Łasice, łaska (Mustela nivalis)
Łasica posiada niezwykle giętkie i wąskie ciało, dzięki czemu może wchodzić do nor swych ofiar i tam je zabijać. Niewielkie, ale nieustraszone, niepozorne, lecz groźne – przedstawiamy łasice, niezwykłe małe drapieżniki.
Klasyfikacja
- Gromada: ssaki
- Rząd: drapieżne
- Rodzina: łasicowate
- Podrodzina: łasice właściwe
- Rodzaj: Mustela
- Gatunek: łasica
W obrębie gatunku sklasyfikowano 18 podgatunków łasicy, skatalogowanych w 3 grupy:
Łasice małe
Charakteryzują się krótkim ogonem i białym umaszczeniem w okresach zimowych. Zamieszkują północne rejony europejskiej części Rosji, Syberię, Rosyjski Daleki Wschód, Finlandię, północne regiony Półwyspu Skandynawskiego, Mongolię, północno – wschodnie Chiny, Japonię i Amerykę Północną.
Łasice średnie
Posiadają średniej długości ogony, przebywają w centralnych i południowych regionach europejskiej części Rosji, żyją również na Krymie, w Kaukazie Północnym, zachodnim Kazachstanie, południowo-centralnym Uralu oraz w górzystych rejonach Azji Środkowej z wyłączeniem gór Kopet-dag.
Łasice duże
Łasice z tej grupy charakteryzują się dużą czaszką, stosunkowo długim ogonem i jaśniejszym od innych umaszczeniem. Zimą jednak nie zmieniają futra na białe, czasem pojawiają się zaledwie jasne akcenty o tej porze roku. Spotkać je można na Zakaukaziu (Kaukaz Południowy) oraz na obszarze między zachodnim Kazachstanem, Kirgistanem i Chinami (historyczna kraina zwana Siedmiorzeczem). Występują również na pustyniach Azji Centralnej, ale obserwować je można teakże w Maroku, Algierii i Tunezji.
Występowanie
Poza wymienionymi wyżej obszarami występowania, łasice można spotkać również na terenie naszego kraju. Nie są jednak gatunkiem zbyt licznym. Objęte są ścisłą ochroną.
Siedliska
Łasica zajmuje podobne typy siedlisk co gronostaj, rzadziej jednak od tego drugiego wybiera tereny podmokłe. Najczęściej widywana jest za to na polach, łąkach, krzaczastych obszarach, w lasach, parkach i ogrodach. Preferuje wysokości nieprzekraczające 3000 m n.p.m.
Charakterystyka
Wygląd
Ciało jest wąskie, bardzo gibkie i długie, uwieńczone małą, ale nieco wydłużoną głową wspartą na długiej szyi o szerokości zbliżonej do rozmiaru czaszki. Oczy są duże, wypukłe i ciemnie, pysk raczej słabo rozwinięty, kończyny oraz ogon są stosunkowo krótkie. Łapy uzbrojone zostały w ostre, ciemne pazury, a podeszwę stóp porasta gęsta sierść. Zwierzę porusza się za pomocą skoków.
Wymiary są mocno zróżnicowane, zależne od położenia geograficznego i podgatunku, np. podgatunek vulgaris jest czterokrotnie mniejszy od pozostałych łasic. U dużych osobników widoczny jest dymorfizm płciowy – samce są prawie dwa razy większe od samic. Zaobserwowano również różnice w długości ogona, stanowi on 13-30% długości korpusu.
Przeciętna długość ciała samców mieści się w przedziale 13-26 cm, a samic 11,4-20,4 cm, ogon mierzy natomiast 1,2-8,7 cm u samców i 1,7-6 cm u samic. Osobniki męskie są również cięższe, ważą 36-250 g, podczas gdy samice ważą 29-117 g.
