PolskaPtakiPtaki drapieżneZwierzęta

Rybołów – sokół znad wód

Rybołów zwyczajny (Pandion haliaetus) – sokół znad wód

Rybołów – ogromny, szponiasty drapieżnik o prawie dwumetrowej rozpiętości skrzydeł i wodoodpornych piórach. Dostrzega swoją pływającą ofiarę z wysokości 40 metrów, a następnie nurkuje za nią w głąb wody. Co jeszcze warto wiedzieć o tym niezwykłym ptaku?

Tytuł – gwoli wyjaśnienia – odnosi się do podobieństwa w sposobie polowania obu ptaków. Rybołów nie jest bowiem sokołem, lecz … rybołowem 🙂

Klasyfikacja

  • Rząd: szponiaste (Accipitriformes)
  • Rodzina: rybołowy (Pandionidae)
  • Rodzaj: Pandion
  • Gatunek: rybołów (Pandion haliaetus)
Wyróżniamy 3 podgatunki rybołowów: Rybołów zwyczajny (Pandion haliaetus haliaetus), Rybołów amerykański (Pandion haliaetus carolinensis) oraz Rybołów karaibski (Pandion haliaetus ridgwayi).

Miejsce występowania i podgatunki

Miejsca, w których można spotkać rybołowa, powiązane są ściśle z trzema lub czterema jego podgatunkami:

  • Rybołów zwyczajny (Pandion haliaetus haliaetus) – występuje praktycznie w całej Europie, Azji oraz Afryce Północnej. Obecny jest również w Polsce (30-60 par).
  • Rybołów amerykański (Pandion haliaetus carolinensis) – zamieszkuje Amerykę Północną i Antyle
  • Rybołów karaibski (Pandion haliaetus ridgwayi) – gatunek, który można spotkać w Ameryce Środkowej i na Antylach
  • Rybołów australijski (Pandion haliaetus cristatus) – występuje w Australii, na Tasmanii oraz na Wyspach Celebes, Salomona i w Nowej Kaledonii. Jest najmniejszym podgatunkiem. Często wyodrębniany jest jako oddzielny gatunek, a nie podgatunek.
Rybołów obecny jest również w Polsce (30-60 par).

Cechy charakterystyczne

Rybołów jest drapieżnym ptakiem szponiastym o bardzo charakterystycznym ubarwieniu, pozwalającym z łatwością odróżnić go od innych ptaków.

Spodnia część jego ciała jest biała, a na piersiach i szyi możemy zaobserwować dość szeroki pas brązowych plamek. Brunatne są również końce skrzydeł oraz wierzch ciała – wspaniale kontrastujący z białą głową.

Skrzydła rybołowa są smukłe i długie, a głowa wąska. Ogon układa się w kształt litery M. Nogi i dziób mają natomiast barwę szaroniebieską.

Rybołów żywi się głównie rybami, które stanowią aż 99% jego pożywienia.

Rybna dieta

Jak wskazuje nazwa tego drapieżnego ptaka, żywi się on głównie rybami, które stanowią aż 99% jego pożywienia.

Rybołów podejmuje próbę polowania na ryby wszelkiej wielkości, jednak najczęściej mają one długość od 25 do 35 cm i ważą od 50 g do 2 kg.

Okazjonalnie rybołów spożywa małe gryzonie, króliki, zające, płazy i małe gady.

Rybołów swoje ofiary dostrzega nawet z wysokości 40 metrów ponad wodą.
Rybołów swoje ofiary dostrzega nawet z wysokości 40 metrów ponad wodą.

Polowanie

Skuteczne polowanie umożliwia rybołowowi doskonały wzrok, który przystosowany jest do wykrywania podwodnych obiektów.

Swoje ofiary dostrzega nawet z wysokości 40 metrów ponad wodą. Przed atakiem wysuwa nogi do przodu i łapie zdobycz w ostre szpony.

Ma on także zdolność nurkowania i pływania po powierzchni wody z rozpostartymi skrzydłami – jednak nie przez długi czas.

Rybołów poluje najczęściej na ryby, które mają długość od 25 do 35 cm i ważą od 50 gramów do 2 kg.

Tryb życia

Rybołowy pozostają aktywne od świtu do zmierzchu. Całymi godzinami mogą przesiadywać na szczytach martwych drzew lub słupach. Wędrują samotnie, ale podczas migracji formują luźne grupy składające się z kilku lub kilkunastu osobników.

Gniazda

Rybołowy gnieżdżą się w koronach wysokich i starych drzew. W Polsce preferują około 150 letnie sosny, ale budują gniazda także na świerkach, modrzewiach, zdeformowanych szczytach drzew liściastych oraz słupach energetycznych.

