Bunyip – aborygeński zły duch?

Bunyip – aborygeński zły duch?

W każdej kulturze istnieje postać złego ducha, demona, który poluje na ludzi. Słowianie mieli takich demonów bardzo wiele: Bies, Leszy, Topielica, Upiór… Wymieniać można niemal bez końca. O ile jednak nasze wierzenia pogańskie są raczej klarowne pod względem podziału na dobro i zło, u Aborygenów nie jest to takie oczywiste. Opisywany przez nas Bunyip, choć charakteryzowany jako wielki i straszny, mógł być nie tyle odpowiednikiem demona, ale też anioła, a być może samego boga.

Miejsca występowania

Według podań australijskich Aborygenów, Bunyip zamieszkuje jeziora, rzeki i niemal wszystkie zbiorniki wodne Australii, głównie w Wiktorii, Nowej Południowej Walii i Australijskim Terytorium Stołecznym. O psopodobnym stworze mówili także ludzie odwiedzający Tasmanię. Większość raportów na temat obserwacji Bunyipa pochodzi z wieku XIX.

Charakterystyka

Wygląd

Kwestia wyglądu Bunyipa nie jest oczywista, bowiem istnieją doniesienia o wodnych istotach przypominających psa lub fokę. Wiele osób opisuje również stwora o długiej szyi i małej głowie. Wydaje się, że wygląd ma wiele wspólnego z rozmiarami; Bunyip przypominający fokę lub psa osiąga 1,2-1,8 m długości, jest obficie pokryty długą, czarną lub ciemnobrązową sierścią. Te obdarzone długą szyją mierzą natomiast 1,5-40 m długości i pokrywa je ciemne futro.

U psich lub fokowatych wodnych stworów występuje okrągła głowa przypominająca buldoga. W paszczy znajdują się duże kły, a uszy są bardzo dobrze widoczne. Nie posiadają ogonów, ale mają za to długie wibrysy oraz płetwy. Bunyipy długoszyje mają natomiast małe kły i okazałe uszy, ich głowy przypominają bardziej konia bądź emu, niż psa. Długa, ok. 1-metrowa i smukła szyja pokryta jest czasem grzywą. Na szyi występują również skórne fałdy, a ogon przypomina ten u konia.

Tryb życia

Aborygeni opisują Bunyipa jako zwierzę ziemnowodne, które aktywne staje się dopiero nocą. Jego domem są jeziora, rzeki, starorzecza, potoki, wodopoje, billabongi. Posiada świetne umiejętności pływackie, potrafi poruszać się w wodzie bardzo szybko dzięki płetwom lub łapom. Lubi również wydawać z siebie liczne odgłosy przypominające głośny ryk.

Według wielu legend Bunyipy są istotami groźnymi dla ludzi, głównie kobiet i dzieci, których mięso jest dla nich prawdziwym przysmakiem. Najczęściej jednak żywią się krabami, a jaja składają w norach utworzonych przez dziobaki.

Jak powstał Bunyip?

Charles Fenner w latach trzydziestych XX wieku zasugerował, że Bunyip pojawił się w świadomości rdzennych mieszkańców Australii na skutek pomyłki. Według geografa, Aborygeni nazwali Bunyipem foki pływające czasem w rzekach Murray i Darling. Potwierdzeniem tej tezy jest fakt, że foki od czasu do czasu pojawiają się w głębi lądu, a gładkie futro, okrągłe, duże oczy i krzykliwe porykiwania są znakiem rozpoznawczym zarówno fokowatych, jak i Bunyipa.

Niewykluczone również, że przyczyną powstania mitu o Bunyipie jest tzw. pamięć kulturowa o wielkich wymarłych australijskich torbaczach z rodzaju Diprotodon, Nototherium, Palorchestes lub Zygomaturus. Być może, spotykając szczątki nieznanych zwierząt, tubylcy nadali im swoją własną nazwę i funkcje. Potwierdzałyby to odkrycia z roku 1830, kiedy to buszmen George Rankin odkrył w jaskini Wellington dziwne skamieniałości. Wielebny John Dunmore Lang z Sydney stwierdził, że ciekawe znalezisko jest dowodem wystąpienia potopu. Duchowość sytuacji podeptał brytyjski anatom sir Richard Owen, który ustalił, że niezwykłe skamieniałości należały do gigantycznych torbaczy z rodzaju Diprotodon i Nototherium.

