Krowa mleczna

„Czarna krowa, w kropki bordo, gryzła trawę kręcąc mordą”.
Każdy z nas zna ten wierszyk. Wiemy też, jak krowa wygląda, chociaż wielu z nas nie miało bezpośredniego kontaktu z tym zwierzęciem. Niektórzy z nas mieli natomiast sny, w których główną bohaterką była właśnie krowa.
Krowa w wielu kulturach jest zwierzęciem symbolizującym opiekuńczość, płodność, macierzyństwo i otwarte spojrzenie. Pierwsze skojarzenie, jakie nasuwa się po śnie z krową w roli głównej dotyczy dobrobytu.
Dosyć często miewamy sny, w których występuje cielak. Wtedy w interpretacji snu pojawiają się duże życiowe zmiany. Dojenie krowy we śnie ma nas ostrzec przed tym, że ktoś chce nas wykorzystać, natomiast samo mleko występujące we śnie zwiastuje finansowe zyski. Tyle sennik. A jakie są fakty?

Klasyfikacja

• Gromada: Ssaki
• Rząd: Parzystokopytne
• Podrząd: Przeżuwacze
• Rodzina: Wołowate
• Rodzaj: Bydło
• Gatunek: Tur europejski (Bos taurus)
• Podgatunek: Bydło domowe (Bos taurus taurus)

Co nieco o mleku

Człowiek, również dorosły, lubi pić mleko, chociaż inne ssaki piją mleko tylko do czasu, gdy mogą już zjeść pokarmy stałe.

Najczęściej wypijamy mleko krowie, produkowane przez krowę rasy mlecznej, specjalnie hodowanej dla mleka. Młody cielak odstawiany jest od matki już po 1-3 dniach, aby krowa nie zdążyła się do niego przyzwyczaić. Karmiony jest sztucznie, krowa natomiast produkuje mleko nadal.

Udomowienie

Człowiek w pewnym okresie swego istnienia zauważył, że łatwiej zdobyć pokarm, gdy obok pasie się stado zwierząt, a zwierzęta stadne szybciej ulegają jego wpływowi. Zaczął więc dbać o zwierzęta powodując ich udomowienie, czyli przystosowanie dzikich zwierząt do środowiska stworzonego im przez człowieka. Proces ten trwał przez kilka tysięcy lat. Najwcześniej nastąpiło udomowienie przodków psa domowego, potem owiec i kóz, bydła, świń i osła. Koń udomowiony został najpóźniej.

Najpierw zwierzęta zostały jednak oswojone, co spowodowało zanik reakcji obronnych,  takich jak ucieczka czy agresja, a zwierzęta same zaczęły szukać towarzystwa człowieka.

Początek uprawy pszenicy, ryżu i kukurydzy, a także udomowienie zwierząt zmieniło tryb życia człowieka z koczowniczego na osiadły i zaczęła się racjonalna i planowana produkcja żywności.

Bydło hoduje się:

• na mięso
• jako siłę roboczą
• w celu uzyskania mleka.

Pochodzenie

Dziś wiemy, że duże rasy bydła domowego pochodzą bezpośrednio od tura, którego przodkowie pojawili się na Ziemi około 2 mln lat temu na terenie dzisiejszych Indii. Potem zwierzęta te rozprzestrzeniły się na obszarach Azji, Europy i Północnej Ameryki, dobrze radząc sobie w leśnym terenie.

Tur żywił się trawą i zamieszkiwał obszary nizinne porośnięte puszczą. Od czasów udomowienia tura minęło już 10 tysięcy lat. Przez te lata gatunek zmieniał się, co spowodowało powstanie wielu ras i odmian współczesnego bydła. W procesie powstawania ras bydła szczególnie ważny był jednak wiek XIX i początek wieku XX. Rozpoczęły wtedy działalność związki hodowców bydła. Zaczęto prowadzić księgi hodowlane i tworzyć nowe rasy bydła, które nie kształtowały się już pod wpływem różnorodnych warunków środowiska, lecz przemyślanej działalności wielu hodowców.

Występowanie

Bydło hodowane jest praktycznie na całym świecie a głównymi eksporterami mięsa tych zwierząt są: USA, Meksyk, Australia, Brazylia, Nowa Zelandia, Dania, Irlandia i Francja. Największe farmy bydła znajdują się jednak w Chinach, gdzie w jednym gospodarstwie hoduje się dla mleka nawet 100 000 krów!

Mleko

Mleko to wydzielina gruczołów mlecznych ssaków, służąca do odkarmienia młodych. Jedynie człowiek nie zawsze korzysta z mleka ludzkiego do karmienia niemowląt i wykorzystuje do tego celu również mleko krowie.

Skład chemiczny mleka krowiego zależy od wielu czynników, takich jak rasa bydła, pora roku, okres mleczności, czas, jaki upłynął między udojami, a także sposobu dojenia i hodowli bydła.

