Żółw zielony, jadalny (Chelonia mydas)
Jeśli oglądałeś bajkę „Gdzie jest Nemo?” i pamiętasz Luzaka, wiesz, jak wygląda żółw zielony. Charakterystyczny pysk i wzorzysta skóra oraz powolne, stateczne ruchy powodują, że zwierzę budzi sympatię. Poznajmy zatem bliżej Luzaka 🙂
Klasyfikacja
- Gromada: gady/zauropsydy
- Rząd: żółwie
- Podrząd: żółwie skrytoszyjne
- Rodzina: żółwie morskie
- Rodzaj: Chelonia
- Gatunek: żółw zielony
Podgatunki:
- Chelonia mydas mydas
- Chelonia mydas agassizi
- Chelonia mydas japonica
- Chelonia mydas carringera
Występowanie
Pływa z tropikalnych i subtropikalnych morzach całego świata, tworząc 2 duże populacje: atlantycką i wschodniopacyficzną. Każda z nich jest odmienna genetycznie, posiada odrębne gniazdowiska i żerowiska.
Populacja atlantycka
W całym Oceanie Atlantyckim znaleźć można podgatunek Ch. mydas, obserwowano osobniki pływające na dalekiej północy, nieopodal Kanady (Atlantyk zachodni) i Wysp Brytyjskich (Atlantyk wschodni). Na południu spotykany od południowo-wschodnich wybrzeży Afryki po Argentynę.
Główne gniazdowiska znajdują się na karaibskich wyspach, wzdłuż wschodnich wybrzeży Stanów Zjednoczonych, na wschodnim wybrzeżu Ameryki Południowej, a przede wszystkim, na odizolowanych wyspach północnego Atlantyku.
Główne tereny lęgowe na Karaibach obejmują Wyspę Ptasią, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych, Portoryko i Kostarykę. W ostatnich latach pojawiły się oznaki powiększania liczby lęgowisk na Kajmanach. Jednym z najważniejszych lęgowych jest kilka plaż Tortuguero (Kostaryka) – to właśnie stamtąd pochodzi większość populacji karaibskiej.
W wodach Stanów Zjednoczonych niewielkie tereny lęgowe zarejestrowano w Georgii, Karolinie Północnej, Karolinie Południowej i wzdłuż wschodniego wybrzeża Florydy. W tym ostatnim regionie najwięcej gniazd znajduje się w Hutchinson Island South. W Ameryce Południowej żółw zielony wybrał zaciszne plaże Surinamu i Gujany Francuskiej. Na południowym Atlantyku najbardziej obleganym miejscem gniazdowania jest Wyspa Wniebowstąpienia, dysponująca 6 000 – 15 000 gniazdami.
Ważnym miejscem żeru są okolice Florydy, w tym Indian River Lagoon, Florida Keys, Homosassa, Crystal River, Cedar Key.
Populacja wschodniopacyficzna
Od północy zajmuje południowe wybrzeże Alaski, na południu jego zakres sięga Chile. Na zachodnim Pacyfiku dociera aż do północnej Japonii i południowej części Rosji, na południu sięga północnych krańców Nowej Zelandii i kliku wysp na południe od Tasmanii. Przebywa w całym Oceanie Indyjskim.
Lęgowiska rozproszone są na całym Pacyfiku, w tym w Meksyku, na Hawajach, u wybrzeży Australii i Azji Południowo-Wschodniej. Główne kolonie lęgowe znajdują się m.in. u wybrzeży Indii, Pakistanu i innych krajów przybrzeżnych. Na wschodnim brzegu Afryki również istnieje kilka gniazdowisk, w tym na wyspach wokół Madagaskaru.
Żerują w morskiej trawie Zatoki Kalifornijskiej, a populacja hawajska gniazduje na atolu French Frigate Shoals, ok. 800 km na zachód od Wysp Hawajskich.
Żółwie zielone z Filipin gniazdują na Wyspach Żółwich z blisko spokrewnionymi żółwiami szylkretowymi (Eretmochelys imbricata). Na Indonezji składa jaja w rezerwacie Meru Betiri (Jawa Wschodnia). Największe znaczenie dla lęgowisk mają morza koralowe – Wielka Rafa Koralowa gości u siebie 2 genetycznie różne populacje żółwia zielonego. W ok. 20 różnych miejscach przy Rafie składają jaja, głównie na małych wyspach, takich jak wyspa Raine. Lęgowiska odnajdywane są po obu stronach Morza Arabskiego, na piaszczystych plażach Pakistanu.
Siedliska
Preferowany teren zależny jest od etapu życia żółwia. Jaja składane są na plażach, dojrzałe osobniki spędzają natomiast większość czasu w płytkich, przybrzeżnych wodach pełnych bujnej trawy morskiej.
