Bazyliszek płatkogłowy (Basiliscus plumifrons)
Bazyliszek płatkogłowy (Basiliscus plumifrons) – jaszczurka Jezusa Chrystusa
Wodny sprinter
Stwór, o którym czytamy w podaniach i legendach żyje i ma się dobrze. Nie jest to jednak 15-metrowy król węży, wysiadywany przez koguta, a 60-centymetrowa jaszczurka, zamieszkująca lasy Ameryki Środkowej. Czy zabija ona spojrzeniem? Nie, ale jej „ludzkie” oczy z pewnością są jedną z wielu niezwykłych cech, których jest posiadaczką. Oto egzotyczny wodny uciekinier i trudny podopieczny terrarystów – bazyliszek płatkogłowy.
Klasyfikacja
- Gromada: gady
- Rząd: łuskonośne
- Rodzina: hełmogwanowate
- Rodzaj: Basiliscus
- Gatunek: bazyliszek płatkogłowy
![Bazyliszek płatkogłowy (Basiliscus plumifrons)](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2015/05/Bazyliszek_platkoglowy_1.jpg)
Występowanie
Naturalnym miejscem występowania tej jaszczurki są kraje Ameryki Środkowej: Honduras, Nikaragua, Kostaryka, Panama.
Przebywa w lasach tropikalnych, dużo czasu spędzając na drzewach rosnących w pobliżu wody, sprawnie porusza się również na ziemi i niskich gałęziach. Zajmuje tereny od poziomu morza do 775 m n.p.m.
![Bazyliszek płatkogłowy (Basiliscus plumifrons).](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2015/05/Bazyliszek_platkoglowy_7.jpg)
Charakterystyka
Wygląd
Bazyliszek płatkogłowy pokryty jest jasnozielonymi łuskami ozdobionymi niebieskimi plamkami biegnącymi wzdłuż grzbietu. Samce posiadają 3 grzebienie: jeden na głowie, drugi na grzbiecie, trzeci na ogonie. Pełnią one ważną rolę w okresie godowym – umożliwiają przyciągnięcie partnerki. Samice mają tylko jeden grzebień, ulokowany na głowie.
Pysk jest lekko wydłużony i kształtem przypomina trójkąt. Duże, migdałowate, pomarańczowe oczy wyposażone zostały w okrągłe źrenice, nadając gadowi nieco niepokojący, ludzki wygląd.
Średnia długość ciała wynosi 60 cm, ale duże osobniki osiągać mogą nawet 90 cm. Ponad połowę długości ciała stanowi biczowaty ogon.
![Bazyliszek płatkogłowy (Basiliscus plumifrons).](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2015/05/Bazyliszek_platkoglowy_13.jpg)
Mistrz ucieczek
Jego najlepszą metodą obrony nie jest atak, ale ucieczka i to nie byle jaka. W sytuacji zagrożenia bazyliszek rzuca się z drzewa do wody i ucieka z zawrotną prędkości po powierzchni zwierciadła. Nie porusza się wtedy na 4 kończynach, ale przybiera pozycję pionową.
Ten niezwykły mechanizm obronny bazyliszek zawdzięcza długim palcom na tylnych nogach. W trakcie wodnej ucieczki gad wydłuża je jeszcze bardziej, aby zwiększyć ich powierzchnię. Umożliwia to przyspieszenie i sprawne pokonanie krótkiego dystansu w szybkim tempie. Sprawne ruchy kończyn tylnych, rozcapierzone palce oraz ogon powodują natomiast, że jaszczurka utrzymuje się na powierzchni wody, o ile będzie zachowywać dużą prędkość. Kiedy zwierzę zaczyna ją tracić, wpada do wody i kontynuuje ucieczkę – pozwalają mu na to doskonałe umiejętności pływackie (potrafi pozostawać pod wodą do 30 minut).
