Kilimandżaro – dach Afryki

Od równika dzieli go odległość równa trasie Kraków – Wrocław. Nie spotkamy tam jednak blokowisk, lecz lamparty, słonie i bawoły. Najwyższym punktem nie jest biurowiec „Błękitek”, lecz śpiący olbrzym, który w każdej chwili może się obudzić. Nie, nie mówimy o baśniowym stworze, lecz o wulkanie, i jego potędze drzemiącej we wnętrzu Ziemi.

Co roku miejsce to odwiedza ok. 50 000 turystów. Niemal każdy z nich przybywa, aby dotrzeć na najwyższy szczyt Afryki – górę (a dokładniej masyw wulkaniczny) Kilimandżaro, której nazwę nosi również Park Narodowy chroniący tamtejszy ekosystem. Niniejszy artykuł będzie więc opowieścią o majestacie afrykańskiego wulkanu, ale również o miejscu, w którym „wyrósł”.

Zapraszamy zatem na spotkanie z fauną i florą Afryki, a najbardziej wytrawnych wędrowców zabieramy na „dach Afryki”.

Podstawowe dane

Nieopodal równika (ok. 300 km na południe) znajduje się tanzański region Kilimandżaro. To właśnie na jego terenie znajduje się park narodowy o tej samej nazwie. Region leży na wschodzie Afryki, graniczy z Kenią. Równocześnie jest to region tzw. Wielkich Jezior.

• Powierzchnia Parku zajmuje 1668 km².
• Park Narodowy Kilimandżaro leży ok. 50 km od miasta Moshi.

Powstanie Parku

Status parku narodowego teren ten otrzymał w roku 1973, ale już w roku 1921 zaliczany był do rezerwatów leśnych. W 1977 r. PN Kilimandżaro został otwarty dla turystów.

UNESCO uznało go za miejsce światowego dziedzictwa późno, bo dopiero w roku 1987. W roku 2013 natomiast określono go mianem jednego z Siedmiu Cudów Afryki.

Roślinność

Mocno zróżnicowana flora Parku wynika z równie zróżnicowanego ukształtowania terenu.

Żyje tu ok. 2500 gatunków roślin, w tym endemity (np. niecierpek z gatunku Impatiens kilimanjari). Na najniższej ulokowanych terenach dominują wiecznie zielone lasy górskie, w których rośnie ok. 140 gatunków drzew. Niewiele wyżej spotkamy imponujące skupiska lobelii i wrzosu. Powyżej 4000 m.n.p.m. spotykamy natomiast krajobraz niemal księżycowy –żyje tam niewiele gatunków roślin, a ziemia jest skalista i pylasta. Im bliżej szczytu, tym więcej pięknych lodowców.

Zwierzęta

Na terenie PN Kilimandżaro żyje 140 gatunków ssaków, z czego 87 to gatunki leśne.

Park jest domem słoni, ogromnych bawołów i drapieżnych lampartów. Podziwiać można też rozmaite gatunki antylop, w tym gryma szarego. Nie można zapomnieć o leśnych małpach: eleganckich gerezach i wielobarwnych koczkodanach. Z mniejszych zwierząt wymienić warto galagi, nietoperze (aż 24 gatunki) i ptaki (ok. 180 gatunków), np. kruka wielkodziobego, wrzośnika i orłosępa.

Drzemiący wulkan

Największą atrakcją Parku i głównym celem wypraw większości gości jest drzemiący wulkan Kilimandżaro, najwyższy szczyt Afryki, a zarazem jeden z największych samotnych masywów wulkanicznych świata, mierzący 5895 m n.p.m.

Kilimandżaro to nazwa góry złożonej z trzech stożków wulkanicznych: Kibo (5895 m n.p.m.), Mawenzi (5280 m n.p.m.) i Shira (4296 m n.p.m.). Wulkany Shira i Mawenzi uznawane są za wygasłe, natomiast wulkan Kibo za uśpiony. Choć jego ostatnia erupcja miała miejsce dawno, bo 150-200 000 lat temu, Kibo w każdej chwili może przebudzić się ponownie.