Przepadają za lagunami i zatokami, czasem całe kolonie migrują między obszarem lęgowym, a żerowiskiem. Pierwsze 5 lat życia spędza w strefach konwergencji (miejsca, w których spotykają się ze sobą prądy morskie), na otwartym oceanie.
Rzadko pływa jednak w głębokich wodach, ponadto porusza się raczej powoli – 2,5 – 3 km/h.
Charakterystyka
Wygląd
Budowa jest typowa dla żółwi morskich. skorupa jest nieco spłaszczona, głowa umocowana na krótkiej szyi ma opływowy kształt, a łopatowate płetwy przednie są świetnie przystosowane do pływania. Dorosłe osobniki mierzą ok. 1,5 m długości (sam pancerz ma długość 78 – 112 cm), a masa waha się między 68, a 190 kg, choć naprawdę duże okazy mogą osiągać nawet 315 kg i więcej.
Od innych członków rodziny odróżnia go kilka cech: w przeciwieństwie do wspomnianego już żółwia szylkretowego pysk jest bardzo krótki, a usta nie są haczykowato zagięte niczym ptasi dziób. Szczęki mają ząbkowane krawędzie, a żuchwa jest silniejsza i posiada więcej owych „ząbków”. Pancerz składa się z 5 głównych płyt wzdłuż których biegną 4 pary płyt bocznych. Plastron (brzuszna część pancerza) składa się z 3 par głównych płyt i z kilku płyt bocznych. Na przednich płetwach widoczny jest jeden pazur (u żółwia szylkretowego i młodych osobników żółwia zielonego rosną 2 takie pazury).
Pancerz jest barwny, a układ kolorystyczny zmienia się z wiekiem. Młode, podobnie jak u innych żółwi morskich, są czarne, a krawędzie ciała białe. Pancerze niedojrzałych osobników są ciemnobrązowe, czerwonawe lub oliwkowe, dorosłe żółwie są całkowicie brązowe, cętkowane lub „mozaikowe”, nabierając pstrokatego wyglądu, plastron jest natomiast żółty.
Dieta
W przeciwieństwie do większości żółwi morskich żółw zielony jest prawie wyłącznie roślinożerny. żywi się trawą morską i algami. Osobniki niedojrzałe częściej wybierają bezkręgowce, np. kraby, meduzy, małże lub gąbki.
Tryb życia
Migruje na duże odległości między żerowiskami, a lęgowiskami, niektóre żółwie zielone pokonują nawet 2600 km, aby dotrzeć do celu. Dojrzałe osobniki często wracają na plażę, na której się wykluły. Samice łączą się w pary z samcami średnio co 2 – 4 lata, podczas gdy samce odwiedzają miejsca rozrodu co roku, starając się zdobyć partnerkę. Sezon lęgowy odbywa się różnie, w zależności od populacji. U żółwi z Karaibów ma miejsce od czerwca do września, w Gujanie Francuskiej od marca do czerwca, w tropikach żółwie zielone gniazdują w dowolnym momencie roku, chociaż niektóre subpopulacje preferują jedną porę roku.
Lęgi wyglądają podobnie jak u innych żółwi morskich, samice kontrolują ten proces. Kilka populacji uskutecznia poliandrię (samica kopuluje z kilkom samcami), ale dla piskląt nie ma to znaczenia. Zapłodnienie przebiega w wodzie, a jaja składane są na lądzie – samica wychodzi na plażę, wykopuje dziurę za pomocą płetw i składa do niej jaja.
Rozmiar lęgu zależy od wieku samicy i gatunku, ale może mieścić się w przedziale 100 – 200 jaj. W nocy, po 45 – 75 dniach z jaj wylęgają się pisklęta, które instynktownie kierują się ku wodzie. Moment od wyklucia do wpłynięcia na wody oceanu przesądza o „być czy nie być” małych żółwików, na plaży aż roi się od drapieżników, w tym mew i krabów. W związku z tym spora część z nich nigdy nie dociera do oceanu. Jeśli jednak uda im się przetrwać na tym etapie, przez kolejne 3 – 5 lat przebywają w otwartym oceanie, zanim na stałe osiądą w płytkich wodach.
Oddychanie i sen
Praktycznie całe życie spędza w wodzie, musi jednak oddychać tlenem atmosferycznym. Żółw potrafi bardzo szybko dokonać wymiany gazowej, dzięki czemu nie dochodzi do zatorów podczas głębszych zanurzeń. Podczas pływania w głębokiej wodzie krew dostarcza tlen do komórek organizmu nawet przy sporym ciśnieniu. Może odpoczywać i spać pod wodą przez kilka godzin, jednak czas ten skraca się, kiedy żeruje lub ucieka przed drapieżnikiem. Umiejętność wstrzymywania oddechu zależy od aktywności i poziomu stresu, dlatego przestraszony żółw pada łatwo ofiarą rybackich sieci.
