LAMY (Lama glama, Lama guanicoe f. glama)

Lama to ssak parzystokopytny z gatunku wielbłądowatych, występujący w Ameryce Południowej. Wykorzystywana jest nie tylko jako zwierze juczne, ale także w pasterstwie jako strażniczka owiec. To jedyne zwierzę na świecie, które pluje gdy się zdenerwuje.

Klasyfikacja

• Rząd: parzystokopytne
• Rodzina: wielbłądowate
• Rodzaj: Lama
• Gatunek: lama

Rasy lam

• Calana, huacaya – lama mniejsza, której dobrej jakości wełna pokrywa jej nogi oraz głowę Cajamarca – rasa charakterystyczna dla prowincji Catamarca, wyższa i cięższa od przeciętnej lamy
• Ccara, ccara sullo – odmiana charakteryzująca się krótką i szorstką wełną
  ma niewiele wełny na karku, zaś brak jej zupełnie na pysku, nogach i uszach; bez trudu przystosowuje się do surowego klimatu
• Caracas – ten gatunek ma długą wełnę na ciele oraz średniej długości lub długą wełnę na karku i nogach
• Harness – to typowo juczny gatunek lamy, z silnymi mięśniami i krótkimi, silnymi pęcinami
• Lanuda – większość ciała pokrywa im wełna
• Lauta – charakterystyczne dla tego gatunku lamy są ościste, jedwabiste w dotyku włosy
• Tapada – ta rasa ma wiele wełny na nogach i pysku, mniej niż 1% włosów ościstych, kręconych
• Ulpan – rasa hodowana głównie w Argentynie, jej włosy są kręcone i zwisają w kręconych lokach
• Lamy miniaturowe – mają mniej niż 95 cm w kłębie, ważą średnio 90 kg

Występowanie

Aktualnie lamy możemy spotkać w Peru (dokładnie tam zostały po raz pierwszy udomowione), Boliwii, Argentynie oraz Chile. Zostały również sprowadzone i hodowane są w Europie i w Ameryce Północnej (USA i Kanada).

Nazwa

Określenie „Lama glama” wprowadził szwedzki przyrodnik Karol Linneusz w 1758 roku. Zamiennie stosuje się także nazwę „Lama guanicoe f. glama”. Sam zwrot „Lama” w Polsce wziął się od hiszpańskiego słowa „llama”, zaczerpniętego z języka keczua, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza owcę.

Charakterystyka

Lamy to zwierzęta niezwykle różnorodne pod względem aparycji. Występują w kolorach od czarnego, brązowego,  po kremowy i biały, często łaciaty. Ich ciało zbudowane jest z długich kończyn, długiej szyi, oraz cienkich kopyt. Mają wełnistą, miękką sierść, która często osiąga długość nawet do 40 cm.

Tajna broń

Pomimo niewinnego i przyjaznego wyglądu, lamy potrafią też być agresywne. Walcząc o samicę lub dominację w stadzie, używają kła górnej szczęki wraz z przekształconym siekaczem. Bardzo często zdarza się, że lamy używają go również wobec ludzi, dlatego weterynarze najczęściej radzą hodowcom jak najszybsze usunięcie kła w celu zapobiegnięcia późniejszym urazom.

Odżywianie

Ich głównym pożywieniem jest trawa, a także liście drzew i krzewów, oraz mchy. Obgryzają korę drzew, a także krzewinki wysokogórskie. Hodowcy karmią lamy sianem oraz zielonką z odrobiną paszy treściwej.

Rozmnażanie

Okres godów u lam trwa przez cały rok. Samice nie przechodzą rui, a do wystąpienia u nich owulacji niezbędna jest kopulacja, dlatego lamy zaliczane są do grupy zwierząt z tzw. owulacją indukowaną.

U lam występuje tzw. owulacja indukowana (komórka jajowa uwalniana jest w wyniku kopulacji). Samice zaś nie przechodzą rui.

Ciąża trwa około 360 dni i prawie nigdy nie zdarzają się ciąże mnogie. Młode zostaje pod opieką matki przez około 4 miesiące po narodzinach.

