Kecalkoatl (Quetzalcoatlus) – największy latający dinozaur?
Kecalkoatl – 15 metrów rozpiętości skrzydeł, waga 250 kg. Jeśli do tej pory nie wierzyliście w istnienie smoków – oto jeden z nich. Quetzalcoatlus – władca przestworzy.
Czy pterozaury to dinozaury?
Postawione w tytule pytanie jest dość przewrotnie sformułowane. Na początku bowiem niniejszego artykuły chcemy bowiem rozwiać jeden z mitów – Pterozaury do których należy Kecalkoatl (Quetzalcoatlus) są gadami, lecz nie należą do dinozaurów. Ewoluowały niezależnie, choć współwystępowały razem z dinozaurami. Pterozaury były pierwszymi latającymi kręgowcami, które występowały na naszej planecie. Więcej na ich temat można znaleźć w artykule: Pterozaury – latające gady.
Pterozaury są gadami lecz stanowią niezależny rząd od dinozaurów, nie są więc do nich zaliczane.
Kiedy w przestworzach panowały pterozaury?
Przez większą część ery mezozoicznej od 230 do 65 milionów lat temu w powietrzu panowały pterozaury. Od roku 1784 (pierwsze odkrycie dokonane przez włoskiego historyka i przyrodnika – Cosimo Alessandro Collini) do dziś opisanych zostało około stu gatunków tych latających gadów. Ich rozmiary wahały się od wielkości dzisiejszego kolibra do niemal żyrafy (Quetzalcoatlus czy Hatzegopteryx).
Błona lotna
Pterozaury najprawdopodobniej były dobrymi lotnikami. Natura wyposażyła je – w przeciwieństwie do dzisiejszych ptaków posiadających upierzone skrzydła – w błonę lotną. Błona ta była rozpięta pomiędzy czwartym palcem dłoni a boczną powierzchnią ciała.
Kecalkoatl (Quetzalcoatlus) – „pierzasty wąż”
Co oznacza nazwa Kecalkoatl (Quetzalcoatlus)?
Nazwa Quetzalcoatlus pochodzi od imienia Quetzalcoatla, jednego bogów plemion Ameryki Środkowej. Oznacza „pierzasty wąż”.
Kto większy: Kecalkoatl (Quetzalcoatlus) czy Hatzegopteryx?
Od czasu odkrycia w roku 1975 przez Douglasa Lawsona w Teksasie (USA) szczątków pterozaura, Kecalkoatl (Quetzalcoatlus) niepodzielnie „panował” w przestworzach. Wielu badaczy dokonywało szacunków jego rozmiarów, i tak rozpiętość skrzydeł wahała się od 10 do nawet 15 metrów. Waga zaś od 46 kg do nawet 540 kg (Donald Henderson – rok 2010). Tę ostatnią wielkość skrytykowali inni badacze (Witton i Habib) uznając, że Kecalkoatl (Quetzalcoatlus) nie ważył więcej niż 250 kg a jego rozpiętość skrzydeł była nie większa niż 11 metrów…
Dygresja
Tu mała dygresja, nim przejdziemy do Hatzegopteryxa. Paleontologia to dziedzina wiedzy bazująca na wykopaliskach, ciągłych poszukiwaniach i dokonywanych na bazie znalezisk opisów holotypów i szacunków ich wielkości, wagi, klasyfikacji, sposobu poruszania, odżywiania, etc. Jak w każdej dziedzinie, poza naukowcami oddanymi nauce, są tu również osobny żądne sławy za życia a nie po śmierci 🙂
Stąd prosta recepta – jeśli chcesz być sławny, a nie udało ci się znaleźć niczego interesującego, bierzesz na tapetę odkrytego już np. dinozaura i opisujesz go na na nowo. Oczywiście w twoim opisie ten dinozaur jest większy i cięższy niż u innych.
