Panda mała, panda czerwona, pandka ruda

Pandka ruda, panda mała, panda czerwona (Ailurus fulgens)

Słysząc jej odgłosy wydawać by się mogło, że w koronach drzew nawołują się ptaki. Piękne, czerwonobrązowe futro i rozkoszny pyszczek skutecznie odwracają uwagę od długich, ostrych pazurów stworzonych do cięcia bambusa, który uwielbia jeść. Panda mała (inaczej panda czerwona) przypomina nieco kota, ale najbliżej jej do łasic, szopów i skunksów. Rzadki, endemiczny gatunek, który przez kłusownictwo i niszczenie siedlisk narażony jest na wyginięcie.

Klasyfikacja

• Gromada: ssaki
• Podgromada: ssaki żyworodne
• Infragromada: łożyskowce
• Rząd: drapieżne
• Podrząd: psokształtne
• Nadrodzina: łasicowate
• Rodzina: pandowate/Ailuridae
• Rodzaj: Ailurus
• Gatunek: panda mała
  

Istnieją 2 podgatunki pandy czerwonej:

• Panda chińska (Ailurus fulgens refulgens) – południowe Chiny, północna Birma
• Panda zachodnia (Ailurus fulgens fulgens) – Nepal, Bhutan, Sikkim (Indie), Asam (Indie)

Występowanie

Panda czerwona żyje wyłącznie w Azji, we wschodnich Himalajach i południowo-zachodnich Chinach (Tybet). W 2007 roku potwierdzono jej występowanie w Nepalu, na wysokości 3220 – 3610 m.n.p.m. Ogólnie rzecz biorąc, panda mała przebywa na wysokościach między 2200 a 4800 m.n.p.m., z niewielkimi odchyleniami w ciągu roku. Wybiera górzyste lasy liściaste, iglaste i mieszane, w szczególności stare drzewostany i obszary bogate w bambus. Populacja osobników w Syuczanie jest bardziej stabilna, aniżeli w innej chińskiej prowincji – Junnanie. Preferuje umiarkowane temperatury: od 10 do 25^oC.

Charakterystyka

Wygląd

Między dwoma podgatunkami nie występują duże różnice. Panda chińska ma ciemniejsze umaszczenie i jest nieco większa od swego zachodniego kuzyna. Ponadto, zamiast czerwieni wystąpić może żółć połączona z brązem. Dotyczy to obu podgatunków.

Panda mała ma miękkie, puszyste, długie futro w kolorach czerwieni i brązu na górnej części ciała. Na spodzie sierść jest ciemniejsza, prawie czarna. Pyszczek posiada więcej elementów biali, zwłaszcza przy nosie i na brzegach trójkątnych, sterczących uszu. Na czole sierść jest bledsza, mniej czerwona. Wokół małych, okrągłych oczu występują brązowo-czerwone smugi wyglądające jak łzy. Wokół nosa rosną wibrysy (włosy czuciowe). Głowa ma okrągły kształt. Nogi są tak samo ciemne jak brzuch i boki ciała, krótkie, ale zgrabne, wyposażone w ostre pazury. Ogon długi i niebywale puszysty, zdobiony jasnymi pierścieniami, co jest rodzajem kamuflażu pośród drzew, mchów i porostów.

Spodnia część łap również jest pokryta gęstym futrem spełniającym funkcję izolacyjną na ośnieżonych lub oblodzonych powierzchniach. Pełni ono również funkcję maskowania zapachu rozsiewanego przez zwierzę. Pazury są chwytne, palce zginają się, aby lepiej utrzymać swój ulubiony element diety – bambus, jak również owoce, cienkie gałązki drzew czy liście. Posiada „fałszywego kciuka”, który w rzeczywistości jest przedłużeniem kości nadgarstka. Gdy schodzi z drzewa głową w dół, za pomocą tej kości manewruje łapami, kontrolując swoje ruchy. Niewiele gatunków zwierząt nadrzewnych posiada tę umiejętność.

Dieta

Najmocniejszą stroną pandy czerwonej jest jej talent wspinaczkowy, dlatego też jej życie toczy się głownie na drzewach. W dużych ilościach spożywa bambus, ale jako drapieżnik nie pogardzi ptakiem czy małym ssakiem. Czasem zdarzy jej się zjeść różnego rodzaju kwiaty i owoce. Zajada się także żołędziami, korzeniami i grzybami. W niewoli jada przeważnie ptaki, kwiaty, korę buku, klonu i morwy.

Wzbogaceniem diety bywają owady i ryby, a ponieważ jej tryb życia jest bardzo spokojny (przeważnie śpi lub je), nie potrzebuje wiele energii, zatem jej dieta jest niskokaloryczna. Najbardziej strawną częścią bambusa są jego pędy. Są łatwiej trawione niż liście.

Aby dieta była wystarczająco bogata w podstawowe substancje odżywcze, panda mała musi jeść dziennie ponad 1,5 kg świeżych liści bambusa oraz ok. 4 kg jego pędów. Pokarm jest trawiony dosyć szybko, bo w 2 – 4 godziny, aby organizm mógł „pochwycić” jak najwięcej substancji odżywczych.

