Tajpan pustynny (Oxyuranus microlepidotus)
Tajpan pustynny to wąż numer jeden na liście najbardziej jadowitych węży żyjących współcześnie na Ziemi. Podczas ukąszenia wąż ten wstrzykuje ilość jadu zdolną do zabicia 100 osób! Podobnie jak cała pierwsza dziesiątka najbardziej jadowitych węży, tajpan pustynny występuje w Australii. Tajpan pustynny posiada najbardziej toksyczny jad znany nauce.
Klasyfikacja
- Gromada: gady
- Rząd: łuskonośne
- Podrząd: węże
- Rodzina: zdradnicowate
- Podrodzina: Hydrophiinae
- Rodzaj: Oxyuranus
- Gatunek: tajpan pustynny
Występowanie
Tajpan pustynny występuje jedynie na pustynnych terenach Australii.
Charakterystyka
Tajpan pustynny zmienia swoje ubarwienie w zależności od pory roku. Latem przybiera on kolor słomy, a zimą ciemnobrązowy. Wynika to z przystosowania się do surowego klimatu, w którym żyje tajpan i pozwala mu to na odpowiednią regulację ciepłoty ciała przed odpowiednią ilość absorpcji promieni słonecznych. Jego średnia długość to 1,8 metra, ale może rosnąć nawet do 2,5 metra.
Choć tajpan posiada najbardziej toksyczny jad znany człowiekowi, to popularna jego angielska nazwa Fierce Snake czyli „Okrutny wąż” pasuje jedynie do jadu, który posiada, a nie do temperamentu. Chociaż jest bardzo jadowitym wężem, to w rzeczywistości jest bardzo nieśmiały i zawsze woli uciec w przypadku zagrożenia.
Wąż ten jest typowym samotnikiem.
Dieta
Dieta tajpana pustynnego składa się praktycznie w całości z małych ssaków. Jego ulubionym pożywieniem są szczury.
Rozmnażanie
Rozmnażanie węża zależy od populacji szczurów. W roku, gdy jest ich więcej, proporcjonalnie wzrasta ilość groźnych węży. Samica składa zazwyczaj od 12 do 20 jaj.
Najbardziej toksyczny jad znany nauce
Dawka śmiertelna LD to oznaczenie toksyczności danej substancji lub jej szkodliwości. LD50 (śmiertelność połowy osobników) przyjmuje różne wartości w zależności od sposobu iniekcji (doustnie, dożylnie, domięśniowo, poprzez inhalację (wdychanie)).
W przypadku tajpana pustynnego LD50 może przyjmować następujące wartości:
- LD50SC (podskórnie) – 0,106 mg/kg – zabija połowę z 416 tysięcy myszy / mediana (mediana LD50SC wynosi 0.025 mg/kg)
- LD50SCII (podskórnie w albuminie surowicy wołowej) – 0,01 mg/kg – zabija połowę z 2 mln myszy
- LD50IV (dożylnie) – 0.013 mg/kg – zabija połowę z 3,3 mln myszy
- LD50IP (wewnątrzotrzewnowo) – 0.009 mg/kg – zabija połowę z 4,9 mln myszy
- LD50IM (domięśniowo) – nie posiadamy danych
W przypadku podskórnej iniekcji średnia dawka śmiertelna LD50 jadu tajpana pustynnego to zaledwie 0,025 mg/kg dla myszy.
Maksymalna dawka jadu wstrzykiwana przez tajpana pustynnego przy ukąszeniu to 100 mg. Oznacza to, że jedno ukąszenie wystarczy, aby zabić 100 dorosłych ludzi. Czas, jaki potrzebuje trucizna, aby zadziałać to 45 minut. Przypadki ukąszenia człowieka są jednak bardzo rzadkie, a osoby, które poddały się hospitalizacji – przeżyły ukąszenie.
