DinozauryDinozaury drapieżneKreda

Tyranozaur (T. rex) – mity i fakty

Tyranozaur – ciekawostki, mity i fakty

Tyranozaur (Tyrannosaurus rex) był dwunożnym mięsożernym dinozaurem z ogromną, masywną czaszką, dla której przeciwwagę stanowił długi ogon. Obecnie znane są dinozaury należące do rodzaju teropodów przewyższające wielkością (długością – patrz: Najdłuższe drapieżne dinozaury oraz wagą – patrz: Najcięższe drapieżne dinozaury) tyranozaura (np. SpinozaurSpinosaurus aegyptiacus). Przy wadze 6 ton oraz długości wynoszącej powyżej 12 metrów T. rex pozostaje największym znanym tyranozauroidem i jednym z największych znanych drapieżników lądowych w historii Ziemi.

ZMYSŁY TYRANOZAURA

Mózg tyranozaura

Tyranozaury posiadały duży, dobrze wykształcony mózg. Kresomózgowie, odpowiedzialne za czynności związane z planowaniem było u tych gadów świetnie rozwinięte. Kresomózgowie odpowiada również za kontrolę funkcjonowania mięśni. Planowanie połączone z koordynacją ruchową czyniły z T. rexa wspaniałego myśliwego.

T. rex – jeden z największych drapieżników lądowych wszech czasów.

Węch Tyranozaura

Tyranozaur posiadał wspaniały, bardzo czuły węch. Tyranozaury miały ogromne komory węchowe. Zmysł węchu T. rexa był najlepiej rozwinięty wśród wszystkich zwierząt, jakie kiedykolwiek istniały na Ziemi. Węch tyranozaura było stukrotnie skuteczniejszy niż dzisiejszych psów myśliwskich! Tyranozaury miały największe płaty węchowe, pośród wszystkich istniejących wówczas zwierząt. Nozdrza tyranozaura oddalone były od siebie o 25 cm, dzięki czemu gad ten węszył przestrzennie i potrafił kierunkowo namierzyć swoje ofiary.

Gdyby dziś T. rex szukał w zatłoczonej sali konkretnej osoby – poszukiwania pomimo mnogości zapachów zajęłyby mu tylko kilka sekund.

Wzrok Tyranozaura

Tyranozaur posiadał jako drapieżca doskonały wzrok. Wrażliwa na światło siatkówka pozwalała mu dostrzec ofiarę z odległości 6 kilometrów.

Oczy tyranozaura były skierowane do przodu (jak u człowieka), a ich pole częściowa się pokrywało. Dzięki czemu tyranozaury postrzegały świat w trzech wymiarach (widzenie stereoskopowe – binokularne). Dostrzegały głębię i doskonale lokalizowały w przestrzeni przedmioty i ofiary.

Nacisk szczęk tyranozaura przekraczał 6 ton.

Nacisk szczęk Tyranozaura

T. rex posiadał najprawdopodobniej najmocniejsze szczęki ze wszystkich zwierząt, jakie kiedykolwiek żyły na ziemi.

Siła nacisku szczęk tyranozaura pierwotnie szacowana była na 8 000 – 13 000 Newtonów (siła generowana przez przednie zęby wynosiła około 5 880 N, przez środkowe 8 178 N, a przez tylne 13 876 N). Obecnie ocenia się, że szczęki tyranozaura zamykały się z siłą 30 000 – 60 000 [N] Niutona. Co odpowiada 3 000 do 6 000 kg.

Obrazowym porównaniem siły nacisku szczęk tyranozaura będzie stwierdzenie, że to taka siła, jakby średniej wielkości słoń usiadł na tobie – 3 do 6 ton.

Dla porównania – siła nacisku szczęk:

* W przypadku żarłacza białego podana wartość (dokładnie 17,790 N) została obliczona na bazie modelowania komputerowego w 2008 roku, przy założeniu, iż rekin miałby długość 6,5 metra. Jego szczeki zamykałyby się wówczas z siłą 4000 PSI (1,84 tony). W przypadku krokodyla, aligatora i człowieka to pomiary rzeczywistej siły nacisku szczęk.

T. rex, jako myśliwy miał wspaniale rozwinięte zmysły węchu i wzroku.

Zła wiadomość dla fanów Tyranozaura

Dr. Greg M. Erickson z Florida State University na podstawie przeprowadzonych badań nacisku szczęk krokodyli i aligatorów dokonał ekstrapolacji siły nacisku szczęk dla prehistorycznych krokodyli. Wg jego obliczeń nacisk szczęk Sarkozucha  (Sarcosuchus) mógł wynosić 80 kN czyli ok. 8 ton, podczas gdy nacisk szczęk Deinozucha (Deinosuchus) mógł osiągać 10.5 tony (23 100 funtów)! Wg jego badań krokodyl różańcowy posiada również większy nacisk szczęk, niż podawany powszechnie aligator amerykański.

Czy tak było w rzeczywistości, czy też to tylko pogoń za sławą i sama ekstrapolacja jest zbyt daleko posunięta? Na te pytania nie potrafimy udzielić jednoznacznej odpowiedzi.

To jednak nie koniec złych wieści 🙂 Megalodon (Carcharodon megalodon / Carcharocles megalodon) – prehistoryczny rekin, przewyższał bowiem siłą nacisku swoich szczęk wszystkie stworzenia. Siła nacisku szczęk megalodona wynosiła od 11 000 do 18 600 kg /cm2!

T.rex – wizualizacja.

T. rex a inne tyranozaury

Należy pamiętać, że T.rex nie był jedyny tyranozaurem, choć jego powszechnie się tak określa. Był ostatnim wielkim drapieżcą należącym do tej rodziny. Jego kuzynem występującym mniej więcej w tym samym czasie, lecz na innym kontynencie był tarbozaur (Tarbosaurus bataar).

T. rex a inne wielkie gady drapieżne

Tyranozaur nie był także największym drapieżcą. Większym od niego był spinozaur, ale podobnej wielkości drapieżne gady występowały już wcześniej. Np. południowoamerykański giganotozaur, czy żyjący w Afryce północnej karcharodontozaur  (Carcharodontosaurus).

