Ibis – święty ptak Egipcjan
Ibisy, ibisowate (Threskiornithidae)
W starożytnym Egipcie, ibis czczony był jako święty ptak. Kojarzony było bowiem z Thotem, egipskim bogiem Księżyca i patronem mądrości. Thot często przedstawiany jest pod postacią ibisa, lub częściej jako człowiek z głową tego ptaka.
W obrębie rodziny sklasyfikowano 30 gatunków ibisów. Niektóre są gatunkami endemicznymi, inne są spotykane powszechnie w wielu krajach. Łączy je jednak niezwykły wygląd będący mieszanką cech pelikanów i bocianów. Poznajmy ibisy – egzotyczne ptaki brodzące o zakrzywionych dziobach.
Klasyfikacja
- Gromada: ptaki
- Rząd: pelikanowe
- Podrząd: siewkowce
- Rodzina: ibisy
Gatunki
W obrębie rodziny sklasyfikowano 12 lub 13 rodzajów i 28 gatunków oraz 2 wymarłe. Kwestia sporna dotyczy klasyfikacji warzęch (Platalea). Warzęchy (6 gatunków) mają w przeciwieństwie do ibisów dziób prosty, lecz jego zakończenie jest spłaszczone i rozszerzone. Tak jakby przypadkiem, ptak ten podstawił swój dziób kowalowi na kowadło… 😉
Rodzaje:
- Bostrychia
- Cercibis
- Eudocimus
- Geronticus
- Lophotibis
- Mesembrinibis
- Nipponia
- Phimosus
- Plegadis
- Pseudibis
- Theristicus
- Threskiornis
- + Platalea
Występowanie i siedliska
Ibisy zamieszkują wszystkie rejony świata, głównie klimat tropikalny i umiarkowany półkuli południowej z wyłączeniem wysp południowego Pacyfiku. Jako ptaki brodzące na swe siedliska wybierają płytkie laguny, jeziora, zatoki i bagna. Preferują zatem miejsca bogate w wodę, w której znajdują pożywienie. Ibis kasztanowaty (Plegadis falcinellus) czasami pojawia się Polsce.
Charakterystyka
Wygląd
Wszystkich przedstawicieli rodziny cechuje stosunkowo okazały tułów, mała, łysa głowa zakończona długim, zakrzywionym ku dołowi dziobem i długimi, cienkimi nogami, za pomocą których bez problemów pokonują podmokłe tereny.
Duże rozbieżności występują natomiast pod względem rozmiarów, spotkać można niepozornego ibisa brązowawego (Bostrychia bocagei), zwanego również karłowatym, mierzącego 65 cm długości, jak również ibisa olbrzymiego (Pseudibis gigantea) o długości przekraczającej 100 cm.
W obrębie rodziny rozpiętość skrzydeł mieści się w przedziale 80-120 cm, a waga w 0,45-4.2 kg. Upierzenie również jest bardzo zróżnicowane, występują bowiem jednokolorowe gatunki, jak i wielobarwne.
Tryb życia
Dieta
Ibisy zalicza się do ptaków wszystkożernych, ale wiele gatunków żywi się wyłącznie zwierzętami, takimi jak ryby, owady, żaby, małe gady, kraby i ssaki. Polują na nie z pomocą wyspecjalizowanego dzioba, stworzonego do łapania śliskiej zdobyczy.
Usposobienie
Ptaki te należą do zwierząt społecznych, gromadzących się w dużych koloniach. W stadach tych ibisy żerują i poszukują partnerów. Mimo sporych rozmiarów wiele gatunków spędza większość czasu na drzewach, nie na ziemi. Drzewa to również dobre schronienie przed naturalnymi wrogami, których ibisy nie mają zbyt wielu. Największe zagrożenie czyha nie na dorosłe osobniki, ale na jaja i pisklęta. Padają one ofiarą ptaków drapieżnych, węży, kotowatych oraz lisów.
Rozmnażanie
W czasie toków (ptasich godów) samice budują z patyków i traw nadrzewne gniazda. Lęgowiska lokują w pobliżu dużych akwenów, takich jak jeziora czy rzeki. Często współdzielą tereny toków z innymi ptakami brodzącymi, np. czaplami
Samice składają średnio 3 jaja, które wysiadują przez kilka tygodni. Pisklęta na początku życia są całkowicie zależne od matki, która musi je karmić. Szybko jednak rosną i już po około 6 tygodniach opuszczają gniazdo.
Szczegółowe dane i wymiary
Ibisy, ibisowate (Threskiornithidae)
- Długość ciała: (45?) 60-106 cm
- Wysokość: do 100 cm
- Długość dzioba: 7-25 cm
- Rozpiętość skrzydeł: 60-120 cm
- Waga: 0,45-4 kg
- Długość życia: 8-15 lat (rekordowo w niewoli 25 lat)
Ibisy, ibisowate (Threskiornithidae) – ciekawostki
- W przeszłości ibis brązowawy klasyfikowany był jako podgatunek większego ibisa oliwkowego (Bostrychia olivacea). Współcześnie przeklasyfikowano go jako odrębny gatunek.
- Ibis szkarłatny jest jedynym przedstawicielem siewkowców na świecie posiadającym czerwone upierzenie.
- Ibis szkarłatny jest ptakiem narodowym Trynidadu.
- Ibis czczony (Threskiornis aethiopicus) – czczony był przez starożytnych Egipcjan i często mumifikowany. Stanowił symbol boga Thota. Przedstawiany był często na malowidłach ściennych oraz w hieroglifach.