Dane/wymiary
Tajpan pustynny (Oxyuranus microlepidotus)
- Długość: 180 – 250 cm
- Zęby jadowe: 3,5 – 6,2 mm
- Długość życia: 10 – 15 lat, ponad 20 lat w niewoli
- Dawka jadu: do 110 mg / przeciętnie 44 mg
- Toksyczność jadu: LD50sc: 0,025 mg/kg
Polecamy:
- Węże
- Najbardziej jadowite węże świata
- Najbardziej niebezpieczne węże
- Jad węży
- Kobry – węże budzące strach
- Kobra królewska
- Grzechotnik
- Anakonda
- Pyton
- Titanoboa
Ze wszystkich informacji, podanych powyżej, brakuje mi tylko jeszcze jednej – jakich to zwierzę ma wrogów naturalnych w swoim środowisku? Czy w Australii żyje na przykład taki wąż jak kobra królewska, który też żywi się innymi wężami? Czy są tam takie orły – gadożery, jak w Afryce? Nie słyszałem też, by którykolwiek tamtejszy torbacz zajmował niszę ekologiczną właściwą ichneumonom czy sekretarzom w Afryce, a więc co tam pożera węże?
Tajpan pustynny za wyjątkiem człowieka nie ma naturalnych wrogów. Wynika to bowiem z niezwykle wrogiego środowiska w którym żyje (pustynne tereny Australii), do którego przystosowały się tylko nieliczne organizmy.
Nie ma w Australii rzeczywiście odpowiedników mangusty, sekretarza, czy gadożera, które wyspecjalizowałyby się w polowaniu na węże.
Redakcjo na artykule ,,Skorpiony” napisaliście że to skorpion ♏ ma najsilniejszy jad na świecie, a nie tajpan pustynny.
Nic takiego nie napisaliśmy 🙂 W artykule na temat skorpionów nawet przytaczamy porównanie toksyczności jadu tajpana oraz najgroźniejszego skorpiona. W ciekawostkach jedynie napisaliśmy, że jad niektórych skorpionów jest bardziej toksyczny od jadu węży.
Na młodego tajpana może się skusić mulga, oraz być może waran wielki, któremu zdarza się polować na pseudokobry brązowe.
Ekstra ściąga ale to zadał nam ksiądz 🙂
Podobno jedna kropla jadu liściołaza chyba złocistego jest w stanie zabić 7500 osób i jest jeszcze bardzie jadowity od osy morskiej. Informacje te usłyszałem w programie przyrodniczym (zwierzęta doskonałe). Zgadzacie się z tą opinią?
Na temat drzewołazów napisaliśmy odrębny artykuł. Jest w nim również wspomniany liściołaz żółty (Phyllobates terribilis).
Rzeczywiście toksyna produkowane przez tego liściołaza potrafi wyrządzić wiele szkód. Zależne jest to jednak od jej ilości. Średnia dawka, jaką posiada ten liściołaz, to ok. 1 mg. Taka dawka wystarcza do zabicia ok. 10 tys. myszy lub 10-20 osób co odpowiada dwóm dorosłym słoniom. Gdyby tej toksyny był 1 gram, wówczas jej ilość mogłaby zabić ok. 15 tys. osób.
Czy możecie napisac czemu wszystko co jadowite samo nie ginie od trucizny? Węże,pająki,jadowite ropuchy czy żaby.Chodzi mnie o strukturę osłonową z poziomu związków chemicznych.Jak powstają,jak powstrzymują,neutralizują jad itd. Jakoś te zwierzęta same się nie zabijają.
Seba, to nie do końca tak jest, że są odporne. Zerknij do artykułu Jad węży, tam to zagadnienie jest poruszone.
W którymś z filmów dokumentalnych powiedziano, że tajpan jest nieprawdopodobnie szybki w czasie zadawania ukąszeń.
Zgadza się, tyle że zapewne chodziło o tajpana nadbrzeżnaego, (O.scutellatus) który zamieszkuje znacznie większe obszary od tajpana pustynnego (w tym Nową Gwinę) i częściej odpowiada za śmiertelne wypadki. Tajpan nadbrzeżny jest gatunkiem słabiej jadowitym, ale wyraźnie większym i bardziej agresywnym od tajpana pustynnego. Oczywiście najpierw postara się zejść człowiekowi z drogi ale osaczony kąsa z niebywałą szybkością. Zdarzały się właśnie przypadki że niektórzy ludzie zostali pokąsani kilkakrotnie podczas jednego ataku tego węża. Większość takich przypadków ma miejsce w Nowej Gwineii gdzie z powodu braku dostepnej surowicy, znaczna część pokąsań kończy się zgonem.
Achyt, a wiesz może (nie wiem czy są w ogóle jakiekolwiek dane na ten temat), który wąż jest właśnie najszybszy w tym zakresie. Wiem, że w poruszaniu się, to podobno mamba czarna.
