DomoweKotyOpracowaniaSsakiZwierzęta

Wibrysy – niezwykłe wąsy „zwykłego” kota

Kocie wibrysy – czyli wąsy kota

Kota przedstawiać nikomu nie trzeba. Jest to zwierzę tak popularne, że dla niektórych stało się zwykłe i mało ważne. A szkoda, bo nie każdy wie, że koty mają niezwykłą zdolność korzystania ze swoich wąsów. Co więcej, umiejętności te mogą się przydać także człowiekowi.

Wibrysy – kocie wąsy i ich budowa

Wąsy kota to inaczej wibrysy. To czułe, sztywne, grube włosy zakończone mieszkiem włosowym, który jest umiejscowiony blisko zatoki żylnej, a więc bardzo głęboko. Poduszeczka zatokowa ma liczne zakończenia nerwowe i dzięki temu może odbierać sygnały dotykowe z wibrysów.

Wibrysy mogą być umieszczone na policzkach, nad oczami oraz na dolnej i górnej wardze.

Na samych policzkach kot ma od 18 do 24 wąsów.

Niezwykłe wąsy nie są jednak własnością jedynie kotów. Inne zwierzęta, takie jak szczur czy opos również korzystają z ich właściwości.

Kot i jego wąsy (wibrysy)

Funkcja wibrysów

Wibrysy służą głównie do orientacji w terenie. Koty dzięki nim aktywnie badają przestrzeń, nawet z zamkniętymi oczami.

Gdy koci wąs delikatnie dotknie przeszkody, zwierzę potrafi ocenić jej przybliżony kształt i wielkość. Porusza wtedy wąsami, by zdobyć jak najwięcej informacji. Co ciekawe, wibrysy są tak rozstawione, że ich łączna długość po obu stronach pyska (wraz z nosem) odpowiada szerokości ciała kota. Dzięki temu potrafi on ocenić, czy zmieści się w danym otworze (np. czy przeciśnie się pomiędzy sztachetami w płocie).

Wąsy reagują nie tylko na dotyk, ale nawet na najlżejszy ruch powietrza. Dzięki temu kot potrafi ustalić, w którą stronę przemieszcza się dany obiekt (bądź potencjalna zdobycz) i odpowiednio do tej wiedzy zareagować, niezależnie od pory dnia czy nocy. Wie również, że ktoś chce go dotknąć, nawet jeśli wydaje się, że słodko drzemie przy kominku…

Co więcej, wąsy zastępują kotom oczy również dlatego, że zwierzęta te po prostu nie widzą zbyt dobrze z bliska. Niekiedy nie są w stanie dostrzec przysmaku leżącego pod nosem. Czułe wibrysy umożliwiają tym dalekowidzącym zwierzętom rozpoznawanie przedmiotów leżących w pobliżu.

Kocie wąsy sprawują tak ważne funkcje w prawidłowym działaniu organizmu zwierzęcia, że jeśli się ich go pozbawi, kot traci sprawność, zupełnie tak, jak człowiek, który nagle oślepł.

Kot i jego wąsy (wibrysy)

Wibrysy a nauka, czyli e-wąsy

Badaniem kocich wibrysów zajmowali się naukowcy z Lawrence Berkley National Laboratory leżącego na terenie University of California w Stanach Zjednoczonych.

W oparciu o swoje obserwacje stworzyli oni niezwykle czułe elektroniczne wąsy wyposażone w czujniki tensometryczne.

Urządzenia te zbudowano z podstawowej warstwy nanorurek węglowych asymetrycznie pokrytych nanocząsteczkami srebra. Ich górna powłoka zawiera mniej nanocząsteczek srebra niż dolna, dzięki czemu gotowy kompozyt potrafi wykryć odkształcenia wynikłe z rozciągania i ściskania e-wąsów przy kontakcie z danym przedmiotem, a co za tym idzie, odczytać sygnał dotykowy.

Dzięki odpowiedniej konstrukcji elektroniczne wąsy są tak czułe, że reagują nawet na nieznaczne ciśnienie (na poziomie jednego paskala), czyli na nacisk podobny do tego, jaki wywiera pojedyncza kartka na blat stołu. Jest to najwyższa czułość, jaką do tej pory zdołali stworzyć naukowcy w sensorach dotykowych, nawet dziesięć razy czulsza od znanych obecnie czujników pojemnościowych i rezystancyjnych.

Co więcej, monitorowanie za pomocą tych elastycznych włókien odbywa się w czasie rzeczywistym, umożliwia więc wykorzystanie tych konstrukcji w szerokim zastosowaniu.

Kot i jego wąsy (wibrysy)

Zastosowanie

Dzięki prostej konstrukcji, niskiej wadze, łatwości produkcji i doskonałej wydajności, elektroniczne wąsy można zastosować w szerokim zakresie, zarówno w robotyce, jak i medycynie a nawet w meteorologi.

Roboty wyposażone w e-wąsy mogą niejako „widzieć” i „czuć”, dzięki czemu łatwiej poruszają się, omijając przeszkody.

Lekarze mogą wykorzystać te niezwykle wrażliwe czujniki np. do pomiaru częstotliwości akcji serca.

Meteorolodzy natomiast dzięki nim potrafią stworzyć trójwymiarowe mapy przepływu strumienia wiatru.

Kot i jego wąsy (wibrysy)

Wibrysy – ciekawostki

Podobną funkcję do kocich wibrysów pełnią włosowate pióra u nielotnych ptaków kiwi oraz wąsiki w pobliżu otworu gębowego u niektórych ryb sumokształtnych.

