Wielki Kanion Kolorado – ulubieniec Roosevelta

Wielki Kanion Kolorado

Nie znajdziemy tu wybuchających gejzerów, ani bulgoczących gorących jezior rodem z Yellowstone. Zobaczymy za to naturalne rzeźby, zachwycające swą harmonią i wielkością. Skały w kolorze ciepłego brązu wyglądają jak ogromne tarasy stworzone tylko po to, aby móc z nich podziwiać bezkres i wielkość, którą trudno ująć na zdjęciach.

Dom dla Indian

Rejon Wielkiego Kanionu Kolorado był swego czasu także domem dla Indian. Tworzyli oni budowle, które do dzisiaj można podziwiać, a nawet zwiedzać. Są one nieodłącznym elementem krajobrazu Wielkiego Kanionu i pamiątką po czasach, kiedy człowiek potrafił żyć w zgodzie z otaczającą go przyrodą.

Lokalizacja

Wyrzeźbiony przez rzekę Kolorado, Wielki Kanion znajduje się w amerykańskim stanie Arizona – południowo–zachodnim regionie kraju. Ulokowany jest na Wyżynie Kolorado, ciągnącej się od stanu Kolorado przez Arizonę, Utah po Nowy Meksyk. Wielki Kanion został otoczony opieką Parku Narodowego, utworzonego w roku 1919.

Dane

Wielki Kanion Kolorado ciągnie się przez 446 km, jego szerokość jest zmienna w zależności od miejsca – wynosi ona od 6,4 do 29 km. Głębokość sięga natomiast aż 1857 m.

Powstanie Kanionu

Początki Kanionu mogą sięgać okresu sprzed 17 mln lat, choć wcześniejsze szacunki głosiły, że powstawanie tego zjawiskowego obiektu rozpoczęło się stosunkowo „niedawno” – ok. 5-6 mln lat temu. Kolejne analizy wskazują na zupełnie inne wartości – badania opublikowane w grudniu 2012 w czasopiśmie Science sugerowały, że Wielki Kanion Kolorado liczy sobie 70 mln lat. Badanie to skrytykowała jednak spora liczba naukowców.

Wielki Kanion jest „produktem ubocznym” erozji skalnych, odsłaniającym najbardziej przejrzysty przekrój dziejów Ziemi. Doskonale bowiem widać powstałe przez miliony lat warstwy skał, dzięki którym naukowcy mogą szacować wiek danej warstwy oraz znajdowane tam obiekty. Najstarsza warstwa Kanionu liczy sobie ok. 2 mld lat (tzw. Vishnu Basement Rocks), natomiast najmłodsza ma około 230 mln lat (Kaibab Limestone) i tworzy charakterystyczne urwiska.

Powstanie Parku Narodowego

Jak już wspomnieliśmy, Park Narodowy (PN) Wielkiego Kanionu powstał w roku 1919. O jego ogromnej wartości przyrodniczej mówiono jednak 30 lat wcześniej. A mówił o tym nie byle kto, bo prezydent Stanów Zjednoczonych, Theodore Roosevelt, który po wizycie nad Wielkim Kanionem mówił z zachwytem, że miejsce to napełnia go podziwem. Uważał, że jego piękna nie da się opisać. Nazwał go cudem natury, który należy chronić, aby przyszłe pokolenia również mogły go podziwiać. Stwierdził przy tym, że każdy Amerykanin powinien zobaczyć Kanion na własne oczy.

Oryginalna wypowiedź Roosevelta: „The Grand Canyon fills me with awe. It is beyond comparison—beyond description; absolutely unparalleled through-out the wide world… Let this great wonder of nature remain as it now is. Do nothing to mar its grandeur, sublimity and loveliness. You cannot improve on it. But what you can do is to keep it for your children, your children’s children, and all who come after you, as the one great sight which every American should see.”

Duże zainteresowanie ochroną przyrody ze strony 26. prezydenta USA oraz zachwyt Wielkim Kanionem nie pomogły jednak w utworzeniu od razu parku narodowego.

