Płetwal błękitny – król oceanów

Płetwal błękitny (Balaenoptera musculus)

Płetwal błękitny to największe znane zwierzę na Ziemi

Wieloryby zamieszkują wszystkie oceany. Podobnie jak delfiny należą do wodnych ssaków zwanych waleniami. Nie mają skrzeli, więc za każdym razem, gdy chcą zaczerpnąć powietrza, muszą wynurzać się na powierzchnię. Wypuszczaniu zużytego powietrza towarzyszy efektowna fontanna.

Większość wielorybów nie posiada zębów. Odżywiają się niewielkimi zwierzętami morskimi, głównie skupiskami kryla. Dzięki echolokacji znajdują pożywienie i orientują się w przestrzeni.

Wieloryby przez stulecia uważano za ryby, chociaż już w 350 roku przed naszą erą Arystoteles zwrócił uwagę, iż zwierzęta te są pozbawione skrzeli, nie mogą więc oddychać pod wodą, a tym samy nie należą do rodziny ryb.

Walenie, których jest ponad 80 gatunków mają odmienne umaszczenie, różnią się także od siebie kształtem ciała i wielkością. Najbardziej znanym wielorybem jest płetwal błękitny – największe zwierzę, jakie kiedykolwiek zamieszkiwało naszą planetę. Najokazalsze osobniki osiągają ponad 30 metrów długości i prawie 200 ton wagi. Mimo swojego ogromu płetwale nie są agresywne. Żywią się planktonem, który odcedzają z wody dzięki umieszczonym w pysku tzw. fiszbinom. Z reguły żyją samotnie.

Humbak/długopłetwiec (Megaptera novaeangliae)

Innym ciekawym gatunkiem wieloryba jest humbak. Jego niezgrabne, pokryte guzowatymi naroślami ciało nie sprawia zbyt miłego wrażenia. Wyróżnia go jednak bardzo specyficzny sposób zdobywania pokarmu. Gdy humbak napotka ławicę kryla, zaczyna krążyć pod nią wokół, wypuszczając z płuc nagromadzone powietrze. Spłoszone bąbelkami ofiary zaczynają się tłoczyć w jednym miejscu. Humbakowi nie pozostaje nic innego, jak tylko zagarnąć je do swojej paszczy. Wieloryby te mają jeszcze jedną ciekawą cechę. Potrafią… śpiewać. Podobno w ich śpiewie można doszukać się nawet melodii.

Tłuszcz i inne substancje wchodzące w skład ciała wielorybów wykorzystuje się do produkcji leków, smarów oraz kosmetyków, dlatego do niedawna te piękne zwierzęta były zabijane tysiącami. Norwescy rybacy używali do tego celu nawet granatów…

Wędrówki wielorybów

Wieloryby odbywają najdalsze wędrówki ze wszystkich ssaków. Wieloryby zimujące w ciepłych wodach Oceanu Spokojnego, u wybrzeży Meksyku wydają potomstwo. Latem zaś wędrują ponad 10 tysięcy kilometrów ku wybrzeżu Arktyki, gdzie znajdują obfitość pożywienia. Humbaki podobnie, lato spędzają na północy, zimę zaś w okolicach Meksyku, Hawajów lub Bermudów i innych wysp w ciepłych wodach Morza Karaibskiego.

Fontanna wieloryba

Wieloryby potrafią nurkować nawet na głębokość 500 metrów i pozostawać pod wodą do dwóch godzin. Muszą wynurzyć się, aby wziąć oddech i odnowić zapas tlenu w płucach. Przed wzięciem pierwszego oddechu, wypuszczają z płuc zużyte powietrze z dużą siłą. W efekcie powstaje charakterystyczna fontanna, której wysokość może osiągać nawet 15 metrów. W czasie oddechu, wieloryby zazwyczaj wynurzają jedynie nozdrza, same zaś pozostają pod powierzchnią wody.

Śpiew wielorybów

Wieloryby nie wędrują utartymi szlakami. Każdego roku gromadzą się w miejscach, gdzie znajduje się najwięcej pożywienia. Wieloryby przekazują sobie informację o występowaniu planktonu i w ten sposób łączą się we wspólnie żerujące stada. Woda jest wspaniałym nośnikiem fal dźwiękowych, stąd ogromna rola słuchu i dźwięków w przekazywaniu informacji. W ocenach wzrok i węch nie dostarczają bowiem informacji na dłuższe odległości.

