Kotek rudy, kot rudy, kot rdzawy (Prionailurus rubiginosus)
Określenie „kotek” z pewnością pasować może do zwierzęcia niewielkiego. Kotek rudy istotnie sprawia wrażenie miniaturki domowego kota. To urocze zwierzę jest znane, ale niestety słabo poznane – ten stan rzeczy może się nigdy nie zmienić.
Kotek rudy to jeden z najmniejszych przedstawicieli rodziny kotowatych. Jest też jednym z najmniej poznanych kotów i drapieżników w ogóle. Ma to związek z faktem, że ze względu na rozmiary jest bardzo płochliwy, a przez to trudny do obserwacji. Poza tym zamieszkuje tereny trudno dostępne. W przeciwieństwie do innych gatunków swojego rodzaju unika wody i prawie nie jest aktywny za dnia.
Klasyfikacja
W 1831 r. gatunek ten został opisany jako Felis Rubiginosa przez Izyroda Geoffreya Saint-Hilaire. W 1858 r. rosyjski uczony Nikołaj Siewiercow udowodnił jednak, że zwierzę to należy traktować jako inny rodzaj i zaproponował utworzenie nowego rodzaju, Prionailurus. Ostatecznie w 1939 r. gatunek został nazwany i zakwalifikowany w sposób znany do dzisiaj.
- Gromada: ssaki
- Rząd: drapieżne
- Rodzina: kotowate
- Rodzaj: kotek
- Gatunek: kotek rudy (Prionailurus rubiginosus / Felis rubiginosa)
Charakterystyka
Wygląd
Kotek rudy jest najmniejszym kotem Azji i rywalizuje z afrykańskim kotem czarnołapym o tytuł najmniejszego kota świata. Liczy zaledwie 35-48 cm długości – do tego należy doliczyć stosunkowo długi, bo liczący 15-30 cm ogon. Kotki rude ważą zaledwie 0,9-1,6 kg.
Futro kotka rudego jest krótkie i – wbrew nazwie – szare na większej części ciała. Na grzbiecie i po bokach widoczne są rdzawe plamki. Brzuch jest biały z ciemnymi plamkami. Ogon stanowiący niemal połowę długości ciała jest też stosunkowo gruby i pokryty gęstym futrem. Na głowie, na każdym boku widocznych jest 6 ciemnych pasków. Kotek ten ma stosunkowo duże oczy i uszy, co ma związek ze ściśle nocnym trybem życia.
Środowisko życia
Kotki rude żyją wyłącznie w suchych lasach podrównikowych, a także wśród zarośli; są natomiast praktycznie niespotykane w lasach wilgotnych, co odróżnia je od innych kotków. Preferują zwartą roślinność i tereny skaliste, jako że często chronią się w jaskiniach.
W Indiach kotki rude spotyka się również blisko siedzib ludzkich, w tych miejscach, gdzie pola znajdują się blisko zwartych lasów i gdzie żyje dostatecznie dużo gryzoni. W2016 r. za pomocą automatycznego aparatu fotograficznego stwierdzono, że kotki te żyją również na niższych wysokościach w Nepalu; poza tym odkryto je w wielu odizolowanych rezerwatach na terenie niemal całego kraju.
Na Sri Lance kotki rude były obserwowane jedynie z rzadka. Okazało się, że żyją tam dwie odrębne populacje – jedna w strefie suchych zarośli, a druga w wilgotnych lasach. Spotyka się je na wysokości do ok. 2 tys. m.
Tryb życia
Mimo dość dużego zasięgu występowania kotek rudy jest jednym z najmniej poznanych drapieżników. Wiadomo, że prowadzi głównie nocny tryb życia, jednak przez krótki czas przejawia aktywność również za dnia. Większość obserwacji dziko żyjących kotków dokonano po zmierzchu. Wiele wartościowych obserwacji pochodzi z parku narodowego na Sri Lance, gdzie praktycznie nie obserwuje się ich za dnia.
