Siats (Siats meekerorum)

Siats (Siats meekerorum)

Prawdopodobnie jeden z największych teropodów kontynentu północnoamerykańskiego jest równocześnie jedną z największych zagadek paleontologicznych. Odkryto go stosunkowo niedawno, bo w roku 2008, ale nadal nie wiadomo, jak duże mogły być osobniki dorosłe. Dlaczego? Odpowiedź jest bardzo prosta – odkryte szczątki siatsa należały do niedojrzałego fizycznie dinozaura. Mimo to naukowcy dowiedzieli się paru ciekawych informacji na temat tego dużego teropoda, który stąpał po ziemiach Ameryki Północnej w późnej kredzie.

Klasyfikacja

• Gromada: zauropsydy
• Rząd: dinozaury gadziomiedniczne
• Podrząd: teropody
• Rodzaj: Siats
• Gatunek: Siats meekerorum

Datowanie

Szacuje się, że żył w późnej kredzie, ok. 100 mln lat temu.

Występowanie

Szczątki siatsa wykopano na terenie USA, w stanie Utah (hrabstwo Emery). Odkrycia dokonano w formacji geologicznej Cedar Mountain.

Odkrycie

Lindsay Zanno dokopała się do skamieniałych kości nieznanego dotąd dinozaura w roku 2008. Wykopaliska te były częścią większej wyprawy geologicznej, prowadzonej przez Petera Makovický’ego. Szczątki te kolekcjonowano od roku 2008 do 2010. Pierwszy opis powstał w roku 2013. Stworzyli go Lindsay Zanno oraz Peter Makovický. Duet ten odpowiedzialny był zatem za m. in. stworzenie nazwy rodzajowej i gatunkowej, którą dzisiaj operujemy.

Charakterystyka

Wygląd

Przyjmuje się, że pierwszy odnaleziony okaz mierzył  ponad 9 m długości, a jego waga mogła przekraczać 4 tony.

Wiele wskazuje na to, że odkryty osobnik był fizycznie niedojrzały, co z kolei sugeruje, że dorosłe dinozaury z tego rodzaju osiągały znacznie większe rozmiary niż szacowany. Niewykluczone, że w pełni rozwinięty fizycznie siats mierzył nawet 12 m długości. Oznaczałoby to, że mamy do czynienia z jednym z największych teropodów Ameryki Północnej, drugim po T. rexie. Opisany okaz porównywalny jest wielkością również do takich teropodów jak zaurofaganaks (Saurophaganax) i akrokantozaur (Acrocanthosaurus).

Szacunków tych jednak nie potwierdzimy, dopóki szczątki dorosłego osobnika nie zostaną odnalezione.

Nawyki żywieniowe i taktyka łowiecka

Poza ogromnymi zauropodami, takimi jak cedarozaur (Cedarosaurus weiskopfae), siats mógł polować także na tyranozauroidy, które w tamtym czasie miały wielkość psa lub lwa (wyjątkiem były rodzaje Lythronax (80 mln lat temu) i Teratophoneus (77 mln lat temu), osiągające kilka metrów długości, lecz one żyły „nieco” później).

Choć ówczesne tyranozauroidy były małe, ich kończyny tylne pozwalały na rozwijane sporych prędkości na długich dystansach. Dzięki temu były one w stanie umknąć większemu od siebie napastnikowi. Swą szybkość zawdzięczały także lekkiej budowie ciała oraz aerodynamicznej klatce piersiowej.

Budowa kości siatsa wskazuje z kolei, że podobnie do allozaurów, był on stworzeniem raczej powolnym. Niewykluczone więc, że siats preferował (przynajmniej do pewnego stopnia) dietę opartą na padlinie. Z drugiej strony, budowa kończyn tylnych przypominająca tę u współczesnych emu sugeruje, że siats potrafił rozwijać duże prędkości na krótkich dystansach.

Szczegółowe dane/wymiary

Siats (Siats meekerorum)

• Długość ciała: ponad 9 m, być może dorosłe osobniki 12-13 m
• Wysokość: 4,5 m
• Waga: powyżej 4 ton
• Datowanie: 100 – 98,5 mln lat temu
• Okres: późna kreda
• Wiek: cenoman
• Holotyp Siats meekerorum: Długość 9.8 m, waga: 4-4.6 tony /osobnik nie w pełni dojrzały/

Siats – ciekawostki

• Nazwa siats pochodzi od mitologicznego potwora jedzącego ludzi. Jego nazwę tłumaczy się dosłownie jako „potwór – ludożerca”. Postać przerażającego stwora pochodzi z podań Indian z plemienia Jutów. Nazwa gatunkowa – meekerorum – pochodzi natomiast od nazwiska fundatora badań paleontologicznych – geologa Johna Caldwella Meekera.
• Jeżeli szacowane wymiary dorosłych osobników potwierdzą się, siats okazałby się jednym z największych drapieżników nie tylko Ameryki Północnej, ale również świata.
• Szczątki siatsa znajdują się w Muzeum Historii Naturalnej w Chicago.
• Na kościach siatsa widnieją ślady dużych ugryzień krokodyla – świadczy o tym kształt odcisków zębów. Dr Zanno uważa, iż jest to wskazówka mówiąca o występowaniu w tamtym czasie olbrzymich krokodyli.

Polecamy

• Najdłuższe dinozaury drapieżne – TOP 10
• Najcięższe dinozaury drapieżne – TOP 10
• Tyranozaur
• Tyranozaur – mity i fakty
• Tarbozaur
• Spinozaur
• Suchomim
• Abelizaur
• Mażungazaur
• Allozaur