Ameryka PdGadyWężeWymarłeZwierzęta

Titanoboa – największy wąż świata

Titanoboa (Titanoboa cerrejonensis)

Największy wąż świata

Kiedy ostatnie dinozaury przenosiły się do krainy wiecznych łowów, 60 milionów lat temu pojawił się na Ziemi olbrzym będący w stanie zjeść krokodyla. W niewyobrażalnie gorącej i wilgotnej dżungli, rosnącej na terenach dzisiejszej Kolumbii pełzał największy odkryty do tej pory wąż – titanoboa. Przy nim filmowa „Anakonda” ganiająca za Jennifer Lopez jest „nieco” przerośniętą formą Leptotyphlops carlae (najmniejszy wąż świata ;)).

Klasyfikacja

  • Gromada: gady
  • Rząd: łuskonośna
  • Podrząd: węże
  • Rodzina: dusicielowate
  • Podrodzina: boa
  • Rodzaj: titanoboa
  • Gatunek: Titanoboa cerrejonensis
Sympatyczny, prawda :)?

Występowanie

Z całą pewnością titanoboa zamieszkiwał obszary dzisiejszej Kolumbii – formację Cerrejón na północy kraju, gdzie rosła bagnista dżungla, w której zwierzęta osiągały niewyobrażalne dla współczesnego człowieka rozmiary. Poza titanoboa, występowały tam również żółwie wielkości stołu kuchennego i  krokodyle osiągające większe rozmiary niż współczesne.

Titanoboa miażdżył ofiarę z siłą 400 kg na cal kwadratowy (co odpowiada 28 tonom/m2)

Charakterystyka

Wygląd

Wąż z epoki paleocenu (60-58 mln lat temu) z wyglądu bardzo przypominał współczesnego boa. Jako typowy dusiciel posiadał ruchome kości czaszki, dzięki którym był w stanie połykać ogromne zwierzęta (np. krokodyle). Jak wiemy węże są w stanie połknąć ofiarę nie przekraczającą ¼ ich długości. W przypadku titanoboa byłyby to zatem zwierzęta o długości bagatela prawie 4 metrów!

Kości czaszki nie były ze sobą połączone bezpośrednio, ale za pomocą elastycznych ścięgien. Prawdopodobnie posiadał ciemne ubarwienie – mógł ukrywać się w ciemnych bagnistych lasach równikowych oraz w czeluściach rzek, polując na każde zwierzę, które znalazło się w jego pobliżu.

Titanoboa – wizualizacja. Porównanie wielkości z człowiekiem.

Współcześni kuzyni

Dzisiejsze największe węże posiadają mniejsze rozmiary niż titanoboa. Ponieważ ten paleoceński gad należał do rodziny dusicieli z podrodziny boa, warto porównać go do jego współczesnego krewnego – anakondy (Eunectes) – żyworodnego węża zamieszkującego lasy tropikalne Ameryki Południowej, będącego jednocześnie najcięższym wężem współczesnego świata – jego waga może dochodzić do 250 kg.

Duża masa ma związek z wodnym środowiskiem, w jakim przebywa. W wodzie potrafi rozwinąć prędkość dochodzącą do 20 km/h. Titanoboa ważący ponad 1 tonę również przebywał w środowisku wodnym i był dobrym pływakiem.

Najdłuższy żyjący wąż – jajorodny pyton siatkowy (Python reticulatus/Broghammerus reticulatus), przebywający w Azji południowo-wschodniej, na Filipinach i Indonezji, może osiągnąć maksymalnie ok. 10 metrów długości (przeciętny pyton siatkowy osiąga długość ok. 6 metrów). Titanoboa osiągał do 15 metrów długości (12-15 m) i wagę przekraczającą 1 tonę (ok. 1135 kg).

Replika węża Titanoboa zbudowana przez Instytut Smithsona (ang. Smithsonian Institution) podczas premiery w 2012 roku.

