Rekin młot – ryba o wyjątkowej głowie

Rekin młot (Sphyrna zygaena) – ryba o wyjątkowej głowie

Rekin młot zadziwia ludzi przede wszystkim swoim wyglądem. Pierwsze, co rzuca się w oczy to jego głowa, o kształcie przypominającym młot. Zwierzę to ma jednak o wiele więcej niespotykanych powszechnie cech, mogących zadziwić bardziej niż kształt głowy. Jest to m.in. 360 stopniowe pole widzenia czy zdolność do partenogenezy, czyli rozmnażania się bez udziału samca.

Nazwa

Rekin młot (Sphyrna zygaena), inaczej – ryba młot, kusza młot, młot, lub głowomłot pospolity. Nazwa pochodzi od charakterystycznej głowy o kształcie przypominającym młot.

Klasyfikacja

• Gromada: chrzęstoszkieletowe (Chondrichthyes)
• Rodzina: młotowate (Sphyrnidae)
• Rodzaj: Sphyrna
• Gatunek: głowomłot pospolity (Sphyrna zygaena)

Występowanie

Rekin młot jest rybą bardzo tolerancyjną na temperaturę wody. Z tego powodu występuje prawie na całym świecie. Jeśli chodzi o obszar Atlantyku pojawia się on w okolicach Nowej Szkocji do Wysp Dziewiczych oraz od Brazylii do zachodniego wybrzeża południowej Argentyny. Ponadto można spotkać go w wodach Wysp Brytyjskich i Wybrzeża Kości Słoniowej.

Rekin młot lubi także wschodzi obszar Morza Śródziemnego, Oceanu Indyjskiego, wód Afryki Południowej, Indii oraz Sri Lanki. Występuje także w Zatoce Tonkin w południowej Japonii, Syberii, Australii oraz Nowej Zelandii.

Jeżeli chodzi o obszar Pacyfiku rekin młot zamieszkuje wody Wysp Hawajskich, Kalifornii, Panamy, Wysp Galapagos, Ekwadoru i Chile.

Uważa się, że gatunek ten nie występuje w wodach tropikalnych, chociaż są doniesienia o widywaniu rekina młota w rejonie Mozambiku oraz Zatoce Mannar należącej do Indii. Jego obecność w tropikach jest trudna do określenia ze względu na występowanie innych ryb z gatunku młotowatych.

Środowisko naturalne

Rekin młot pływa dość blisko powierzchni wody – nie przekraczając zazwyczaj 20 metrów głębokości. Preferuje wody przybrzeżne, zatoki i ujścia rzek, ale można go spotkać czasem na otwartym szelfie kontynentalnym oraz w pobliżu wysp oceanicznych.

Zdarza się jednak, że nurkuje nawet 200 metrów w głąb oceanu.

Cechy charakterystyczne

Najbardziej charakterystyczną cechą rekina młota, jest oczywiście jego głowa przyjmująca charakterystyczny kształt młotka. Nie ma ona wycięcia na środku, co pozwala odróżnić ten gatunek od innych młotowatych.

Takie zdolności u rekina młota wykształciły się najprawdopodobniej, jako wynik zajmowanego miejsca w łańcuchu pokarmowych. Rekin młot może dzięki temu szybko dostrzec swoją ofiarę, jak i zagrożenie.

Głowomłot ma od 51 do 62 zębów – każdy w kształcie trójkąta, z gładkimi lub delikatnie nierównymi krawędziami.

Pierwsza płetwa grzbietowa tej ryby jest umiarkowanie wysoka, sierpowata i zaokrąglona na końcu. Płetwy umieszczone na piersiach i miednicy są raczej proste. Tylna płetwa ma większy rozmiar ni grzbietowa i przypomina literę „W”.

Grzbiet rekina młota ma barwę brązowo-szarą lub oliwkowo-szarą. Boki są jaśniejsze, a brzuch całkiem biały. Czasami zwierzę to ma ciemniejsze krawędzie płetw piersiowych.

Dieta i ofiary

Rekiny młoty to aktywne drapieżniki. Żywią rybami, płaszczkami, głowonogami, skorupiakami, krabami, krewetkami, a nawet innymi rekinami – w tym własnego gatunku.

Tryb życia

Rekiny młoty żyją samotnie lub łączą się w niewielkie kręgi. Większe grupy powstają jedynie na okres corocznych migracji lub skupiają młode rekiny, które nie osiągnęły jeszcze 1,5 metra długości. Mogą one liczyć nawet setki osobników.

Latem w czasie upałów rekiny pływają tuż pod powierzchnią wody, co można zaobserwować dzięki wystającej płetwie grzbietowej.

Niezwykłe rozmnażanie

Samice rekina młota mogą rozmnażać się przy udziale obu płci partenogenetycznie, czyli bez udziału samca. Początkowo myślano, że żeńskie osobniki potrafią przechowywać w swoim ciele spermę nawet przez kilka lat, jednak obserwacje samicy w ogrodzie zoologicznym „Henry Doorly Zoo” w Nebrace oficjalnie potwierdziły tezę o partenogenezie.

Rekiny młoty stają się dojrzałe płciowo w wieku 8 lat. Ciąża trwa 10-11 miesięcy, a na świat przychodzi od 20 do 50 młodych. Poród następuje w płytkich wodach, a małe rekiny mają długość od 50 do 61 centymetrów.

Rekin młot żyje ponad 20 lat.

Rekiny i ludzie

Rekin młot stanowi potencjalne niebezpieczeństwo dla człowieka. W 2008 roku do International Shark Attack File zgłoszono 34 przypadki ataków, z czego 17 nie było sprowokowanych przez człowieka. Jeden z nich okazał się śmiertelny.

Niewielka ilość ataków na człowieka wynika być może z rodzaju wód zamieszkiwanych przez rekiny młoty. Są to zbiorniki dość chłodne, w których ludzie niechętnie się kąpią.

Rekin młot pada też ofiarą rybaków, a jego mięso sprzedawane jest świeże, suszone, solone lub wędzone. Na większości rynków nie stanowi jednak pożądanego towaru – wyjątek stanowią kraje azjatyckie. Często też rekiny młoty poławiane są wyłącznie dla sportu.

Dane/wymiary

Rekin młot (Sphyrna zygaena)

• Długość ciała: od 2,5 do 3,5 metra (maksymalnie 5 metrów)
• Waga: do 400 kilogramów
• Długość życia: ponad 20 lat

Rekin młot – ciekawostki

• Płetwy rekina młota uchodzą za przysmak w państwach azjatyckich, choć sam gatunek uważany jest za niejadalny.
• Olej z wątroby rekina uważany jest za źródło witamin i cennych minerałów.
• Rekin młot nie jest jedyny rodzajem ryb zaliczanym do młotowatych (Sphyrnidae).
• Samice rekinów młotów mogą rozmnażać się bez udziału samców.

Polecamy:

• Morskie
• Ryby
• Rekin żarłacz biały – rekin ludojad
• Rekin wielorybi
• Rekiny
• Manta – diabeł morski
• Orki
• Wieloryby
• Kałamarnice