Samice składają od 1 do 4 jaj (najczęściej 2-3). Samiec i samica zajmują się ich wysiadywaniem przez 39 dni.

Okres lęgowy i rodzicielstwo

Rybołowy łączą się w monogamiczne pary.

Samiec, aby zainteresować samicę przynosi jej najczęściej upolowaną zdobycz lub część gniazda, które zamierza zbudować. Zdarzeniu towarzyszy także głośne nawoływanie.

Samice składają od 1 do 4 jaj, ale najczęściej liczba ta wynosi 2-3. Następnie oboje rodzice zajmują się ich wysiadywaniem przez około 39 dni.

Po wykluciu się młodych to samiec dba, aby dostarczyć pokarm matce i jej dzieciom. Rybołowy opuszczają gniazdo zazwyczaj po 50-60 dniach od urodzenia – wciąż jednak są karmione przez rodziców. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 3-5 lat. Przeciętna długość ich życia to 7-10 lat, ale zdarzają się osobniki dożywające nawet 25.

Atak rybołowa.

Migracja

Rybołowy zmieniają swoje miejsce zamieszkania w zależności od pór roku. Europejskie odmiany zimują w Afryce, a te z Ameryki Północnej i Kanady w Ameryce Południowej.

Samice rybołowów odlatują do ciepłych krajów szybciej niż samce. Czyżby egoizm :)?

Średnia ilość pokonywanych dziennie kilometrów to ok. 280, a maksymalna 431.

Rybołowy całymi godzinami mogą przesiadywać na szczytach drzew lub słupach.

Ochrona

Rybołów podlega w Polsce ścisłej ochronie. W odległości 200 metrów od gniazd, a w okresach, gdy na świat przychodzą młode 500 metrów, nie wolno prowadzić robót leśnych, ani nawet przebywać.

Od kilku lat mimo wszystko zauważalny jest spadek liczebności tych ptaków. Niektóre z przyczyn to kolizje z liniami elektrycznymi, brak dobrych miejsc lęgowych czy nielegalne polowania.

Rybołów podlega w Polsce ścisłej ochronie.

Rybołów w kulturze

Sylwetka rybołowa umieszczana była w wielu utworach literackich już w starożytności. W greckiej mitologii Nisos, król Megary, zamienił się w tego drapieżnego ptaka, aby zaatakować córkę, która zakochała się w Minosie – władcy krety.

Wizerunku rybołowa użył także irlandzki poeta William Butler Yeats, jako uosobienie smutku jednego ze swoich bohaterów.

Rozpiętość skrzydeł rybołowa osiąga nawet 180 cm.

Szczegółowe dane/wymiary

Rybołów (Pandion haliaetus)

  • Wysokość: 50-66 cm
  • Długość rozłożonych skrzydeł: 127-180 cm
  • Długość ogona: 19-23 cm
  • Waga: 0,9-2,1 kg
  • Długość życia: 7-10 lat (rekord 30 lat)

Wszystkie podgatunki rybołowa mają podobne wymiary. U ptaków tych nie ma także silnie zaznaczonego dymorfizmu płciowego: dorosła samica jest jedynie trochę większa od samca.

Porównując rybołowa z innymi gatunkami ptaków, bardziej przypomina on w locie dużą mewę i jest trochę większy od myszołowa.

Największe rybołowy osiągają wagę ok 2 kg.

Rybołów ciekawostki. Czy wiesz że…

  • Rybołowy są wyjątkowo elastyczne i łatwo przystosowują się do otoczenia. Lecąc pod słońce potrafią wygiąć staw w taki sposób, aby skrzydło uchroniło ich oczy przed światłem.
  • Ciało rybołowa dobrze przystosowane jest do nurkowania. Nozdrza po zanurzeniu ulegają zamknięciu, a pióra są natłuszczone i wodoodporne. Dzięki temu po wynurzeniu jest on od razu gotowy do odlotu – nie musi osuszać się z wody.
  • Najstarszy rybołów dożył ponad 30 lat.
  • Wśród rybaków i wędkarzy krążą legendy, że duże ryby potrafią wciągnąć rybołowa pod wodę i utopić. Nie ma jednak na to żadnego dowodu.
Najstarszy rybołów dożył ponad 30 lat.

Polecamy:


Baza Dinozaurów

7 komentarzy

  1. To coś na początku nie jest cytatem… wy sami wymyślacie sobie te cytaty! Jak to jest możliwe, żeby w cytacie było o tytule waszego artykułu…?

  2. nad przypisem rybołów swoje ofiary dostrzega nawet z wysokości 40 metrów ponad wodą jest zdjecie jastrzębia

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button