Osobowość

Ogromny urok tych zwierząt nie przekłada się na ich sympatię do życia w grupie. Panda to terytorialny samotnik, łączący się w pary tylko w okresie godowym. Charakteryzuje się spokojnym i cichym usposobieniem, jednak czasem wydaje dźwięki przypominające ćwierkanie i gwizdanie. Jest aktywna od zmierzchu do świtu. W ciągu dnia sypia na gałęziach drzew lub w dziuplach. Powoli wraca do życia późnym popołudniem. Śpi na brzuchu, ze zwisającymi z gałęzi nogami w upalne dni, natomiast w okresach zimowych zwija się w kłębek, zakrywając pyszczek puszystym ogonem.

Po przebudzeniu zachowuje się jak kot – oczyszcza sierść, liżąc przednie łapy, a następnie wycierając nimi grzbiet, brzuch i boki ciała. Może również „łasić się” o drzewa i skały. Po umyciu rozpoczyna patrolowanie swego terytorium, znakuje je moczem i delikatnym, ale wyczuwalnym piżmowym zapachem, wydzielanym z gruczołów okołoodbytniczych. Pokarmu poszukuje biegając po ziemi lub po drzewach.

Największym zagrożeniem dla pandy czerwonej jest irbis (pantera śnieżna) (Panthera uncia) oraz ludzie. Czując zagrożenie wyskakuje na drzewo lub na półkę skalną. Jeżeli ucieczka jest niemożliwa, staje na tylnych łapach, aby sprawiać wrażenie większej i móc użyć swych ostrych pazurów. Ponieważ panda potrafi stać na dwóch nogach, stała się dużą atrakcją turystyczną w japońskich ZOO.

Rozmnażanie

Okres godowy trwa od stycznia do początku marca. W tym okresie samce i samice kopulują z wieloma partnerami. Kilka dni przed porodem samica zbiera materiały do legowiska (trawy, liście) znajdującego się zazwyczaj w dziupli lub skalnej szczelinie. Ciąża trwa od 112 do 158 dni. Samice rodzą od połowy czerwca do końca lipca. Na świat przychodzi od 1 do 4 ślepych i głuchych młodych, ważących od 110 do 130 g. Panda czerwona jest w stanie rozmnażać się od 18 miesiąca życia, w pełni dojrzała staje się w 2 – 3 roku życia.

Przez pierwszy okres po porodzie samica spędza z młodymi 60 – 90% swego czasu. Po pierwszym tygodniu matka co raz częściej opuszcza gniazdo. W ok. 18 dniu życia młode pandy otwierają oczy. W ciągu kolejnych 90 dni porosną charakterystycznym futrem i będą mogły wyjść z gniazda. Laktacja trwa 6 – 8 miesięcy, potem młode zaczynają spożywać pokarm stały. Pozostają z matką do pojawienia się kolejnego miotu, czyli do następnego lata.

Przyczyny zagrożenia wyginięciem.

Poza niszczeniem naturalnych siedlisk i zubożeniem obszarów bambusowych, największym problemem pandy czerwonej jest ludzka zachłanność, bowiem kłusownicy polują na te zwierzęta ze względu na piękne futro (w szczególności na futro z ogona), z którego produkuje się kapelusze.

W południowo-wschodnich Chinach skóra z pandy czerwonej stosowana jest podczas lokalnych ceremonii, np. wesel, kiedy to pan młody, w ramach tradycji, zakłada ją na siebie. Kapelusze z pierzastych ogonów czerwonej pandy ma młodej parze przynieść szczęście w małżeństwie.

Innym problemem jest zmniejszenie różnorodności genetycznej poprzez depresję inbredową, skutkującą słabym przystosowaniem do środowiska bytowania oraz spadkiem odporności na choroby i zmniejszoną płodnością.

Szczegółowe dane/wymiary

Panda mała/panda czerwona (Ailurus fulgens)

• Długość: 50 – 64 cm
• Długość ogona: 28 – 59 cm
• Waga: 3,7 – 6,2 kg (samce), 3 – 6 kg (samice)
• Długość życia: 8 – 10 lat (istnieją przypadki osobników dożywających lat 15)

Panda mała – ciekawostki

• Podobnie do pandy wielkiej (Ailuropoda melanoleuca), panda czerwona nie trawi celulozy, w związku z tym musi spożywać duże ilości bambusa, aby przeżyć.
• Dieta pandy czerwonej składa się w ok. 2/3 z bambusa.
• Panda może przenosić pożywienie z przednich łap do pyska.
• Potrafi stać na tylnych nogach nawet przez 10 sekund.
• Park Narodowy Langtang w Nepalu zamieszkuje ok. 40 pand czerwonych, dzieląc się na 4 odrębne grupy. Tylko 6% z 1710 km² obszaru parku jest korzystne dla tych zwierząt.
• Tylko samce żyjące w małych grupach lub w parze opiekują się młodymi, w innych okolicznościach tylko matka zajmuje się potomstwem.
• W języku chińskim panda czerwona nosi nazwę ognisty lis. Określenie to zostało dosłownie przetłumaczone na język angielski – firefox. Jak można się domyślić, od tego pochodzi nazwa jednej z najpopularniejszych przeglądarek internetowych – Mozilli Firefox, która w logo nie ma pandy małej, ale lisa właśnie.
• Panda czerwona stała się zwierzęciem stanu Sikkim w Indiach na początku lat ’90. Była również maskotką Festiwalu Herbaty i Turystyki w Darjeeling.
• Temperatura powyżej 25^oC jest dla niej nie do zniesienia, najlepiej czuje się w temperaturze między 17 a 25^oC.

Panda czerwona w obiektywie filmowym

Poniżej przedstawiamy film, w którym sympatyczna panda mała wcina obiad 🙂

Polecamy:

• Panda wielka
• Irbis
• Jak