Pies domowy (Canis lupus familiaris)

Ponoć zwierzęta nie mają duszy. Jak jednak w to uwierzyć, patrząc w oczy psa – najwierniejszego przyjaciela człowieka? Każdy ma inny rys psychologiczny, inne upodobania i inaczej podchodzi do ludzi, ale wszystkie psy łączy jedno – świadomość.

Klasyfikacja

• Gromada: ssaki
• Rząd: drapieżne
• Podrząd: psokształtne
• Rząd: psowate
• Rodzaj: Canis
• Gatunek: wilk
• Podgatunek: pies domowy
  

Występowanie

Rozpowszechniony na wszystkich kontynentach, w każdej strefie klimatycznej. Nie poradziłby sobie tylko na biegunach, ale spokojnie żyje mu się na Alasce, istnieją bowiem rasy świetnie przystosowane do mrozów (np. husky syberyjski, alaskan malamute).

Pochodzenie

Materiał genetyczny pokazuje, że pies domowy oddzielił się od wilka szarego ok. 100 tys. lat temu, ale w 2013 roku odnaleziono skamieliny powiązane genetycznie ze współczesnym psem domowym datowane na 33 – 36 000 lat.

Pies od zawsze był ważnym dla człowieka towarzyszem i pomocnikiem, stając się przyjacielem łowców-zbieraczy, a to doprowadziło do szybkiego rozprzestrzeniania się tych zwierząt, które pojawiły się we wszystkich kulturach świata. Większość ras liczy najwyżej kilkaset lat i zostały sztucznie wyselekcjonowane przez ludzi na podstawie wyglądu i zachowania. Dzięki selektywnej hodowli powstały setki ras, co, świadczy o ogromnej różnorodności pod względem usposobienia i morfologii.

Szybkość zmian i owa różnorodność jest większa niż u jakiekolwiek innego ssaka lądowego.

Przypuszcza się, że pochodzi z Azji Wschodniej, gdzie wyewoluował z gatunku wilka, następnie rozprzestrzenił się na cała planetę, konkurując z lokalnymi populacjami wilków.

Po udomowieniu psa doszło do mutacji genowej, w wyniku której wyodrębniły się rasy małych psów, a ponieważ wydawały się one estetycznie atrakcyjne dla ludzi, podtrzymywano tę prawidłowość.

Z czasem psy stawały się co raz mniej przydatne podczas polowań, ponieważ nie były już dobrze przystosowane do tej roli, za wyjątkiem kilku ras (ogary, wyżły).

Teorii na temat pochodzenia psa domowego jest jednak kilka i każda ma wielu zwolenników oraz przeciwników.

Charakterystyka

Wygląd

Istnieje mnóstwo ras psa domowego, a każda z nich charakteryzuje się inną wielkością, wagą, umaszczeniem, rodzajem sierści. Wysokość w kłębie waha się między 15,2 cm (Chihuahua), a 90 cm (wilczarz irlandzki), waga mieści się w przedziale 1 – 80 kg, natomiast długość od 36 do 145 cm. Oczywiście rekordowe osobniki potrafią być znacznie większe.

Sierść i umaszczenie

Ubarwienie sierści często jest jaśniejsze na spodzie ciała, natomiast grzbiet i głowa mają odcień ciemniejszy, choć można spotkać wiele ras jednokolorowych.

W zależności od długości sierści wyróżnia się:

• psy krótkowłose
• psy długowłose
• psy szorstkowłose

Warstwy futra zdeterminowane są przez warunki klimatyczne, z jakich dana rasa się wywodzi. Rasy pochodzące z chłodniejszych regionów świata posiadają grube włosy okrywowe i miękki podszerstek, psy klimatów cieplejszych są pokryte jedną, lekką warstwą futra, aby nie doszło do przegrzania organizmu.

Rozróżnienie ras

Odróżniając rasy, specjaliści zwracają uwagę na długość uszu (krótkie lub długie), kształt głowy (okrągłe, kwadratowe z krótką szczęką, długie), rodzaj sierści, kształt ogona (prosty, sterczący, sierpowaty, śrubowaty).