Czilantajzaur (Chilantaisaurus)

Czilantajzaur (Chilantaisaurus tashuikouensis)

Odkryto go dosyć dawno, bo w roku 1964, jednak niepodważalnych informacji na jego temat jest jak na lekarstwo. Powodem takiego stanu rzeczy jest fakt, że do dzisiaj znaleziono bardzo niewiele pozostałości po czilantajzaurze. Ubogi materiał kopalny wpływa również na kwestię klasyfikacji, która w przypadku tego teropoda jest nadal niepewna. Uzgodniono, że należał do nadrodziny allozauroidów, ale zanim do tego doszło minęło sporo lat, na przestrzeni których tworzono co raz to nowsze teorie na temat chińskiego dinozaura.

Klasyfikacja

• Gromada: zauropsydy
• Nadrząd: dinozaury
• Rząd: dinozaury gadziomiedniczne
• Podrząd: teropody
• Nadrodzina: allozauroidy
• Rodzina: Neovenatoridae
• Rodzaj: czilantajzaur
• Gatunek: Chilantaisaurus tashuikouensis

Datowanie i występowanie

Uznaje się, że ten teropod żył 125-99,6 mln lat temu. Jego szczątki odkryto w formacji geologicznej Ulansuhai, datowanej na późną kredę. Niekompletny szkielet wykopano na terenie Mongolii Wewnętrznej (region autonomiczny w północnych Chinach).

Odkrycie

Skamieniałe szczątki czilantajzaura odkryto 60 km na północ od słonego jeziora Czilantai (Chilantai) w Mongolii Wewnętrznej. Teropod został odkryty w latach ’60-tych XX w., a w skład znaleziska wchodziły: zęby, kość strzałkowa, ramienna, kość pierwszego palca stopy, kość biodrowa, udowa, piszczelowa. Niektóre z wymienionych kości zostały jednak utracone.

Charakterystyka

Historia tego dinozaura była bardzo skomplikowana od momentu odkrycia. Powodem takiego stanu rzeczy w dużej mierze były skąpe znaleziska, które uniemożliwiły ustalenie ważnych informacji na temat czilantajzaura. Odkrywca teropoda, Hu Show-Yung, uważał, że ma do czynienia z przedstawicielem allozaurów (a dokładniej z karnozaurami). Niektóre późniejsze badania sugerują jednak, że czilantajzaur mógł być spinozauroidem. Miały o tym świadczyć duże pazury na kończynach przednich, uznawane za znak rozpoznawczy spinozauroidów (zwanych także megalozauroidami), w tym barionyksa i suchomima.

Inne analizy wykazały, że czilantajzaur mógł należeć do tetanurów, posiadając jednocześnie cechy przypominające allozauroidy, spinozauroidy oraz celurozaury.

Rok 2009 przyniósł nowe wątpliwości, bowiem trudno było wykluczyć, że czilantajzaur to w rzeczywistości inny drapieżny dinozaur –  shaochilong, odkryty w tej samej formacji geologicznej. Na szczęście szybko wykazano, że między tymi dinozaurami istnieją duże różnice w wielkości. Dalsze badania upewniły Hu w swym pierwotnym założeniu – czilantajzaur zalicza się do nadrodziny allozauroidów.

Inne gatunki?

W oparciu o bardzo skąpe znaleziska próbowano opisać kilka gatunków czilantajzaura.

Chilantaisaurus sibiricus został opisany wyłącznie na podstawie kości śródstopia odnalezionej na terenie Buriackiej Autonomicznej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (autonomiczna republika w Związku Radzieckim). Kość datowana jest na późną kredę, ale została źle opisana, w związku z tym relacje właściciela owej kości z gatunkiem typowym (Chilantaisaurus tashuikouensis) są nieznane.

W 2009 roku przeklasyfikowano gatunek Chilantaisaurus maortuensis na Shaochilong maortuensis.

Kości przypisywane gatunkowi Chilantaisaurus zheziangensis mogły w rzeczywistości należeć do przedstawiciela terizinozauroidów – nansziungozaura (Nanshiungosaurus).

Szczegółowe dane/wymiary

Czilantajzaur (Chilantaisaurus tashuikouensis)

• Długość ciała: 11–13 m
• Waga: 2,5-4 t, niewykluczone, że nawet 6 t
• Datowanie: 125-99,6 mln lat temu (według niektórych badań do 92 mln temu)
• Okres: późna kreda
• Wiek: turon
• Występowanie: Azja, Mongolia Wewnętrzna, Chiny

Czilantajzaur (Chilantaisaurus) – ciekawostki

• Nazwa rodzaju łączy w sobie słowa Chilantai (zangielszczona forma mongolskiego Jilantai – nazwy słonego jeziora, nieopodal którego znaleziono szczątki czilantajzaura) oraz greckie sauros – „jaszczur”.
• Długość odnalezionej kości udowej, na podstawie której oszacowano prawdopodobne wymiary czilantajzaura sugeruje, że był to jeden z największych znanych teropodów.
• Jeszcze w 2012 roku co najmniej jeden naukowiec trzymał się tezy, że czilantajzaur należał do grupy rybożernych spinozauroidów.

Polecamy

• Najdłuższe dinozaury drapieżne – TOP 10
• Najcięższe dinozaury drapieżne – TOP 10
• Spinozaur
• Suchomim
• Abelizaur
• Mażungazaur
• Allozaur
• Tyranozaur
• Tarbozaur