Czaszka T.rexa.

Zachowania stadne?

Czy tyranozaury polowały samotnie, czy w stadach? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. O ile bowiem ilość skamieniałych szkieletów tych wielkich drapieżnych gadów jest dość spora, o tyle dobrze zachowanych śladów nie ma zbyt wiele. Najnowsze odkrycia skamieniałych śladów w Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie dowodzą jednak, iż T. rex potrafił polować w grupach. Odkrycia tego dokonał przypadkowo w 2011 roku myśliwy, niemniej sam opis i analiza dokonana przez paleontologów ujrzała światło dzienne dopiero w 2014 roku. Duża liczba odnalezionych śladów wskazuje na stadne zachowania tych gadów (przynajmniej w zakresie polowań).

Zęby

Choć przywykliśmy do obrazu tyranozaura z odsłoniętymi zębami, to z dużym prawdopodobieństwem nasz ulubiony dinozaur tak nie wyglądał. Pomijamy „obrazoburcze” szkice przedstawiające go jako opierzonego kurczaka :), ale najprawdopodobniej tyranozaur posiadał wargi, za którymi jego zęby były ukryte.

Tyranozaur (Tyrannosaurus)
Tyranozaur (Tyrannosaurus)

Polecamy:


Baza Dinozaurów

175 komentarzy

  1. Z tym ściskiem szczęk coś nie tak – człowiek podczas obgryzania paznokci ok. 300kg, pies rasy bullterier ponad 4 tony ścisku, diabeł tasmański ponad 5 ton ścisku. Tyranozaur powinien mieć dużo więcej.

    1. Nacisk szczęk człowieka wynosi ok 73 kg, tak jak zostało to podane w artykule.

      National Geographic przeprowadził badania wśród psów i uzyskał następujące dane: największy uścisk szczęk należy do Owczarka anatolijskiego – jego siła ugryzienia wynosi 337 kg, kolejny to Mastif – 252 kg, Rottweiler – 149 kg, Buldog amerykański – 138 kg, Owczarek niemiecki – 108 kg, American Pit Bull Terrier – 107 kg, Owczarek holenderski – 104 kg, Owczarek belgijski – 88 kg.
      Tyranozaur obok Sarkozucha i Deinozucha miał najsilniejsze szczęki ze wszystkich zwierząt. 6 ton, to naprawdę ogromna siła 🙂

      1. średnia sła ugryzienia człowieka o wadze 80 kg to 50-70 kg na trzonowcach i 20-25 kg na siekaczach co zostało zbadane przez jeden z instytutów stomatologicznych na 770 osobach w wieku od 12 do 55 lat polowa kobiet połowa merzczyzn, najsilniej ugryzł jeden z mężczyzn 120 kg na trzonowcach i 43 kg na siekaczach .Co do siły ugryzenia psów i „badania” podczas jednego z programów nat geografic to kompletna farsa i show a nie prawdziwe rzetelne badanie jeśli ktokolwiek chce wiedzec z jaką faktycznie siła gryza psy odsyłam do prawdziwych badan na str ncbi.nlm.nih.gov tytuł to „calibration of estimated biting forces in domestic canids :comparision of post morten and in vivo ” poddano próbom 18 psów mieszańców rożnych ras psy te zostały wczesniej poddane eutanazji z przyczyn niezwazanych oczywiscie z eksperymentem po eutanazji zostały poddane stymulacji pradem ich miesnie szczęk a na zebach trzonowych został ustawiony miernik siły ugryzienia cos jak zmodyfikowana waga łazienkowa potem ten sam miernik został ustawiany na kłach kazdego z psów i równiez mierzono siłe najmocniej ugryzł 40 kg meszaniec owczarka z labradorem na zebach trzonowych 350 kg a na kłach 86 kg jak widać wynik z nat geo oraz ten o owczarku anatlisjkim to stek niepoukładanych bzdór niewiem kto puscił ta iinformacje ze owczarek anatolisjki gryzie zsiła tylko 337 kg ale widać ze ten człowiek niema o tym pojęcia ,owczarek anatolisjki ważacy minimum 60 kg (dorosły osobnik ) na zebach trzonowych biorąc pod uwage wyniki z prawdziwych testow z ncbi .nlm .nih.gov powinein ugryzc z siła około 500 kg a na kłach co jest uzaleznione od długości szczęk iim dłuzsze tym slabsze ugryzienie na kłach ale jest zbliozny anatomicznie do labradora i owczarka wiec na kłach plus minus 130 kg .

        1. a co do tych wyników z nat geo to po 1 ) niewiadomo w którym miejscu w pysku pies miał miernik po 2) nie wiadomo czy gryzł z calej siły po 3) tego programu nie kreciiłem niestety ja.

          1. według mnie nie możliwe jest to że chodził na dwóch nogach. Bo miał ciężkie przednie łapy i miał bardzo wielką głowę. Wild Animal to ja Konon. Wtedy w artykule o t rexie się ze mną sprzeczałeś na ten temat. Lecz jest małe prawdopodobieństwo że mógł się poruszać na dwóch kończynach ,mógł się wtedy poruszać w pozycji pół wyprostowanej. Rysunków spinozaura w takiej pozycji jest już wiele i według mnie na nich wygląda jak kaczka ;>

          2. Anchiornis prowadzisz jakieś artykuły o dinozaurach? Jak tak to daj mi nazwę a ja zobaczę twoje dane o spinozaurze. Bo nie do końca pewien jestem czy twoje informacje są prawdziwe. Ciekawe co z tym carnotaurusem rexem bo z nim to tu było zabawnie ;]

          3. W zasadzie popełniłem duży błąd, twierdząc że Spinozaur to tylko 4 nożna postawa, bo raczej chodził 2. Jednak na pewno nie wyglądał tak jak w parku jurajskie. Był
            niski około 235 cm w biodrach.