Teorie na temat rozmiarów

Przyczyną dużych różnic między gabarytami współczesnych węży, a titanoboa szuka się w warunkach naturalnych. 60 milionów lat temu na terenach dzisiejszej Kolumbii temperatura powietrza była wyższa od dzisiejszej, wynosiła średnio około 30-34oC.

Wysokie temperatury prawdopodobnie wpływają na gigantyzm organizmów lądowych. Uznaje się także, że ogromne rozmiary zwierząt z epoki paleocenu zostały zdeterminowane przez lepsze natlenienie atmosfery, mimo większej niż dzisiaj zawartości dwutlenku węgla. Naukowcy dopiero poznają przyczyny olbrzymich rozmiarów titanoboa.

Titanoboa, podobnie jak anakonda, polował, zanurzając się w wodzie, wystawiając głowę ponad powierzchnię i czyhając na ofiarę.

Tryb życia / polowanie

Titanoboa, pyton siatkowy i anakonda – tak, jak wszystkie węże – to mięsożerne drapieżniki. Pyton siatkowy żywi się jaszczurkami (waranami), ssakami i ptakami. Jest w stanie zjeść w całości dużą świnię domową. Anakonda – wąż prowadzący ziemnowodny tryb życia – poluje na ryby, ptaki i ssaki przebywające w pobliżu zbiorników wodnych (dziki, tapiry, jelenie, a nawet pantery). Potrafi połknąć w całości ofiarę o wiele większą od siebie dzięki rozciągliwym szczękom. W podobny sposób działał titanoboa, ale ze względu na potężne rozmiary mógł zjeść całego krokodyla mierzącego nawet 4 metry długości.

Daleki krewny anakondy nie był jadowity, podobnie do wszystkich dusicielowatych. Bronią titanoboa była jego masa, powierzchnia ciała i moc uścisku. Miażdżył ofiarę z siłą 400 kg na cal kwadratowy (co odpowiada 28 tonom/m2). Jego siłę można porównać do przygniecenia przez 1,5 Mostu Brooklińskiego (całkowita waga mostu wynosi 14 680 ton).

Titanoboa, podobnie jak anakonda, polował, zanurzając się w wodzie, wystawiając głowę ponad powierzchnię i czyhając na ofiarę.

Titanoboa – formacja Cerrejón w Kolumbii (Ameryka Południowa).

Rozmnażanie

Nie wiadomo, jak rozmnażał się titanoboa. Mógł być żyworodny jak anakonda lub jajorodny jak pyton. Klasyfikacja do podrodziny boa wskazywałaby, że był żyworodny.

Elektromechaniczny titanoboa

W 2011 roku Charlie Brinson i jego zespół stworzyli 10 m elektromechanicznego węża titanoboa. Do konstrukcji użyto 20 wysokiej wytrzymałości aluminiowych kręgów i 40 siłowników hydraulicznych. Istnieją plany rozszerzenia tej konstrukcji do pełnej 15 metrowej długości.

Replika węża titanoboa

Instytut Smithsona (ang. Smithsonian Institution) to największy na świecie kompleks muzeów i ośrodków edukacyjno-badawczych, mieszczący się w Waszyngtonie. W dniu 22 marca 2012 r. odbyła się oficjalna premiera pełnowymiarowej repliki węża titanoboa.

Stworzony model odzwierciedla węża 15-metrowej długości o wadze 1100 kilogramów. Obecnie wąż odbywa ogólnoświatową „trasę koncertową” i prezentowany jest na kolejnych wystawach. Miejmy nadzieję, że odwiedzi również nasz kraj.

Replika węża Titanoboa zbudowana przez Instytut Smithsona (ang. Smithsonian Institution).

Szczegółowe dane/wymiary

Titanoboa (Titanoboa cerrejonensis)

  • Długość: 12 – 15 metrów
  • Średnica: 1 m w najszerszym miejscu (po połknięciu ofiary większa)
  • Waga: ok. 1000-1140 kg
  • Występowanie: 60-58 mln lat temu; obecne tereny Ameryki Południowej (Kolumbia)
Titanoboa występował na Ziemi w okresie paleocenu (60-58 mln lat temu) na terenach Ameryki Południowej.