Pierwszy projekt ustanowienia tamtejszego Parku Narodowego powstał w 1882. Gdyby wtedy podjęto decyzję o jego utworzeniu, PN Wielkiego Kanionu byłby drugim parkiem narodowym zaraz po Yellowstone. Najpierw jednak stworzono Grand Canyon Preserve. W roku 1908 Wielki Kanion otrzymał status pomnika przyrody. W tym czasie nadal jednak próbowano utworzyć park narodowy. Po wielu nieudanych próbach, w roku 1919 dwudziesty ósmy prezydent USA, Thomas Woodrow Wilson, podpisał wreszcie projekt ustawy o utworzeniu PN Wielkiego Kanionu.

Status Parku Narodowego uchronił Wielki Kanion przed zbudowaniem tamy na rzece Kolorado. Mimo to, w górze rzeki, powstała potem tama Glen Canyon Dam.

Klimat

Aura zmienia się w zależności od wysokości i pory roku. W najwyższych partiach Kanion może być pokryty śniegiem, jednak w niższych rejonach, w pobliżu rzeki, temperatury są zbliżone do tych panujących na arizońskich pustyniach.

Klimat jest zazwyczaj suchy, a znaczna część opadów zdarza się dwa razy w roku: zimą, w okresach sztormów na Oceanie Spokojnym oraz pod koniec lata, w związku z tzw. północnoamerykańskim monsunem, niosącym ze sobą również gwałtowne burze.

Latem średnia temperatura powietrza wynosi ponad +37 ^oC, natomiast zimą spada do -17 ^oC. Ekstremalne temperatury są często zaskoczeniem dla turystów nieprzygotowanych do trudnych warunków pogodowych. W związku z tym dosyć często zdarzają się przypadki odwodnień, oparzeń słonecznych czy hipotermii. Przed wyprawą nad Wielki Kanion warto więc dokładnie sprawdzić prognozy pogody, aby na miejscu nie doszło do nieprzyjemnych, a nawet groźnych dla życia sytuacji.

Północna i Południowa Krawędź

Północna Krawędź, czyli North Rim, to obszar na terenie Parku Narodowego Wielkiego Kanionu, stworzony dla turystów. North Rim wydaje się rzadziej uczęszczanym miejscem niż South Rim (Południowa Krawędź), ponieważ ten pierwszy jest bardziej dziki, powierzchniowo mniejszy i uboższy o ośrodki turystyczne. Mniejsza popularność wynika też z faktu, że Krawędź Północna jest bardziej oddalona od głównych dróg. Przy odrobinie wytrwałości i cierpliwości trafiamy jednak w to pełne ciszy i spokoju miejsce. North Rim to zatem idealny przystanek dla poszukiwaczy przygód – podróżników i backpackerów (turystów podróżujących z plecakami), ale również dla szukających wyciszenia pielgrzymów.

Na obszarze South Rim podziwiać można zabytkowe budowle Indian z plemienia Navajo, które zostały zaadaptowane na różnego rodzaju obiekty usługowe. Na terenie Południowej Krawędzi istnieje także osada Grand Canyon Village, w której można nocować, zatankować samochód, zjeść coś, kupić pamiątki, skorzystać z pomocy medycznej, pójść do kościoła czy wynająć przewodnika. South Rim w szczycie sezonu, jest wręcz zatłoczona przez turystów, dlatego dla osób szukających ukojenia i kontaktu z naturą nie jest to zbyt odpowiednie miejsce.

Na obu Krawędziach doświadczymy jednak niezapomnianych widoków. Gwarantują to różne punkty obserwacyjne, zabezpieczone barierkami. Do najbardziej popularnych zaliczamy: Toroweap Overlook (Krawędź Północna) i Mather Point (Krawędź Południowa).

Flora i fauna

W dolnych partiach Kanionu, czyli od poziomu rzeki do 1100 m spotykamy m.in. wierzby z gatunku Salix exigua, kwitnące krzewy z gatunku Baccharis salicifolia czy astrowe z gatunku Pluchea sericea. Rośliną dominującą jest tamaryszek.