          4. Anchiornis może zaczniesz prowadzić blog? Będzie zarówno tobie jak i czytelnikom łatwiej czytać i pisać artykuły, niż pisanie samych komentarzy.

          5. Napisałeś na tym blogu Wildanimal o spinozaurze że ma 18 metrów wysokości, a powinno być długości

          6. Barionyks, czy Ty na pewno wszedłeś na artykuł o spinozaurze? Bo mi się wydaje że wszedłeś na artykuł o zauroposejdonie. W jakim artykule to było?

          7. Jego wysokość to prawdopodobnie były 4 metry wysokości, ponieważ jego wysokość od podłoża do bioder to 2 metry, a jego żagiel ma także 2 metry. Ale napewno nie był większy od tyranozaura.

          8. Teraz uświadomiłem sobie że chodził raczej na 2 łapach. Ale to nie znaczy że był od t rexa większy?. W dwunożnej lokomocji mógł pomóc długi i umięśniony ogon.

        1. Ibrahim twierdził, że kształt spinozaura nadawał się do zwierzęcia, które było znacznie bardziej przystosowane do życia w wodzie niż do lądowego. Zawsze uważano, że spinozaur nadaje się do łowienia ryb, chociaż większość naukowców uważała, że ​​prawdopodobnie polował na płyciznę, chwytając ryby tak, jak niedźwiedź grizzly zjada łososia. Większość paleontologów uważała, że ​​Spinozaur spędzał czas w wodzie, ale ten nowy opis zdawał się wskazywać na zwierzę, które spędzało ogromną ilość czasu zanurzone w wodzie, a nawet było ekspertem w pływaniu!

          1. Ostatecznie sprowadza się to do tego – to, co wiemy o dinozaurach, szybko się zmienia, a wszelkie posiadane przez nas informacje są zawsze podatne na zmiany, jeśli odkryte zostaną pełniejsze szczątki.

            Co wiemy? Wiemy, że spinozaury zjadały ryby ze względu na łuski znajdujące się w treści żołądka. Wiemy, że szczątki spinozaura często znajdują się na obszarach, które w odległej przeszłości były domem dla obszarów przybrzeżnych i rzek. Wiemy również, że szczęki i zęby spinozaura były wyjątkowo dostosowane do diety rybnej. I, co może najważniejsze, niektóre izotopy chemiczne odkryte w szczątkach spinozaura wydają się wskazywać, że większość czasu spędzali w wodzie, a nie na lądzie.

            Pomimo początkowych kontrowersji wokół radykalnie nowego kształtu ciała sugerowanego przez opis Ibrahima, większość dzisiejszych paleontologów wydaje się akceptować, że Spinozaur był bardziej podobny do zwierzęcia opisanego przez niego i jego współpracowników niż do tradycyjnego przedstawienia dinozaura. Model Hendersona, choć kwestionuje ideę spinozaura jako potężnego pływaka, nie kwestionuje podstawowego planu budowy ciała przedstawionego w badaniu z 2014 roku.

          2. Wiemy, że Spinozaur polegał na diecie rybnej i spędzał dużo czasu w pobliżu wody, ale tajemnicą pozostaje, jak dokładnie pasował do wody. Czy podkradał się do wody jak niedźwiedź grizzly, czy brodził w wodzie jak czapla, czy pływał za ofiarą jak krokodyl? Badanie Hendersona, choć interesujące, jest dalekie od ostatniego słowa w tej kwestii. Gdy więcej kości Spinozaura zostanie formalnie opisanych, zostanie ujawniony pełniejszy obraz tego wyjątkowego i fascynującego rybożercy-teropoda. W międzyczasie możemy tylko podać najlepsze przypuszczenia na podstawie dostępnych nam materiałów. Mam nadzieje że pomogłem ?

    2. @edo
      Skoro bulterier ma 4 tony uścisku szczęk to czemu nie niszczy chociażby piłki tenisowej od jednego ugryzienia? 😉
      To jeden z najgłupszych mitów rozpowszechnionych przez ludzi. Pomyśl, co by się stało z piłką gdyby opuścić na nią samochód, bądź nadepnął na nią słoń. Pies nie jest w stanie nawet osiągnąć pół tony nacisku szczęk, a co dopiero 4 😉

      1. poł tony spokojnie musi miec minimum 60 kg i siłą ta wystapi na zebach trzonowych ,co do piłki tenisowej bulterier spokojnie by ja zgniótł w szczekach jak i wiekszośc innych psów tej wagi ale najzywczajniej wieksosc psów niema zamairu jej grzyć zcałej siły tylko bawic sie nia ii memłac w pysku pies ważacy tyle co bulterier 30 +/- ma na kłach siłe od 40 kg np collie do prawie 100 kg np bulldog amerykanski zalezne jest to od długości szczek im dłuzsze tym mniejsza siła na kłach mimo ze na trzonowcach moze byc taka sama . co do 4 ton to standardowo wymyslił jakis nieokrzesany dzieciak lub inny delikwent niemajacy zielonego pojecia o czym mówi poki co z tych badan które ja znalazłem nie wynika zeby terery typu bull gryzły mocniej niz np owczarki niemieckie w stosunku do masy ciała a najmocniej w stosunku do masy ciała ugryzł jamnik ważacy 5 kg ugryzł z sila 83 kg czyli 16.6 razy własna mase ciała co do siły ugryzenia mastifa 252 kg i o.anatolisjkiego 337 kg to zwierzeta te maly mierniki wnnych czesciach pyska najzywczajniej tej samej wielkosc mastif i o.anatolisjki maja taka sama siłe ugryzienia na zebach trzonowych .

          1. Wejdź w wyszukiwarkę wpisz Zaurofaganaks dinoanimals i tam znajdziesz artykul.

        1. Długość zhuchengtyrannusa to 10,1m , długość tyranozaura to 12,3 m(Sue) 12,5 m (Scotty) lub 13,5 m (Mor 1126). Więc tyranozaur był sporo dłuższy.

  2. Nacisk szczęk był u trexa najlepszą i jedyną bronią. Spójrzcie na jego przednie kończyny. Muchy by nimi nie skrzywdził ( to przenośnia ). Zajmował siódme miejsce w wielkości i potędze mięsorzernych zwierząt świata.

