Cyjon rudy (Cuon alpinus) – rudy wilk

Cyjon – nazywany czasem dzikim azjatyckim psem – to zwierzę charakterystyczne dla obszarów Azji. Ma on wiele wspólnych cech z innymi psowatymi – takimi jak wilki, szakale czy kojoty, jednak jest od nich dużo bardziej uspołeczniony, a w tworzonych przez cyjony grupach nie panuje tak silna hierarchia. Pomimo, że dawniej populacja tych zwierząt obejmowała bardzo duże terytorium – dziś zasięg występowania oraz sama liczebność cyjonów została niezwykle ograniczona. Powodem tego jest głównie działalność człowieka.

Klasyfikacja

• Gromada: ssaki (Mammalia)
• Rząd: drapieżne (Carnivora)
• Rodzina: psowate (Canidae)
• Rodzaj: Cuon
• Gatunek: cyjon, cyjon rudy (Cuon alpinus)

Choć w wielu językach w nazwie cyjona pojawia się słowo „wilk” badacze twierdzą, że genetycznie bliżej mu do szakala niż wilka. W oficjalnej klasyfikacji wyróżnia się sześć podgatunków cyjona, z czego trzy uważane są za wymarłe.

Występowanie i środowisko naturalne

Dawniej zasięg występowania cyjona był o wiele większy niż dzisiaj. Można było go spotkać na terenach od wschodniej i południowej Azji, przez wschodnie obszary Rosji, aż do Sumatry. Dziś jego populacja została znacznie ograniczona, a sam cyjon stał się gatunkiem zagrożonym.

Charakterystyka

Cyjony to średniej wielkości psowate. Przez swoją smukłą budowę ciała i umiarkowanie długie oraz cienkie nogi często określane są jako „psy o kocim wyglądzie„.  Ich szczęki są stosunkowo krótkie, szeroki i masywne, a kość czołowa położona wysoko, co sprawia, że profil tych zwierząt pozostaje wypukły.

Budowa nóg czyni z cyjonów doskonałych skoczków. Potrafią wykonywać skoki na wysokość 3,5 metra oraz o długości dochodzącej do 6 metrów.

W przeciwieństwie do innych członków z rodzaju psowatych samice cyjonów posiadają od 12 do 14 sutków, a nie dziesięć. Cyjony mają natomiast mniej gruczołów zapachowych niż wilki, szakale czy lisy.

Ze względu na swoje ubarwienie cyjony na pierwszy rzut oka mogą przypominać lisy. Przeważająca część ich ciał pokryta jest bowiem rudawą sierścią, która latem przyjmuje intensywniejszy kolor niż zimą. Spodnie partie ciała są jaśniejsze niż grzbiet, a ubarwienie ogona przechodzi od koloru rudego do ciemnobrązowego. Włosy grzbietowe osiągają długość do 3 centymetrów.

Choć występują na zupełnie różnych kontynentach, część osób myli je z pasami dingo, które również są rude.

Dieta i polowanie

Cyjony to zwierzęta mięsożerne, które najczęściej polują w stadach – mogą dzięki temu zdobyć większą ofiarę (np. jelenia) zaspokajającą głód całej grupy. Jeśli polują w pojedynkę ich łupem padają mniejsze ssaki, jaszczurki, żaby i gryzonie.

Cyjony chętniej niż inne psowate jedzą także owoce i warzywa. W niewoli żywią się także trawą, ziołami oraz liśćmi.

Cyjony zazwyczaj polują w godzinach porannych – rzadko nocą. Potrafią gonić swoją ofiarę przez wiele godzin, choć nie tak szybko jak szakale czy wilki. Większość przerywa swoją pogoń po 500 metrach.

Po zabiciu ofiary, pierwszeństwo przy jedzeniu mają szczenięta. Wyróżnia to cyjony od wilków, ponieważ u nich zdobycz  podlega monopolowi dominującej w stadzie pary.

Życie społeczne

Cyjony to zwierzęta bardziej uspołecznione niż wilki, a w ich stadach nie panuje tak silna hierarchia. Ten rodzaj psowatych nie prowadzi ze sobą otwartych walk o dominację, dlatego ciężko na pierwszy rzut oka wskazać dominującego samca.

Ilość cyjonów tworzących jedno stado zależy od regionu jaki zamieszkują. W Indiach jest to średnio od 5 do 12 osobników, choć widywane były grupy liczące nawet 40 sztuk. Natomiast w Tajlandii liczebność stad nie przekracza często trzech cyjonów.

Rozmnażanie i rozwój

Okres godowy wśród cyjonów rozpoczyna się w połowie października i kończy w styczniu. Ciąża trwa od 60 do 63 dni, a na świat w jednym miocie przychodzi od 4 do 6 szczeniąt. Rozwijają się one, podobnie jak kojoty, w szybszym tempie niż wilki. Młode karmione są przez matkę przez około 58 dni po urodzeniu. Później jedzenie jest dostarczane małym tak długo, aż same nie są w stanie dołączyć do polujących dorosłych – zazwyczaj do 6 miesiąca życia. Swoją całkowitą wielkość osiągają w rok, a dojrzałość płciową w wieku 3 lat.

Zagrożenia

Choć cyjony w stadzie są w stanie powalić o wiele większą od siebie ofiarę mają także swoich naturalnych wrogów. Są to przede wszystkim tygrysy i lamparty.

Cyjony są także wrażliwe na wiele chorób. Najpowszechniejsze z nich to wścieklizna oraz pasożyty wewnętrzne takie jak nicienie czy tasiemce.

Szczegółowe dane / wymiary

Cyjon rudy, cyjon (Cuon alpinus)

U cyjonów występuje nieznaczny dymorfizm płciowy – samce są o średnio 4,5 kilogramów cięższe niż samice.

• Długość ciała z ogonem: od 88 do 113 cm
• Długość ogona: średnio 45 cm
• Wysokość w kłębie: od 42 do 55 cm
• Waga: od 10 do 25 kg

Cyjony – ciekawostki

• Cyjony mogą wydawać bardzo różne dźwięki, które czasem do złudzenia przypominają te wydawane przez inne gatunki zwierząt: potrafią gwizdać, miauczeć, krzyczeć, a nawet gdakać jak kury.
• Gwizdanie cyjonów jest tak charakterystyczne, że można na jego podstawie identyfikować poszczególne osobniki.
• Kiedy cyjony polują w stadzie są w stanie pokonać 10-kronie cięższe zwierzę.
• Nie są znane przypadki ataku cyjonów na ludzi.
• W „Księdze dżungli” (ang. The Jungle Book) Rudyarda Kiplinga cyjony zostały przedstawione jako wcielenie zła (co oczywiście jest wbrew naturze tych zwierząt). Kipling pokazał cyjony jako agresywne i krwiożercze zwierzęta,  pochodzące ze wzgórz. Są one przyczyną rzezi wśród mieszkańców dżungli.

Polecamy:

• Wilki
• Szakale
• Kojoty
• Lisy
• Psy dingo
• Likaony
• Fenek