Tygrys indochiński (Panthera tigris corbetti)
Tygrys chiński (Panthera tigris amoyensis)
Tygrys malajski (Panthera tigris jacksoni)

Wszyscy znają tygrysy bengalskie, syberyjskie, czy sumatrzańskie. Jeśli nie znają, to przynajmniej o nich słyszeli 🙂 Niewiele osób jednak wie, iż podgatunków tygrysów jest nieco więcej. Dziś przedstawiamy krytycznie zagrożone tygrysy, które systematycznie przegrywają z ludźmi walkę o swoje życie…

Tygrysy od lat przegrywają walkę o przetrwanie, docierając na granicę wymarcia. Choć każdy podgatunek ma nieco inną sytuację populacyjną, żaden nie może czuć się bezpiecznie. Jak długo jeszcze będzie można podziwiać te duże i dostojne koty – nie wiadomo. Wiadomo natomiast, że największą odpowiedzialność za ich zagrożenie wyginięciem ponosi człowiek.

Klasyfikacja

• Gromada: ssaki
• Rząd: drapieżne
• Rodzina: kotowate
• Rodzaj: Panthera
• Gatunek: tygrys
• Podgatunki: tygrys indochiński, tygrys chiński, tygrys malajski

Występowanie i siedliska

Tygrys indochiński (Panthera tigris corbetti)

W przeszłości tygrysy te zamieszkiwały indochiński region Azji południowo-wschodniej, w szczególności takie kraje jak Laos, Chiny, Tajlandię, Wietnam, Birmę i Kambodżę. Ponad połowa populacji znajduje się w Zachodnim Kompleksie Leśnym w Tajlandii, głównie w sanktuarium (rezerwacie) przyrody Thung Yai – Huai Kha Kheng.

Jego siedliska obejmują tropikalne i subtropikalne wilgotne lasy liściaste, zapewniające kamuflaż i odpowiednie tereny łowieckie, które pasują do ich stylu życia (również tendencji do przebywania na terenach górzystych) oraz preferencji żywieniowych. Dzisiaj nie mamy jednak dowodów na to, że populacje kambodżańskie, chińskie i wietnamskie rozmnażają się.

Tygrys chiński (Panthera tigris amoyensis)

Historyczny zakres występowania tego podgatunku obejmował powierzchnię 2000 km od wschodu do zachodu i 1500 km z północy na południe Chin.

Od wschodu przebywał na terenach prowincji Jiangxi i Zhejiang, na zachodzie w Kuejczou i Syczuanie.

Od północy spotykany w górach Qin Ling i w pobliżu Żółtej Rzeki (Huang He), na południu zajmował prowincje Guangdong, Kuangsi i Junnan.

Tygrys malajski (Panthera tigris jacksoni)

Tygrysy z północnej Malezji sąsiadują z tymi z północnej Tajlandii, nie wiadomo jednak, jak wygląda podział terytorialny między podgatunkiem indochińskim, a malajskim.

W Singapurze tygrysy całkowicie wytępiono w latach ’50-tych, ale między rokiem 1991, a 2003 odnotowano ślady, które mogły należeć do tygrysa na niezalesionych terenach stanów Kelantan, Terengganu, Pahang i Johor.

Charakterystyka

Wygląd

Tygrys indochiński

Ten tajemniczy samotnik nie został dobrze poznany, wiadomo jednak, że jest mniejszy od tygrysa syberyjskiego i bengalskiego. Od pasiatych krewnych odróżnia go również wzór na sierści – pasy są węższe i ciemniejsze, a tło ma bardziej soczysty odcień pomarańczy, który czasem określa się jako złoty.

Długość ciała samców mieści się między 255 a 285 cm, a masa 150 – 200 kg. Samice mierzą 230 – 255 cm długości i ważą 100 – 130 kg.

Tygrys chiński

Jest to najmniejszy podgatunek tygrysa z kontynentalnej części Azji. Samce mierzą średnio 230 – 265 cm długości, ważą 130 – 175 kg. Samice są mniejsze – długość ciała mieści się w przedziale 220 – 240 cm, a masa ciała wynosi 110 – 115 kg. Największa znaleziona czaszka samca mierzyła 318 – 343 mm, a samicy 273 – 301 mm.

