Mastif tybetański /Do-khyi

Jest w stanie podjąć walkę z wrogiem wielkości lamparta, jeśli stado, którego pilnuje jest zagrożone. Może również stać się wielkim przyjacielem i obrońcą swego właściciela, pod warunkiem, że trafi do człowieka mądrego i konsekwentnego. Mastyf tybetański, podobnie do innych ras obronnych i stróżujących, to pies silny oraz inteligentny, ale również nieco dziki i trudny do ułożenia. Jednocześnie to najdroższy pies świata.

Klasyfikacja FCI

• Grupa 2: Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła
• Sekcja 2.2: Molosy typu górskiego
• Nie podlega próbom pracy

Nazwa

W przypadku mastifa tybetańskiego używane są również inne nazwy:  mastyf tybetański, dog tybetański, Do-khyi.

Historia rasy

Pochodzenie tej jednej z najstarszych ras nie zostało zbyt dobrze poznane, ale przez to jest fascynująca i wyjątkowa, o czym pisał i Arystoteles, i Marco Polo. Z tego też powodu powstało wiele teorii tłumaczących ich niezwykłość. Jedna z nich głosiła, że mastyf tybetański jest przodkiem wszystkich ras molosów, ale większość współczesnych ekspertów kwestionuję ową hipotezę.

Niezbyt wiarygodne analizy genetyczne przeprowadzone przez Nanjing Agricultural University’s Laboratory of Animal Reproductive Genetics and Molecular Evolution w Nankin sugerują, że – w porównaniu do większości współczesnych ras, które oddzieliły się od wilka ok. 42 000 lat temu – mastyf tybetański stał się oddzielną rasą ok. 58 000 lat temu.

Do zadań mastyfów należało pilnowanie stad pasących się w Himalajach oraz strzeżenie tybetańskich klasztorów.

Jerzy IV Hanowerski – król Wielkiej Brytanii i Hanoweru, panujący w wieku XIX, był właścicielem dwóch mastyfów, a w roku 1906 stały się na tyle popularne, że prezentowano je w Crystal Palace. Po wybuchu wojny Anglicy przestali się nimi zachwycać, co doprowadziło prawie do wymarcia rasy na Wyspach.

Po roku 1980 na całym świecie zaczęto przypominać sobie o mastyfach i, choć nadal rasę uważa się za rzadką, AKC i FCI zarejestrowały ją, tworząc również jej wzorzec.

Charakterystyka

Wygląd

Niektórzy hodowcy rozróżniają dwa typu mastyfa tybetańskiego: Do-khyi i Tsang-khyi (po tybetańsku znaczy to tyle, co „pies z Tsang”). Druga odmiana nazywana jest także „typem klasztornym”, opisywanym jako wyższy, cięższy i posiadający liczniejsze fałdy na pysku w porównaniu do odmiany Do-khyi – „typu koczowniczego”. Mimo różnic, w jednym miocie mogą pojawić się przedstawiciele obu typów z tym, że cięższe szczenięta przychodzą na świat mniej licznie.

Psy hodowane na Zachodzie ważą 60 – 90 kg, ale górna granica tego przedziału klasyfikowana jest jako nadwaga. Ogromne rozmiary psa przeszkadzają w pełnieniu roli, jaką nadano mu pierwotnie, dlatego w Chinach zbyt duże psy tej rasy nie są zbyt „użyteczne”. Zazwyczaj jest bardzo odporny na niskie temperatury – gdyby nie to, nie przetrwałby zbyt długo w Tybecie i na dużych wysokościach, z których słyną Himalaje (północny Nepal, Indie, Bhutan). Zachowania instynktowne i umiejętność tworzenia psich stad znacząco przyczyniły się do przetrwania rasy w ciężkich warunkach.

