Akbaş, akbasz, akbash dog
Rasa agresywna
Potężny i groźny dla przeciwników akbash to nie tylko surowy stróż pilnujący owiec. Dla człowieka kochającego i rozumiejącego psy, jest on przede wszystkim zwierzęciem inteligentnym i oddanym. Wydaje się, że akbash, w przeciwieństwie do wielu innych ras psów, nawiązuje bardzo silne więzi emocjonalne ze swym ludzkim opiekunem, ale także ze zwierzęcymi współlokatorami. Mimo więc faktu, że został on ujęty w wykazie ras psów agresywnych, jego charakter jest bardzo złożony i nieoczywisty.
Klasyfikacja FCI
FCI nie klasyfikuje akbasha jako odrębną rasę. Według tej federacji kynologicznej akbash to odmiana rasy anatolian (in. owczarek anatolijski).
Historia i pochodzenie rasy
Ten waleczny, biały pies pochodzi z terenów zachodniej Turcji, ale dokładnych danych na temat jego korzeni nie odnaleziono. Na świecie pojawił się prawdopodobnie ok. 3000 lat temu dzięki pasterzom. Hodowali oni selektywnie białe owczarki, których zadaniem miało być pilnowanie stad bydła.
Śnieżnobiała sierść miała odróżniać psa–obrońcę od drapieżnika atakującego stado. Białe futro to także element zaskoczenia – drapieżnik podchodzący do stada nie widzi jego obrońcy, dlatego pies miał czas aby zaatakować napastnika. Wydaje się także, że niezwykła budowa akbasha to wynik krzyżowania mastyfów z chartami.
Akbash jest prawdopodobnie blisko spokrewniony z innymi białymi psami stróżującymi, takimi jak kuvasz i komondor, a także pirenejski pies górski i owczarek podhalański.
W USA rasa pojawiła się dopiero w latach ’70-tych XX wieku dzięki Judith i Davidowi Nelsonom. Para prowadziła badania nad białym umaszczeniem tureckich psów pilnujących bydła.
Charakterystyka
Wygląd
Znak rozpoznawczy akbasha – białe futro średniej długości – składa się z dwóch warstw. Jest ono zatem bardzo grube i odporne na niekorzystne działanie warunków atmosferycznych. Z sierści formują się czasem niewielkie fale lub loki.
Masywna głowa wyposażona została w potężne, silne szczęki. Uszy mają kształt litery „V”, są wysoko osadzone, delikatnie zaokrąglone na końcach. Osobniki importowane mogą mieć uszy przycięte. Migdałowate, wyraźnie skośne oczy ulokowane są z dala od siebie. Kolor tęczówek waha się od jasnego złota do bardzo ciemnego brązu. Głowa wsparta jest na mocnej, muskularnej szyi pokrytej luźną skórą, która chroni przed ugryzieniami drapieżników. Całe ciało opiera się na szczupłych i długich kończynach zakończonych dużymi, silnymi palcami. Na zadzie widnieje natomiast długi, sięgający stawu skokowego ogon.
Generalnie rzecz biorąc, akbash wydaje się smuklejszy od innych tureckich psów stróżujących, takich jak anatolian czy kangal.
Temperament
Dominują w nim instynkty stróża i obrońcy. Charakteryzuje się zatem uległością i łagodnością względem zwierząt gospodarskich oraz dominacją i agresją w stosunku do swych pierwotnych wrogów – wilków i niedźwiedzi.
Wymaga wczesnej socjalizacji, jeśli ma stać się zwierzęciem domowym, a nie pracującym. Z natury jest bowiem agresywny. Może reagować w ten sposób na atakujące dźwięki miasta i ogólny zgiełk. Aby złagodzić jego zapędy radzi się, aby zawsze miał jakieś zajęcie.
Podstawowym sposobem pilnowania i ochrony stada jest szczekanie i patrolowanie, dlatego nocą może często szczekać. Intruzem dla akbasha może okazać się przyjaciel rodziny, z którym nie został wcześniej zapoznany. Bardzo ważne jest zatem, aby psa przyzwyczajać do gości już we wczesnym okresie życia.