Tygrys malajski

Nie ma wyraźnych różnic między podgatunkiem malajskim, a indochińskim pod względem wyglądu czaszki i umaszczenia.

Wydaje się mniejszy od tygrysa bengalskiego; średnia długość ciała samca wynosi 259 cm, a samic 239 cm. Wysokość w kłębie wynosi 58 – 104 cm, masa ciała 24 – 88 kg, ale całkowita długość 21 samców ze stanu Terengganu mieściła się w przedziale 190 – 280 cm (śr. 239 cm), wysokość w kłębie wahała się od 61 do 114 cm, natomiast masa ciała 47,2 – 129,1 kg.

Dieta

Tygrys indochiński

Poluje głównie na zwierzęta kopytne średnich i dużych rozmiarów, w tym sambary indyjskie, dziki, serau. W menu znajdują się także okazałe bantengi i młode gaury, jednak na większości obszarów występowania populacje ssaków krętorogich drastycznie maleją, a niektóre gatunki wymarły całkowicie, np. kuprej czy jeleń Schomburgka; tylko gdzieniegdzie spotyka się jeszcze jelenie Elda, jelonka bengalskiego i bawoła indyjskiego.

W tej niepocieszającej sytuacji tygrysy indochińskie muszą polować na mniejsze zwierzęta, np. mundżaki, jeżozwierze, makaki i balizaury. Mała zdobycz ledwo starcza na zaspokojenie dużych potrzeb energetycznych drapieżników, dlatego nie pozwala ona na rozmnażanie. Czynnik ten, w połączeniu z kłusownictwem, stanowi główną przyczynę wymierania podgatunku tygrysa na całym obszarze występowania.

Tygrys chiński

Podobnie do poprzednika preferuje duże ssaki kopytne, dlatego często poluje na dziki, czasem jelonki bengalskie, mundżaki i gerezy. Musi też zadowolić się jeżozwierzami, zającami, pawiami, które i tak stanową mniejszość w diecie. Z powodu ingerencji człowieka w tygrysie siedliska, zwierzęta domowe i hodowlane padają ofiarą wielkiego kota. W przeszłości, na pierwotnym obszarze występowania, menu tygrysa chińskiego obejmowało też jelonki czubate, serau i sambary indyjskie.

W większości przypadków atakuje z boku lub od tyłu z bliskiej odległości, aby chwycić ofiarę za gardło i szybko ją zabić. Po zabiciu zaciąga padlinę nawet kilkaset metrów dalej, aby spokojnie się najeść. Ze względu na niską dostępność pożywienia i metody polowania tygrys chiński spożywa pokarm wyznając zasadę „uczta, albo głód”, dlatego też jednorazowo potrafi zjeść 18 – 40 kg mięsa.

Tygrys malajski

Żywi się głównie sambarami indyjskimi, mundżakami, dzikami, świniami brodatymi, niedźwiedziami malajskimi, młodymi słoniami i nosorożcami. Nie wiadomo natomiast, czy byłby w stanie upolować dorosłego gaura lub tapira. Czasem zjada zwierzęta hodowlane, ale zmniejsza też populację dzika uznawanego za szkodnika upraw i użytków rolnych.

Badania wykazują, że w miejscach, gdzie nie ma już dużych drapieżników pokroju tygrysa czy lamparta, liczebność dzikich świń i dzików jest 10 razy większa niż w miejscach, w których mogą paść ofiarą wielkich kotów.

Smutne statystyki – zagrożone tygrysy

Tygrys indochiński

W 2007 roku populacja tygrysa indochińskiego obejmowała mniej niż 2500 osobników, dzisiaj szacuje się, że na wolności żyje od 600 do 650 tygrysów (inne szacunki mówią, że kotów tych na wolności jest jednak mniej 314 – 357), dlatego też niedługo może zostać przeklasyfikowany z zagrożonego wyginięciem na zagrożonego wyginięciem w stopniu krytycznym.

Tygrys chiński

Tygrys chiński jest obecnie klasyfikowany jako krytycznie zagrożony wyginięciem, ale bardzo możliwe, że gatunek jest wymarły na wolności. Istnieje niewielka szansa na to, że niektóre osobniki nadal żyją w lasach południowochińskich – już w latach ’90-tych ich przetrwanie uznano za mało prawdopodobne ze względu na niską gęstość zwierzyny łownej, szeroką degradację siedlisk, rozdrobnienie populacji i działalność człowieka.