Futro
Zimowe futro jest bardzo gęste, ale krótkie i mocno przylegające. U podgatunków północnych rośnie miękkie, jedwabiste w dotyku, u południowych jest szorstkie. Latem sierść staje się krótsza, bardziej stercząca i przerzedzona. Na grzbiecie dominują wtedy odcienie ciemnej płowości lub czekolady, ale zimą w niektórych rejonach świata sierść zmienia kolor na jasno płowy lub piaskowy. Spodnie partie ciała, łącznie z żuchwą i wewnętrzną stroną kończyn, porasta biały włos.
Granica między ciemnym i jasnym kolorem jest z reguły bardzo wyraźna, choć tworzy czasem krzywą linię. Ogon ma kolor brązowy, czasem czubek jest ciemniejszy, ale nigdy czarny.
Na północy łasice zamieszkujące duże wysokości mają białe umaszczenie w okresie zimowym.
Dieta i ofiary
Łasica żywi się głównie myszami i innymi gryzoniami, w tym małymi chomikami i myszoskoczkami, zazwyczaj nie atakuje dorosłych szczurów. Rzadko zdarza jej się polować na żaby, ryby, ptaki czy jeść jaja. Choć nie ma w zwyczaju atakowania większych od siebie gerbili, byłaby w stanie podołać temu wyzwaniu, nie poradziłaby sobie jednak z dużym szczurem wędrownym czy susłem.
Słyszano mimo to o wyjątkowych przypadkach upolowania przez łasicę znacznie większego od siebie głuszca zwyczajnego, zająca czy jarząbka zwyczajnego (to ptak, nie mylić z Wacławem Jarząbkiem z Misia ;)).
W Wielkiej Brytanii ulubionym przysmakiem łasic są norniki bure (w okresach rozrostu populacji nornika, może on stanowić ponad 50% diety łasic). Kiedy na danym terenie panuje niedostatek pożywienia, większą część diety stanowią ptaki, a samice nie rozmnażają się.
Mimo niepozornych rozmiarów łasica to bezwzględny łowca, który mógłby zabić królika 5-10 razy cięższego od siebie. Upolowaną zdobycz zjadają ukrytą pod liśćmi, aby uniknąć namierzenia przez drapieżne ptaki lub lisy.
Łasica zabija małą ofiarę poprzez mocne uderzenia w okolicę potylicy lub na skutek przegryzienia rdzenia kręgowego w okolicach kręgów szyjnych. Duża zdobycz umiera zazwyczaj przez wykrwawienie.
Jeśli łup jest spory, łasica spożywa tylko niewielką jego część, zwykle mózg.
Zachowania społeczne
Samice i samce mają odrębne terytoria, obie płcie zaciekle bronią swych areałów przed intruzem.
Gęstość populacji na danym obszarze uzależniona jest od zapasów żywności i sukcesu reprodukcyjnego, czyli elementu struktury społecznej. Podobnie jak u gronostajów samce łasicy powiększają swe terytoria w okresie wiosennym lub w czasach niedostatku pożywienia. W sezonie rozrodczym wyruszają na poszukiwania partnerek. Granice oznaczają zapachem zawartym w moczu, kale, gruczołach okołoodbytowych i skórnych.
Łasice nie kopią własnych nor, ale korzystają z opuszczonych kryjówek innych zwierząt, np. kretów lub szczurów. Wnętrze nory wyścielone jest suchą trawą i skórą ofiar.
Komunikacja
Ten niewielki drapieżnik emituje kilka podstawowych dźwięków: gardłowy syk, gdy jest zaniepokojony, krótkie szczeknięcia, aby sprowokować rywala, głośny jęk lub pisk w momencie ataku. W komunikacji międzypłciowej oraz pomiędzy matką i młodymi wykorzystywane są piskliwe trele.
Dominujące osobniki wręcz „wrzeszczą” w kontakcie z przeciwnikiem, osobniki uległe wydają z siebie wtedy pokorne piski.