Wieloryby nie posiadają strun głosowych, mogą jednak wydawać dźwięki poprzez fałdy i zastawki zamykające nozdrza, wydmuchując przez nie powietrze. Sposób wytwarzania dźwięków przez fiszbinowce i zębowce różni się nieco. Wydawane dźwięki mogą przypominać śpiew, kliknięcia, mlaskanie, gwizdy. Służą nie tylko porozumiewaniu się, lecz pełnią również rolę echolokacji – wieloryby odbierają bowiem fale odbite od przedmiotów czy dna morskiego i podobnie jak nietoperze orientują się doskonale w przestrzeni oceanu. Dzięki temu odnajdują również pożywienie.

Wieloryby – ciekawostki – Czy wiesz, że…

• Największy wieloryb został wyrzucony na brzeg Grytviken (brytyjskie terytorium zamorskie Georgia Południowa, na Ocenie Atlantyckim) w 1912 roku, miał 33,6 m długości i ważył 190 ton.
• Podczas wydechu płetwal błękitny wyrzuca fontannę wody sięgającą 15 metrów.
• Wieloryby mogą zanurzać się do głębokości 0,5 km. Pod wodą wytrzymują nawet 2 godziny.
• Płetwale wydają dźwięki słyszane przez inne osobniki tego gatunku z odległości 850 kilometrów.
• Prawdopodobnie jedynym naturalnym wrogiem wielorybów są orki. Choć często można spotkać rysunki lub wizualizacje wieloryba oplecionego mackami kałamarnicy olbrzymiej, to prawda jest taka, że kałamarnica nie jest przeciwnikiem dla wieloryba (konkretnie dla kaszalota, który na nie poluje).
• Mózg płetwala choć duży w stosunku do mózgu ludzkiego, to relatywnie niewielki w stosunku do wielkości jego ciała.
• Mózg płetwali waży ok. 7 kg (6,92 kg), co stanowi jedynie 0.004-0.007% całkowitej masy ich ciała.
• Język płetwala błękitnego osiąga wagę 4 ton (średnio ok. 2.7 tony), a serce 600 kg.
• Aorta płetwala błękitnego ma 23 cm średnicy.
• W pełni otwarta paszcza płetwala jest tak wielka, że może pomieścić 90 ton wody i planktonu.
• Choć paszcza jest ogromna, to przełyk stosunkowo wąski. Płetwal nie może połknąć obiektu większego od piłki plażowej.
• Noworodek płetwala ma około 7 metrów długości i waży 2,5 tony.
• Podczas pierwszych 7 miesięcy życia, młody płetwal błękitny pije dziennie od 380 do 570 litrów mleka matki.
• Mleko płetwala ma wartość energetyczną 4370 kcal/kg.
• Wielorybie dziecko przybiera na wadze średnio 4 kilogramy na godzinę – ok. 90 kg na dobę.
• Płetwal błękitny ma największy penis pośród zwierząt. Jego organ osiąga od 2,4 do 3 metrów długości.
• Dzienne zapotrzebowanie energetyczne płetwala wynosi 1,5 mln kilokalorii.
• W ciągu doby płetwal błękitny potrafi zjeść nawet 3,6 tony pokarmu.
• Największe wieloryby potrafią płynąć z prędkością dochodzącą do 40 km/h.
• Niektóre wieloryby potrafią wyskakiwać ponad wodę, podobnie jak orka czy delfin.
• Jeden z gatunków wieloryba, kaszalot, poluje ogłuszając swoją ofiarę falą dźwiękową.

Płetwal błękitny (Balaenoptera musculus)

• Długość: do 34 m (rekordowy osobnik, wyrzucony na brzeg Grytviken w 1912 roku, miał 33,6 m)
• Waga: do 190 ton.
• Ubarwienie: błękitnoszare, skóra może być cętkowana.
• Pożywienie: ryby, mięczaki, skorupiaki, zooplankton.
• Dojrzałość płciowa: po przekroczeniu długości 20 metrów.
• Rozród: ciąża trwa około 11 miesięcy, noworodek ma ok. 7 m długości i waży 2 700 kg i przybiera na wadze przez pierwsze 9 miesięcy swego życia z prędkością 4 kg na godzinę.
• Prędkość: do 30 km/h.
• Długość życia: 80 lat.

Porównanie wielkości, długości oraz wagi płetwala błękitnego:_

_

Polecamy:

• Wieloryby
• Wal szary
• Sejwal
• Wieloryb biskajski
• Kaszalot
• Płetwal błękitny
• Humbak
• Finwal
• Wieloryb grenlandzki
• Orki
• Morskie
• Syreny
• Rekiny
• Ryby
• Rekin tygrysi
• Rekin żarłacz biały – rekin ludojad
• Rekin wielorybi
• Rekin młot
• Rekiny zabójcy z oceanów
• Manta – diabeł morski
• Orki
• Kałamarnice
• Ośmiornice
• Ryba piła