Chociaż wibrysy występują u wielu gatunków zwierząt, tylko koty mają je również w okolicy nadgarstków, na spodzie łap, pomiędzy opuszkami.

Wibrysy są również bardzo czułe na ból – z tego powodu nie wolno ich obcinać ani ciągnąć. Troskliwi opiekunowie kotów dostosowują kształt miseczki swoich pupili do ich budowy, używając płaskich, szerokich spodków bądź talerzyków.

Niektórzy uważają, że kocie wąsy odzwierciedlają nastrój zwierzęcia. Podobno spokojny kot ma luźne, ustawione poziomo wąsy, podekscytowany wygina je do przodu a przestraszony lub rozzłoszczony kładzie na boki policzków.

Wibrysy mogą zmieniać kolor wraz z wiekiem, stając się siwe lub białe.

Kot i jego wąsy (wibrysy)

Polecamy


Baza Dinozaurów

10 komentarzy

  1. o temat u kotach to fajnie szanowna redakcjo czy możecie mi powiedziec jaką wysokość ma samica tygrysa skroro samiec ma 122 samica lwa skoro samiec ma 123 samica jaguara skoro samiec ma 76 i samica lamparta skoro samiec ma 80 cm wysokości to bardzo ważna informacja dla mnie prosze odpowiedźcie

    1. Odpowiadaliśmy ci już dwukrotnie na to pytanie. Zerknij do naszej odpowiedzi na twoje pytanie w artykule: https://dinoanimals.pl/zwierzeta/ludojady-tygrysy-z-chowgarh/

      Ponadto nie ma czegoś takiego, że tygrys ma 122 cm, lew 123 cm czy jaguar 80 cm. Zwierzęta, podobnie jak ludzie mają różną wagę i różną wielkość. Można jedynie podać zakres. Dla większości dzikich kotów pomiary są wyrywkowe i nikt nie dysponuje szczegółową statystyką jak w przypadku ludzi.
      Samice wielkich kotów są od 20 do 30 % mniejsze od samców. Szczegółowe dane na temat wielkości poszczególnych kotów znajdziesz w oddzielnych opracowaniach, które sklasyfikowane są w dziale: https://dinoanimals.pl/category/zwierzeta/ssaki/koty/

      1. ale tam podaliscie wage a nie wysokosć i podaliscie tylko tygrys czy u innych kotowatych tez jest 20-30 % mniej czy może 10 20 albo 40 % mniejsze

        1. Wilczek, wszystkie informacje znajdziesz w oddzielnych artykułach dotyczących lwów, tygrysów, lampartów, jaguarów, pum, gepardów itp. Te różnice w stosunku wielkości samca i samicy są podobne dla wszystkich kotów (20-30%). Niemniej musisz zrozumieć, że nie ma dokładnych pomiarów dużych grup osobników, gdyż dzikiego kota możesz zmierzyć tylko kiedy go uśpisz albo kiedy nie żyje. Dotyczy to również osobników w zoo. Pomiary prezentowane w literaturze i opracowaniach naukowych to pewien wycinek, na podstawie osobników, które udało się zmierzyć i zważyć. Prezentują pewien zakres pomiarów, ale zawsze mogą się znaleźć osobniki większe lub mniejsze od tego zakresu. Tak jak z ludźmi.

          1. czyli istnieja wieksze od jaipura super to napisze tygrys wysokość 5 m skoro takie istnieja i nie ma dokładnych pomiarów

        1. Wilczek, Jaipur był największym i najcięższym utuczonym w zoo tygrysem. Konie kropka. A jak chcesz to napisz sobie i 100 metrów, albo najlepiej jedź na Syberię, znajdź sobie 500 tygrysów, podejdź do każdego, zapytaj ile mają lat (abyś wiedział, ze mierzysz osobniki dorosłe) i poproś uprzejmie aby weszły na wagę i zapytaj czy miałyby ochotę się zmierzyć. Będziesz miał zakres wielkości, średnie wymiary i największego i najmniejszego osobnika.
          Może zrozumiesz, na czym polega trudność w dokonaniu pomiarów takich zwierząt i zrozumiesz, że jeden osobnik nie jest reprezentatywny.
          A najlepiej, to wiesz co, zapytaj pana lub panią od biologi w szkole, przecież jej za to płacą, żeby odpowiedział ci na twoje pytania.

  2. „Podobno spokojny kot ma luźne,ustawione poziomo wąsy,podekscytowany wygina je do przodu a przestraszony lub rozzłoszczony kładzie na boki policzków.”/cytat/
    Jest to związane przede wszystkim z motoryką zwierzęcia.Poziome położenie wibrysów występuje w czasie gdy kot siedzi nieruchomo i nie śledzi zdobyczy (fot.1 w pow. artykule).
    Podczas ruchu wibrysy wysuwają się ku przodowi bo w takiej pozycji pełnią rolę sensorów antykolizyjnych.Unikanie zderzeń z przedmiotami nie tylko zabezpiecza przed urazami umożliwia ciche poruszanie się podczas polowania.Dlatego kot siedzący nieruchomo ale śledzący potencjalną ofiarę (ptaka za oknem czy zabawkę na sznurku) również wysuwa „wąsy” do przodu co sygnalizuje gotowość do polowania (fot.2 w artykule).W pozycji obronnej wibrysy kładą się na płask podobnie jak uszy-tak kot chroni swoje sensorium przed uszkodzeniem podczas walki.
    Natomiast uczeni z Lawrence Labs. przyjęli za model dla swoich nanosensorów wibrysy szczurów a nie kotów.Są bardziej wrażliwe a szczura łatwiej chodować i tresować w labolatorium…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button