Owczarek południoworosyjski Jużak

Owczarek południoworosyjski Jużak jest dziś jednym z najlepszych psów ochraniających, uważnie obserwującym teren i szybko reagującym w przypadku zagrożenia swojej rodziny. Jest bardzo wymagający pod względem pielęgnacji. Rasa tych psów wykorzystywana jest do pilnowania stad zwierząt hodowlanych. Jest to pies o silnej budowie ciała, należący do psów dużych. Ostry i nieufny wobec obcych. Łatwo przystosowuje się do różnych warunków klimatycznych. W Polsce owczarki południoworosyjskie są bardzo rzadko spotykane na wystawach, choć w naszym kraju jest ich dość dużo. Najczęściej pilnują domów lub firm.

Klasyfikacja FCI

• Grupa 1 – Psy pasterskie i zaganiające.
• Sekcja 1 – Psy pasterskie.
• Próby pracy nie wymagane
• Inne nazwy: South Russian Shepherd Dog, Ioujnorousskaia Ovtcharka

Historia rasy

Ojczyzna owczarka południoworosyjskiego to tereny dzisiejszego Półwyspu Krymskiego, gdzie od dawna hodowano hiszpańskie owce merynosy. Wraz z owcami na te tereny przybyły też psy podobne do dzisiejszych owczarków katalońskich. Zaczęto je krzyżować z miejscowymi odmianami owczarka azjatyckiego i selekcjonować w kierunku uzyskania psów o dużych rozmiarach i bardzo agresywnym w zachowaniu. Preferowano jasne umaszczenie, ponieważ w nocy były bardziej widoczne dla właścicieli stad. W ten sposób powstała współczesna rasa potężnego i wytrzymałego Jużaka, nieufnego, ostrego i bardzo czujnego.

Na terenie Askanii Nowej (ukr. Асканія-Нова, ros. Аскания-Нова) w 1828 roku powstała pierwsza i największa hodowla tego psa. Od 1900 roku zaczęto pokazywać Jużaki na wystawach, m.in. w Paryżu na Wystawie Światowej w pawilonie rosyjskim pokazano kilka psów tej rasy. W 1902 pojawiły się również na targach bydła rogatego i owiec.

Rewolucja rosyjska spowodowała, że psy te zostały prawie całkowicie zlikwidowane ze względu na to, że broniąc obejść domów nie chciały wpuścić na swój teren „obcych”. Pozostało tylko kilka sztuk tych zwierząt. Po upaństwowieniu Askania Nowa stała się ośrodkiem hodowli tej rasy. Utworzono specjalną komisję, która miała odtworzyć rasę. W czasie II wojny Jużaki znów zostały przetrzebione, a kilka szczeniąt przewieziono do Niemiec.

Po wojnie, w 1947 roku, na leningradzkiej wystawie pokazano 5 psów tej rasy. Do 1955 roku w hodowlach Leningradu było już 55 sztuk Jużaków, jednak ze względu na trudną pielęgnację sierści, hodowcy zaczęli pozbywać się tej rasy. Niestrudzonym propagatorem tej rasy był N. N. Czernyszew. W Moskwie powstała też hodowla „Krasnaja Zwiezda”, a na jej bazie następne: w Odessie i Bratsku. Owczarków ciągle było jednak zbyt mało. Dziś rasa ta zadomowiła się w Rosji na dobre i szybko zyskuje nowych wielbicieli.

Charakterystyka rasy

Owczarek południoworosyjski, zwany też Jużakiem, jest psem bezgranicznie oddanym swojej rodzinie, przeznaczonym tylko dla prawdziwego miłośnika tej rasy, Wykazuje dużą niechęć do kontaktów z obcymi ludźmi i chcąc chronić swoją rodzinę, czyli ludzi i zwierzęta, z którymi mieszka, jest podejrzliwy i agresywny.

Charakter

Jużak przez wiele pokoleń rozwijał w sobie ogromny instynkt obrony swego terytorium i stada, które pilnował, może być więc psem niebezpiecznym dla nieproszonych gości. Pracujący samodzielnie pies nie lubi się podporządkowywać narzucanym rygorom. Inny pies bez zastanowienia wykonuje polecenia swego pana, lecz Jużak zastanawia się, czy może tego uniknąć.

Tylko zdrowy psychicznie i odpowiednio socjalizowany pies tej rasy będzie wrażliwym i opiekuńczym członkiem rodziny. W wychowaniu należy traktować psa sprawiedliwie i okazywać mu miłość.

Szczenięta szybką się uczą, potrzebują kontaktu z człowiekiem i konsekwentnego traktowania. Jużaki nie lubią krzyku i bicia, a na agresję mogą odpowiedzieć agresją. Lekko podniesiony głos daje im do zrozumienia, że robią coś złego.

Zachowanie

Jest to pies ostry, stróżujący i bardzo odważny. Odpowiednio prowadzony Jużak to także  wyjątkowy pieszczoch w swojej rodzinie. Nie sprawia także problemów, gdy chodzi o zachowanie na ulicy lub u weterynarza.

Pozbawiony kontaktu z ludźmi traci zaufanie do świata, staje się podejrzliwy i agresywny.

Nie wolno pozwalać, aby sam witał gości. Nie jest też polecany dla rodzin z dziećmi.