Mleko krowie zawiera białko, tłuszcz, cukier laktozę, substancje biologicznie czynne, składniki mineralne, z których najważniejsze to wapń i fosfor, a także witaminy B1, B2, B3, B9, B12, C, również te rozpuszczalne w tłuszczach czyli A, D, E, K. Ich ilość jest jednak zmienna i zależy między innymi od rodzaju i jakości paszy. Mleko jest najbogatsze w witaminy w okresie wiosennym i letnim, kiedy to krowa karmiona jest paszą zieloną.

Więcej ne temat mleka można znaleźć w artykule Skąd się bierze mleko?

Wykorzystanie

Do głównych produktów pozyskiwanych z bydła należą oprócz mleka i mięsa także skóry jako surowiec dla przemysłu garbarskiego, rogi używane w produkcji wyrobów galanteryjnych i pamiątek, kości, z których produkuje się kleje i mączkę kostną, a także obornik wykorzystywany jako nawóz.

W Polsce bydło hodowane jest głównie dla mleka i mięsa, stąd też najbardziej rozpowszechniona jest rasa bydła nizinna czarno-biała.

Życie

Długość życia przeciętnej krowy w warunkach naturalnych wynosi około 20 lat. Niestety w trakcie użytkowania zwierzęcia w gospodarstwie okres jej życia skraca się do około 15 lat. Krowa dająca mleko i żyjąca w gospodarstwie produkującym mleko żyje przeciętnie około 4-5 lat. Po tym czasie jest tak osłabiona, że przeznacza się ją na ubój.

Dojrzałość płciową bydło domowe osiąga po około 6–9 miesiącach od urodzenia. Ciąża u krów trwa średnio około 280 dni i po tym czasie rodzi się zazwyczaj jedno cielę. W gospodarstwach rolnych bydło domowe jest sztuczne unasienniane.

Jedzenie

Żołądek krowy składa się z czterech komór o nazwach: żwacz, czepiec, księgi, trawieniec. Transport jedzenia w procesie trawienia odbywa się między nimi. Początek odżywiania to zrywanie trawy zębami i wstępne jej szatkowanie, po czym wpada ona najpierw do pierwszego żołądka, gdzie jest trawiona jest przy pomocy znajdujących się tam bakterii. Tak przygotowane jedzenie wraca znów do jamy gębowej, gdzie jest przeżuwane, bardzo mocno rozdrabniane i kierowane z powrotem do żołądka.

Szczegółowe dane / wymiary

Bydło domowe (Bos taurus taurus)

• Długość życia: około 20 lat (w praktyce 4-7 lat)
• Wysokość: 120 – 190 cm (w zależności od rasy)
• Waga: 450 – 1800 kg (w zależności od rasy)
• Długość ciąży: około 280 dni
• Ilość mleka uzyskiwana podczas jednego dojenia: 4-5 litrów

Krowa – ciekawostki

• „Święta krowa” to określenie statusu krowy w Indiach. Związane jest to z wierzeniami hinduskimi uznającymi krowę za uniwersalną matkę i symbol kosmiczny.
• Pisma hinduskie mówią, że krowa powinna być traktowana jako jedna z „siedmiu matek” człowieka, jego karmicielka, gdyż sama daje mleko.
• W Indiach krowy nie są czczone, lecz chronione i przyzwoicie traktowane. Ludność powstrzymuje się też od spożywania ich mięsa.
• Według danych FAO na świecie występuje ponad 600 ras bydła, a produkcja mleka krowiego odbywa się w około 200 krajach.
• „Droga mleczna” to pas gwiazd i mgławic układający się w poprzek nieba, który przypominał wymyślającym tę nazwę Starożytnym Grekom rozlane na niebie mleko.
• W lecie wzrost temperatury powietrza powoduje, że krowy zaczynają się bronić przed przegrzaniem poprzez zwiększanie przepływu krwi w warstwie podskórnej, pocenie się, przyspieszone oddychanie i ślinienie się, czy też zmniejszenie aktywności ruchowej. Wydatkowana na te czynności energia powoduje, że produkcja mleka jest mniejsza.
• Do wyprodukowania 1 litra mleka krowa potrzebuje co najmniej 3 litrów wody.
• Krowy potrafią szybko pić – nawet 20 litrów wody na minutę. W okresie laktacji krowy potrzebują nawet 150 litrów wody na dobę.
• W niektórych rejonach świata, np. w Chinach, Japonii, Polinezji i niektórych częściach Afryki mleko nie jest w ogóle spożywane. Jest ono po prostu przez wielu mieszkających tam ludzi całkowicie nieprzyswajalne.

Polecamy

• Tur
• Skąd się bierze mleko?
• Człowiek – zabójca zwierząt
• Człowiek przyczyną zagłady gatunków
• Historia wymierania gatunków
• Zwierzęta wymarłe w XXI wieku
• Zwierzęta wymarłe w XX wieku
• Przyczyny masowych wymierań
• Masowe wymierania gatunków – Wielka 5
• Masowe mniejsze wymierania gatunków
• Najbardziej zagrożone gatunki ssaków – Top 10
• Najbardziej zagrożone gatunki ptaków – TOP10
• Opracowania
• Wymieranie