Titanoboa – ciekawostki

  • Titanoboa – jak wszystkie węże – był zmiennocieplny (ektotermiczny).
  • Zespół paleontologów pracujących w formacji Cerrejón w Kolumbii odnalazł aż 3 dobrze zachowane czaszki titanoboa oraz szczątki 28 osobników. Naukowcy mieli sporo szczęścia, zważywszy na fakt, że czaszka węża jest bardzo cienka i krucha, ze względu na dużą ilość ścięgien, które szybko ulegają rozkładowi.
  • W formacji Cerrejón znajdują się największe złożą węgla kamiennego na świecie
  • Rejony, których odkryto skamieliny titanoboa to prawdopodobnie jedyne miejsce na świecie, w którym udało się poznać tropikalny ekosystem paleocenu.
  • Titanoboa został odkryty w 2009 roku.
  • Titanoboa doczekał się repliki naturalnych rozmiarów, która stanęła w Muzeum Historii Naturalnej w Smithsonian w Waszyngtonie. W 2013 roku rozpoczęła się ogólnoświatowa trasa rzeźby największego węża w dziejach świata.
  • W 2012 swoją premierę miał 1,5-godzinny film dokumentalny na temat titanoboa pt.: „Titanoboa: Monster Snake”.
Titanoboa żył w środowisku wodnym, podobnie jak dzisiejsze anakondy.

Polecamy


Baza Dinozaurów

33 komentarzy

  1. Bardzo ciekawy artykuł. Pozwolę sobie sprostować jedną rzecz. Nie ma udokumentowanego przypadku upolowania i zjedzenia dorosłego jaguara przez anakondę – wręcz przeciwnie: to jaguary rzeczywiście (choć sporadycznie) potrafią upolować anakondę. Przeciętna anakonda rzadko kiedy dorasta ponad 6 metrów i wagi ponad 150 kilo, więc upolowanie i połknięcie jaguara jest w większości przypadków niemożliwe. Oczywiście nie można wykluczyć, że jakiemuś młodocianemu lub staremu i schorowanemu osobnikowi jaguara w głębszej wodzie przytrafiło się nieszczęśliwe i ostatnie w życiu spotkanie z głodną anakondą, ale z całą pewnością do takich zdarzeń dochodzi incydentalnie i w wyjątkowych okolicznościach, przy nagłym i bardzo niespodziewanym ataku węża. Znacznie częściej duże węże padają ofiarami wielkich kotów – które są świetnie wyspecjalizowane w zabijaniu węży. W przypadku wątpliwości mogę odesłać do specjalistycznej dokumentacji naukowej.

    Z serdecznymi pozdrowieniami dla ekipy tej wspaniałej strony.

    1. Dziękujemy za pozdrowienia oraz bardzo interesujący komentarz.

      Domyślamy się, iż przyczynkiem do niego mogło być sformułowanie „a nawet pantery”, gdyż w artykule na temat Titanoboa czy dotyczącym anakondy nie ma wzmianki o jaguarach, choć rzeczywiście przydałaby się w kontekście komentarza, o tym, iż to jaguary bywają zagrożeniem dla anakondy.

      Anakondy rzeczywiście niezwykle rzadko przekraczają 6 metrów długości – tę kwestię dość szczegółowo przedstawia artykuł – Anakonda największy wąż?

      W kontekście zaś polowań ich ofiarami mogą padać młode jaguary czy np. dorosłe oceloty. Głodna anakonda jest drapieżnikiem oportunistycznym i nie przepuści żadnemu stworzeniu, które mogłoby się stać jej potencjalną ofiarą. Choć zazwyczaj wybierze łatwiejszą ofiarę do upolowania.