Na szczyt góry można dojść jednym z siedmiu szlaków:

• Marangu
• Umbwe
• Machame
• Londorosi
• Lemosho
• Mweka
• Kilema (szlak pieszy i rowerowy)

Jednym z najłatwiejszych i najpopularniejszych jest Marangu. Bardziej wymagający, ale jednocześnie efektowniejszy jest Machame. Najtrudniejszym i najrzadziej uczęszczanym jest natomiast szlak Umbwe.

„To, co niemożliwe dla ptaka”, czyli Kilimandżaro

Pochodzenie nazwy nie zostało do końca ustalone. Powstało za to kilka teorii.

Jedna z nich głosi, że słowo kilimanjaro to połączenie słów z języka ludu Chaggi: kilelema („niemożliwy” / „trudny”) i jaro („ptak”) bądź jyaro („karawana”). Nazwa góry może więc oznaczać: „to, co niemożliwe / trudne dla ptaka” lub „to, co pokonuje karawanę (przyczepę)”. Odnosi się to do majestatu i wielkości góry (będącej de facto „dachem” Afryki). Njaro oznacza też „biel”, „białość” – odnosiłoby się to do trwale zalegającej pokrywy śnieżnej na szczycie Kilimandżaro.

Lud Chagga pierwotnie zamieszkuje Tanzanię, dlatego naukowcy uważają za logiczne, że źródło nazwy znajduje się właśnie w języku Chagga. Okazuje się jednak, ze ludy te nie mają jednego określenia dla opisywanej góry. Nie postrzegają oni bowiem Kilimandżaro jako pojedynczego szczytu, lecz jako dwa odrębne: Mawenzi (od słowa kimawenzi: „posiadający zepsuty szczyt”) i Kibo (od słowa kipoo: „śnieg”).

Jeśli słowo kilimanjaro nie pochodzi od wyżej wspomnianych ludów, prawdopodobnie ma ono związek z językiem swahili, którym włada większość Tanzańczyków. Idąc tym tropem, nazwa góry oznaczałaby „górę wielkości (świetności, wspaniałości)”.

Trzecia hipoteza głosi, że termin kilimanjaro pochodzi z języka Masajów. Trudno jednak w ich „słowniku” znaleźć słowo podobne do pierwszego członu (kili). Niewielu naukowców wierzy, by teoria ta miała jakikolwiek związek z rzeczywistością.

Szczegółowe dane

Park Narodowy Kilimandżaro

• Powierzchnia: 1668 km²
• Rok założenia: 1973
• Największe atrakcje:
  • Podziwianie dzikich zwierząt afrykańskich w warunkach naturalnych
  • Obserwacja egzotycznych roślin
  • Zdobycie szczytu Kilimandżaro pieszo lub rowerem
  • Podziwianie sawann ze szczytu
• Rekordy:
  • Najwyższa góra Afryki: Kilimandżaro (dokł. Kibo) – 5895 m n.p.m.
  • Jeden z najwyższych, samotnych masywów wulkanicznych świata
  • Drugi największy park narodowy w Tanzanii

Ciekawostki

• Ze szczytu Kilimandżaro można uprawiać paralotniarstwo.
• W przeszłości najwyższym szczytem Kilimandżaro był Shira, ale ok. 750 lat temu zapadł się. Dzisiaj Shira to malowniczy płaskowyż, pokryty m.in. wrzosowiskami.
• Na płaskowyż Shira przybywają bawoły, antylopy i słonie, aby swą dietę roślinną wzbogacać o sole mineralne. Na Shira znajdują się bowiem naturalne lizawki.

Polecamy

• Podróże DinoAnimals
• Parki Narodowe
• Wodospady
• Fauna Afryki
• Afryka