Naturalni wrogowie
W hawajskich wodach poluje na niego żarłacz tygrysi, ale świeżo wyklute młode mają znacznie więcej wrogów, w tym kraby, małe ssaki morskie i ptactwo wodne. W Turcji jaja są często zjadane przez lisa rudego i szakala złocistego. Największym zagrożeniem dla dorosłych osobników jest jednak człowiek.
Żółw zielony a człowiek
W przeszłości skórę żółwia opalano i tworzono z niej torby, głównie na Hawajach. W starożytnych Chinach mięso zwierzęcia było rarytasem ze względu na delikatność. W XIX wieku w Ameryce gotowano bardzo wówczas popularną zupę żółwiową z tłuszczu i chrząstek.
Na Jawie dużym przysmakiem były jaja, wg muzułmanów jego mięso uznawane jest bowiem za nieczyste (islam to główna religia na Jawie). Zupełnie inaczej traktowano go na Bali – mięso było jednym z najważniejszych elementów obrzędów religijnych i świąt.
Żółwia zielonego masowo poławiano z najodleglejszych wysp Archipelagu Indonezyjskiego. W latach ’50.-tych Bali stało głównym eksporterem do tego stopnia, że zwierzęta całkowicie zniknęły z wyspy. Dziś większość hinduistów balijskich nie je jaj, sprzedają je za to miejscowym muzułmanom.
Na Kajmanach powstała specjalna farma sprzedająca żółwie w całości lub tylko określone części ciała (np. tłuszcz, skóry, skorupy). Proceder był jednak na wpół legalny, ponieważ zwierzęta pochodziły z kradzionych jaj. W jednym momencie na farmie doliczono się 100 000 żółwi. Większość rynku jest jednak zamknięta na takie „towary”, zatem farma zaczęła zarabiać na turystach. Dzisiaj żyje tam ok. 11 000 żółwi, a nazwa przybytku zmieniała się dosyć często. W 2010 roku ostatecznie nadano jej nazwę Cayman Turtle Farm: Island Wildlife Encounter.
Żółwie morskie są integralną częścią historii i kultury Kajmanów. Gdy w XVI wieku wyspy zostały odkryte przez Kolumba, ten nazwał wyspę Las Tortugas ze względu na niesamowitą obfitość żółwi morskich w wodach przybrzeżnych. Wielu osadników polowało jednak na nie dla świeżego mięsa.
Wizerunek żółwia zielonego widnieje na herbie Kajmanów, będącym częścią flagi tego kraju. Waluta również wykorzystuje postać żółwia zielonego jako znak wodny na banknotach. Linie lotnicze Kajmanów mają swoją maskotkę w kształcie żółwia nazywanego Sir Turtle, a jego barwy odpowiadają barwom narodowym.
Szczegółowe dane i wymiary
Żółw zielony, żółw jadalny (Chelonia mydas)
- Długość ciała: ok. 1,5 m
- Długość skorupy: 78 – 112 cm
- Masa: 68 – 190 kg (max. powyżej 300 kg)
- Długość życia: ponad 80 lat
Żółw zielony, jadalny – ciekawostki
- Nazwa gatunkowa nie pochodzi od koloru ciała, ale od koloru tłuszczu umiejscowionego pod pancerzem.
- Największy znany okaz ważył 395 kg i mierzył 153 cm długości (pancerz).
- Co roku na Wyspie Wniebowstąpienia samice tworzą 6000 – 15 000 gniazd. Z tego regionu pochodzą największe okazy, mierzące ponad 1 m długości i ważące ok. 300 kg.
- Młode spędzają na otwartym oceanie 3 – 5 lat zanim, jeszcze jako niedojrzale, przystosują się do życia w płytkiej wodzie. Na podstawie tego zjawiska spekuluje się, że dojrzałość płciową osiąga w 20 – 25 roku życia.
- W przeciwieństwie do większości swych krewnych żółw zielony wychodzi na ląd nie tylko w okresie lęgowym, np. osobniki z Pacyfiku Wschodniego lubią wygrzewać się na słońcu w towarzystwie albatrosów. Jest to jeden z nielicznych gatunków żółwia morskiego opuszczający wodę poza okresem rozrodczym.
- Żółw zielony jest zagrożony wyginięciem, ponieważ do tej pory pada ofiarą kłusowników, którzy polują na niego ze względu na mięso. W niektórych regionach żółw jest zagrożony wyginięciem z stopniu krytycznym, np. subpopulacja śródziemnomorska.
Żółw zielony, jadalny (Chelonia mydas) – galeria
Polecamy
co je się je
Tak to żółwie jadalne.