Waldemar
Niestety ale chyba nikt nie robił tego typu porównań.. Niektóre popularnonaukowe źródła jak dokumenty na National Geographic podają informacje jakoby najszybciej kąsające gatunki to zdradnica śmiercionośna, efa piaskowa, czy (również) mamba czarna. No ale wiadomo jak to bywa z tego typu danymi :). Jeśli chodzi o tajpana nadbrzeżnego to można co prawda gdybać, ale jeżeli jedna osoba może zostać pokąsana kilka razy, to chyba i ten gatunek można by zaliczyć do najszybciej kąsających….
Dzięki Achyt za odpowiedź.
Publikujemy kilka pytań dotyczących tajpana pustynnego, które wpłynęły do nas od Anny. Otrzymujemy wiele pytań i nie na wszystkie mamy po prostu czas odpowiedzieć – wybaczcie.
Zapraszamy zatem do dyskusji i odpowiedzi na te pytania, gdyż są one naprawdę warte uwagi:
„Witam,
piszę pewien tekst i Wasza strona oraz artykuły na niej zamieszczone, niezmiernie mi pomogły, ale chciałabym, jeżeli to możliwe, zadać kilka pytań, które mogą nawet wydać się śmieszne.
Czy jest możliwa sytuacja, że człowiek, oswoił to złe słowo, ponieważ mam świadomość, że oswojenie jest czymś niemożliwym, ale może; przyzwyczaił do siebie, sprawił, że możliwa jest wzajemna koegzystencja z jadowitym wężem, typu tajpan pustynny. Wiem, że jest to najbardziej jadowity wąż na świecie, jednak z drugiej strony ma dość łagodne usposobienie i nie jest agresywny. Czy odpowiednie zachowanie mogłoby sprawić, że wzajemne koegzystowanie byłoby możliwe i niegroźne, w przypadku np, gdyby właściciel miał \”pod ręką antytoksynę?
I czy w jakiś sposób można „uodpornić” się na jad węża, mając przy sobie antytoksynę i pozwalając się ukąsić. Czy z czasem organizm może w jakiś sposób przyzwyczaić się do tego typu sytuacji?
Czy mogłaby zajść sytuacja, że jadowity wąż „polubiłby” swojego właściciela?
Wiem, że te pytania są jak z kosmosu i mam świadomość, że większość jest nierealna, ale chodzi mi głównie o to, do jakiego stopnie powyższe sytuacje są realne i czy w ogóle są realne.
pozdrawiam
A. „
Nie jest możliwe oswojenie węża, można niektóre gatunki przyzwyczaić do siebie, ale koegzystowanie z jadowitymi wężami jest niemożliwe, zawsze istnieje ryzyko ukąszenia.
To że wąż nie jest agresywny, nie oznacza że nie ukąsi bo coś mu się odwidzi. Boa dusiciele są bardzo łagodnymi wężami i przyzwyczajają się do człowieka, a jednak przez dwa lata 3 razy mnie ukąsił bo coś mu się odwidziało. Wystarczy, że niedokładnie umyję ręce po dotknięciu karmówki i ukąszenie gotowe.
Posiadanie antytoksyny jest dość drogie, a poza tym trzeba ją często wymieniać bo się psuje.
Co do uodpornienia się na jad to są ludzie, którzy wstrzykują sobie jad pewnych gatunków kobr, czy mamby czarnej zaczynając od maleńkiej dawki i stopniowo ją zwiększając. Jest to jednak straszliwie niebezpieczne, bo najmniejsza pomyłka w obliczeniach może doprowadzić do śmierci.
Jadowity wąż jak każdy gad nie polubi swego właściciela, co najwyżej może mieć go w nosie 😉
Hej. Nie znam się na gadach i ich nie lubię, ale twoja odpowiedź jest tak interesująca że przeczytałam ją z ogromnym zainteresowaniem, dzięki?
Dodam jeszcze, że hodowla jadowitych węży jest w Polsce nielegalna 🙂
Czy jest może jakaś ciekawostka na temat Tajpana pustynnego?
Fakt, że choć to wąż o najbardziej toksycznym jadzie, to jest nieśmiały i ucieka przed ludźmi. Żyje również na terenach, na których jest niewiele osób. W efekcie liczba jego ofiar jest niezwykle mała.