  3. coś mi się tu nie zgadza… to krokodyl różańcowy ma największy uścisk szczęk na świecie a nie żarłacz biały

    1. Być może krokodyl rzeczywiście ma najmocniejsze szczęki. W przypadku żarłacza białego to jedynie szacunki, a w przypadku krokodyla pomiary. Niemniej te wartości są zbliżone do siebie.

    2. Ten uścisk szczęk żarłacza był sprawdzany komputerowo, więc podchodziłbym do tego z dystansem. Brano pod uwagę 6,5 metrowego żarłacza, gdzie krokodyle różańcowe mają średnią długość 5-6 metrów. Gdyby porównać te zwierzęta o takiej samej wielkości(czyli krokodyla również 6,5 metrowego), krokodyl różańcowy zdecydowanie by wygrał.

  4. Spinozaur nie miał 23m długości tylko 15(co i tak czyniło co najdłuższym teropodem)
    Mógł ważyć 6-7 ton więc nie był najcięższy, ale na pewno był największy.

    1. 3 kg? To odżywialibyśmy się jedynie galaretką, makaronem i płynami 🙂 A tak serio siła nacisku ludzkich szczek to kilkadziesiąt kilogramów. Większa oczywiście na zębach trzonowych, niż na jedynkach. Zależna również od siły osobniczej (każdy człowiek ma ją różną).

    2. edo bulteriery mają200 kg według mnie najgroźniejszym psem jest pitbull bo według mnie pitbull ma nacisk szczęk to 490 kg pitbull nacisk 490 kg amstaffy 300kg rotwailery 205 kg owczarki niemiecke
      (trzecie z najagresywniejszyh) 108 kg dobermany 100 kg

      1. A propos pitbulla. Dziś rano widziałem w filmie ,,Prehistoryczne bestie” gdzie krewny tyranozaura-titanis połknął pitbulla w całości. A tak poza tym krokodyl nilowy ma nacisk szczęk ponad 2 ton! Krokodyl słonowodny zwany również różańcowym ma n.szczęk 1678 kg/cm. Żarłacz ludojad-1250 kg, a dunkleosteus 4-6 ton, drapieżnik x-15 ton, smilodon 100 kg. Spinozaur-2-4 ton. A tak poza tym wielki mózg nie zawsze idzie w parze z inteligencją. T-rex wcale nie jest okrutny lecz troskliwy dla swojego potomstwa.? Super TOP10 najsilniejszych szczęk. A i Maćku Dąbrowski kiedyś lubiłem T-rexa, ale teraz wole dilofozaura, spinozaura i torwozaura. A i chciałem się spytać spinosaurusa Fana jak się robi filmik na YouTube. Odpowiedz na artykule ,,Spinozaur”????

    1. To zależy od sposobu pomiaru. 4 metry od podłoża do stawów biodrowych – T. rex nie miał wyprostowanej sylwetki, tylko równoległą do podłoża. gdyby wniósł głowę, wówczas mógł osiągać 6 metrów wysokości do czubka głowy.

        1. Ostanie badania wskazują, że wysokość spinozaura w biodrach to jakieś 2,5 metra. Skrócone nogi to typowe dla zwierząt prowadzących w większości wodny tryb zycia.

          1. Mocno w kwestii wyglądu spinozaura namieszał w głowie Park Jurajski, pokazując go jak największego drapieżnika. I teraz trudno jest to odkręcić.

  5. według mnie największym drapieżnym dinozaurem był T REX bo owszem spinozaur miał 18m a giganotozaur 15m ale spinozaur był rybożerny a giganotozaur padlinorzerny więc t rex

    1. Giganotozaur 15 metrów długości? On ma przecież 13 metrów długości (max.13,6 metra długości ). A o spino to już nie będę komentował bo rzuci się na mnie zgraja psów które napiszą że spinozaur nie miał takich rozmiarów?

          1. Udowodnij że Spinozaur był większy od tyranozaura. Bo jak dotąd największym okazem spinozaura jest MSNM V4047 ktory jest szacowany na 6,5 t, największy okaz tyranozaura Scotty ważył 9,6 t (Mor 1126 waży 11 t)

          2. Wiadome jest to że tyranozaur był większy od spinozaura ,największy osobnik to MOR 1126 szacuje się go na 13,1 m długości i 10-10,5 tony masy

          3. A największy spinozaur ważył 6 ton. Sama długość nie świadczy o wielkości, również masa.

          4. Panie Steve chciałbym poznać okaz spinozaura większy od t rexa. Bym był bardzo szczęśliwy, bo jak na razie nie ma większych spinozaurów od t rexa. Największy spinozaur jest szacowany na 14 metrów długości i 6500 kg, a tyranozaur na 13 metrów długości i 10-11 ton masy ciała

          5. Wyczytałem z książki. Napisali że spinozaur był większy od t rexa. Największe mogły dorastać do 7 m wysokości 20 m długości i wadze 16 ton

          6. Nie zartuj, bo ci w książce napisali. Największy Spinozaur MSNM V4047 szacowany jest na 14,4 m i wage 6,5 t, tyranozaur rex Svotty szacowany jest na 9,6 t i 12,5 m, Mor 1126 na 13,5 m i 11 ton. Wiec przestań spamowac z tymi swoimi spinozaurami.

          7. Te ośmio latki co oglądały park jurajski i gadają o tym spinozaurze że jest większy od t rexa to to już jest szczyt wszystkiego. Nie rozumiem czemu są jeszcze tacy ludzie.

          8. Mor 1126 jest bardzo niekompletnym znaleziskiem, zatem można się sugerować jedynie szacowaniami, Scotty kompletny w 65% jest największym tyranozaurem
            (Znany z dobrego materialu) spinosaurus aegyptiacus MSNM V4047 największy okaz byl o ponad 3 tony lżejszy według oszacowan. Wielkosc to nie długość jak wiele osób tak twierdzi, a masa. Steve podaj mi numer katalogowy okazu tego spinozaura. Bo to tylko puste słowa bez żadnego potwierdzenia.