Niewykluczone też, że za określeniem „Bunyip” stoi bąk australijski (Botaurus poiciloptilus). W sezonie lęgowym ten bagienny ptak nawołuje swego partnera niskim głosem.

Wybrane raporty

Jak już wspomnieliśmy, najwięcej doniesień na temat obserwacji Bunyipa pochodzi z wieku XIX. Jednym z najbardziej interesujących jest ten z roku 1821, kiedy polityk i dziennikarz Edward Smith Hall ogłosił, że zobaczył w jeziorze Bathurst istotę z głową buldoga. Co ciekawe, Hall widział stwora drugi raz, rok później. Tym razem miała ona jednak długą szyję. Hall twierdził ponadto, że po raz drugi stwora widział z odległości ok. 270 m.

Wiele lat później, w roku 1846 Atholl Fletcher odkrył na brzegu rzeki Murrumbidgee (Nowa Południowa Walia) fragment niezwykłej czaszki. Mierzyła ponoć ok. 20 cm długości, ale jej najciekawszą cechą były oczodoły ulokowane bardzo blisko szczęki górnej. Badacz James Grant ogłosił po analizie znaleziska, że czaszka należała do zarodka nieznanego zwierzęcia. Niedługo potem William S. Macleay stwierdził, że jest to zdeformowana część czaszki młodego konia. Richard Owen, na podstawie samej fotografii czaszki uznał, że należała ona do cielaka. Po analizach przekazano ją Muzeum Australijskiemu w Sydney. Wystawiona tam była przez zaledwie 2 dni jako eksponat, ale zaginęła w nieznanych do dziś okolicznościach. Wydarzenie to stało się początkiem wysypu informacji na temat Bunyipa. Okazało się nagle, że o wiele więcej osób widziało niezwykłe zwierzę wodne.

Wiek XX również nie był wolny od doniesień na temat Bunyipa. O dziwnym stworzeniu mówili np. O. Davis i W. Harrison, którzy ponoć widzieli Bunyipa na zachodnim wybrzeżu Tasmanii 20 kwietnia 1913 r. Mówili oni o szybkim zwierzęciu pływającym, mierzącym 1,2 m wysokości i 5 m długości, wyposażonym w niewielką głowę i bardzo długą szyję. Jego ciało, pokryte brązową sierścią, wsparte było na 4 kończynach.

O Bunyipie mówiło się jeszcze w latach sześćdziesiątych XX w. Donosili o nim farmerzy, turyści i rdzenni mieszkańcy Australii, którzy ponoć obserwowali stwora w rzece Macquarie, płynącej przez Nową Południową Walię.

Szczegółowe dane/wymiary

Bunyip

• Długość ciała: 1,2-40 m
• Występowanie: Australia (głównie Nowa Południowa Walia, Wiktoria i Australijskie Terytorium Stołeczne) i Tasmania

Bunyip – ciekawostki

• Słowo bunyip pochodzi prawdopodobnie z języka aborygeńskiego, ale nie da się go przetłumaczyć. Wydaje się, że oznacza ono tyle co „diabeł”, „anioł” lub „bóg”. Australijscy Aborygeni słowa tego używają dzisiaj na określenie czegoś tajemniczego, niebezpiecznego i przerażającego zarazem. Często stosowane jest także do opisania rzeczy fantastycznych, a nawet zabawnych.
• Słowo bunyip pojawia się po raz pierwszy w dzienniku Sydney Gazette w roku 1812.
• Ponieważ od lat nie słyszano żadnych doniesień na temat Bunyipa, kryptozoolodzy obawiają się, że może on być zwierzęciem wymarłym.
• Wg rozmaitych aborygeńskich opisów Bunyipa wynika, że istota ta pokryta mogła być nie tylko włosem, ale również piórami lub nawet łuskami jak krokodyle.

Polecamy

• Wielka Stopa, Bigfoot
  
• Gigantopitek
• Yeti
• Yowie
• Orang Pendek