Finwal (Balaenoptera physalus) – jeden z największych wielorybów
Finwal to jedno z największych zwierząt na ziemi. Większe rozmiary od niego osiąga jedynie płetwal błękitny. Pomimo tego jest to gatunek wyjątkowo łagodny, żywiący się głównie planktonem i unikający wpływania do wód przybrzeżnych. Stroni również od kontaktu z ludźmi. Człowiek bowiem spowodował, że finwale to zwierzęta zagrożone wyginięciem.
Klasyfikacja
- Gromada: ssaki (Mammalia)
- Rząd: walenie (Cetacea)
- Rodzina: płetwalowate, fałdowce (Balaenopteridae)
- Rodzaj: płetwal (Balaenoptera)
- Gatunek: Płetwal zwyczajny, finwal (Balaenoptera physalus)
- Podgatunki:
- płetwal zwyczajny (B. physalus physalus)
- płetwal południowy (B. physalus quoyi)
Występowanie
Finwale podobnie jak inne walenie to gatunek kosmopolityczny. Można je spotkać praktycznie we wszystkich głównych oceanach świata. Preferują wody umiarkowanie ciepłe i chłodne, dlatego właśnie w tych miejscach ich populacja jest największa. Trochę mniej licznie występują w wodach tropikalnych. Nie ma ich natomiast w ogóle na obszarach okołobiegunowych.
Raczej nie występują w morzach mocno oddalonych od oceanów jak np. Morze czerwone, odwiedzają z kolei Morze Bałtyckie. W basenie Morza Śródziemnego ich populację ocenia się na 40-56 tys. osobników. Lubią wody głębokie, ale pływają także na obszarze szelfu kontynentalnego.
Finwale to zwierzęta migrujące, choć wzór ich poruszania się nie jest do końca znany. Wiadomo jednak, że w okresie zimy przemieszczają się w kierunku cieplejszych wód, a latem pozostają w chłodniejszych.
Charakterystyka
Finwal to członek grupy waleni, które nazywane są fiszbinowcami lub fałdowcami. Nazwa ta wywodzi się od wyposażenia górnych szczęk finwali, którą zamiast zębów wypełniają tzw. fiszbiny. To umiejscowione jedna za drugą rogowe płytki zakończone miotełkowato pełniące rolę cedzaka. Ich liczba waha się od 260 do 480 po każdej ze stron. Mają one ciemną barwę z jaśniejszymi, poziomymi smugami.
Finwal ma bardzo smukłą sylwetkę i opływowy kształt ciała. Są to jednak cechy charakterystyczne dla większości dużych, wodnych ssaków, stąd łatwo go pomylić z płetwalem błękitnym, sejwalem czy płetwalem Bryde’a. Jego głowa jest jednak bardziej spiczasta, a płetwa grzbietowa położona bliżej tyłu ciała i wyrasta pod mniejszym kątem.
Finwale mają podwójny otwór nosowy. Kiedy finwal wydmuchuje powietrze z dużą siłą, nad wodą powstaje wąska „fontanna”, która może osiągać wysokość od 4 do nawet 6 metrów. Dodatkowo, gdy jest zimno para wodna w oddechu skrapla się tworząc obłok.
Cechą, po której najłatwiej rozpoznać finwala jest jego specyficzne ubarwienie. Grzbiet i boki zwierzęcia są czarne lub szaro-ciemnobrązowe, a podgardle, brzuch, spodnie części płetw piersiowych oraz ogonowej ma barwę białą. Głowa natomiast ubarwiona jest zupełnie niesymetrycznie – prawa część jest zazwyczaj dużo ciemniejsza niż lewa – prawie biała. Tył głowy mogą zdobić jasnoszare wzory w kształcie litery V.
Dieta
Pomimo że finwal to jedno z największych zwierząt świata, jego pokarm stanowi głównie plankton, niewielkie ryby, kałamarnice i skorupiaki.
Finwal żerując pływa z szeroko otwartymi szczękami, a do jego jamy gębowej wpływają ogromne ilości wody wraz z planktonem i rybami. Tak dużą pojemność zapewniają mu fałdy na podgardlu, które bardzo zwiększają rozmiar gardzieli. U wyjątkowo dużych osobników takich fałdy sięgają aż do pępka, a ich liczba wynosi 100. Gdy jama gębowa jest już pełna, finwal zamyka szczęki, wypycha wodę za pomocą języka, a cały pokarm pozostaje na fiszbinach, z których następnie jest zlizywany i połykany.