      Z pozdrowieniami
      DinoAnimals

      1. Po czym poznać dobrą redakcję? Znajdź krytyczny komentarz i zobacz ich odpowiedź.

        Pierwszy raz tu jestem (#wykop-effect ;P ), ale artykuł ciekawy, komentarze na poziomie, redakcja potrafi przyznać się do błędu, wręcz nawiązać dyskusję z odwiedzającymi.. no po prostu klasa…. więc i będę tutaj częściej. Gratulacje proszę Państwa.

    2. Człowieku,skąd ty wiesz, że nie byłaby w stanie zjeść jaguara, czy innego wielkiego kota.Nie masz pojęcia o naturze tych zwierząt, nie żyjesz w ich środowisku i nie wiesz, jakie tam życie się toczy.Poza tym anakonda logicznie reasumując, jest szersza od jaguara, czy innego wielkiego kota i cięższa, a do tego ma elastyczną ,rozciągliwą skórę,co jeszcze bardziej sprawia, że gdy połyka dużą ofiarę, jesze bardziej staje się szersza.Wystarzy logicznie pomyśleć, zamiast strzelać bez myślenia.

    3. na lądzie anakonda faktycznie nie ma szans z dorosłym jaguarem, niemniej jednak w wodzie anakonda bez problemu może upolować jaguara. ja sam widziałem nawet film w którym anakonda po prostu w mętnej wodzie utopiła jaguara.

      w kontekście rozmiarów anakondy to średnia długość anakondy nie przekracza 5 metrów, a waga 90 kilogramów.

    1. Maćku, artykuły będą w nowym roku (czekamy na zdjęcia, gdyż artykuły są już napisane). Pomimo okresu świątecznego mamy teraz sporo pracy. Uruchomiliśmy np. system blogów do których zapraszamy osoby mające dużą wiedzę na tematy przyrodnicze.

    1. Uruchomiliśmy niedawno nasz kanał na YT: DinoAnimals, wgrywamy tam filmy, do których mamy prawa autorskie. Filmy te dodajemy sukcesywnie do artykułów, aby może było obejrzeć zwierzaki nie tylko na zdjęciach ale również w ruchu. Niestety do filmu na temat titanoboa nie mamy praw autorskich. To film wyprodukowany przez Smithsonian Institution, który do niedawna blokował jego emisję na YouTube dla użytkowników w naszym kraju…

  2. Czy możliwa jest hybryda anakondy z pytonem siatkowym, tak jak lew+tygrys=liger?
    Czy taka hybryda była by większa od rodziców jak w przypadku ligera?
    Czy ktoś kiedyś próbował coś takiego stworzyć?

      1. Dobra anakonda zielona nie ma sie co krzyzować ze swoimi krewnymi karłami.
        A co myślisz o hybrydzie pytona siatkowego z pytonem skalnym, tygrysim, birmańskim.
        Czy ktoś stworzył takie stworzenia?

        1. Nie dysponujemy jakimiś interesującymi materiałami na ten temat. Wiemy, iż np. w Australii proces krzyżowania węży nie jest dozwolony. W 2012 roku 20 takich węży zostało poddanych eutanazji, z powodu nielegalności tego procederu. Skrzyżowane zostały wówczas Bredli python oraz coastal carpet python.

  3. „Poza titanboa, występowały tam również żółwie wielkości stołu kuchennego czy kilkumetrowekrokodyle.”

    WoW! Kilkumetrowe krokodyle! Szok! Teraz to same takie co najwyżej kilkudziesięciocentymetrowe żyją. A współcześnie żyjące żółwie, to wszystkie się mieszczą w dłoni (szczególnie żółw skórzasty).

      1. Szacunki rzeczywiście są rozbieżne (od 48 do nawet 103 ton), ale nawet przy tych 48 tonach titanoboa nie miałby szansy z takim kolosem.

    1. Nie wiadomo jak długi był Madtsoia. Trochę legend wokół tego węza narosło – znany z fragmentu, niby mógł osiągać 15-20 metrów długości, ale czy to prawda? Jego szkielet nie jest tak kompletny jak titanoboa, więc trudno orzec, jaki był naprawdę.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button