Sierść

Dwuwarstwowe futro jest długie, dostosowujące się do klimatu i występujące w rozmaitych kolorach: czarnym z podpaleniem lub bez, błękitnym, czerwonym (od bladego złota do głębokiej czerwieni), śniadym. Widoczne są nierzadko białe akcenty, zwłaszcza gwiazdka na piersi. Włos gęsty, twardy – warstwa okrywowa niebyt długa, ani gruba, za to szorstka, nastroszona, prosta. Podszerstek charakteryzuje się gęstością i wełnistością, w miesiącach ciepłych jest cieńszy. U psów bardziej efektowna niż u suk; specyficzna jest również kryza uformowana z sierści na szyi i łopatkach.

Sierść nie wydziela specyficznego, nieprzyjemnego zapachu, który występuje u wielu dużych ras – bez względu na długość i kolor może ona bowiem zrzucać brud i jest odporna na wchłanianie przykrych aromatów. Choć futro zrzuca przez cały rok w niewielkich ilościach, wielkie linienie ma z reguły miejsce późną zimą lub wczesną wiosną, czasem też późnym latem i wczesna jesienią; na grubość, strukturę sierści i okresy linienia duży wpływ ma sterylizacja.

Sylwetka

Głowa psa jest szeroka, mocna i ciężka, między okiem i pyskiem widoczna często fałda skórna. Oczy niezbyt duże, ale też niemałe, tęczówka w różnych odcieniach brązu (zależnie od umaszczenia); oczy szeroko rozstawione, owalne i nieco skośnie ulokowane, można w nich dostrzec spokój i godność. Uszy w kształcie trójkąta, średniej wielkości, miękkie, osadzone między krawędzią czaszki a okiem, skierowane ku przodowi. Sylwetka mocna, umięśniona, zakończona średniej długości ogonem, osadzonym wysoko, delikatnie zawiniętym, tworzącym linie prostą z grzbietem; gdy pies jest pobudzony, nosi go wysoko.

Temperament

W Tybecie i na Zachodzie, jako pies obronny zwierząt gospodarskich, jest w stanie wejść w konfrontację z drapieżnikiem o gabarytach wilka czy lamparta, ale z reguły zachowuje się jako typowy pies pasterski, który reaguje na intruza szczekaniem, aby go odstraszyć i uniknąć walki. Uspołecznione mastyfy najlepiej czują się w domu z dużym ogrodem i innym psem, dlatego nie nadaje się dla osób mieszkających w bloku. Osobniki hodowane na Zachodzie wydają się bardziej sympatyczne od swych tybetańskich odpowiedników, ale wykazują też spory dystans względem obcych osób odwiedzających dom właściciela.

Przez setki lat selektywnej hodowli stworzono wspaniałego obrońcę rodzin, dlatego mastyf tybetański świetnie sprawdza się jako nocny wartownik utrzymujący potencjalnych napastników na dystans, reagując na dźwięki szczekaniem. Pozostawianie psa na całą noc na podwórku blisko sąsiadów nie jest zatem zalecane. Aby nocą być bardziej aktywnym, czujnym i przytomnym stróżem, mastyf często śpi za dnia.

Jak wszystkie rasy obronne jest inteligentny, ale i uparty, dlatego wskazane jest poddanie go szkoleniu z zakresu posłuszeństwa, ponadto, mastif tybetański to pies o dominującym charakterze. To połączenie cech wymaga od potencjalnego właściciela silnej osobowości, przed którą pies się nieco ugnie. Brak spójności, konsekwencji i wyrazistości podczas szkolenia może doprowadzić do wychowania psa na zwierzę potencjalnie niebezpieczne i nieobliczalne (choć dotyczy to praktycznie wszystkich ras).

Opiekuńczość mastyfów wymaga nadzorowania ze strony właściciela, aby unikać nieprzewidzianych incydentów, podczas których pies zachowa się jak typowy obrońca i stróż. Generalnie rzecz ujmując, rasa nie jest zalecana początkującym psiarzom.

Kondycja zdrowotna

W przeciwieństwie do większości dużych ras, średnia długość życia mastyfów jest długa – mieści się w przedziale 10 – 14 lat; zależy to jednak od linii hodowlanej – psy z chowu wsobnego żyją krócej i częściej chorują.