          9. A z jakiej książki ? Chciałbym wiedzieć bo w prawie każdej książce są wpisywane nie aktualne dane.

  6. Chciałbym się spytać czy spotkaliście się z opinią, iż tyranozaur był bardziej złodziejem zdobyczy lub padlinożercą niż drapieżnikiem? Przemawiały by za tym jego rozmiary (straszył i przejmował upolowane zdobycze innych drapieżników, ciężko by było mu się rozpędzić do odpowiedniej prędkości aby upolować ofiarę), wielkość mózgu (jeśli wierzyć teorii, że wielkość mózgu jest proporcjonalna do inteligencji gatunku to był on po prostu za mądry na zwykłe polowania), wielkość części mózgu odpowiadającej za węch (mógłby wyczuć padlinę z bardzo dużej odległości jak niedźwiedzie a nie tylko tropić), wielkość przednich kończyn (nie mógł nimi nic chwytać [aczkolwiek miał wielką szczękę, którą mógł to robić], ale jeśli miałby polować to raczej używałby jej bardziej jako młota z zadziorami, a może o tym świadczyć jej budowa, [w dodatku większe kończyny przednie zaburzały by jego równowagę]), wielkość zębów (przez nie został okrzyknięty drapieżnikiem aczkolwiek nie musiały służyć głównie polowaniu, a miażdżeniu kości [aczkolwiek w przypadku tym powinien mieć wykształcone zęby w stylu łamaczy u dzisiejszych psowatych]), nie brakuje przykładów na jego drapieżnictwo [aczkolwiek hiena żywi się głównie padliną ale w razie głodu też coś upoluje] i głównym argumentem jest tendencja do wydłużania się części udowej nogi niż golenia (świadczy to o jego przystosowywaniu się do przemieszczania się niezbyt szybko na długich dystansach, gdyż sprinterzy mają dłuższy goleń od uda). Nie jest to całkowicie moja opinia [część w nawiasach kwadratowych jest moją opinią] reszta jest z materiału filmowego „Dolina tyranozaura” przedstawiającą teorię Jacka Hornera, paleontologa. Proszę o wasze opinię bo jak dla mnie na dzień dzisiejszy obie teorie są prawdopodobne i nie wiem którą powinno się uznać za właściwą. Wiem że narażam się na falę krytyki aczkolwiek chciałbym przeprowadzić kulturalną dyskusje popartą dowodami. Z góry dzięki.

    1. Przepraszam ale sobie wypraszam na kanale nat geo Wild było powiedziane że hiena żywi się w ponad 95% upolowanymi przez siebie zwierzętami?

      1. Kanał Nat Geo Wild tak często podaje bzdury, że nie powinniśmy cytować go jako źródło w ogóle.
        Ostatnio podczas Świąt oglądałem film w tym kanale, w którym podane były między innymi dwie informacje:
        – pierwsza, że puma osiąga prędkość 100 km/h!
        – druga, że niedźwiedź grizzly osiąga na czterech łapach 2 metry wysokości.

        Fakt, że ciosy słonia nazywane są kłami, to u nich występuje na porządku dziennym.
        Nie wiem, jakich konsultantów oni zatrudniają, ale takich kwiatków jest tam niestety wiele, co po prostu nie tylko podważa ich wiarygodność, ale tak naprawdę kompromitują się.
        Nie wiem, po co Nat Geo Wild wydaje masę pieniędzy na kręcenie filmów, a podaje takie bzdurne informacje.

        1. Najwyższy niedźwiedź grizzly miał wysokość 3,5 metra na 2 nogach, a na czterech JAKIEŚ 1,75 METRA, a nie 2.

          1. 3,5 metra, to chyba lekko zawyżone dane. Większe od grizzly są kodiaki a i one nie przekraczają raczej 3 metrów. Z tego co czytałem, to największy grizzly miał własnie 3 metry w pozycji stojącej

      2. Nat Geo Wild to według mnie najważniejsze informacje dotyczące zwierząt w filmie ,,Najgroźniejsze zwierzęta świata:Ameryka Północna” było powiedziane że kuguar biega z szybkością 60 km/h. A do tego niedźwiedzia 2metrowej wysokości skąd wziąłeś bo niewiem ?

      3. Obie te nieprawdziwe informacje były w filmie Najgroźniejsze zwierzęta świata: Ameryka Północna, czyli programie, o którym wspominasz.

      1. Być może w oryginale w tamtym filmie była informacja, że osiąga 60 km/h, a ktoś kto to tłumaczył sadził, że podano w milach i zamienił 60 mil na kilometry i wyszło, że puma osiąga prawie 100 km/h. Tak to niestety często jest w tych filmach.

  7. Spotkaliście się z teorią, iż Tyranozaur Rex nie był drapieżnikiem lecz padlinożercą i złodziejem kradnącym zdobycz innym drapieżnikom? W następnych kilku zdaniach przedstawię stanowiska naukowców (za teorią o padlinożerstwie głównie z filmu „Dolina Tyranozaura” przedstawiająca opinię paleontologa Jacka Hornera) i swoją opinię [w kwadratowych nawiasach]. Rozmiar mózgu (jeśli wierzyć teorii, iż wielkość mózgu jest proporcjonalna do inteligencji gatunku można stwierdzić, iż był on za mądry na zwykłe polowania), wielkość części mózgu odpowiadającej za węch (nie służyłby on do tropienia lecz jak u niedźwiedzi do wyczuwania zapachu padliny z wielkich odległości), wielkość przednich kończyn (nie mógłby nimi łapać zdobyczy, lecz od tego mógł mieć czaszkę niestety je budowa świadczy bardziej, że korzystał z niej jak z młota z zadziorami [lecz większe przednie kończyny mogły by zaburzyć jego równowagę, aczkolwiek w razie potrzeby wykształciłby większy ogon] ale naukowcy twierdzą, że przednie kończyny miały tendencje do zmniejszania swych rozmiarów), rozmiary całego ciała (służyłyby odganianiu innych drapieżników, ciężko byłoby rozpędzić taką masę ciała do prędkości odpowiedniej aby coś upolować), dowody w postaci śladów na kościach potencjalnych ofiar ze znakami gojenia się ran [hiena jest głównie padlinożercą, ale w okresie głodu też coś upoluje], i na końcu chyba jeden z głównych dowodów za teorią o padlinożerstwie to tendencja do wydłużania części udowej kończyny tylnej (jest to obecne u gatunków przystosowanych do pokonywania długich odległości, ale niezbyt szybko, natomiast u sprinterów to część goleniowa jest dłuższa, może to świadczyć, iż przebywał on duże odległości w poszukiwaniu ofiary lub okazji do kradzieży niż gonił swoje ofiary). Proszę o odpowiedź, gdyż na chwilę obecną nie wiem która jest bardziej prawdopodobna. Wiem, iż narażam się na krytykę aczkolwiek mam nadzieję na kulturalną dyskusje najlepiej popartą argumentami. Z góry dziękuje.

