Szarańcza – żarłoczna plaga
Szarańcza – owad, którego istnienie na ziemi zostało udokumentowane już w Biblii. Jego niszczycielska moc powoduje, że szkody, jakie wyrządza porównywane są do kary zesłanej przez Boga. Strach przed szarańczą potęguje dodatkowo ilość owadów w jednym roju, który potrafi przykryć nawet kilka kilometrów nieba.
Klasyfikacja
- Gromada: owady (Insecta)
- Rząd: prostoskrzydłe (Orthoptera)
- Podrząd: Caelifera
- Rodzina: szarańczowate (Acrididae)
Szarańczą nazywa się owady z rodziny szarańczowatych (Acrididae), które są najbardziej zróżnicowaną morfologicznie grupą owadów prostoskrzydłych (Orthoptera) obejmującą ponad 7500 różnych gatunków. W szczególności jednak nazwa ta odnosi się do dwóch z nich:
- Szarańcza wędrowna (Locusta migratoria)
- Szarańcza pustynna (Schistocerca gregaria)
Występowanie.
Szarańcza wędrowna (Locusta migratoria).
Szarańcza wędrowna jest szeroko rozpowszechniona na całej półkuli wschodniej. Jej cechą charakterystyczną jest migracja na dalekie odległości. Pojawia się więc w Afryce, Azji, Australii i Nowej Zelandii. Kiedyś była powszechna także w Europie, ale dziś jej pojawienie się należy raczej do rzadkości.
Szarańcza pustynna (Schistocerca gregaria).
Szarańcza pustynna zamieszkuje głównie wschodnią Afrykę, Środkowy Wschód oraz Azję, a w szczególności Indie.
Charakterystyka
Szarańcza osiąga długość od 35 do 55 mm, a gatunek pustynny nawet 60 mm. Ubarwienie obu gatunków jest zmienne, ale w przypadku szarańczy wędrownej przeważa kolor zielony. Jeśli chodzi o szarańczę pustynną dominującą barwą jest brąz z żółtymi plamkami.
U szarańczy zaznaczony jest dymorfizm płciowy – samce są drobniejsze i mniejsze.
Ciało szarańczy ma formę bocznie spłaszczoną. Odnóża tych owadów przystosowane są do trybu życia, jaki prowadzą. Tylne służą do skakania, a więc są długie, a przednie mają o wiele mocniejszą budowę, ponieważ używa się ich głównie do grzebania w ziemi.
Samotnicy i towarzyscy
Wśród szarańczy wędrownej występują osobniki stadne oraz samotnicy. Od przynależności do określonego typu zależy ich ubarwienie oraz wielkość.
Larwy pierwszej grupy są żółto-pomarańczowe z czarnymi plamami, a dorosłe osobniki mniejsze i raczej brązowo-żółte z przewagą drugiej barwy.
Larwy samotników są brązowe lub zielone, a dorosłe osobniki większe o barwie brązowo-zielonej w różnych proporcjach.
Owadzie pogodynki
Szarańcza posiada specjalny narząd, który pozwala jej wyczuwać zmiany ciśnienia powietrze. Dzięki temu doskonale wie, kiedy i gdzie spadnie deszcz.
Długość życia.
Długość życia dorosłego osobnika to około 3 miesiące.
Rozród
Samica składa około 100 jaj w wilgotnym podłożu. Umieszczane są one w ziemi za pomocą pokładełka.
Młode szarańcze są miniaturową wersją dorosłych osobników – brakuje im jedynie skrzydeł i mają inną barwę.
Tryb życia młodych jest taki sam jak dorosłych osobników.
Dieta
Oba gatunki szarańczy należą do oligofagów – a więc żywią się pokarmem roślinnym, głównie trawami. Nie pogardzą także liśćmi, korą, owocami, nasionami oraz kwiatami.