W obrębie rasy mamy do czynienia z mniejszą liczbą chorób genetycznych niż u innych ras. Jeśli jednak pies choruje, najczęściej na niedoczynność tarczycy, pojawić się może też wywinięcie powieki, problemy skórne (w tym alergie, choroby autoimmunologiczne, nużyca), widoczne są wady zgryzu: przodozgryz, stłoczenie zębów. Do ciężkich chorób zalicza się wady serca, drgawki, padaczkę, progresywny zanik siatkówki, zaćmę, infekcje kanału słuchowego, dysplazje stawów (częste u dużych psów).

Najdroższy pies świata. 2 mln dolarów za psa?

Rasa jest uznawana za rzadką, dlatego wiele osób jest w stanie dużo zapłacić za mastyfa; pewna Chinka wydała na 18-miesięcznego samca czystej krwi 4 mln yuanów, nadając mu imię Jangcy 2. W marcu 2001 r. baron węglowy z Chin kupił czerwonego mastyfa tybetańskiego za 10 mln yuanów. Najnowsze doniesienia sugerują, iż zapłacono za mastifa tybetańskiego 2 mln dolarów.

Istnieje więcej doniesień dotyczących niebotycznych kwot, za jakie ludzie są w stanie nabyć psa tej rasy, jednak wydaje się, że większość z nich to tylko chwyt marketingowy hodowców, mający na celu podbijać cenę rasowców. Żądni pieniędzy hodowcy prezentują wyretuszowane zdjęcia mastyfów na swoich stronach internetowych, nasycając barwę sierści, zwiększając gabaryty i umięśnienie sprzedawanych psów. „Udoskonalanie” zdjęć jest posunięte do tego stopnia, że osoby kupujące psa często czują się oszukane. Nieco więcej na ten temat w artykule – Najdroższe zwierzęta świata.

Nie dajcie się zatem na to nabierać i nie płaćcie więcej niż … 1 mln dolarów za takiego psa, dwóch milionów bowiem z pewnością nie jest wart 😉

Ach, i jeszcze jedno – mastif tybetański, wbrew zapewnieniom niektórych hodowców, nie ma nic wspólnego z lwem 🙂 Niektórzy hodowcy twierdzą, iż ma wspólnych przodków 😉

Szczegółowe dane i wymiary

Mastyf tybetański

• Wysokość w kłębie:
  • psy: ok. 66 cm
  • suki: ok. 61 cm
• Masa: ok. 60 kg
• Długość życia: 10 – 14 lat

Mastif tybetański – ciekawostki

• Mastyf tybetański określany jest jako Do-khyi („strażnik bramy”/”pies, który może być uwiązany”/pies, który może strzec”), co odzwierciedla pierwotne zajęcia, do jakich był angażowany: strzeżenie stad, namiotów, wsi, klasztorów i pałaców. W Nepalu znany pod nazwą Bhote Kukur (Bhut po Nepalu znaczy „Tybet”).
• W 2008 r. po raz pierwszy rasa wzięła udział w Westminster Kennel Club Dog Show.
• Mastyf tybetański to jedna z kilku ras psów, u których zachował się rytm jednej rui w roku – cecha ta występuje powszechnie u dzikich psowatych, takich jak wilk. U psów zamieszkujących mniejsze wysokości i lżejszy klimat ruja występuje 2 razy w roku.
• Ludy tybetańskie, zamieszkujące regiony górzyste, do dzisiaj cenią umiejętności obronne mastyfów wykorzystywane przy pilnowaniu stad owiec i jaków.

Polecamy

• Psy domowe
• Rasy psów
• Pies faraona
• Bulmastif
• Sznaucer olbrzym
• Nowofundland
• Owczarek podhalański
• Dogue de Bordeaux
• Owczarek kaukaski
• Doberman
• Bernardyn
• Chow chow
• Sznaucer miniaturowy
• Golden retriever
• Labrador
• Husky syberyjski
• Owczarek niemiecki
• Dog niemiecki
• Rottweiler
• Berneński pies pasterski
• Grzywacz chiński
• Bulterier
• Buldog francuski.
• Cavalier king charles spaniel
• Yorkshire Terrier
• Psowate
• Pies dingo
• Likaon
• Cyjon
• Wilk