    1. Głownie Horner jest orędownikiem teorii o padlinożerności tyranozaurów. Faktycznie jednak po odkryciach z 2010 i 2012 roku można mieć pewność, że tyranozaury odżywiały się padliną. Niemniej trudno jednoznacznie wykluczyć, że polowały. Najprawdopodobniej tyranozaury wykorzystywały oba sposoby zdobywania pokarmu.

    2. Zawsze się nad tym zastanawiałem, jak takie wielkie dinozaury jak T. rex mogły polować i biegać na dwóch nogach. Wydaje się bardziej prawdopodobne, że były padlinożercami, gdyż jakikolwiek pościg w ich wykonaniu mógłby się zakończyć poważna kontuzją.

    3. Ta chwila, kiedy komentarze są bardziej informatywne niż sam artykuł.
      A wcale bym się nie obawiała kontuzjami u T.Rexa – jego wielkość wcale nie musiała iść w parze z niedołężnością czy jakąś ujmą harmonii ruchów w ogóle. Pamiętajmy, że to był mięsożerca, i raczej nie mógł sobie pozwolić na łamanie nóg przy byle sprincie, bo zwyczajnie nie wyewoluowałoby z niego nic wartego dziś stawiania na piedestałach i pomnikach muzealnych.
      Ale teoria o jego padlinożerczym trybie życia jest godna głębszego zbadania; w końcu wydaje się nieprawdopodobne, aby gad ten mógł tylko majestatycznie rozdzierać inne dinozaury i inspirować Spielberga półmetrowymi kłami.

    4. Pytanko nie rozmiary lecz smród odpędzał troodony! Mocz T-rexa śmierdzi niebywale. Nawet w grze ,,lego Jurassic Wold” było pokazane że kompsocnatom śmierdzi niebywale mocz tyranozaura.??

      1. Aha czyli jak powiedzieli w grze że mocz t rexa śmierdzi to już myślisz że w prawdziwym świecie jest tak samo ? NIC O DINOZAURACH NIE WIESZ TYLKO O SPINOZAURZE ! Ponieważ kompsognaty nie żyły z tyranozaurem.

  8. Tyranozaur był zapewne drapieżnikiem, obecnie jest sporo dowodów na to i nawet J. Horner podobno wycofał się teorii padlinożerności.

    Polecam przeczytać
    Physical evidence of predatory behavior in Tyrannosaurus rex (DePalma i inni 2013)
    pnas.org/content/110/31/12560.short

  9. Pokaże wam mój ranking. Wszystkie informacje wyczytałem z książki.

    1człowiek max-5-6kgcm2(czytałem to w książce przyrodniczej więc się nie wtrącajcie)
    2pyton siatkowy max – 10kgcm2
    3ara hiacyntowa max-17-19kgcm2(rozłupuje twarde orzechy brazylijskie)
    4owczarek niemiecki max-48kgcm2
    5wilk szary max-56kgcm2
    6amstaff max-84kmcm2
    7mastiff angielski max-96kgcm2
    8diabeł tasmański max154-168kgcm2
    9lew afrykański max188-244kgcm2
    10hiena-max275-330kgcm2
    Dalsza cześć rankingu będzie za nie długo.

  10. Dokańczam ranking sprzed kilku miesięcy?.
    11jaguar max-354-400kgcm2
    12grizzly max-385-434kgcm2
    13niedźwiedź polarny max-412-465kgcm2
    14hipopotam nilowy max-860-975kgcm2
    15 Aligator amerykański max-982-1154kgcm2
    16krokodyl nilowy max-1865-2255kgcm2
    17krokodyl różańcowy max-2345-3070kgcm2
    18mrówka pistoletowa max-3550-4570kgcm2(chodzi o stosunek co do wagi i rozmiarów ciała)
    19tyranozaurs rex max -4750-6400kgcm2
    20no i oczywiście megalodon max-15300-18600kgcm2
    Być może ten ranking pozwoli wam zrozumieć jaką siłą szczęk mogą dysponować te zwierzęta przynajmniej wdg.mnie.