Istotne okazać się może również szkolenie z zakresu posłuszeństwa. Akbash posiada wrodzoną nieufność wobec obcych, więc jego obecność w pobliżu gości powinna być nadzorowana przez właściciela, który swym zachowaniem będzie pokazywał, że przybysze mają pokojowe zamiary.
Inteligentny, wierny i odważny
Mimo trudnego charakteru, jest zwierzęciem także inteligentnym, wiernym i odważnym. Właścicielowi odda się bez reszty, tak samo jak pozostałym członkom rodziny. Jako pies stróżujący, wykazuje silny instynkt ochrony, a także niezależność w działaniu. W jego geny wpisane jest stróżowanie, przejawiające się w młodym wieku. Bardzo interesująca u akbashy jest także rodzicielska opieka nad młodymi owcami. Rodzice młodych pozwalają psom tej rasy obwąchiwać a nawet lizać swoje potomstwo. Ze względu na silny instynkt rodzica, akbash zazwyczaj dobrze żyje z niemowlętami (oczywiście pod warunkiem, że został dobrze wychowany).
Niezależność w myśleniu pozwala mu na szybkie reagowanie w sytuacjach awaryjnych bez komendy właściciela. Gdy pies opiekuje się ludzkim stadem, jest w stanie zaryzykować własne życie, aby obronić swych podopiecznych. Dzięki waleczności i nieustraszoności akbashe są zatrudniane przez amerykańskich farmerów do odpierania ataków kojotów i niedźwiedzi.
Akbash raczej nie nadaje się dla świeżo upieczonego psiarza lub człowieka, który nie chce stróża. Jeżeli ktoś ma zamiar zaprosić do swego domu tego potężnego pod względem fizycznym i psychicznym psa, powinien zainwestować w dobre ogrodzenie o wysokości co najmniej 150 cm, a także długie szkolenie z zakresu uspołecznienia i posłuszeństwa. Chodzi o to, aby pies nie widział lidera w sobie, ale w człowieku, z którym mieszka. Dlatego też, poza szkoleniem, akbash potrzebuje przede wszystkim opiekuna stabilnego psychicznie, spokojnego, pewnego siebie i konsekwentnego.
Szczegółowe dane/wymiary
Akbash
- Wysokość w kłębie: psy: 71-86 cm; suki: 69-81 cm
- Waga: psy: 41-64 kg; suki: 34-48 kg
- Długość życia: 10-11 lat
Akbash – ciekawostki
- Nazwa rasy pochodzi od tureckiego słowa akbaş oznaczającego „biała głowa”.
- Inne nazwy dla akbasha to Akbaş Çoban Köpeği i Coban Kopegi (pies pasterski).
- Akbash może strzec nie tylko owiec, ale także kóz, bydła, koni, drobiu, jeleni, alpak, lam, a nawet egzotycznych ptaków.
- Akbasha często określa się jako psa pasterskiego. Nie jest to jednak określenie poprawne, ponieważ akbash nie pogania swoich podopiecznych, a jedynie ich pilnuje i chroni przed zagrożeniem. Zdarza mu się przeganiać pojedyncze osobniki, ale tylko w sytuacjach, gdy chce je uchronić przed atakiem wroga.
- Akbash nie odnajdzie się raczej w środowisku miejskim, mimo małej aktywności w pomieszczeniu. Najlepiej będzie czuł się na obszarach półwiejskich i wiejskich.
Polecamy:
Pies ,,pasterski,, jest określeniem jak najbardziej poprawnym. Autor pomylił psy z grupy psów pasterskich które chronią stada z ,, owczarkami,, które zaganiają stado.
Autor niczego nie pomylił ;), prosimy o uważne przeczytanie akapitu, którego komentarz dotyczy. AKC klasyfikuje akbasha jako guardian dog (pies stróżujący). Mamy na myśli cechy, którymi akbash się odznacza – nie jest typowym pasterzem, lecz stróżem.