![Bazyliszek płatkogłowy (Basiliscus plumifrons).](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2015/05/Bazyliszek_platkoglowy_15.jpg)
Dieta i zachowanie
Zaliczany jest do zwierząt wszystkożernych. Może więc spożywać małe ssaki (np. młode gryzoni), małe jaszczurki, ryby, owady, ale również owoce i kwiaty. Sam bazyliszek pada jednak ofiarą ptaków drapieżnych, węży i szczurów workowatych.
Samce bazyliszka płatkogłowego są bardzo terytorialne. Areał osobnika męskiego nakłada się na tereny wielu samic, z którymi kopuluje.
Bazyliszek funkcjonuje za dnia, nocą zaś śpi. O wschodzie słońca wychodzi, aby nagrzać swoje ciało i nabrać sił do działania.
Większość tych jaszczurek jest płochliwa i nie toleruje przebywania w niewoli. Przez większą część roku są samotnikami, z innymi osobnikami spotykają się tylko w celu przedłużenia gatunku.
Jak już wcześniej pisaliśmy, w sytuacji zagrożenia bazyliszek płatkogłowy ratuje się ucieczką. Jeśli jednak nie może uciec, będzie walczył z napastnikiem. Staje się wtedy bardzo zapalczywy i niebezpieczny.
![Bazyliszek płatkogłowy (Basiliscus plumifrons).](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2015/05/Bazyliszek_platkoglowy_14.jpg)
Rozmnażanie
Samice składają 5-20 jaj w płytkim, ale za to ciepłym i wilgotnym zagłębieniu ziemnym lub w piasku. Inkubacja trwa 8-10 tygodni, po czym na świat przychodzą w pełni niezależne od rodziców młode. Matka i ojciec nie uczestniczą w procesie inkubacji ani wychowywania. Tuż po wykluciu bazyliszki są w stanie wspinać się po drzewach, pływać i biegać po powierzchni wody. Dojrzałość płciową osiągają po okresie 18 – 24 miesięcy.
Partenogeneza
Bazyliszek płatkogłowy może rozmnażać się partenogenetycznie (bez zapłodnienia). Podobną umiejętność mają warany z Komodo.
![Bazyliszek płatkogłowy (Basiliscus plumifrons).](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2015/05/Bazyliszek_platkoglowy_5.jpg)
Szczegółowe dane
Bazyliszek płatkogłowy (Basiliscus plumifrons)
- Długość ciała: 60-90 cm (2/3 tej długości stanowi ogon); samice są mniejsze
- Waga: ok. 200 g
- Długość życia: 10-20 lat
![Bazyliszek płatkogłowy (Basiliscus plumifrons).](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2015/05/Bazyliszek_platkoglowy_21.jpg)
Bazyliszek płatkogłowy – ciekawostki
- Nazwa rodzajowa Basiliscus pochodzi od gada z mitologii europejskich. Według podań był on w stanie zamieniać ludzi w kamień samym spojrzeniem. Słowo Basiliscus wywodzi się od greckiego basilískos, oznaczającego „mały król”.
- Bazyliszek płatkogłowy może biec po powierzchni wody z prędkości 1,5m/s.
- Jako doskonały pływak, bazyliszek może wytrzymać pod wodą nawet 30 minut.
- W Kostaryce jaszczurka ta otrzymała pseudonim „jaszczurki Jezusa Chrystusa” dzięki umiejętności chodzenia (a raczej biegania) po wodzie.
![Bazyliszek płatkogłowy (Basiliscus plumifrons).](https://dinoanimals.pl/wp-content/uploads/2015/05/Bazyliszek_platkoglowy_10.jpg)
Jedna z moich ulubionych jaszczurek! 🙂
Pozdrawiam znad morza 🙂
Pozdrawiamy również 🙂
Ciekawe, czy dinozaury także były tak pięknie ubarwione? Nigdy się tego zapewne nie dowiemy, ale obstawiam, że niektóre z nich z pewnością 🙂
taki żółto niebiesko zielony tyranozaur naprzykład
Jaką pręrkość muśi osiągnąć żeby biegała po wodzie
Masz w artykule – 1.5 m/s
Co to 1.5 m/s