  11. Nie rozumiem skąd ta mania w uznawaniu t-rexa za padlinożercę. Bo był wielki? Jego ofiary też były wielkie. Bo miał małe łapki? A psowate używają łap do przytrzymywania ofiary? Taka półtonowa głowa z garniturem zębów to narzedzie ataku najzupełniej wystarczające do obezwładnienia zwierzęcia wielkości słonia. Kilka ugryzień i po wszystkim. Po co padlinożercy takie zęby,do łamania kości? Zgadza się,zjadał mięśnie i kości. Ktoś tu napisał,że hiena to głównie padlinożerca. Nic podobnego. Hieny polują więcej niż lwy (sprawdzono) z tym że częściej tracą zdobycz na rzecz tych ostatnich-hieny muszą dysponować co najmniej trzykrotną przewagą liczebną aby zdobycz utrzymać lub odebrać (choć dorosłe samce lwów nie bawią się liczeniem hien tylko przystępują do ataku). Ale wróćmy do tematu. Takie uznawanie zwierzęcia znanego głównie ze skamieniałości za padlinożercę wydaje się co najmniej naciągane i wydumane. Hornen podał jeden z dowodów na padlinożerność t-rexa. Były to ślady zębów tyranozaura na kości, która jest w takim miejscu triceratopsa(bo o niego chodziło) ,które w żadnym razie nie powinno zostać ugryione podczas ataku. Podczas ataku nie ale podczas pożywiania się zdobyczą jak najbardziej Zadam pytanie-jak są uzbrojone współczesne zwierzęta odżywiające się głównie padliną? Nieszczególnie. Popatrzcie na orła i na kondora. Kondor jest potężniejszy,większy(nie ma szponów ,potężnego ostrego dzioba) ale ustępuje przed lisem a orzeł postawi się nawet wilkowi. A zresztą wszystkie największe teropody czyli tyranozaury,abelizaury,największe allozaury były podobnie zbudowane. Czy znaczyłoby to,że najwięksi drapieżcy lądowi w historii byli padlinożercami. BZDURA, BZDURA nawet wtedy gdy głosi ją taki gwiazdor jak Horner.

    1. Tyranozaur miał 13 metrów długości i z 4 metrami wysokości się zgodzę tylko że to jest mierzone od podłoża do bioder więc to będzie 6 metrów a waga max 7-9 ton

      1. Sue mierzona od powierzchni styku ”stopy” z podłożem do najwyższego punktu łba ma ~4,21, więc raczej nie ma realnych szans na wysokość 6 metrów, masa maksymalna natomiast oscyluje w granicy ~9500 kilogramów

      2. Watpie zeby duzo tyranozaurow osiagalo 13 metrow dlugosci, bardziej prawdopodobne jest okolo 12-12,5 ale moge sie mylic

  12. Tyranozaur w porównaniu z giganotozaurem jest mały!!! Giga ma 15 metrów długości, ponad 5,5 metra wzrostu i waży aż 8 ton!!!!!! A T-rex ma tylko 12 metrów długości i 4 metry wzrostu oraz 6 ton. W dodatku giaganotozaur jest masywniej zbudowany i ma dłuższę szczęki. Karcharo też jest większy, bo ma 12-14 metrów długości i również 8 ton wagi

  13. Podobno T-rex był cięższy niż przypuszczano!!!!!!!! [A przypuszczano że ważył 6 ton] Może i T-rex mógł ważyć 9 ton, ale to mu nie ułatwiało pogoni za np. ornitomimem. Mógł polować w podobny sposób co lew.

  14. Redakcjo czy w tym artykule nie zapomnieliście czegoś? Mianowicie o kuzynie tyranozaura żyjący w…Alasce, 70 mln lat temu. I o chińskim tyranozaurze z długą, chudą głową

    1. To artykuł zawierający ciekawostki na temat tyranozaura – skoncentrowaliśmy się w nim na kilku kwestiach – przede wszystkim na niezwykłym węchu i nacisku szczęk. Nie opisywaliśmy w nim małego kuzyna T. rexa z Alaski, żyjącego 70 mln lat temu i Yutyrannusa z Chin, bo jego masz zapewne na myśli.
      Gadów należących do tyranozauroidów (Tyrannosauroidea) było zresztą dużo więcej, a do rodziny tyranozaurów (Tyrannosauridae) zaliczamy dziś 9 gadów:

      Podrodzina Albertosaurinae
      – albertozaur (Albertosaurus)
      – gorgozaur (Gorgosaurus)

      Podrodzina Tyrannosaurinae
      – alioram (Alioramus)
      – daspletozaur (Daspletosaurus)
      – nanotyran (Nanotyrannus)
      – tarbozaur (Tarbosaurus)
      – Teratophoneus
      – tyranozaur (Tyrannosaurus)
      – Zhuchengtyrannus

  15. Ale jednak carnotaurus rex tym razem nie z powodował morza komentarzy,jakie pojawiło się w artykule „Król dinozaurów jest tylko jeden”.

    1. Bo ten artykuł jest mniej popularny, z resztą artykuł ,,Król Dinozaurów jest tylko jeden!” to śmieci.

      1. A dlaczego tak twierdzisz, że to śmieci? Shahen stara się w nim przecież podpierając najnowszymi badaniami oszacować wielkość największych teropodów.

      2. Śmieciami mającymi niewiele wspólnego z nauką jest wikipedia w (której trolle takie jak ty piszą różne głupoty bez żadnych przypisów, źródeł), kinowa bajeczka pod tytułem Park Jurajski, czy Prehistoryczne głupoty na Discovery.

      3. Discovery to czasami z bajkami idzie na maksa. Jak z filmem o megalodonie, po obejrzeniu którego większość ludzi była przekonana, że megalodony sobie nadal pływają w oceanach.

      4. Teraz po prostu sensacja goni sensację, mnóstwo fakeowych wiadomości (zwłaszcza w mediach społecznościowych), byle tylko był krzykliwy tytuł i ludzie wierzą we wszystko co przeczytają. Wikipedia niestety nie jest wolna od tego – mnóstwo świadomych przekłamań i wiele nieprawdziwych lub niepotwierdzonych danych tam niestety jest. Np. kiedyś jako literaturę, na potwierdzenie długości jakiegoś węża, natknąłem się w Wiki na książkę Pawlikowskiej, która ot tak sobie z palca stwierdziła, że węże osiągają taką długość, bo usłyszała to od tubylców 😉

      5. Wiesz, że liczy się nazwisko. To tak jak dzisiejsi celebryci czy blogerki, które śledzą setki tysięcy fanów, a które nie mają nic ciekawego do powiedzenia. Taka rzeczywistość, dlatego jak taka osoba powie, że czarne jest białe, to wszyscy uważają, ze tak jest naprawdę 🙂
        Np. ostatni oglądałem rzecz kuriozalną – program o ludziach z genialnym umiejętnościami, w którym jednym z jurorów jest mistrz intelektu – Pudzian 🙂

  16. Artykuł ,, Król Dinozaurów jest Tylko Jeden ” to śmieci ? Hmmm ciekawe KCR jakby wyglądał Twój artykuł . Zapewne : Spinozaur był największy i najsilniejszy ważył 20 ton , miał 40 metrów długości i 16 metrów wysokości . Był najsilniejszy bo tak napisało kilka osób na Zapytaj Onet . pl i tak mówili w Prehistorycznych Bestiach i w Parku Jurajskim .
    No masakra z Tobą ..