Nieistotne jest wtedy, że brać paleontologów cię skrytykuje, bo za to cały świat będzie o tym pisał i mówił. Zgodnie z teorią marketing – nieważne jak mówią, byle nie przekręcili nazwiska. Stąd od czasu do czasu pojawiają się takie opisy (jak choćby Amficelias opisany na podstawie jednego kręgu, który zaginął…, czy Bruhatkajozaur (Bruhathkayosaurus matleyi), którego rzekome skamieliny uważane są przez część paleontologów za kawałki drewna…
…wracamy do Hatzegopteryxa
Hatzegopteryx jest olbrzymim pterozaurem należącym do rodziny azdarchoidów (Azhdarchoidea). Żył podobnie jak Kecalkoatl w późnej kredzie ale dla odmiany występował nie w Ameryce Północnej, a w Europie (Europejczycy nie gęsi i też swojego smoka mieli). Hatzegopteryx znany jest jedynie z niekompletnego szkieletu (fragment czaszki, część lewej kości ramiennej oraz niezidentyfikowane kości należące do tego samego osobnika). I tu a scenie pojawiają się szacunki: Buffetaut wraz ze i współpracownikami oszacowali rozpiętość skrzydeł Hatzegopteryxa na ponad 12 metrów, co czyniłoby z Hatzegopteryx największego znanego pterozaura. Witton i Habib stwierdzili zaś, że długość kości ramiennej, na podstawie której rozpiętość skrzydeł oceniono na ponad 12 m, wynosi nie 90, lecz 80 cm (!). Dodali w swej analizie również, że nie ma dowodów, aby pterozaury przekraczały 10–11 m rozpiętości skrzydeł.
Interesująca jest natomiast czaszka Hatzegopteryxa – mierzyła bowiem ponad 2.5 metra długości.
Ciekawostką jest miejsce odnalezienie skamieniałości Hatzegopteryxa – to nec plus nec minus tylko Transylwania…
Nazwa Azhdarchidae wywodzi się od nazwy smoka w uzbeckiej mitologii.
Obecnie coraz częściej uważa się, że szkielet Hatzegopteryxa jest niemal identyczny jak znane szczątki Quetzalcoatlus northropi. Quetzalcoatlus northropi nie został jeszcze prawidłowo opisany, i jeśli nie jest on nomen dubium (gatunek niepewny) to Hatzegopteryx może być młodszy synonimem Kecalkoatl (Quetzalcoatlus).
Podobna historia dotyczy „zniknięcia” Brontozaura – na scenie pojawił się wówczas Apatozaur – więcej: Kto ukradł Brontozaura?
Możemy zatem przyjąć założenie, że Hatzegopteryx = Quetzalcoatlus northropi
Czym odżywiał się Kecalkoatl (Quetzalcoatlus)?
Do roku 1975 pokutował stereotyp pterozaura odżywiającego się rybami. Tymczasem odnaleziony nad brzegami Rio Grande w Teksasie przez Douglas Lawsona szkielet miał nieproporcjonalnie długą czaszkę pozbawioną zębów i niezwykle długą szyję.
Dziś uważa się, że stosunkowo długie tylne nogi i miękkie stopy tych gadów nadawały się znacznie lepiej niż u innych pterozaurów do chodzenia po ubitym gruncie. Potwierdza to kształt i przebieg wielkich tropów odnalezionych w Korei. Tropy te przypisuje się całej grupie azdarchoidów (Azhdarchoidea) – do nich należy Kecalkoatl. Zwierzęta te potrafiły zatem wędrować po lądzie.
Dokonując porównania z dzisiejszymi ptakami można dojść do wniosku, że długi dziób i sztywna szyja azdarchidów nie nadawały się łowienia ryb w locie jak czynią to np. mewy. Obecne przypuszczenia skłaniają się zatem do wizji Kecalkoatla (wielkości żyrafy) chodzącego i polującego na małe zwierzęta (jak bocian na żaby). Z dużym prawdopodobieństwem Kecalkoatl pożywiał się również padliną.
Jak latał Kecalkoatl (Quetzalcoatlus)?
Dziś wiemy, że ogromne i ciężkie ptaki latają rzadko (np. łabędzie). Z kolei ptaki posiadające największą rozpiętość skrzydeł – albatros wędrowny – są doskonałym szybownikami. Poruszanie bowiem skrzydłami o długości 3.5 metra jest dla nich kłopotliwe.
Quetzalcoatlus podobnie jak albatrosy wspaniale szybował korzystając z ciepłych prądów powietrza. Pomagała mu w tym ogromna rozpiętość skrzydeł (12 merów) oraz ich powierzchnia – 5m2. Większy problem mógł mieć ze startem i samym poruszaniem skrzydłami – wymagało to bowiem sporego wydatku energetycznego. Przy lotach na dłuższe dystanse, Kecalkoatl tracił sporo ze swej wagi – tak jak dzisiejsze ptaki wędrowne, tracą nawet do 50% swojej masy przy dalekich wędrówkach.
Nim Kecalkoatl zdecydował się na dłuższy lot, musiał uzupełnić zapasy „paliwa”, aby podczas lotu mięśnie miały wystarczający zapas energii.
