Ratel, miodożer – najodważniejsze zwierzę świata

Ratel, miodożer (Mellivora capensis) – najodważniejsze zwierzę świata

Miodożer to zwierzę niezwykłe nie tylko ze względu na umiłowanie miodu. Zwierzę to, choć niezbyt duże, sieje postrach wśród wielkich drapieżników Afryki – kobr, a nawet lwów. W czym tkwi jego siła? Jak radzi się w starciu z najgroźniejszymi myśliwymi świata? Na te i kilka innych pytań postaramy się odpowiedzieć w niniejszym artykule.

Klasyfikacja

• Gromada: ssaki
• Rząd: drapieżne
• Rodzina: łasicowate
• Rodzaj: Mellivora
• Gatunek: ratel

W obrębie gatunku sklasyfikowano 12 podgatunków. Wyodrębniono je na podstawie różnic w wielkości oraz umaszczeniu.

Występowanie

Większość podgatunków przebywa w Afryce Subsaharyjskiej, ale niektóre z nich spotyka się również poza Czarnym Kontynentem: w Iranie oraz na Półwyspie Arabskim, a także region od Turkmenistanu do Półwyspu Indyjskiego. Wiadomo też, że preferują wysokości dochodzące do 2600 metrów n.p.m. w marokańskim Atlasie Wysokim i nawet do 4000 m n.p.m. na Wyżynie Abisyńskiej.

Charakterystyka

Wygląd

Charakteryzuje się wydłużonym ciałem, jest jednak stosunkowo szeroki. Głowa ma niezbyt duże rozmiary, zakończona jest krótkim pyskiem, na szczycie jest wyraźnie spłaszczona, kształtem przypomina nieco borsuczą. Zwierzę wyposażone zostało w małe oczy i ledwo dostrzegalne uszy, przypominające małe uwypuklenia. Prawdopodobnie jest to przystosowanie do unikania groźnych obrażeń w walce z przeciwnikiem.

Skóra

Innym elementem obrony jest bardzo luźna skóra (rozwinięta podskórna tkanka tłuszczowa), dzięki której miodożer może się mocno wykręcać; skóra na szyi mierzy ok. 6 mm grubości, została przystosowana do konfrontowania się z przedstawicielami tego samego gatunku. Skóra na grzbiecie jest gruba i sztywna, stanowi w pewnym sensie tarczę przed ukąszeniami oraz innymi drapieżnikami.

Łapy

Ciało wsparte jest na krótkich, ale silnych nogach wyposażonych w 5 palców na każdej stopie. Każdy palec zakończony jest ostrym i mocnym pazurem. Na kończynach tylnych pazury są bardzo krótkie, na przednich natomiast niebywale długie. Ponieważ wykazuje stopochodność (poruszanie się na całych powierzchniach podeszw stóp i dłoni), jego stopy pokryte są miękką, ale grubą skórą.

Umaszczenie

Sylwetka zakończona jest krótkim ogonem, który porasta długa sierść. Boczne partie głowy, spodnia i boczna część ciała pokryte są czarną sierścią, grzbiet od ogona po głowę ma przeważnie barwę białą, wyjątkiem jest podgatunek Mellivora capensis cottoni, który posiada jednolite, czarne umaszczenie.

Wielkość

Dorosłe osobniki mierzą średnio 23-28 cm wysokości w kłębie i 55-77 cm długości bez ogona, który mierzy 12-30 cm. Samce ważą 9-16 kg, a samice 5-10 kg. Samice są mniejsze od samców pod względem wielkości i wagi.

Dieta

Podobnie do rosomaków nie jest zbyt wybredny, jeśli chodzi o pokarm, wyróżnia się na tym tle spośród pozostałych łasicowatych. Na terenach niezabudowanych poluje raczej za dnia, ale w miejscach gęsto zaludnionych woli żerować nocą.

Swą nazwę gatunkową zdobył nie bez przyczyny – największym przysmakiem miodożera jest bowiem miód. Sporą część czasu przeznaczonego na łowy spędza na poszukiwaniu uli. Poza słodkim, złocistym płynem lubi również mięso; nie pogardzi żabą, żółwiem, gryzoniem, jaszczurką, wężem, ptakiem czy owadem. Czasem zdarza mu się zjeść jaja. Chętnie spróbuje również roślin, zarówno owoców, jak i warzyw (owoce, bulwy, korzenie). Potrafi zabić dużego i niebezpiecznego węża, np. kobrę, a nawet mambę czarną.

Jego układ pokarmowy strawi praktycznie każą część ciała ofiary (jak Rambo :)) – sierść, pióra, kości i krew. Wydaje się zwierzęciem dość inteligentnym – w poszukiwaniu roślin podnosi kamienie lub odziera drzewa z kory.

Ratel jest odpowiedzialny za większość incydentów związanych z wykopywaniem ludzkich zwłok z indyjskich miejsc pochówku.