Wokalizacja – śpiew wielorybów
Dźwięki wydawane przez finwale należą do najniższych, jakie potrafią wydawać zwierzęta. Mogą wydobywać je z siebie jedynie samce, a każdy dźwięk trwa od 1 do 2 sekund. Mają one najprawdopodobniej bardzo duże znaczenie w okresie godowym.
Rozmnażanie i rozwój
Ciąża u finwali trwa około 11 miesięcy. Na świat przychodzi jedno młode i rodzi się ono w strefie klimatów zwrotnikowych lub podzwrotnikowych w zimie. Nowonarodzony finwal mierzy od 6 do 6,5 metra. Gdy młode trochę podrosną większość finwali wraca do chłodniejszych wód, które są bardziej bogate w pokarm. Tam uzupełniają braki w tkance tłuszczowej. Samica rodzi co 2-3 lata.
Pełną dojrzałość płciową finwale osiągają w wieku 20-25 lat.
Długość życia finwali to nawet 94 lata, choć udokumentowano okazy, które dożyły 140 lat.
Zagrożenia
Finwale są zwierzętami zagrożonymi wyginięciem. Stało się to głównie z powodu nadmiernej eksploatacji człowieka. Gdy populacja płetwala błękitnego uległy znacznemu zmniejszeniu, zainteresowanie rybaków przeniosło się na finwale, które zaczęły być masowo poławiane.
Obecnie głównymi zagrożeniami dla finwali jest zanieczyszczanie środowiska, zmniejszanie się ich naturalnych siedlisk, przez nadmierną ekspansję człowieka oraz duży hałas. Na świecie wciąż są regiony, gdzie na finwale poluje się w celach komercyjnych.
Dane/Wymiary
Finwal (Balaenoptera physalus)
Średnie rozmiary finwali sytuują je na drugim miejscu po płetwalu błękitnym. Jednak największy osobnik finwala miał nieco mniejszą wagę niż odnotowana największa samica humbaka.
Wśród finwali występuje dymorfizm płciowy – samice są trochę większe niż samce. Dodatkowo u tych zwierząt występuje zróżnicowanie wymiarów ze względu na zamieszkiwany obszar.
Na półkuli południowej samce mierzą średnio 20,5 metra, a samice 22 metry. Największe osobniki osiągają nawet 27 metrów długości.
Na półkuli północnej samce mierzą średnio 18,5 metra, a samice 20 metrów. Największe osobniki nie przekraczają 24 metrów długości.
Waga największych osobników dochodzi nawet do 75 ton.
Finwale – ciekawostki
- Finwale nurkują na głębokość do 470 metrów i pozostają pod wodą od 10 do 15 minut.
- Finwale osiągają podczas pływania duże prędkości – nawet do 37 km/h. Jest to więc jeden z szybszych gatunków wśród waleni.
- Finwale łączą się przeważnie w grupy liczące od 2 do 7 osobników, ale mogą także prowadzić samotny tryb życia lub tworzyć większe stada – nawet do 100 waleni.
- Międzynarodowa Komisja Wielorybnicza przewiduje, że na przełomie XX i XXI wieku populacja finwali na obszarze Północnego i Centralnego Atlantyku oraz zachodniej Grenlandii wynosiła około 25-46 tysięcy osobników. Danych dotyczących ich ilości w innych częściach świata wciąż brakuje.
- W sierpniu 2007 roku finwala widziano w Zatoce Gdańskiej, co jest rzadkością, ponieważ zwierzęta te unikają wód przybrzeżnych.
- W sierpniu 2015 roku wyłowiono ciało 18-metrowego finwala o wadze 23 ton, które przydryfowało do plaży w Stegnie. Finawal został przetransportowany do Stacji Morskiej na Helu. W listopadzie 2013 roku podobna sytuacja miała miejsce w przypadku wala butelkonosego.
Polecamy:
Czy chcielibyście dostawać od czytelników dodatkowe informacje o zwierzętach, żeby uzupełnić artykuł?