Kecalkoatl (Quetzalcoatlus)
Wymiary:
- Rozpiętość skrzydeł: 10.4-12 m (wcześniej uważano, że 15 m)
- Powierzchnia skrzydeł: 5 m2
- Długość żuchwy: 2 m
- Długość czaszki: ponad 2.5 m
- Waga: 46-250 kg (540 – szacunek Donalda Hendersona)
Występowanie:
- Ameryka Północna
- Późna kreda
Klasyfikacja
- Gromada: zauropsydy
- Podgromada: diapsydy
- (bez rangi) archozaury
- Rząd: pterozaury
- Podrząd: pterodaktyle
- Nadrodzina: azdarchoidy
- Rodzina: azdarchidy
- Rodzaj: kecalkoatl
Polecamy
Czy można jakoś ożywić tyranozaura i czy to możliwe?
Maćku,
Przy dzisiejszym stanie wiedzy nie jest to możliwe.
Naszym zdaniem genetyka będzie w przewidywalnej przyszłości w stanie nie tyle odtworzyć wymarłe zwierzęta ile stworzyć nowe hybrydy.
Jeśli opanujemy modyfikacje DNA, wówczas łatwo sobie można wyobrazić, że ludzie zaczną cierpieć na syndrom „Boga”, gdyż będą w stanie tworzyć nowe zwierzęta, podobnie jak dziś tworzą nowe rośliny (GMO)… I nie będą to zwykłe krzyżówki.
PS. Czy ten temat nie pasowałby bardziej do artykułu o tyranozaurze?
Napisaliście „kecalkoatl – najwiekszy latajacy dinozaur” chyba PTEROzaur
A czytałeś artykuł? Wyjaśniamy tę kwestię 🙂 Wielu czytelników nie wie, iż pterozaury to niezależny rząd i poszukuje hasła największy latający dinozaur.
Dzięki przeczytam zaraz. A tak wogóle to kto oprócz mnie pisze często komentarze? hehehe
Jest trochę osób, które interesują się zwierzętami, dinozaurami i roślinami. Z pewnością łatwo wychwycisz najaktywniejszych czytelników.
Na tym obrazku powinno być nie „pterodactylus” tylko „pteranodon”. Pterodactylus to nieaktualna nazwa.
Pteranodon to jeden z rodzajów należących do podrzędu pterodaktyli (Pterodactyloidea).
i jedno słowo wam ucieło. Widać tylko 'ctylus’. Coto za słowo?
Nie bardzo wiemy czego dotyczy ta kwestia.
Aha. pterodactyloidea jest aktualna, a pterodactylus nie? Mogli by zmienic nazwe na np pteranodonoidea
Pterodactyloidea to podrząd, Pterodactylus to rodzaj należący do Pterodaktyli (Pterodactyloidea).
Ale pterodactylus teraz ma zmienioną nazwę na pteranodon.
Poprosimy o źródło takiej informacji. Te zwierzęta należą do tego samego rzędu, ale do różnych rodzin.
Czy to prawda kecalkoatl miał najdłuższą szczęke ze wszystkich pterozaurów?
Kecalkoatl obok Hatzegopteryxa był największym z odkrytych pterozaurów, więc z dużą dozą prawdopodobieństwa Twoją tezę można uznać za prawdziwą.
Proporcje budowy kości kończyn tylnych nie zapewniały dużej skoczności ani możliwości szybkiego biegu. Zatem start do lotu powinien być inny niż u ptaków. Założenie, że przy starcie skrzydła zapewniały bieg i oderwanie się od ziemi jest uzasadnione, jednak sam mechanizm przejścia od lokomocyjnej na nośną funkcję skrzydeł chyba nie jest do końca dopracowany.
W przypadku kecalkoatla koncepcję startu komplikują odnalezione ślady, które wyraźnie wskazują, iż zwierzęta te chodziły po płaskim podłożu. Pierwotne koncepcje dotyczące dużych latających gadów zakładały bowiem, iż lądowały one na wysoko położonych skałach nadbrzeżnych i stamtąd rozpościerając skrzydła najzwyczajniej sfruwały w dół wykorzystując siłę nośną i przechodząc do szybowania. Start zwierzęcia tak wielkiego jak żyrafa z płaszczyzny horyzontalnej musiał być niezwykle trudny i wymagający ogromnego wysiłku – o ile był w ogóle możliwy. Dziś widzimy, iż np. łabędzie nie są w stanie wystartować z miejsca, tylko konieczny jest dla nich rozbieg.
Myślę, że Kecalkoatl mógł wzbić się w powietrze tylko przy dużym wietrze – sam raczej by się nie wzniósł. W końcu to zwierze wielkości żyrafy, co nie? Nie posiada jednak małych skrzydeł – jest jakaś szansa, że się wzbije, lecz Quetzalcoatlus w bezwietrzny dzień raczej nie mógł latać – co o tym myślicie?
