Wojownik ozdobny (Spizaetus ornatus)
Choć należy do grupy ptaków drapieżnych, wygląda nieco przystępniej i bardziej niepozornie niż inni latający myśliwi. Połączenie efektownego upierzenia i wspaniałych umiejętności łowieckich czynią wojownika ozdobnego niezwykłym mieszkańcem tropikalnych lasów Ameryki Południowej i Północnej.
Klasyfikacja
- Gromada: ptaki
- Rząd: szponiaste
- Rodzina: jastrzębiowate
- Podrodzina: jastrzębie
- Rodzaj: Spizaetus
- Gatunek: wojownik ozdobny
W obrębie gatunku sklasyfikowano 2 podgatunki:
- Spizaetus ornatus ornatus – występuje we wschodniej Kolumbii, Gujanie, Trynidadzie i Tobago, Ekwadorze, Boliwii, Peru, Brazylii, Argentynie i Paragwaju.
- Spizaetus ornatus vicarius – znany jako wojownik rdzawoszyi. Żyje na terenach południowo – wschodniego Meksyku, jak również na obszarach zachodniej Kolumbii i Ekwadoru. Podgatunek ten ma bardziej nasycony odcień brązu na głowie i szyi.
Siedliska
Ten duży, drapieżny ptak żyje w wilgotnych, tropikalnych i subtropikalnych lasach, najczęściej na wysokości do 1200 m.n.p.m., choć czasem obserwuje się go na ok. 3000 m.n.p.m. W Wenezueli niektóre osobniki wybierają na swe siedliska tereny otwarte, a w Gwatemali lasy namorzynowe. Występuje na terenie Ameryki od południowego Meksyku do północnych krańców Argentyny.
Charakterystyka
Wygląd
Jak na ptaka drapieżnego wojownik ozdobny może pochwalić się bardzo barwnym upierzeniem. Poza tą niezwykłą cechą posiada jednak charakterystyczne dla szponiastych atrybuty: ostry, haczykowaty dziób zdolny łamać kości i rozrywać mięso, mocne szpony i przeszywające spojrzenie.
Na czubku głowy widoczny czarny grzebień, który zazwyczaj leży płasko, wznosi się kiedy ptak reaguje na silne emocje. Po bokach głowy i na karku dojrzymy barwy kasztanowe, łączące się na skrzydłach i grzbiecie z czarnymi piórami. Czarny jest również ogon, widoczne są jednak na nim szaro – brązowe pasy. Spód ciała ma kolor biały, poniżej piersi widać natomiast czarne pręgi, dochodzące do nóg, tworząc tym samym coś na kształt skarpetek. Stopy są silne, pokrywa je żółta skóra, zakończone są długimi, ostrymi szponami. W locie dojrzeć można, że skrzydła są nieco zaokrąglone. Samice są większe od samców, niedojrzałe osobniki nie posiadają natomiast kasztanowych elementów upierzenia, a spodnia część ciała ma więcej bieli niż pręg.
Dieta
Siedząc na gałęzi wydaje się bardzo niepozorny – jest to bardzo ważny element skutecznej strategii łowieckiej wojownika ozdobnego. W locie porusza się ruchem okrężnym, trzepocząc krótkimi skrzydłami i emitując głośne gwizdy. Ze swojego siedziska obserwuje las i podłoże, aby wybrać ofiarę.
Z reguły poluje na ptaki, głównie papugi, tukany i ich pisklęta, preferuje również ssaki: wiewiórki, szczury, kinkażu i aguti. Czasem zdarza mu się zapolować na legwana lub węża, istnieją również wzmianki o osobnikach polujących na ssaki naczelne – wskazuje na to znalezienie w gnieździe wojownika szczątków sajmiri i tamaryny.
Rozmnażanie
Zaloty są stosunkowo długie i mają miejsce ok. 2 miesiące przed lęgami. Obejmują pokazy powietrzne oraz nawoływania. Gniazdo wojownika ozdobnego jest trudne do wykrycia, znajduje się bowiem w wysokich partiach drzew. Dzięki temu może z łatwością uniknąć naziemnych drapieżników. Konstrukcja wykonana jest z patyków i gałęzi, może osiągać 1,7 m średnicy, w jej wnętrzu samica składa jedno jajo, które wysiaduje przez ok. 48 dni. W tym czasie samiec zajmuje się polowaniem i dostarczeniem pokarmu do gniazda.
Kiedy młode osiąga 3 tydzień życia, matka również zaczyna polować, a między 66-93 dniem życia pisklęcia samica przestaje się nim interesować. Całą opiekę nad młodym przejmuje ojciec, przynosząc mu pożywienie do momentu, aż nauczy się samodzielnie polować. Uważa się, że samica odsuwa się w pewnym momencie od potomstwa, aby zregenerować siły przed kolejnymi lęgami, choć gatunek rozmnaża się średnio raz na 2-3 lata.
Młody wojownik ozdobny uczy się technik łowieckich poprzez atakowanie owoców i sztuki pikowania, w której pomaga mu ojciec. Kiedy osiągnie odpowiedni wiek i umiejętności, może opuścić rodzinne gniazdo w poszukiwaniu własnego miejsca.
Szczegółowe dane i wymiary
Wojownik ozdobny (Spizaetus ornatus)
- Długość ciała: 58-67 cm
- Rozpiętość skrzydeł: 117-142 cm
- Waga: samce: ok. 0,96-1 kg, samice: 1,5-1,7 kg
Wojownik ozdobny (Spizaetus ornatus) – ciekawostki
- Nazwa naukowa pochodzi od greckich słów Spizias („jastrząb”) i Aetos („orzeł”). Drugi człon nazwy – ornatus – pochodzi z łaciny i oznacza tyle, co „ozdobny”.
- Według szacunków całkowita populacja wojownika ozdobnego obejmuje 10 000-100 000 osobników.
Polecamy
- Największe orły i największe bieliki
- Największe ptaki drapieżne
- Argentawis – największy ptak w historii
- Bielik afrykański
- Bielik amerykański
- Bielik olbrzymi
- Bielik zwyczajny
- Harpie
- Kania ruda
- Kania czarna
- Kondory
- Kobuz
- Małpożer – orzeł filipiński
- Myszołów zwyczajny
- Orłosęp
- Orły
- Orzeł australijski
- Orzeł cesarski
- Orzeł Haasta
- Orzeł przedni
- Orzeł stepowy
- Rybołów
- Sekretarz
- Sępy
- Sokół norweski, Białozór
- Sokół wędrowny
- Sowy
- Wojownik wspaniały
- Wojownik zbrojny
Czy wojownik ozdobny to orzeł?
Według polskiej nomenklatury wg której orły to nazwa kilkunastu gatunków ptaków drapieżnych z rodzaju Aquila i Hieraaetus, wojownik ozdobny nie jest orłem. Niemniej wg szerszej nomenklatury wyjaśnionej w artykule Bielik a orzeł, można go uznać za orła – w języku angielskim nosi nazwę zwyczajową ornate hawk-eagle, czyli orzeł ozdobny.