      1. Podaj mi nazwę strony gdzie to napisali, a ja im przemówię do głów. Spinozaur miał 16-18 metrów długości i 5 wysokości a jego waga 7-9 ton. Zapytaj. Onet to nie naukowe źródło, nie powinno się z tamtąd brać informacji bo są tam nie prawdziwe, piszą tam 6 latki które nie mają nic pojęcia o spinozaurze. Myślisz że zapytaj Onet ma prawdziwe informacje ? Jak tak myślisz to się mylisz.

        1. Podaj mi numer katalogowy tego okazu. Udowodnij 18 m 5 m wzrostu i 9 Ton wagi, bo największy okaz MSNM V4047 jest szacowany na 6,5 t14,4 m i wzrost do bioder 235 cm, jeżeli nie udowodnisz tego nie mozesz tak sugerowac.

        2. MSNM v4047 – Długość ciała ok. 15 m / Masa ciała ok. 6900 – 7600 kg / Wysokość ok. 5 m.
          Teraz są prawdziwe. Z tymi pierwszymi wymiarami przesadziłem

          1. Ja nadal czekam na osobnika o wadze 7,6 t, Spinosaurus Egyptiacus MSNM V4047 jest szacowany na 14,4 m i wagę 6,5 t, Spinozaur na 235 cm do bioder, i około 400 cm do żagla, nie ma zatem szans na 500 cm lub 700 cm, t.rex Sue do czubka głowy ma około 4,2 m (420 cm), Scotty pewnie mógł by do czubka głowy osiągnąć 4,5 m (450 cm) . Spinozaur nie osiągał tych rozmiarów co mówisz.

          2. Wiem że miał długość 14 metrów i 6900 kg. Nie jestem pewny co do wysokości gada.

          3. MSNM V4047 to tylko nieliczne kości, i jest on szacowany, a może być jeszcze mniejszy
            Poza tym bardziej kompletne niedojrzałe osobniki Spinozaur a ważą 3,8 t i mają 11 m.

          4. Okaz spinozaura znaleziony w 1999 roku i opisany przez Simone Maganuco i Cristiano Dal Sasso i współpracowników, pochodzi od zwierzęcia mierzącego 1,78 metra (5,8 stopy) (zakładając, że przypominał mniejszą wersję dorosłego osobnika). To najmniejszy spinozaur

          5. Ibrahim twierdzi że MSNM V4047 Jest o 30% mniejszy od tych największych spinozaurów.

          6. Niby gdzie Ibrahim pisał, że ten osobnik jest mniejszy o 30% od innych spinozaurów?

          7. MSNM V4047 był jednym z największych osobników. Nie był więc 30% mniejszy od największego Spinozaura.

    1. A czego się żeś spodziewał???
      Ty na serio myślałeś że chcę więcej komentarzy???
      Czy ty wiesz co to jest CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM???

    1. Już jest, napisałeś właśnie 🙂 A tak przy okazji, masz na myśli wagę kości czaszki Sue, czy teoretyczną wagę całej głowy (mięśnie, mózg, itd.)?

  17. Nie wiem czy t rex miał schowane zęby czy nie ale dla mnie najlepiej został zaprezentowany w trylogii Jurassic Park.

  18. tyranozaur nie mógł istnies to kłamstwo masonów, wystarczy zrozumiec ze miał za ciezka głowe w stosunku do ogona i przewracałby sie do przodu ni emogąc zachowac równowagi, ba nawet bez głowy miałby problem z utrzymaniem równowagi bo ma 2/3 budowy ciała przed miednica a tylko niewielki, lekki ogon za

  19. Redakcjo, gorgozaur nie posiadal wargi, wiec i T-Rex tez zapewne nie posiadal wargi 😉
    Drapieznikow ciezszych od Rexa nie ma

    1. Wiesz, że z tymi wargami to sprawa jest sporna. Część naukowców uważa, że zęby były osłonięte, a część, ze odkryte.

          1. Cytuje Thomasa Carra
            „There’s no evidence for lips here”
            „The flat scales cover the entire side of the snout and go to the tooth row”

        1. Kwestia tego czy Tyrannosaurus rex i inne tyranozauroidy posiadały jakąkolwiek formę dodatkowej tkanki jamy ustnej wzdłuż linii żuchwy jest najbardziej kontrowersyjną i dyskutowaną kwestią dotyczącą wyglądu, wiec nie możesz Anchiornis jednoznacznie stwierdzić , iż Gorgosaurus jak i sam Tyrannosaurus nie posiadał warg a zęby tego pierwszego były odsłonięte. Powiem ci, że troszkę mnie zmotywowałeś być może do stworzenia w przyszłości jakiegoś artykułu odnoszący się co do tej kwestii, tak swoją drogą jesteś dość aktywny na portalu nie myślałeś o założeniu swojego bloga ?.

    2. Prawdopodobnie wszystkie drapieżne dinozaury miały wargi. Nie licząc tych co żyły w wodzie np: spinozaur. Ponieważ gdyby zęby np: gorgozaura byłyby odsłonięte by szybciej gniły, a gdyby miał wargi to wtedy zęby byłyby mokre i by nie gniły tak szybko. Napisałem że nie liczymy tych wodnych dinozaurów, bo jak już mówiłem spinozaur przebywał w wodzie i zęby były mokre. Jeśli chodzi mi o wodne dinozaury to nie o mozazura czy ichtiozaura bo to gady wodne.?

  20. powiem wam jakie gatunki tyranozaurów znam:albertozaury,daspletozaury,gorgozaury,tarbozaury i tyranozaury rexy.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button