Rozmnażanie
Łączenie w pary odbywa się między kwietniem i lipcem, ciąża trwa natomiast 34-37 dni. Na półkuli północnej średnia wielkość miotu składa się z 6 młodych, a dojrzałość płciową osiągają po 3-4 miesiącach, samce mogą się rozmnażać już w 1 roku życia, ale na ogół potrzebują trochę więcej czasu.
Samice rodzą raz w roku, bez uczestnictwa samców. Młode zaraz po przyjściu na świat ważą 1,5-4,5 g. Są głuche, ślepe, bezwłose i różowe, zatem całkowicie uzależnione od matki. Po czterech dniach na ciele pojawia się biała sierść, po 2-3 tygodniach wyrzynają się mleczne zęby, wtedy też młode jest odstawiane od piersi, choć sama laktacja trwać może nawet 12 tygodni. Oczy i uszy zaczynają działać po 3-4 tygodniach, a po 8 tygodniach, dzięki naukom matki, rozwijają się zachowania łowieckie. Potomstwo odchodzi od matki po 9-12 tygodniach.
Żywotność łasic szacuje się na 7-8 lat.
Szczegółowe dane i wymiary
Łasica, łaska (Mustela nivalis)
- Długość ciała (bez ogona): samce: 13-26 cm, samice: 11,4-20,4 cm
- Długość ogona: samce: 1,2-8,7 cm, samice: 1,7-6 cm
- Waga: samce: 36-250 g, samice: 29-117 g
- Długość życia: 7-8 lat
Łasica – ciekawostki
- Łasica zjada dziennie ok. 35 g pokarmu, co stanowi średnio 30-35% masy jej ciała.
- Według Pliniusza Starszego łasica to jedyne zwierzę mogące zabić bazyliszka (króla węży).
- Starożytni Macedończycy uważali, że spotkanie łasicy to dobry omen. W niektórych dzielnicach Macedonii kobiety cierpiące na bóle głowy miały ją przemywać wodą, w której nocą przejrzała się łasica. Nie wspominano jednak imienia zwierzęcia na głos, aby nie sprowokować ssaka do zniszczenia ubrań.
- Łasice pojawiły się w Ameryce Północnej najprawdopodobniej 200 tys. lat temu, przechodząc przez most lądowy Beringa.
Polecamy
A ostatnie zdjęcie to nie jest czasem kuna?
Tak, rzeczywiście tak mogło być. Dziękujemy.
Nie ma sprawy. Może wykorzystacie to zdjęcie i zrobicie artykuł o kunie. Dobrze by było też zrobić zakładkę łasicowate przy ssakach bo sporo zwierząt z tej rodziny jest już opisanych. Taka mała sugestia 🙂
Obie sugestie są interesujące, dziękujemy.
Kategorię łasicowate dodaliśmy, w kontekście artykułu zastanowimy się jak ugryźć temat, gdyż mamy kilka charakterystycznych gatunków kun (kuna domowa, kuna leśna, kuna wodna czy niełaz plamisty/kuna workowata). Najpewniej zrobimy przegląd gatunków.
W sobotni wieczór widziałem nad Wartą, zajadające się rybami zwierzątko. Wyglądało i poruszało się jak najnormalniejsza na świecie łasica, było nieduże, jakieś 20 cm. I nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że było całe czarne. Zarówno grzbiet jak i spód ciała pokryte były czarnymi jak smoła włoskami. Nie był to ciemny brąz tylko kruczoczarny kolor. Nie mam pojęcia, czy była to mała, wyjątkowo ciemna norka czy melanistycza odmiana łasicy. Czy w ogóle takie łaski się zdarzają?
Najprawdopodobniej była to czarna norka. Nie spotkaliśmy się z czarnymi łasicami, tchórze również mają inne ubarwienie, niemniej takie zaburzenie nie jest wykluczone.
lol ale słodka
Możesz przestać pisać ,,lol”