Mangusty/Ichneumony (Herpestinae)
Zabójcy węży
Mali mieszkańcy najbardziej egzotycznych regionów świata, prawie niewidoczni wśród wielkich drapieżców. Choć niepozorne, potrafią pokonać groźnego przeciwnika, przed którym bałby się stanąć sam król zwierząt.
Klasyfikacja
- Gromada: ssaki
- Rząd: drapieżne
- Podrząd: kotokształtne
- Rodzina: mangustowate
![Mangusta](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2014/05/Mangusta_12.jpg)
Występowanie
Te niewielkie drapieżniki żyją na południu Eurazji oraz w Afryce, na południe od Sahary. Poza głównymi 33 gatunkami żyją także odmiany madagaskarskie, o których bardzo mało wiadomo. Mangusty przebywają również w Portoryko, na Karaibach i Hawajach, gdzie zostały sztucznie wprowadzone do ekosystemów.
Choć mangusty kojarzone są przede wszystkim z Afryką, żyją one również w Chorwacji, gdzie zostały sztucznie wprowadzone na początku XX wieku, aby wytępić jadowite węże. Z czasem jednak one same stały się uciążliwe dla chorwackich ludzi i zwierząt.
Charakterystyka
Wygląd
Mangusty wykazują uderzające wręcz podobieństwo do łasicowatych: charakteryzuje je wydłużona sylwetka i pysk, małe, zaokrąglone uszy, krótkie kończyny i długi, spiczasty ogon. Najczęściej są pręgowane, albo szpakowate; niewiele gatunków posiada wyraźnie zaznaczone warstwy sierści. Łapy wyposażone są w silne, słabo zakrzywione pazury stworzone do kopania.
Większość z nich posiada specjalny gruczoł ulokowany blisko odbytu, który wydziela silny zapach wykorzystywany do zaznaczania terytorium i sygnalizowania o gotowości do kopulacji.
![Mangusta](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2014/05/Mangusta_5.jpg)
Zwierzęta te są wyposażone w specjalne receptory podobne do tych jakie posiadają jadowite węże, dzięki czemu są uodpornione na ich toksyny.
Naukowcy zastanawiają się, czy podobnie chronione są przed hemotoksynami zawartymi w jadzie kilku gatunków węży, na razie naukowcy nie posiedli tej wiedzy.
Mangusty to niewielkie stworzenia, najmniejsze gatunki mierzą ok. 30 cm i ważą ok. 280 g, największe przekraczają 100 cm długości i 4 kg masy.
![Mangusty](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2014/05/Mangusta_13.jpg)
Dieta i sposób polowania
Żywią się głównie owadami, krabami, dżdżownicami, jaszczurkami, wężami, ptakami i gryzoniami, jak również jajami i padliną. Wydaje się zatem, że nie wyróżniają się pod względem odżywiania od innych drapieżników; jest jednak coś, co charakteryzuje je jako jedne z najodważniejszych zwierząt świata – polowanie na jadowite węże.
Jedną z najbardziej walecznych jest mangusta indyjska (Herpestes edwardsii), która potrafi zabić kobrę.
Mangusty są mistrzami w swoim fachu – mają fantastyczny refleks, grubą sierść oraz wspomniane wcześnie receptory acetylocholiny czyniące je odpornymi na jad.
Jeśli nie muszą konfrontować się z groźną kobrą, nie prowokują walki również ze względu na niezbyt atrakcyjne smakowo mięso tych węży.
![Mangusta](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2014/05/Mangusta_9.jpg)
Pożyteczne dla ludzi, ale…
Mangusty są bardzo pożyteczne dla ludzi, ponieważ skutecznie zmniejszają populację uciążliwych gryzoni, np. myszy i szczurów, ale jeżeli na danym terenie nie będą miały naturalnych wrogów, szybko się rozmnożą, co doprowadzi do zniszczenia naziemnej fauny. Z tego tez powodu import większości gatunków mangusty jest nielegalny na terenie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Prawdopodobnie przykre doświadczenia Australijczyków i Hawajczyków w XIX wieku, kiedy to mangusty zostały sztucznie wprowadzone na wyspy, miały wpływ na tę decyzję.