Dojrzałość płciową samice osiągają po ukończeniu 12 miesięcy, samce zaś znacznie później – dopiero po 3 latach.

Zwierzęta juczne

Lama stała się zwierzęciem udomowionym około 4000-5000 lat p.n.e. Jej udomowienie odbyło się w okolicach jeziora Titicaca, na terenie Andów (Ameryka Południowa). W Państwie Inków lamy i jej kuzyni alpaki stanowiły pożywienie, źródło wełny i paliwa, a w ceremoniach religijnych służyły jako zwierzęta ofiarne. Indianie wykorzystywali również samce lam do przewozu towarów.

Mięso

Mięso lamy jest mniej delikatne niż alpaki (Vicugna pacos), jednak stanowi ono do tej pory źródło pożywienia wielu społeczeństw.

Wełna i… odchody

Z wełny lam wytwarzane są liny i dywany. W dotyku jest ona dość szorstka, zupełne przeciwieństwo wełny alpaki.

Odchody lam wykorzystywane są przez rdzenną ludność Ameryki Południowej (głównie w Andach) jako…opał.

Lama jako… pies pasterski

Lamy łamią także stereotypy, iż to pies najlepiej sprawdza się w roli obrońcy owiec na pastwisku. Otóż niekoniecznie – po wprowadzeniu lam jako zwierząt pilnujących owce, średnia liczba utraconych owiec w stadzie spadła z 26 do 8.

Lama – zwierzę rodzinne

Zwierzęta te żyją w grupach złożonych z dominującego samca, a także kilku samic i młodych. Samce bronią terenu, które uznają za ich własny, traktując go jako swój dom. Samiec musi walczyć o dominację w stadzie tocząc walki z innymi samcami. W trakcie walki samce uderzają się wzajemnie szyjami, kopią, gryzą i plują.

Plucie jest również oznaką zdenerwowania u lam.

Hybryda lamy i dromadera

Naukowcy na każdym kroku potrafią nas zaskakiwać. I tym razem im się udało – stworzyli oni bowiem hybrydę lamy i dromadera, którą nazwano cama. Pierwsza z nich urodziła się w Dubaju w 1995 roku. Był to samiec o imieniu Rama. Po wieloletnich badaniach, naukowcy jednomyślnie stwierdzili iż hybrydę można stworzyć jedynie w sytuacji gdy jej matką będzie lama, zaś ojcem dromader.

Wyróżniamy także inne hybrydy lam:

• Lama i alpaka -> huarizo
• Lama i wikunia (Vicugna vicugna) -> pacovicuna

Szczegółowe dane/wymiary:

Lama (Lama glama)

• Długość ciała: 120-150 cm
• Długość ogona: 15-25 cm
• Wysokość w kłębie: 102-109 cm
• Waga: 113-250 kg
• Długość życia: do 30 lat

Lama – ciekawostki

• Oznaką zdenerwowania u lamy jest plucie.
• Ciąża u lamy trwa około 360 dni.
• Udowodniono, że lamy są lepszymi strażnikami owiec niż psy pasterskie.
• Zwierzęta te mogą dożyć nawet 30. lat.
• Charakterystyczny zwyczaj lam to oddawanie kału zawsze w tym samym miejscu, który po wysuszeniu wykorzystywany jest przez ludność krajów andyjskich jako opał.
• Lama jest w stanie na wysokości 5 tys. m n.p.m. przenieść ciężar o wadze 50 kg, na odległość 26 km.
• Porozumiewają się za pomocą wydawanych dźwięków, a także kładąc lub podnosząc uszy.
• Nowonarodzone młode lamy waży ok. 10 kg.
• Ciąża lamy jest zazwyczaj pojedyncza, prawie nigdy nie zdarzają się ciąże mnogie.
• Broń dorosłych lam to kieł górnej szczęki z przekształconym siekaczem.
• Naukowcy stworzyli hybrydę lamy i dromadera, której dali nazwę cama.

Lama w kadrze filmowym

Poniżej krótki film prezentujący lamy w naszym klimacie.

Polecamy

• Zwierzęta Ameryki Południowej
• Wielbłąd dwugarbny
• Dromader
• Birtugan
• Wikunia