Spośród zwierząt wymienić można płazy: rzekotkę z gatunku Hyla arenicolor oraz ropuchowate z gatunków Anaxyrus woodhousi i Anaxyrus punctatus. W rzece Kolorado doliczono się 33 gatunków skorupiaków. Regularnie wzdłuż rzeki gniazduje 48 gatunków ptaków. Najbardziej charakterystycznym przedstawicielem gromady jest bielik amerykański.

W rzece Kolorado pływają bobry, bardzo rzadko spotyka się piżmaki, a wydry kanadyjskie zniknęły z PN Wielkiego Kanionu pod koniec wieku XX. Poza licznymi gryzoniami i nietoperzami, widuje się tu kojoty, skunksiki i szopiki pręgoogonowe.

Rzadko widywane są za to pumy, rysie rude, urocjony wirginijskie, szopy pracze i łasice. Na liście umieścić należy też wiele gatunków owadów, pająków i skorpionów, 26 gatunków mięczaków, w tym małże i ślimaki. Spośród gadów wymienić można aż 47 gatunków, w tym grzechotniki, legwanowate z rodzaju Sauromalus i jadowitą helodermę arizońską.

Na wyższych poziomach Kanionu (od 1100 do 2100 m n.p.m.) rosną lasy iglaste na przemian ze skupiskami krzewów bylicowych. Widoczne są również agawy z gatunku Agave utahensis, rozmaite gatunki kaktusów, bobowce z gatunku Senegalia greggii i inne.

Spośród zwierząt wymieńmy takich gospodarzy jak: jelenie kanadyjskie, niedźwiedzie czarne (baribale), kilka gatunków wiewiórek czy jeżozwierze i 30 gatunków ptaków, w tym: jerzyki, sokoły oraz skrajnie zagrożone wyginięciem kondory kalifornijskie.

Na najwyższych poziomach (2500-2700 m) spotykamy lasy jodłowo-świerkowe, trawy, krwawniki, turzycowate, astry. Do tamtejszej fauny zaliczamy: wiewiórkę frędzlouchą, jastrzębia zwyczajnego i pumę płową.

Szczegółowe dane / wymiary

Wielki Kanion Kolorado

• Wysokość: 2700 m n.p.m.
• Długość: 446 km
• Szerokość: 6,4 – 29 km
• Maksymalna głębokość: 1857 m
• Rekordy: jeden z największych kanionów świata i 2-gi najdłuższy kanion świata (najdłuższy jest Wielki Kanion Yarlung Tsangpo w Tybecie)
• Utworzenie Parku Narodowego: 26 lutego 1919 r.
• Powierzchnia Parku: ponad 4926 km²

Wielki Kanion Kolorado – ciekawostki

• Rekordowe temperatury w Wielkim Kanionie zarejestrowano 26 czerwca 1974 r. (+41 ^oC) oraz 1 stycznia 1919 r., 1 lutego 1985 r. i 23 grudnia 1990 r. (-29 ^oC).
• W 2010 roku PN Wielkiego Kanionu, w ramach serii „Piękna Ameryka”, został uhonorowany własną monetą.
• W Wielkim Kanionie nie ma szkieletów dinozaurów, skały tworzące Wielki Kanion są bowiem starsze od najstarszych dinozaurów.
• W Wielkim Kanionie znajduje się szklany most stworzony dla turystów.
• Utworzenie Wielkiego Kanionu w wyniku erozji zajęło od 3 do 6 milionów lat.

Ponieważ z Wielkim Kanionem związane są setki faktów i ciekawostek, których nie sposób ująć w jednym artykule, jeśli znacie coś interesującego, zapraszamy do dodawania ciekawostek w komentarzach pod artykułem.

Polecamy

• Podróże DinoAnimals
• Parki Narodowe
• Wodospady
  
• Ameryka Północna