Zwierzęta wymarłe w XXI wieku

Podgatunek koziorożca pirenejskiego – Cypra pyrenaica pyrenaica

W Hiszpanii zwyczajowo nazywany Bucardo, był jednym z czterech podgatunków koziorożca pirenejskiego – zwierzęcia endemicznego dla Półwyspu Iberyjskiego. Najliczniejsza populacja przebywała w Górach Kantabryjskich, południowej Francji i północnych Pirenejach.

Charakterystyka

Miał krótką sierść, ale zmieniała się ona wraz z porami roku. Latem futro było najkrótsze, zimą dłuższe i grubsze, jedynie włosy okalające szyję rosły przez cały rok. Samców łatwo odróżniano od samic ze względu na umaszczenie, futro i kształt rogów. Samiec dysponował okazałymi, grubymi rogami skierowanymi na zewnątrz i do tyłu, do wewnątrz i na dół, a następnie w górę. Powierzchnia rogów była pełna żłobień, które pojawiały się wraz z wiekiem. Samice miały krótkie, cylindryczne rogi; obie płcie żywiły się natomiast roślinami, głównie trawą oraz ziołami.

Migracje

Zwierzęta te miały w nawyku lokalne migrowanie – na wiosnę przechodziły w wyższe partie gór, gdzie odbywały się gody i rozród. Młode przychodziły na świat w maju, natomiast zimą wszystkie osobniki przenosiły się z powrotem do dolin niepokrytych śniegiem.

Zmniejszanie populacji

W średniowieczu koziorożce pirenejskie były bardzo liczne w regionie Pirenejów, populacja zaczęła się kurczyć dopiero w wieku XIX i XX, kiedy wzrosła liczba polowań. W drugiej połowie XX wieku niewielka populacja podgatunku przetrwała w Parku Narodowym Ordesa w Pirenejach. Drugą ważną przyczyną wyginięcia była ekspansja zwierząt domowych i dzikich ssaków kopytnych – wiele siedlisk zajmowanych do tej pory wyłącznie przez koziorożce, teraz zajęły również nienasycone owce, kozy, konie i bydło pasące się latem na górskich łąkach. Ekosystem został zaburzony, między zwierzętami dzikimi i hodowlanymi doszło do zjawiska konkurencji. Wprowadzenie dzikich zwierząt kopytnych, takich jak muflony czy daniele mogło przyczynić się natomiast do przenoszenia rozmaitych chorób.

Ostatni osobnik

Ostatni dziki podgatunek koziorożca pirenejskiego – samica imieniem Celia – zginął 6 stycznia 2000 roku. Choć wiadomo, że na tego akurat osobnika zawaliło się drzewo, przyczyna wymarcia całego podgatunku pozostaje tajemnicą. Niektóre hipotezy głoszą, że nie potrafiły konkurować z innymi gatunkami, przez co nie wystarczyło dla nich żywności, być może często chorowały z powodu bakterii czy wirusów przenoszonych przez nowe gatunki, a dzieła dopełnili kłusownicy.

Próby klonowania

Naukowcy próbowali go klonować z kilku ostatnich samic w roku 2009. Sklonowany osobnik przeżył tylko 7 minut, po czym zmarł na skutek niewydolności płuc. Nie przeszkadza to jednak uznawać eksperymentu za jeden z najbardziej udanych…