Wodospady Wiktorii
Victoria oznacza „zwycięstwo”. Symbolem zwycięstwa przyrody nad ludzkimi możliwościami mogłyby stać się zatem Wodospady Wiktorii. Na to zwycięstwo składa się ich wielkość, ale nie tylko. Być może ze względu na ową wielkość europejski odkrywca nadał im nazwę na cześć wielkiej brytyjskiej królowej? Zapraszamy do duchowej podróży w odległe kraje Afryki, aby choć przez chwilę poczuć moc wielkiej kaskady.
Lokalizacja
Ulokowane na południu Afryki wodospady Wiktorii pełnią funkcję naturalnej granicy między dwoma państwami: Zimbabwe i Zambią.
Wodospady znajdują się na rzece Zambezi – czwartej co do długości rzece Afryki.
Dym, który grzmi vs. Królowa Wiktoria
Za pierwszego Europejczyka podziwiającego piękno Wodospadów Wiktorii uznaje się Szkota Davida Livingstone’a – podróżnika i misjonarza. W listopadzie 1855 roku Livingstone znalazł się na jednej z dwóch mas lądowych pośrodku rzeki Zambezi, niemal na samym skraju wodospadu. Dzisiaj ten duży pas lądu nazywany jest Livingstone Island (nie mylmy go z Wyspą Livingstona – Livingston Island – ulokowaną w rejonie Antarktyki).
Za europejską nazwę odpowiedzialny jest opisany powyżej Szkot. Livingstone nadał ją na cześć brytyjskiej Królowej Wiktorii, panującej w wieku XIX. Nazwa ta nie miała jednak wiele wspólnego (a raczej nie miała nic wspólnego…) z określeniem używanym przez lokalnych mieszkańców Afryki, a brzmiało ono Mosi-oa-Tunya, co tłumaczyć można jako „Dym, który grzmi” lub – bardziej poprawnie – „Mgła, która grzmi”. Tę samą nazwę nosi pobliski park narodowy w Zambii. Victoria Falls to natomiast nazwa parku narodowego w Zimbabwe oraz jednego z tamtejszych miast.
Lokalna nazwa wodospadu odnosi się do mgły, która nieustannie unosi się pod wodospadem. Jest to wynik wzbijanych w powietrze kropel wody. Z daleka mgiełka ta wygląda jak chmury, wśród których pojawiają się tęcze (nawet nocą, przy świetle Księżyca).
Wymiary – (nie) największy wodospad świata
Z pewnością Wodospad Wiktorii jest niebywale efektowny, a przerażający wręcz huk spadającej z wysoka wody powoduje u człowieka wyrzut adrenaliny. Pod względem wysokości i szerokości nie jest to jednak największy wodospad świata. Dopiero po połączeniu wysokości (108 m) z szerokością (1708 m) otrzymamy największą na świecie taflę spadającej wody.
Należy przy tym zaznaczyć, że Wodospady Wiktorii są dwukrotnie wyższe od północnoamerykańskiego Wodospadu Niagara (51 m) i ponad 2 razy od niego szersze. Tak czy siak, mamy więc do czynienia z prawdziwym wodnym olbrzymem, który pod względem ilości przepływającej wody w ciągu sekundy (1088 m3/s) plasuje się na 7 miejscu na świecie (Niagara jest na miejscu 5 z przepływem na poziomie 2407 m3/s).
Powstanie
Wodospad Wiktorii powstał ok. 150 mln lat temu wskutek ruchów tektonicznych Ziemi.
Zanim woda z rzeki dotrze do wodospadu, płynie powoli szerokim, rozgałęzionym korytem. Następnie spada z hukiem wzdłuż urwiska, aby trafić do wąskiego, zygzakowatego wąwozu. Zdjęcia satelitarne dokładnie pokazują, że koryto pod wodospadem wygląda jak pękniecie. Zarówno urwisko tworzące wodospad, jak i dolne koryto rzeki to „pamiątki” po ruchach płyt tektonicznych.
Główne atrakcje
Prawdopodobnie najsłynniejszym miejscem w Wodospadach Wiktorii jest tzw. Devil’s Pool („Basen Diabła” / „Diabelski Basen”). Obiekt ten to nic innego jak efekt tysięcy lat erozji skał. Podobnych basenów jest dużo, jednak ten Diabelski posiada pewną, elektryzującą właściwość – znajduje się na skraju wodospadu.
Co ciekawe, do basenu tego mogą wchodzić turyści (i wielu z nich to czyni). Jest to możliwe między wrześniem a grudniem (lub od połowy sierpnia do stycznia), czyli w czasie pory suchej. W tym okresie woda jest na stałym poziomie, a prądy słabe, dlatego odwiedzający Wodospady Wiktorii mogą kąpać się w stosunkowo bezpiecznych warunkach.
Zdarzały się oczywiście wypadki śmiertelne, jednak był to raczej skutek nieodpowiedzialności – niektórzy poszukiwacze przygód wychodzili z basenu, przekraczając bezpieczny próg skalny i stawali na samej krawędzi urwiska. W ten sposób nietrudno o tragedię.
