Wombat – pulchny ssak

Wombat (Vombatidae) – pulchny ssak

Wombat to obok kolczatek australijskich i diabłów tasmańskich kolejny przedstawiciel oryginalnej fauny Australii oraz Tasmanii. Jest to dość masywny, ale spokojny torbacz, który jednak potrafi zaciekle bronić się w sytuacji zagrożenia. Co ciekawe, zwierzę to od ośmiu lat ma w kalendarzu swoje nieoficjalne święto – mianowane Dniem Wombata.

Klasyfikacja

• Gromada: ssaki (Mammalia)
• Nadrząd: torbacze (Marsupialia)
• Rząd: dwuprzodozębowce (Diprotodontia)
• Rodzina: wombatowate (Wombatidae)

Gatunki i występowanie

W oficjalnej klasyfikacji uwzględniono trzy gatunki należące do rodziny wombatowatych. Dwa z nich występują wyłącznie w Australii i trzeci dodatkowo na Tasmanii.

Gatunki wombatów:

• Wombat tasmański (Vombatus ursinus) – zamieszkuje Tasmanię oraz Australię od Qeensland i Nowej Południowej Walii do południowo-wschodniego krańca tego kraju – wzdłuż pustyń Wiktorii.
• Wombat szerokogłowy (Lasiorhinus latifrons) – występuje w południowej i południowo-wschodniej Australii – od Nullarbor do Nowej Południowej Walii.
• Wombat australijski (Lasiorhinus krefftii) – można go spotkać jedynie na terenie środkowego Queensland – w Epping Forest National Park.

Środowisko naturalne

Środowisko naturalne wombatów zależy od gatunku, do jakiego przynależą. Wombat australijski żyje na suchych i otwartych obszarach, wombat szerokogłowy zamieszkuje dodatkowo sawanny, stepy, lasy oraz zarośla, a wombat tasmański najbardziej lubi tereny pokryte pagórkami i umieszczone wzdłuż lasów.

Cechy charakterystyczne

Wszystkie gatunki wombatów to zwierzęta o krępej budowie ciała – mają bardzo masywny tułów i krótkie nogi, co daje wrażenie wyjątkowej pulchności. Jak wszystkie torbacze, samice posiadają torbę lęgową z jedną parą sutków, której wejście umieszczone jest od strony zadu. Głowa tych zwierząt przybiera dość szeroki kształt, a ogon ma formę szczątkową. W uzębieniu wombatów brakuje kłów.

Ich sierść jest dość gruba i przyjmuje kolor od piaskowego, przez brązowy i szary, aż do czerni.

Dieta

Wombaty są roślinożercami, a ich dieta składa się głównie z traw, turzyc, ziół, kory i korzeni. Ich zęby przypominają swoją budową trochę te, które posiadają gryzonie i są przystosowane do przeżuwania twardego materiału roślinnego.

Tryb życia

Wombat prowadzi głównie nocny tryb życia, a w dzień odpoczywa w wykopanych przez siebie norach. Jeden osobnik może posiadać ich aż dziesięć. Broniąc swojego terytorium oraz nor wombat potrafi być bardzo agresywny w stosunku do intruzów.

Wombat porusza się zazwyczaj leniwie i powoli, ale w obliczu zagrożenia potrafi rozwinąć prędkość wynoszącą 40km/h i utrzymać ją przez 90 sekund.

Wombaty na ogół prowadzą one samotny tryb życia – czasem tworzą podziemne kolonie z innymi wombatami.

Rozmnażanie i rozwój

Samice wombatów, podobnie jak inne torbacze, np. kangury, posiadają torbę, w której małe przebywają przez pierwsze miesiące po urodzeniu.

Wombaty rodzą wczesną wiosną, a na świat przychodzi przeważnie jedno młode. Ciąża trwa tylko 20-21 dni, a małe rodzi się zupełnie bezbronne i bardzo słabo rozwinięte. Natychmiast przenosi się do torby matki, gdzie przebywa przez kolejne 6-7 miesięcy. Wtedy po raz pierwszy samodzielnie wychodzą na świat, ale mlekiem matki karmione są do 15 miesiąca życia. Dojrzałe płciowo stają się już w wieku 18 miesięcy.

Wombaty na wolności mogą żyć około 26 lat, a w niewoli jeszcze dłużej.

Wombat i człowiek

Choć wombat jest zwierzęciem dość łagodnym, sprowokowany bez problemu zaatakuje człowieka. Notowane są przypadki ran kłutych zadanych szponami oraz ugryzień – dających około 2 centymetrowe rany pomimo noszenia ochronnej odzieży jak gumowe buty i wełniane skarpety.

Wombaty bywają prawdziwym utrapieniem dla rolników, ponieważ kopią swoje nory na terenie pół uprawnych i pastwisk. Powoduje to nadmierne ich zwalczanie, a konsekwencją tego jest z kolei coraz bardziej malejąca populacja wombatów. Ludzie polują na te zwierzęta nie tylko, jako na szkodniki, ale także dla ich mięsa, futer lub po prostu dla sportu.

Naturalni wrogowie

Wombaty mają kilku naturalnych wrogów, głównie lisy, psy dingo oraz diabły tasmańskie. Na powierzchni ziemi zwierzęta są praktycznie bezbronne podczas ataku drapieżnika, ale schowanie się do nory daje im prawie całkowite bezpieczeństwo, ponieważ intruzi nie mają do nich dostępu.

Ochrona

Najbardziej zagrożonym gatunkiem wombata jest wombat australijski. Jego populacja zmniejszyła się tak drastycznie – do 138 osobników spisanych w 2007 roku – z powodu nadmiernych polowań, ataków drapieżników, chorób oraz konieczności konkurowania o żywność głównie przez nadmierne wypasanie bydła domowego.

Dane/Wymiary

Wszystkie gatunki wombatów mają podobne do siebie wymiary, które prezentują się następująco:

Wombat tasmański (Vombatus ursinus)

• Długość ciała: od 71 do 119 centymetrów
• Wysokość w kłębie: od 25 do 30 centymetrów
• Długość ogona: około 2,5 centymetra
• Waga: 15-36 kilogramów

Wombat szerokogłowy (Lasiorhinus latifrons)

• Długość ciała: od 77,2 do 93,4 centymetrów
• Długość ogona: około 5 centymetrów
• Waga: 19-32 kilogramów

Wombat australijski (Lasiorhinus krefftii)

• Długość ciała: do 100 centymetrów
• Wysokość w kłębie: do 35 centymetrów
• Waga: do 40 kilogramów

Wombaty – ciekawostki

• Wombaty australijskie zagrożone są wyginięciem. Ich całkowita populacja wynosi około 140 osobników, włączając w to 30 dojrzałych samic.
• Od 2005 roku w kalendarzu pojawiło się nowe, nieoficjalne święto – Dzień Wombata ustanowione na 22 października.
• 46 tysięcy lat temu wyginął Diprotodon – największy torbacz w historii Ziemi. Diprotodon miał wiele wspólnych cech ze współczesnymi wombatami.

Polecamy:

• Australia
• Fauna Australi
• Kolczatka australijska
• Diabeł tasmański
• Wilk workowaty
• Emu
• Kazuar
• Dziobak
• Pies dingo
• Koala
• Kangury