Turiazaur (Turiasaurus riodevensis).

Turiazaur (Turiasaurus riodevensis).

Największy dinozaur Europy. Niedawno opisany przedstawiciel zauropodów żyjący na Starym Kontynencie. Niewiele o nim wiemy, ale na przestrzeni kolejnych lat z pewnością paleontolodzy odkryją wiele jego tajemnic.

Klasyfikacja.

• Gromada: zauropsydy
• Nadrząd: dinozaury
• Rząd: dinozaury gadziomiedniczne
• Infrarząd: zauropody
• Rodzaj: turiazaur
• Gatunek: Turiasaurus riodevensis

Datowanie i występowanie.

Stąpał po ziemiach dzisiejszej Hiszpanii ok. 145-140 mln lat temu, na przełomie jury i kredy (tyton – berrias). Skamieliny odkryto w formacji geologicznej Villar del Arzobispo znajdującej się w prowincji Teruel (Hiszpania wschodnia) koło miejscowości Riodeva.

Charakterystyka.

Uważany za jednego z największych dinozaurów Europy i świata, osiągający 30 – 37 m długości, 12 metrów wysokości i 40 – 48 ton wagi. Nowsze szacunki zredukowały „nieco” gabaryty turiazaura do 21 m długości i ok. 30 ton masy. Znaleziona czaszka mierzyła ok. 70 cm, więc jak na dinozaura nie była zbyt duża, co w przypadku wielkich roślinożerców jest raczej typowe.

Paleontolog Luis Alcala uważa, że większa głowa skutkowałaby złamaniem karku.

Czaszka.

Kształt czaszki najbardziej przypomina jobarię (Jobaria tiguidensis), kamarazaura (Camarasaurus), albo oszanozaura („Oshanosaurus youngi”) (oszanozaur i jego łacińska nazwa są nieoficjalne).

Zęby.

Zwierzę posiadało duże, łyżeczkowate zęby, powiększone i częściowo schowane nozdrza oraz szeroki, zaokrąglony pysk.

Szyja i tułów.

Charakteryzował się długą szyją (choć nie tak długą jak diplodoki – bardziej przypominał argentynozaura z najnowszej rekonstrukcji, którą wykonał  Gregory S. Paul) i krępym tułowiem.

Kończyny.

Poruszał się na czterech nogach, a z trzech palców u stóp kończyn tylnych wyrastały potężne pazury.

Uważa się, że potrafił stawać na dwóch nogach, jeśli chciał sięgnąć po liście z najwyższych partii drzew. Jak wszystkie zauropody żywił się roślinami; nie gryzł ich, lecz miażdżył.

Odkrycie.

Skamieniałości odkryto w 2004 roku we wschodniej Hiszpanii, w prowincji Teruel, w pobliżu miejscowości Riodeva, jednak dopiero w 2006 roku naukowcy z Fundacion Conjunto Paleontologico de Teruel-Dinopolis: Royo-Torres, Alcala i Cobos opublikowali oficjalny opis nowo wykopanego dinozaura. Nie znaleziono całego szkieletu, jedynie fragmentaryczne szczątki, w tym kość ramieniową kończyny przedniej, fragment czaszki, zęby, kręgi oraz żebra.

Wykopaliska miały miejsce na wschód od Madrytu, a to, co zostało dotychczas odkryte jest najbardziej miarodajnym zbiorem szczątków tego rodzaju dinozaurów na skalę światową. Analizy kości pozwoliły ustalić, że dinozaur ten nie należy do kladu neozauropodów, ale do kladu turiazaurów, podobnie jak losillazaur (Losillasaurus giganteus) i galweozaur (Galveosaurus herreroi).

Znaleziona kość ramieniowa turiazaura mierzy 179 cm długości i jest jedną z największych w historii. Zachowała się również część górna i tylna puszki mózgowej, lewa strona szczęki, fragment pyska (kość przedszczękowa, nosowa i łzowa). Obok szczątków zauropoda znaleziono również zęby teropodów, pozostałości po stegozaurze (Stegosaurus) oraz skamieliny ryb i żółwi.

Szczegółowe dane i wymiary.

Turiazaur (Turiasaurus riodevensis)

Wymiary.

• Długość: 30 – 37 m (najprawdopodobniej mierzył jednak ok. 21 m)
• Wysokość od podłoża do stawu biodrowego: 6,5 m
• Wysokość od podłoża do czubka głowy: ok. 12 m
• Masa: 40 – 48 t (przy zredukowanych szacunkach dotyczących długości, mógł ważyć ok. 30 ton)
  

Występowanie

• Europa, tereny dzisiejszej Hiszpanii i (prawdopodobnie) Portugalii
• Datowanie: 150 – 140 mln lat temu
• Okres: przełom jury i kredy
• Wiek: tyton – berrias

Turiazaur – ciekawostki.

• Nazwa rodzajowa wywodzi się od łacińskiej nazwy prowincji Teruel (łac. Turia), w której dokonano odkrycia tego zauropoda. Nazwę zwierzęcia tłumaczy się zatem jako „jaszczur z Teruel”.
• Masa turiazaura stanowi ciężar 6 – 7 samców współczesnych słoni.
• Jeden znaleziony pazur turiazaura był wielkości piłki do rugby lub futbolu amerykańskiego.
• Zęby wydobyte we Francji, Portugalii i Wielkiej Brytanii są podobne do tych wykopanych we wschodniej Hiszpanii, co sugeruje, że turiazaur lub zauropody z nim blisko spokrewnione mogły przebywać na całym kontynencie europejskim.
• Skoro turiazaur był wedle obecnego stanu wiedzy jednym z największych dinozaurów Europy, to warto wspomnieć, iż największym drapieżnym dinozaurem Europy był torwozaur (Torvosaurus).

Polecamy:

• Dinozaury
• Mamenchizaur
• Superzaur
• Paralitytan
• Brachiozaury
• Giraffatitan brancai
• Puertazaur
• Diplodoki
• Apatozaury
• Argentynozaur
• Futalognkozaur (Futalognkosaurus dukei)
• Alamozaur
• Bruhatkajozaur (Bruhathkayosaurus matleyi)
• Amficelias