).
Czyli tak jak ty 🙂 .
Wiesz przecież, że Arturowi chodziło o zwierze a nie o żubra z pianką 😉
I tu cię zaskoczę,wiem,myślałem tylko że Artur napisał kolejny bezsensowny komentarz,jak kiedyś napisał komentarz o treści „kijek” 😀 .
W sumie masz rację, Arturowi często zdarzają się dziwne komentarze 🙂
chodziło mi o to że pisząc żubr chodziło mi o zwierzę.
Tak, domyśliliśmy się 🙂
Ej higgas jaki jest twój ulubiony artykuł?
Szczerze mówiąc to nie zastanawiałem się 🙂 Może te przekrojowe na temat fauny różnych kontynentów, albo te o podróżach (parki narodowe, wodospady, itp.)
do you know what i mean?
Nope 😉 .
Coś mi się,nie wydaję, czy nie ma naturalnych wrogów . Ostatnio podczas wycieczki w Bieszczady , przewodnik opowiadał nam o tym ,że żubr do tej pory był uważany za zwierzę tak potężne ,że nic mu nie jest w stanie zagrozić, jednak dwukrotnie wszedł w drogę niedźwiedziowi brunatnemu , co zakończyło się dla żubra śmiercią poprzez przetrącenie karku , jednym ciosem łapy.
To u nas są aż tak potężne niedźwiedzie, zdolne zabić żubra?
Tak jak juz pisałem, były to słowa przewodnika , wątpię by to sobie wymyślił. Wspominał również ,ze niedźwiedź uderza z siłą równą 7 tonom.. dla porównania Mike Tyson uderza z siłą 1,5 tony..
Czytałem o tym, że rzeczywiście takie dwa zdarzenia miały miejsce. Niemniej to wyglądało prawdopodobnie tak, że żubr został znalazł się w głębokim wozie i najprawdopodobniej złamał nogę (nogi) i stał się dla niedźwiedzia łatwym łupem. Z dorosłym dużym bykiem niedźwiedź by raczej nie zadzierał – w Polsce największe niedźwiedzie nie przekraczają 300-350 kg, a średnio ważą 200-250 kg. Dorosły samiec żubra waży od 500 do 900 kg, więc jest dużo masywniejszy i silniejszy od niedźwiedzia.