Wolnego tygrysa chińskiego nie widziano od lat ’70-tych, kiedy to ostatniego napotkanego drapieżnika schwytano i przetransportowano do ogrodu zoologicznego. W latach ’80-tych niewielka populacja tygrysów chińskich (150-200 osobników) występowała jedynie w rezerwatach w prowincjach Fujian, Hunan and Guangdong. Co ciekawe, w latach ’50-tych kotów tych było ok. 4000. W latach ’90-tych nie zarejestrowano już żadnego tygrysa chińskiego we wspomnianych rezerwatach.

Tygrys malajski

Tygrys malajski również jest zagrożony wyginięciem – w 2003 r. liczebność populacji oszacowano na 493 – 1480 dorosłych osobników. Liczba wolnych tygrysów nadal jednak spada.

Szczegółowe dane i wymiary

Tygrys indochiński (Panthera tigris corbetti)

• Długość ciała: samce: 255 – 285 cm, samice: 230 – 255 cm
• Masa: samce: 150 – 200 kg, samice: 100 – 130 kg
• Długość życia: 15 – 26 lat (w niewoli dłużej niż na wolności)
• Populacja: 314 – 357 lub 600 – 650

Tygrys chiński (Panthera tigris amoyensis)

• Długość ciała: samce: 230 – 265 cm, samice: 220 – 240 cm
• Masa: samce: 130 – 175 kg, samice: 110 – 115 kg
• Długość życia: 10 – 15 lat na wolności, 15 – 20 lat w niewoli

Tygrys malajski (Panthera tigris jacksoni)

• Długość ciała: samce: 190 – 280 cm (przeciętnie 239-259 cm), samice: 180 – 260 cm (przeciętnie 203 cm)
• Wysokość w kłębie: samce: 61 – 114 cm, samice: 58 – 104 cm
• Masa: samce: 47 – 129 kg, samice: 24 – 88 kg* (*te dane wymagają weryfikacji)
• Długość życia: 15 – 20 lat (w niewoli dłużej niż na wolności)

Tygrys indochiński, chiński i malajski – ciekawostki

• Do niedawna tygrys malajski był zaliczany do podgatunku indochińskiego, zmieniło się to jednak po analizach DNA.
• W języku malajskim tygrysa nazywa się harimau, stosuje się również skrót rimau.
• Tygrys malajski jest zwierzęciem narodowym Malezji. Dwa tygrysy widnieją jako trzymacze heraldyczne w herbie tego kraju, pojawia się również w logo Malezyjskiej Policji Królewskiej, Maybanku, Protona (firma produkująca samochody i motocykle) oraz w Malezyjskim Związku Piłki Nożnej (oryg. Persatuan Bolasepak Malaysia). Zwierzę to symbolizuje odwagę i siłę Malezyjczyków.
• Tygrys chiński jest uznawany za najbardziej charakterystycznego przedstawiciela całego gatunku pod względem morfologicznym.
• Tygrysy padają ofiarą kłusowników pracujących dla osób zajmujących się tradycyjną medycyną ludową – jest to jeden z głównych czynników wytępiania tych pięknych drapieżników.
• Ze względu na spadającą liczbę tygrysów indochińskich, w obrębie podgatunku dochodzi do zjawiska chowu wsobnego (blisko spokrewnione ze sobą osobniki rozmnażają się). Sytuacja ta doprowadziła do osłabienia genów, obniżenia liczby plemników, niepłodności, a w niektórych przypadkach do takich wad wrodzonych jak rozszczep podniebienia, zez i lordoza.

Tygrys indochiński, chiński i malajski – galeria

Polecamy

• Koty
• Czarna pantera
• Gepard
• Irbis – pantera śnieżna
• Jaguar
• Karakal
• Kot domowy
• Lampart
• Lampart amurski
• Lampart perski
• Lew
• Lygrys/Liger
• Margaj
• Ocelot
• Pantera mglista
• Puma
• Ryś
• Serwal
• Tygrysy
• Tygrys – największy kot
• Tygrys bengalski
• Tygrys sumatrzański
• Tygrys syberyjski
• Tygrys chiński
• Tygrys indochiński
• Tygrys malajski
• Tygrys szablozębny – Smilodon
• Żbik