Aby wejść do Czarciego Basenu, należy wynająć przewodnika – zazwyczaj tubylca – który pokaże, gdzie można bezpiecznie usiąść i czego nie wolno robić.
Parki narodowe
W obrębie Wodospadów Wiktorii powstały 2 parki narodowe: Park Narodowy Mosi-oa-Tunya w Zambii i Park Narodowy Wodospadów Wiktorii w Zimbabwe. Pierwszy z nich ma powierzchnię 66 km2, drugi natomiast zaledwie 23 km2.
Zwierzęta (fauna)
W obu parkach narodowych żyje wiele gatunków zwierząt, w tym: antylopy, zebry, słonie, bawoły i żyrafy. Rzadko spotkać można lwy z podgatunku południowo-wschodniego, gepardy namibijskie i lamparty. Powszechnie występują za to pawiany i kotawce. Rejon rzeki nad wodospadem to dom dla krokodyli i hipopotamów. Dolna część Zambezi obfituje w 39 gatunków ryb, górna zaś – w 89.
Parki narodowe są mieszkaniem dla wyderek białolicych, ratela, koziołka skalnego i jaszczurek. Tamtejsze przestworza należą natomiast do 35 gatunków ptaków drapieżnych, takich jak: orlika malajskiego, sokoła wędrownego i maskowego, myszołowa białobrzuchego i bielika afrykańskiego. Spotykamy również licznych przedstawicieli ptactwa wodnego.
Rośliny (flora)
W tamtejszych okolicach dominują bobowce z gatunku Colophospermum mopane, a także roślinność sawannowa. Prawdziwą „perełką” jest las deszczowy, pielęgnowany przez wodę pryskającą z wodospadu. W skład niezwykłego lasu wchodzą m.in. afzelie, hebanowce, palmy z rodzaju Phytelephas, daktylowiec nagięty. Nie można zapomnieć również o niezliczonych pnączach i lianach.
Szczegółowe dane / wymiary
Wodospady Wiktorii
- Wysokość: 108 m
- Szerokość: 1,7 km
- Średni przepływ: 1 088 m3/s (1 088 000 litrów/s)
- Przepływ w porze deszczowej: 8 000 m3/s (8 000 000 litrów/s)
- Rekordy: największa tafla spadającej wody na świecie
Wodospady Wiktorii – ciekawostki
- W czasie pory deszczowej z Wodospadu spływa ok. 8 000 000 litrów wody na sekundę.
- Mgłę nad Wodospadem widać z odległości 20 km w porze suchej i około 60 km w porze deszczowej.
- Huk spadającej wody jest słyszalny z odległości ok. 40 km.
- Władze Zimbabwe i Zambii pozwalają turystom odwiedzać rejony Wodospadu. Aby jednak móc to zrobić, trzeba wykupić wizę. Koszt dokumentu waha się od 45 do 80 dolarów. Przepisy wizowe są jednak bardzo często zmieniane, dlatego turyści wybierający się w tamte okolice powinni regularnie monitorować przepisy.
- Poniżej Wodospadu, w jednym z sześciu wąwozów, zbudowano most przecinający rzekę Zambezi. Nosi on nazwę Victoria Falls Brigde (Most Wodospadu Wiktorii) i łączy dwa kraje. Na obu krańcach mostu stoją strażnicy graniczni. Całkowita długość mostu wynosi 198 m, a ulokowany jest na wysokości 128 m. Jest to też jedno z miejsc, w których można wykonywać skoki na bungee.
Polecamy
Szkoda, że zamiast artykułów z zakresu zoologii powstaje coraz więcej tych o ciekawostkach geograficznych. Osobiście wchodzę na DinoAnimals wyłącznie w celu czytania o zwierzętach i wydaje mi się, że to one ciekawią najbardziej większość czytelników. Zresztą widać to po ilości komentarzy.
Nie ma obawy – na temat zwierząt będą cały czas artykuły 🙂 Podróże DinoAnimals są jednym z działów, w którym prezentujemy te elementy fauny i flory połączone z naturalnymi formacjami, dla których nie było miejsca w klasycznych artykułach o zwierzętach.
Jesteśmy wdzięczni zawsze za Wasze odczucia i komentarze, gdyż dzięki nim budujemy lepszy serwis, taki który spełnia Wasze oczekiwania. Piszcie zatem zawsze śmiało, o czym chcielibyście przeczytać, jest to dla nas zawsze pomocne. Podróże zaś, to obok zwierząt również nasza pasja, więc czasami mamy chęć przybliżyć ciekawe miejsca w których udało nam się być lub do których chcielibyśmy pojechać 🙂
Bardzo lubię wszystkie artykuły.
Mi pasują, chociaż o zwierzętach jest ciekawie.
Wg. mnie to dobry pomysł by rozszerzyć stronę o tego typu artykuły, w końcu nie wszędzie trafiają się tak obszerne informacje w dodatku tak ciekawie opisane jak tutaj 🙂 A tak na marginesie, droga redakcjo jest szansa na zrobienie artykułu o najsłynniejszych zwierzętach ludojadach ?
Przygotowujemy taki artykuł. Trochę to potrwa, prosimy więc o nieco cierpliwości 🙂
ciekawy artykuł, jednak opisujcie może więcej zwierząt