Salar de Uyuni
Pustynie kojarzą się najczęściej z ogromnymi ilościami piasku, z wydmami, kamieniami, spękaną ziemią i oazami, do których zmierzają karawany. Ta pustynia jest jednak wyjątkowa, ponieważ tworzy ją sól, a nie piasek czy żwir. Znajduje się w Boliwii, dokładnie w jej południowo-zachodnich rejonach i jest nie tylko największa na świecie, ale też położona na dużej wysokości, w otoczeniu stożków wulkanicznych, kolorowych jezior, stad flamingów i skalnych ostańców. Brzmi ciekawie?
Najbardziej spektakularne lustro świata
W porze deszczowej pustynia zmienia się w najbardziej spektakularne lustro świata, utworzone przez cienką warstwę zasolonej wody. Można tu spacerować po bezkresnych przestrzeniach i poczuć się jak w innej erze lub na innej planecie. To właśnie Salar de Uyuni – największe solnisko położone na jednym z wyższych płaskowyżów świata.
Słone jezioro, które dawno wyschło
Kiedyś na terenach Salar de Uyuni nie było pustyni, tylko wielkie i stosunkowo głębokie słone jezioro. Dlaczego zniknęło? Ponieważ na tych terenach jest bardzo silne parowanie i stosunkowo mało opadów. Tempo ubywania wody jest zatem naprawdę szybkie. W procesie parowania ma także miejsce wytrącanie się związków mineralnych, odpowiedzialnych za zasolenie podłoża.
Nie bez znaczenia pozostają także dawne procesy wulkaniczne, które miały miejsce na tych obszarach. Od Ordowiku aż do Miocenu na terenach Salar de Uyuni (oraz całego rezerwatu Eduardo Avaroa) nawarstwiały się kolejne skały osadowe, wówczas oczywiście na dnie zbiornika wodnego. Nie próżnowały także wulkany – znajduje się tam nadal sporo pozostałości po wulkanicznych skałach andezytowych.
Dlaczego właśnie tutaj zachodziły procesy sejsmiczne?
Ponieważ obszar znajduje się na granicy płyt tektonicznych Nazca i Południowoamerykańskiej. Płyta Nazca jest „wciągana” w procesie subdukcji, a zatem zagłębia się pod płytę Południowoamerykańską. Naukowcy szacują, że okres intensywnej działalności wulkanicznej trwał nawet 2 miliony lat. Dziś pozostało po nim ogromne solnisko, gejzery, stożki wulkaniczne oraz spektakularne laguny.
Ile soli znajdziemy na Salar de Uyuni?
Około 10 miliardów ton soli! Niektóre szacunki wskazują, że to nawet połowa zasobów całej soli świata. Mieszkańcy regionu wykopują ją na własną rękę, a po ich wydobyciu powstają charakterystyczne, małe kopce, stanowiące ciekawy element krajobrazu. Co więcej, znajdziemy tu także ogromne pokłady litu, ale nie razie nie jest on w żaden sposób pozyskiwany. W lit bogata jest solanka, znajdująca się pod solną skorupą.
Klimat i bogactwo przyrodnicze
Klimat Boliwii jest zmienny i kapryśny, są pory suche i deszczowe, co ma ogromny wpływ na wygląd pustyni solnej. Kiedy jest mokro (czyli w porze deszczowej) na pustyni formuje się cienka warstwa wody. Może mieć tylko kilka centymetrów, ale daje efekt lustrzanej tafli, rozciągniętej na wiele kilometrów (solnisko ma obszar ponad 10 000 km2).
Turyści mogą fotografować to niesamowite zjawisko, jeśli odwiedzą Salar de Uyuni w okresie od listopada do marca. Spragnieni bardziej księżycowych widoków powinni z kolei przyjechać w porze suchej, kiedy całą pustynię pokrywa spękana, solna skorupa. Z oddali wygląda jak śnieg.
Całe solnisko położone jest na płaskowyżu w Altiplano (Andy), co jeszcze dodaje mu atrakcyjności. To jeden z najwyższych płaskowyżów na świecie, liczący sobie ponad 3 i pół tysiąca metrów nad poziomem morza (bardziej imponujące spotkamy tylko w Tybecie).
Na terenie Salar de Uyuni możemy też podziwiać wyspę Incahuasi („rybią wyspę”), gdzie znajdują się różnorodne gatunki kaktusów, ale także wyjątkowa skalista „rafa koralowa” i formacje skalne pamiętające czasy wielkiej aktywności wulkanicznej.
Na tych obszarach, choć nieco księżycowych, tętni bogate życie. Znajdziemy tu kilka gatunków flamingów (ciepłe, mocno zasolone, a często także toksyczne i żrące dla innych zwierząt zbiorniki wodne to dla nich raj), kolibry oraz lamy, przystrojone według miejscowych zwyczajów. Na terenie rezerwatu Eduardo Avaroa żyje ponad 80 gatunków ptaków (w tym wiele endemicznych) oraz pumy i lisy.
W jeziorach są z kolei algi, które nadają wodzie fantastyczne kolory. Salar de Uyuni może poszczycić się kaktusami, które osiągają nawet 12 metrów. Rośnie tu też komosa ryżowa.
Rezerwat Eduardo Avaroa Andean Fauna
Założony w 1973 roku rezerwat Eduardo Avaroa kusi bogactwem przyrodniczym. To swoisty wulkaniczno-skalno-wodny Disneyland na terenie Boliwii (obok granicy z Chile, skąd wyrusza większość wycieczek). Rezerwat otrzymał IV kategorię w klasyfikacji Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody, przede wszystko ze względu na bogactwo gatunków ptaków. Spotkamy tu flamingi (chilijskie, andyjskie i krótkodzioby), ibisy, gęsi andyjskie, łyski rogate czy nanu plamiste. Nie brak również ssaków: nibylisów andyjskich oraz lam.