Na temat wielkich pterozaurów jest wiele teorii, które często się wykluczają. Z jednej strony Kecalkoatl miał brodzić w wodzie i łowić małe stworzenia jak dzisiejszy bocian, z drugiej miał mieć 12-15 metrowe skrzydła. Z takimi skrzydłami nie ma technicznie możliwości aby się wznieść z płaskiej powierzchni – wyjaśniliśmy tę kwestię szczegółowo przy okazji artykułu na temat argentawisa. Latać przy bezwietrznej pogodzie mógł – wykorzystywał bowiem prądy powietrzne jak dzisiejsze wielkie ptaki drapieżne czy kondory. Bez trudu mógł się wznieść gdyby przesiadywał na wysokich klifach i z nich sfruwał (przeczą temu jednak koncepcje związane z odżywianiem – bocianie zachowania).
W jednym z odcinków „Wędrówek z dinozaurami” pojawił się nieco mniejszy Ornitocheirus. Na jednej ze scen padał deszcz, a ornitocheir nie mógł się lecieć. Czy rzeczywiście pterozaury nie mogły latać podczas deszczu?
Do dziś nie wiemy w jaki sposób pterozaury latały, czy były zmienno, czy stało cieplne. Nie wiemy jak poruszały się po ziemi (na dwóch czy czterech kończynach), nie wiemy czy potrafiły jedynie szybować, czy wznosić się z płaskich powierzchni. Istnieje szereg teorii, z których część się wzajemnie wyklucza. Inne umiejętności przypisywane są dużym pterozaurom, inne zaś małym. Autorzy wędrówek z dinozaurami siłą rzeczy musieli wybrać którąś z teorii i na niej opierając się przedstawili hipotetyczne zachowania zwierząt. Sam serial w bardzo przystępny sposób przybliża erę wielkich gadów, niemniej nie jest encyklopedią przedstawiającą wszystkie dostępne teorie, zatem można zarzucić mu, że nie wszystko zostało przedstawione w taki sposób jak w dostępnych badaniach. My jesteśmy jednak dalecy od takiej oceny serialu, gdyż doskonale wiemy, iż nie sposób omówić np. wszystkich teorii w jednym artykule i zawsze trzeba dokonywać wyborów informacji. W kontekście ornitocheira (Ornitocheirus) autorom można zarzucić iż twierdzili, że był to największy pterozaur, choć badania wskazywały, iż większy od niego był Kecalkoatl (Quetzalcoatlus) czy Hatzegopteryx.
Czy pterozaury mogły latać podczas deszczu – to złożona kwestia: nie wiadomo czym były pokryte (jak nietoperze, czy upierzone), mogło o tym decydować wiele innych czynników o których wspominamy powyżej, a postaramy się nieco szerzej we wrześniu lub w październiku opisać te kwestie przy okazji obszernego artykułu na temat pterozaurów.
Dopiero teraz podaje źródło, ale chyba może być? „Kiedy w 1870 roku znaleziono pierwsze fragmenty kości skrzydeł […] został ochrzczony pterodaktylem. Jednak potem, w 1876 roku, znaleziono pierwsze czaszki i stwierdzono, że zwierzę nie miało zębów. To wówczas zmieniono jego nazwę na pteranodon, co oznacza bezzębny” Źródło: Carl Mehling, Dinosaurs and other prehistoric animals
Wysłem komentarz, ale trafił do spamu… i nawet go nie widzę… dziwne.
To nawias kwadratowy spowodował, wiele spamu bowiem ma znaczniki ujęte w takie nawiasy, zatem system go usunął. Przywróciliśmy już Twój komentarz.
Przy okazji, jeśli jest możliwość, zawsze lepiej dać odpowiedź do komentarza – łatwiej nam i czytelnikom zorientować się czego dotyczy dany komentarz. W przypadku nowego komentarza często jest to bardzo trudne, jeśli tych komentarzy jest sporo.
„Pterozaury były pierwszymi latającymi zwierzętami, które występowały na naszej planecie.”
BŁĄD
Pterozaury były pierwszymi latającymi kręgowcami.
Kecalkoatl jest mniam! Mniam! Dla spinozaura szkoda że nie żyły obok siebie
Co Ty z tym spinozaurem masz.
Tło do tego artykułu to jedna ze scen z filmu”Dino Dan”!
T.rex vs kecalkoatl
To chyba oczywiste 😉
Też tak sądzę, tylko ten pojedynek po to ponieważ kecalkoatl może być 2 metry wyższy
Tak, ale 9 ton vs 200 kg 😉
Oczywiscie, wygra t.rex