Podobne artykuły

• 
  Kaczki (Anatinae)

  18 listopada 2014
• 
  Park Narodowy Fiordland – nowozelandzka kraina fiordów

  15 lutego 2018
• 
  Królestwo zwierząt – Ptaki

  29 marca 2014
• 
  Atlantyk – Ocean Atlantycki

  5 grudnia 2020

Tryb życia, usposobienie

Samotnik z wyboru

Ratel to całoroczny samotnik, wyjątkiem jest jednak maj, kiedy zaczyna się okres rozrodczy. W tym czasie można obserwować miodożery polujące w parach. Nie wiadomo jednak zbyt wiele na temat jego cyklu rozmnażania, szacuje się, że ciąża trwa ok. 6 miesięcy, po której na świat przychodzą ślepe bliźnięta. Trudno powiedzieć jak długo żyją ratele, na podstawie obserwacji w niewoli wykazano, że dożywają ok. 24 lat, ale nic nie wiadomo o ich żywotności w stanie dzikim.

Nora

Jak już wspomnieliśmy, miodożer żyje zazwyczaj w samotności. Przebywa we „własnoręcznie” wykopanej norze, choć niektóre osobniki wolą przyjść na gotowe, wybierając opuszczony kopiec termitów czy lęgowisko mrównika. Dzięki silnym, nieco krecim pazurom potrafi wykopać tunel w twardej glebie w ciągu 10 minut. Nora składa się zazwyczaj z jednego, 1-3 – metrowego tunelu zakończonego legowiskiem.

Najbardziej nieustraszone zwierzę świata

Charakterem jest bardzo zbliżony do rosomaka i borsuka – wykazuje dużą wytrzymałość i odporność, ale również okrucieństwo. Ratel to zwierzę bezwzględne i brutalne, potrafi bowiem zaatakować niemal każde stworzenie, a kiedy sam zostaje zaatakowany przez znacznie większego drapieżnika (nawet lwa) i nie może przed nim uciec, jest w stanie odeprzeć atak.

Pszczoły nie są w stanie go użądlić, a jeżozwierz ukłuć, ponieważ ma bardzo grubą skórę. Jest na tyle odważny, że atakuje konie, bydło, a nawet bawoła afrykańskiego, jeśli te naruszą jego norę. W walce jest nieustraszony i zapalczywy, dlatego niewiele dużych drapieżników ma odwagę na niego zapolować.

Podobny do skunksa?

Podobnie jak mangusty czy hienowate, miodożer posiada przy odbycie specjalny gruczoł wydzielający charakterystyczny, duszący zapach. Prawdopodobnie wydzielina ta pomaga uspokajać pszczoły, kiedy ratel chce zdobyć ich miód. Niemniej miodożer wykorzystują ją również jako narzędzie obronne – w przypadku zagrożenia wystrzykuje w stronę napastnika cuchnącą ciecz, co najczęściej dość skutecznie odstrasza przeciwnika.

Relacje z człowiekiem

Miodożery często polują na drób, a ze względu na ich upór i agresywność nie sposób zapobiec takim sytuacjom. Nie pomoże nawet solidny kurnik, ten drapieżny ssak potrafi zniszczyć nawet bardzo grube deski. Na nic również duży pies – ponieważ miodożer ma bardzo grubą skórę i jest wytrzymałym zwierzęciem, zabicie go to nie lada wyzwanie. Nawet, jeśli pies chwyci go za kark, ratel może szybko się okręcić, zostawiają w pysku czworonoga gruby, skórny płat. Twarda skóra odeprzeć może nawet cios maczety, dlatego najbardziej skutecznym sposobem zabicia jest uderzenie w głowę.

Szczegółowe dane i wymiary

Ratel, miodożer (Mellivora capensis)

• Długość bez ogona: 55-77 cm
• Długość ogona: 12-30 cm
• Wysokość: 23-28 cm
• Waga: samce: 9-16 kg, samice: 5-10 kg
• Długość życia: ok. 24 lata w niewoli

Ratel, miodożer (Mellivora capensis) – ciekawostki

• Miodożer to największy naziemny łasicowaty Afryki.
• Mózgoczaszka ratela jest szersza od psiej.
• Kilka razy zaobserwowano, że ratele potrafią tworzyć i korzystać z narzędzi, co świadczy o dużej inteligencji.
• Niechęć większości drapieżników w stosunku do polowania na miodożera doprowadziła do stworzenia teorii głoszącej, że kocięta geparda mają podobne do nich umaszczenie, aby odpędzać groźnych napastników.
• Miodożer może być odporny na jad wielu węży. Ugryziony w pysk przez żmiję sykliwą osobnik cierpiał z powodu silnego bólu, ale doszedł od siebie po ok. 5 godzinach (prawie jak Chuck Norris – nie wiemy co się stało ze żmiją :)).
• W Kenii miodożer jest głównym nosicielem wścieklizny.
• Miodożer widnieje w Księdze Rekordów Guinessa jako najbardziej nieustraszone zwierzę świata.

Polecamy

• Zwierzęta Afryka
• Zwierzęta Azji
• Borsuk
• Rosomak