Królestwo zwierząt – Gady

Mechanizmy obronne

Kamuflaż

Gady mają tendencję do unikania konfrontacji z intruzem poprzez kamuflaż. Ptaki i gady dobrze postrzegają kolory, zatem skóra wielu przedstawicieli gromady jest gładka lub cętkowana, w odcieniach szarości, zieleni lub brązu, co umożliwia stopienie się z tłem w ich naturalnym środowisku. Jeżeli zwierzę poczuje się nagle zagrożone i nie może uciec, wydaje specyficzne odgłosy, np. gwiżdże, a grzechotnik energicznie porusza końcówką ogona składającą się z pustych „koralików”, wydając dźwięk podobny do grzechotki (stąd nazwa podrodziny).

Taktyki obronne węży

Jak wiadomo, kamuflaż nie zawsze potrafi zmylić drapieżnika, dlatego też niektóre gatunki węży stosują inne taktyki obronne. Jedne podnoszą najpierw głowę rozkładając kaptur przy szyi, aby wyglądać groźniej i pozorować większe rozmiary (znak rozpoznawczy kobr). Jeżeli sposób nie sprawdza się, wąż atakuje jadem – zmodyfikowaną śliną wydzielaną przez gruczoły jadowe umieszczone przy zębach. Osobniki niejadowite, np. wąż zbożowy (Pantherophis guttatus) czy zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix) udają martwe w sytuacji zagrożenia.

Taktyki obronne krokodyli

Kiedy krokodyl czuje się zaniepokojony, rozchyla paszczę wystawiając zęby i żółty język, jeśli to nie zadziała, wydaje syczące dźwięki. Potem zwierzę gwałtownie zmienia postawę ciała, aby wyglądać bardziej przerażająco – nadyma się dla pozornego zwiększenia rozmiarów, dopiero w ostateczności decyduje się na atak, choć niektóre gatunki bronią się natychmiastową próbą ugryzienia intruza. Czasem może użyć głowy jako młota, który dosłownie miażdży przeciwnika, a czasem zaczyna gonić wroga na lądzie. Główną bronią krokodyla jest szczęka wyposażona w duże i ostre zęby oraz potężna siła uścisku.

Utrata ogona

Scynki, gekony i inne jaszczurki zrzucają część ogona w procesie zwanym autotomią, dzięki czemu zwierzę jest w stanie uciec. Zrzucony ogon będzie się przez jakiś czas poruszał tworząc złudne wrażenie ciągłej aktywności odwracającej uwagę drapieżnika od uciekającej jaszczurki. Zwierzę potrafi zregenerować swój ogon w ciągu kilku tygodni. Nowy ogon zawiera chrząstki zamiast kości, a skóra jest wyraźnie innego koloru niż reszta ciała. Często jest zupełnie inaczej ubarwiony, wręcz pstrokaty, aby „zachęcić” potencjalne drapieżniki do ataku na niego.

Szczegółowe dane i wymiary

Gady (Reptilia)

• Długość ciała: 16 mm – 7 m
• Masa: 0,18 g – 1 t

Gady (Reptilia) – ciekawostki

• Nazwa łacińska pochodzi od słowa repto – „czołgać się”.
• Dotychczas nazwano ponad 10 tys. gatunków gadów (10 038 gatunków – sierpień 2014).
• Łuski nachodzące na siebie występują tylko u lepidozaurów. W przeszłości taki układ łusek uważano za typowy dla wszystkich gadów.
• Ponieważ u gadów nie występuje gruba warstwa skóry właściwej, nie jest tak mocna jak u ssaków. Z tego również powodu skóra krokodyli i węży jest idealna do wyrobu dekoracji, butów, pasków i torebek.
• Gady przejawiają zachowania społeczne, a niektóre z nich, np. potężne smoki z Komodo (Varanus komodoensis) uczestniczą w zabawach.
• W jednym z eksperymentów żółw leśny (Glyptemys insculpta) był lepszy od szczura wędrownego (Rattus norvegicus) w teście labiryntu – gad przejawiał lepszą orientację.
• Rozmnażanie bezpłciowe zarejestrowano u 6 gatunków jaszczurek i jednego gatunku węża.
• Niektóre samice łuskonośne potrafią się „klonować”, rodząc tylko samice. Ta forma rozrodu zwie się dzieworództwem, które występuje u kilku gatunków gekonów, a szczególnie rozpowszechniona została u tejowatych (Teiidae). W niewoli warany z Komodo rozmnażają się w ten sam sposób.

Polecamy

• Królestwo zwierząt – ssaki
• Gigantyzm i karłowacenie wyspowe