Creepu, każda informacja uzupełniająca artykuł jest mile widziana. Niemniej jednak żaden z artykułów nie wyczerpuje ani wiedzy, ani informacji które posiadamy na dany temat – to jednak świadomy wybór. Musimy dokonywać selekcji materiałów, aby artykuł miał w miarę zwięzłą formę, gdyż w dzisiejszych czasach niewiele osób zdobędzie się na przeczytanie wielostronicowego opracowania.
Ja bym się zdobył, często czuję niedosyt po Waszych artykułach, właśnie ze względu na ich niewielką długość 🙂
Nasze artykuły na tle tego, co dziś pojawia się w sieci są i tak bardzo długie 🙂 Dziś natłok informacji jest tak wielki, iż czytelnik nie ma czasu przeczytać kilu stron na temat jednego zwierzaka, dlatego staramy się zawsze wybrać te najbardziej interesujące aspekty.
Cieszy nas, że pośród naszych czytelników są osoby zainteresowane tematyką bardziej dogłębnie. Staramy się aby artykuły miały w miarę zwięzłą formę, niemniej nie uciekamy i przed tymi dłuższymi. Wiemy jednak ze statystyk, iż większość czytelników nie czyta tych dłuższych, co nas oczywiście nieco smuci, ale niestety (stety?) w takim kierunku podąża świat…
mam pytanie,ale chyba nie do tego wieloryba-czy żarłacz ludojad może zapolować
na dorosłego płetwala karłowatego?
Płetwal karłowaty jest zbyt duży dla typowego żarłacza białego. Żarłacze białe w przeciwieństwie do orek polują samotnie, zatem raczej takie polowanie w przypadku rekina nie zakończyłoby się sukcesem.
Czy te walenie żyją w morzu śródziemnym lub adriatyckim?
W basenie Morza Śródziemnego ich populację ocenia się na 40-56 tys. osobników.
W adriatyckim też występują
A czy w morzu Śródziemnym żyją jeszcze jakieś inne gatunki wielorybów?
Oczywiście, np. kaszaloty.
Redakcjo jakie walenie żyją w morzu Marmara?
W Morzu egejskim występują: D. delphis, T. truncatus, S. coeruleoalba, Globicephala melas, Grampus griseus, Pseudorca crassidens, Ziphius cavirostris, Physeter macrocephalus, Balaenoptera physalus oraz Phocoena phocoena. Część z nich może incydentalnie pojawiać się w Morzu Marmara.
Dziękuję za odpowiedź redakcjo
a czy samice płetwali zwyczajnych potrafią wydawać odgłosy jak samce czy nie?
Ta kwestia nie jest do końca wyjaśniona, czy samice płetwali wydają dźwięki, czy nie, ponieważ niektóre źródła sugerują, że śpiewają tylko samce, podczas gdy inne nie wspominają o żadnej różnicy między samcami i samicami. Pewne jest, że tylko samce wydają długie, głośne pieśni (nie chodzi o odgłosy). Dotyczy to również innych gatunków wielorybów, gdzie tylko samce śpiewają, aby przyciągnąć samice lub ustanowić dominację.
ile decybeli wytwarza płetwal zwyczajny czyli finwal i płetwal karłowaty pytam?
Według badań z 2002 roku (“Only male fin whales sing loud songs” Donald A. Croll, Christopher W. Clark, Alejandro Acevedo, Bernie Tershy, Sergio Flores, Jason Gedamke & Jorge Urban) finwal wytwarza dźwięki o głośności 184–186 dB. Co do płetwala karłowatego, to nie ma takich danych.
a sejwale jak są głośne czyli ile decybeli wytwarzają
a sejwale jak są głośne czyli ile decybeli wytwarzają pytam?
Co to za głupotki że samica humbaka jest większa od finwal przecież humbaki są mniejsze od finwal i pytam?
dlaczego napisaliście że finwal to drugie co do wielkości zwierzę świata po płetwalu błękitnym przecież wieloryb japoński i wieloryb biskajski południowy są większe oraz dlaczego piszecie że sejwal jest trzecim co do wielkości wielorybem po płetwalu błękitnym i finwalu przecież sejwal jest jednym z najmniejszych wielorybów w artykule największe i najcięższe wieloryby a finwal jest czwarty więc tu zmieniliście zdanie na ten temat pytam?
co to ma być że samica humbaka jest cięższa od finwala finwale są cięższe pytam?