Na terenie płaskowyżu idealnie odcinają się sylwetki wulkanów. Największe z nich to Uturuncu (6 008 m n.p.m.) oraz Licancabur (5 920 m n.p.m.). Na terenie rezerwatu znajdziemy też źródła geotermalne z temperaturą mającą około 28-30 stopni Celsjusza, oraz gejzery. Na takim pustkowiu wiatr rozpędza się do dużych prędkości i ma wielką moc kształtowania krajobrazu.
Efektem są powstające przez tysiące lat formacje skalne (wiele ma formę grzybów oraz stożków i są większe od samochodu terenowego) oraz pustynie. Najbardziej popularną jest Pustynia Salvadora Dali, która każdego roku przyciąga masy turystów.
Rezerwat Eduardo Avaroa to także jeziora. Określa się je mianem lagun. To pamiątki po pokrywach lodowych oraz zbiornikach wodnych, które znajdowały się kiedyś na tych obszarach. Każda z lagun ma nie tylko inny kształt, ale też kolor. To zasługa alg, bakterii oraz materiału naniesionego przez wiatr, który zalega na dnie zbiorników. Możemy zatem podziwiać Lagunę Verde, która zawiera dużo magnezu, arszeniku i jest zielona; Lagunę Blanca o białej barwie uwarunkowanej zawartością węglanu wapnia oraz Lagunę Colorada o różowych, brązowych i niebieskich odcieniach, które otaczają białe brzegi – to wszystko dzięki algom i wytrącającemu się boraksowi.
Zwiedzanie Salar de Uyuni
Zwiedzanie solniska, rezerwatu i przyległych terenów najłatwiej wykupić w pakiecie w postaci 3-4 dniowej wycieczki. Jedzie się w samochodem terenowym w towarzystwie przewodnika. Większość wypraw prowadzonych jest od chilijskiej strony, ze względu na fatalne drogi i organizację turystyczną na terenach Boliwii.
Schemat najczęściej jest zatem taki, że zaczyna się i kończy w Chile. Miasteczkiem bazowym zazwyczaj okazuje się San Pedro de Atacama. To mała mieścina z wąskimi uliczkami i straganami z pamiątkami. San Pedro to nie tylko punkt startowy wszelkich wypraw w boliwijski Altiplano, ale też miejsce, gdzie warto na chwilę odbić nieco w bok i zobaczyć lokalne atrakcje. Wśród nich bardzo popularne są Gejzery El Tatio oraz księżycowa dolina Valle de La Luna.
Na co warto się przygotować?
Przede wszystkim na to, że lokalni kierowcy-przewodnicy nie mówią po angielsku (zazwyczaj mają w repertuarze kilka słów) tylko po hiszpańsku, dobrze znają drogi i atrakcje przyrodnicze, ale gorzej miejsca noclegowe i bary, a jako suchy prowiant na drogę dadzą nam… czerstwą bułkę. Wiele zależy oczywiście od konkretnego przewodnika, a także całego biura podróży. Zawsze warto być jednak gotowym na niespodzianki.
Wybierając się w rejony Altiplano trzeba też wiedzieć co nieco o chorobie wysokościowej i odpowiednio się przygotować/zabezpieczyć. Weźmy też ciepłe ubrania, koniecznie długie spodnie (teren bywa kolczasty i ostrokrawędzisty), porządne buty, śpiwór, krem z filtrem oraz okulary przeciwsłoneczne. Do tego oczywiście wszystkie niezbędne dokumenty do przekroczenia granicy.
Podróż na własną rękę? Prawie na pewno się nie uda. W Boliwii nie ma żadnych wypożyczalni samochodów i nie ma dróg, po których można nimi jeździć. Potrzeba bardzo dużych umiejętności, samochodu terenowego z napędem na cztery koła i GPSa w głowie.
Właściwie wszędzie za to wolno robić zdjęcia i warto je robić, bo krajobrazy są spektakularne!
Szczegółowe dane
Salar de Uyuni w liczbach
- Solnisko zawiera około 10 miliardów ton soli! To połowa wszystkich zasobów świata.
- Okres intensywnej działalności wulkanicznej mógł trwać na tych terenach nawet 2 miliony lat.
- Obszar solniska liczy 10 582 km2
- Salar de Uyuni znajduje się na płaskowyżu Altiplano na wysokości 3 663 m n.p.m.
- Na terenie rezerwatu Eduardo Avaroa żyje ponad 80 gatunków ptaków
Salar de Uyuni – ciekawostki
- Pustynia Salvadora Dali, którą znajdziemy w rezerwacie Eduardo Avaroa, zawdzięcza swoją nazwę surrealistycznym widokom, które przywodzą na myśl obrazy sławnego malarza.
- Wielu mieszkańców z plemienia Aymara uważa, że powinno się używać nazwy Salar de Tunupa. Tunupa to nie tylko nazwa góry, ale również postaci z ich mitologii. To olbrzymka, która po utracie ukochanego wylewała łzy, karmiąc swoje dziecko. Łzy zmieszały się z mlekiem i tak właśnie powstało solnisko.
- Solnisko okazało się doskonałym plenerem filmowym. Zagrało jedną z planet w filmie Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi z 2017 roku.
Polecamy
Czy ta rafa kolarowa obok wyspy rybiej jest pozostałością po działalności koralowców czy jest to działalność geologiczna przypominająca rafę kolarową?
To skalista struktura przypominająca rafę koralową.
Dziękuję za odpowiedź w sumie to logiczne, skąd tam koralowce żyjące setki lat w tak zmiennych warunkach.