Podstawową zasadą w wychowaniu tego psa jest bezwzględne egzekwowanie wykonania wszystkich poleceń. Jeśli bowiem raz zauważy naszą niekonsekwencję, wykorzysta to później.

Wielkość

Owczarek południoworosyjski jest dużym psem o wysokości ponad 60 cm i wadze minimum 40 kg.

Umaszczenie

Najczęściej spotykanym umaszczeniem Jużaków jest biel. Zdarzają się także szare, szaro-białe i beżowe osobniki.

Szata

Włos równej długości na głowie, kończynach, klatce piersiowej i ogonie ma około 15 cm. Szata jest trudna w pielęgnacji i łatwo tworzą się kołtuny. Poleca się używanie specjalistycznych preparatów. Dzięki takiej sierści rasa ta jest odporna na warunki atmosferyczne. Jużaki są odporne na mróz lub upały.

Długość życia

Jużaki nie należą do psów długowiecznych. Cieszą się dobrym zdrowiem dożywając nawet do 15 lat, choć przeciętnie żyją 9-11 lat.

Odżywianie

Owczarki południoworosyjskie nie wymagają specjalnej diety. Odżywiają się głównie mięsem.

Pielęgnacja

Są bardzo odporne na zmienne warunki klimatyczne. Zimą lubią spać na śniegu, a latem nie przeszkadzają im upały. W ich hodowli uciążliwa jest jedynie pielęgnacja sierści.

Przynajmniej raz na dwa – trzy tygodnie musimy psa starannie wyczesać. Po każdym spacerze musimy pozbyć się z sierści liści, gałązek itp., gdyż inaczej pies pozbędzie się ich sam, wraz z kilkoma garściami futra. Zaletą jest to, że nawet po spacerze w słotne dni sierść, gdy tylko wyschnie, znowu staje się śnieżnobiała.

Zabiegi pielęgnacyjne wykonywane już od szczeniaka pogłębiają naszą więź z psem i sprawiają, że pies nam ufa. Pozwala na dotyk i uczy się cierpliwości, co może być kiedyś przydatne, na przykład w przypadku choroby psa.

Kondycja zdrowotna

Rasa jest generalnie zdrowa. Tak jak u innych dużych psów możliwe jest występowanie dysplazji stawów.

Szczegółowe dane / wymiary

• Wysokość w kłębie:
  • pies: minimum 65 cm
  • suka: minimum 62 cm
• Waga: minimum 40 kg
• Długość życia: 9-11 lat (maks. 15 lat)
• Pochodzenie: Rosja
• Usposobienie: inteligentny i pojętny. Niektóre psy mogą być agresywne. Rasa proponowana jest doświadczonym właścicielom, akceptującym charakter psa.
• Umaszczenie: najczęściej białe, ale także białe z żółtym albo szarym nalotem, jasno płowe, szare w różnych odcieniach, białe z szarymi lub płowymi łatami

Ciekawostki

• Jużaki potrafią samodzielnie prowadzić stado owiec do wodopoju i zagrody.
• 4-5 Jużaków potrafi prowadzić i upilnować stado owiec liczące nawet 1000 sztuk.
• Są to jedyne owczarki mogące zapewnić stadu i ludziom 100% bezpieczeństwa. W Rosji opowiada się o pojedynczych Jużakach, które atakowały watahę wilków lub w pojedynkę walczyły z niedźwiedziem.
• Dawniej do obrony niedużej wioski wystarczał jeden owczarek południoworosyjski, aby nie zdarzały się przypadki kradzieży lub ataki wilków (w Rosji do dziś psa tej rasy nazywa się „zabójcą wilków”).
• Car Mikołaj II nadał niemieckiemu osadnikowi Friedrichowi von Faltz-Feinowi, hodowcy Jużaków, tytuł szlachecki i odznaczył go Orderem Imperatora, a Jużaki  reprezentowały Rosję i Cara na Wystawie Światowej w Paryżu w 1900 roku, jako „perła rosyjskiej kynologii”.
• Psy tej rasy dorównywały wartością koniom wyścigowym pełnej krwi. Mówi się, że pewne rodzeństwo młynarzy, za parę szczeniąt Jużaka mełło zboże na mąkę dla właściciela posiadłości Askania Nova, hrabiego Faltz-Feina hodującego te psy, przez 2 lata za darmo.
• W czasie rewolucji rosyjskiej psy broniące swoich panów zabijano i skupowano ich skóry po 60 kopiejek za sztukę. Jak na owe czasy była to bardzo wysoka cena. Kupiono wtedy 4000 skór. Na terenie Krymu i Ukrainy pozostało wówczas jedynie 8 sztuk psów tej rasy.
• Wydaje się, że tak silny pies jak Jużak, o tak dominującym charakterze, powinien być prowadzony przez mężczyznę. Okazuje się jednak, że kobiety nieźle sobie z nim radzą.

Polecamy

• Najmądrzejsze rasy psów – TOP 100
• Inteligencja psów
• Agresywne rasy psów
• Najstarsze psy – Top 10
• Najdłużej żyjące rasy psów – TOP 10
• Pies domowy
• Rasy psów – opisy i charakterystyka
• Psowate
• Rasy kotów – opisy i charakterystyka
• Zwierzęta domowe