Jeden owad zjada dziennie równowartość wagi swojego ciała. Jest to niewiele, bo tylko 2 gramy, ale cała gromada szarańczy potrafi na raz zjeść całe pole zboża.
Zagrożone są praktycznie wszystkie uprawy: ryż, kukurydza, sorgo, jęczmień, bawełna, drzewa owocowe czy palmy daktylowe.
Odchody szarańczy są toksyczne, a to oznacza, że wszystkie rośliny, które przetrwają atak zostają zatrute.
Tryb życia
Szarańcza potrafi bardzo szybko przemieszczać się na dalekie odległości – nawet do 2 tysięcy kilometrów. Gromady tych owadów liczą do 50 mld osobników. Kierunek ich migracji to zazwyczaj północ, a szarańcza wędrowna, gdy warunki temu sprzyjają, może pojawić się nawet w Sztokholmie.
Migracja
Roje szarańczy poruszają się wraz z kierunkiem wiatru osiągając zazwyczaj zbliżoną do niego prędkość.
Dziennie pokonują odległość od 100 do 200 km. Latają na wysokości do 2000 metrów nad poziomem morza, ponieważ wyżej panuje dla nich zbyt niska temperatura.
Oznacza to, że nie są wstanie pokonać wysokich pasm górskich, takich jak Atlas, Hindukuszu czy Himalajów. Przeszkody nie stanowi dla nich jednak Morze Czerwone, przez które przemieszczają się podróżując pomiędzy Afryką a Półwyspem Arabskim.
W grupie raźniej
Szarańcza jest zwierzęciem chmarnym. W związku z tym obserwowanie innych osobników tego samego gatunku zachęca je do działania. Jeśli obserwują inne szarańcze, które jedzą także zaczynają się pożywiać. Ta sama zależność zachodzi przy kopulacji i składaniu jaj.
Relacje z człowiekiem
Jak można się spodziewać – szarańcza ze względu na swoją niszczycielką siłę – nie ma zbyt dobrych relacji z ludźmi. Jest niebezpiecznym szkodnikiem, potrafiącym zniszczyć plony w całym rejonie, w którym postanowi się zatrzymać.
W krajach, gdzie w przeszłości zdarzały się tego typu plagi, wprowadzono już wczesny system ostrzegania przed szarańczą. Stosuje się też odpowiednie pestycydy, które mają na celu ochronę roślin przed tym szkodnikiem.
Wszystko to powoduje, że dawniej spustoszenia powodowane przez szarańcze były o wiele bardziej rozległe i dotkliwe niż dziś.
Szarańcza – ciekawostki. Czy wiesz, że…
- Szarańcza wędrowna jest jadalna.
- Jeden rój szarańczy może pokryć nawet 1200 km2.
- Największy znany rój liczył 40 miliardów owadów.
- Na każdy milion szarańczy przypada jedna tona zjedzonej żywności.
- Odchody szarańczy są toksyczne.
- Szarańcza osiąga długość nawet do 6 cm
- Szarańcza żyje do 3 miesięcy.
- Szarańcza była 8 z 10 plag biblijnych, które Bóg Jahwe zesłał na Egipt, za to, że faraon nie chciał uwolnić Izraelitów z niewoli.
Polecamy:
Czemu w artykule o szarańczy jest zdjęcie jakiejś gąsienicy – larwy MOTYLA oraz liniejąca CYKADA? Nie rozumiem. Poza tym nie mam zastrzeżeń.
Zgadzam się z przedmówcą w sprawie gąsienicy, dodatkowo na początku szarańczowate nazywane są rzędem.
To w końcu ile ich może być w roju? Najpierw piszecie 50mld, a później ze rekordowy rój miał 40mld owadów.
Jak łatwo się domyślić, ilość osobników szarańczy w roju jest zawsze szacunkowa. Największy poddany badaniu szacunkowemu rój liczył 40 miliardów osobników i przyjęto, że największe roje raczej nie przekraczają 50 miliardów osobników.