![Mangusta](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2014/05/Mangusta_6.jpg)
Zagrożenia
Największym zagrożeniem dla samej mangusty są drapieżniki latające, ale i z tym potrafi sobie poradzić – kiedy wyrusza na polowanie, kilka osobników staje na czatach wypatrując zagrożenia, a w razie ataku z powietrza ostrzega myśliwych.
Metoda ostrzegania jest bardzo skuteczna, bowiem mangusty nierzadko dożywają na wolności nawet 12 lat.
Tryb życia i rozmnażanie
W przeciwieństwie do nadrzewnych i nocnych wiwer mangusty mogą prowadzić nadrzewny, wodno-lądowy lub naziemny tryb życia, a największą aktywność wykazują za dnia.
Mangusta egipska (Herpestes ichneumon) jest prawdopodobnie jedynym przedstawicielem rodziny, który wybrał samotność, pozostałe mangusty funkcjonują w zgranych grupach, np. surykatki (Suricata suricatta), formujące tzw. gangi. Każdy osobnik spełnia ważne role społeczne usprawniające działanie wspólnoty.
W czasie zalotów emitują specyficzne odgłosy przypominające chichot. Mangusty mogą rozmnażać się kilka razy w roku, ciąża trwa ok. 7 tygodni, a w jednym miocie pojawia się 2 – 5 młodych.
![Mangusta](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2014/05/Mangusta_4.jpg)
Szczegółowe dane i wymiary
Mangusty/Ichneumony (Herpestinae)
- Długość: 30 – 120 cm
- Masa: 0,28 – 4,1 kg
- Długość życia: ok. 12 lat na wolności, do 20 lat w niewoli.
![Mangusta](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2014/05/Mangusta_3.jpg)
Mangusty – ciekawostki
Nazwa
Słowo „mangusta” może pochodzić z języka marathi – mungus, drawidyjskiego – mungeesa lub kannada – mungisi, w XVII wieku powstała forma angielska kończąca się na –goose („gęś”). Końcówka ta nie ma jednak nic wspólnego z gęsią w znaczeniu etymologicznym.
Turnieje – mangusty kontra jadowite węże
Na ulicach Pakistanu mangusty walczące z jadowitymi wężami są ciekawym widowiskiem, podobnie w Okinawie (japońskiej prefekturze), gdzie ssaki te walczą z bardzo jadowitymi wężami z rodzaju Ovophis: Ovophis okinavensis i Trimeresurus flavoviridis. „Zawody” odbywają się w przestrzeni zamkniętej, aby żaden widz nie ucierpiał, jednak obrońcy praw zwierząt sprzeciwiają się takim praktykom, przez co popularność walk maleje.
![Mangusta](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2014/05/Mangusta_7.jpg)
„Kozie” źrenice
Mangusty posiadają wąskie, nieco owalne źrenice podobne do kozich.
Introdukcja
Choć mangusty kojarzone są przede wszystkim z Afryką, żyją one również w Chorwacji, gdzie zostały sztucznie wprowadzone na początku XX wieku, aby wytępić jadowite węże. Z czasem jednak one same stały się uciążliwe dla chorwackich ludzi i zwierząt.
Surykatka jako zwierzę domowe
Niektóre gatunki mogą uczyć się prostych sztuczek, stają się czasem zwierzętami domowymi, które świetnie panują nad liczebnością różnego rodzaju szkodników.
Surykatki w kadrze filmowym
Poniżej krótki film przedstawiający surykatki w naszym rodzimym klimacie 🙂
Mangusta me gusta! 🙂
Mangusty są takie słodkie 🙂
dlaczego najpierw opowiadacie o mangustach a potem o surykatkach?
Zapewne dlatego, że surykatki należą do rodziny mangustowatych i choć jak widzę mają oddzielny artykuł, to zostały tu także wspomniane.