Kotki rude są obserwowane najczęściej wtedy, gdy kryją się wśród gałęzi drzew lub w jaskiniach. Stąd wniosek, że doskonale się wspinają, a kryjówek szukają m.in. wśród skał. Polują głównie na gryzonie i ptaki, ale zdarza im się jeść także jaszczurki, żaby i większe owady. Polują głównie na ziemi, zaczajając się i znienacka atakując, skacząc na ofiarę. Na drzewa wchodzą prawdopodobnie tylko po to, by unikać zagrożeń ze strony większych drapieżników.
Rozród
Ruja kotek trwa 5 dni, a gody są bardzo krótkie. Samice przygotowują kryjówkę w odizolowanym miejscu. Po ciąży trwające 65-70 dni rodzą jedno lub dwoje kociąt ważących do 77 g, które pokryte są wieloma ciemnymi kropkami. W wieku 68 tygodni osiągają dojrzałość płciową; w tym samym czasie uzyskują ubarwienie typowe dla dorosłych zwierząt. Kotki rude żyją w niewoli do 12 lat, jednak zupełnie nie wiadomo, ile mogą żyć na wolności.
Zagrożenia
Kotek rudy żyje na terenach, które niegdyś były gęsto zalesione, jednak w coraz większym stopniu ustępują miejsca uprawom. Ubocznym i bardzo niebezpiecznym dla dzikich zwierząt skutkiem jest rozczłonkowanie siedlisk – kotki rude na przykład żyją w wielu niemal zupełnie odizolowanych populacjach, które praktycznie nie mają szans na kontakt ze sobą. Mimo że koty te spotyka się czasem na zagospodarowanych obszarach i polach, to nie jest pewne, czy faktycznie przystosowały się do nowego środowiska, czy jedynie zachodziły na pola przypadkiem.
W niektórych rejonach Indii na kotki rude polowało się dla ich skór, jednak obecnie polowania na nie są na tyle trudne, że ich skóry bardzo rzadko pojawiają się na czarnym rynku. Poza tym miejscami traktowane są jako szkodniki, które polują na zwierzęta gospodarskie.
Obecnie kotek rudy ma status bliskiego wyginięcia. Przyczyną tego jest fragmentacja siedlisk oraz niszczenie naturalnych siedlisk.
Ochrona
Indyjska populacja kotków rudych zaliczana jest do krytycznie zagrożonych wyginięciem. Uważa się, że w nieco lepszym stanie są kotki żyjące na Sri Lance. W obu tych krajach polowanie i handel kotkami rudymi są surowo zakazane.
Szansą na ocalenie gatunku może okazać rozmnażanie się tych zwierząt w niewoli. Obecnie w ogrodach zoologicznych na całym świecie żyje 56 tych zwierząt, w tym 11 w Narodowym Ogrodzie Zoologicznym Sri Lanki.
Szczegółowe dane / wymiary
Kotek rudy, kot rudy, kot rdzawy (Prionailurus rubiginosus)
- Długość ciała: 35-48 cm
- Długość ogona: 15-30 cm
- Masa ciała: 0,9-1,6 kg
Kotek rudy – ciekawostki
- Kotek rudy jest mniejszy niż większość ras królików miniaturowych.
Polecamy
Ciekawe czy wiadomo skąd pochodzą różne gatunki małych kotów Afryki Azji i nasz europejski żbik, czy kot domowy.? Czy ewoluowały z jednego gatunku małego kota i powstały nowe gatunki z różnych izolwanych siedlisk, czy były różne gatunki małych kotów a człowiek udomowił jeden z nich?
Żbik i inni członkowie kociej rodziny mieli wspólnego przodka około 10–15 milionów lat temu. Żbik europejski ewoluował około 866 000 do 478 000 lat temu; jego bezpośrednim przodkiem był Felis lunensis.
Felis lunensis był jednym z pierwszych współczesnych gatunków Felis, który pojawił się około 2,5 miliona lat temu w pliocenie. Skamieniałe okazy Felis lunensis znaleziono we Włoszech i na Węgrzech. Dowody kopalne sugerują, że współczesny europejski żbik Felis silvestris mógł wyewoluować z F. lunensis w środkowym plejstocenie. Doprowadziło to do tego, że F. lunensis czasami był uważany za podgatunek Felis silvestris.
Linie silvestris i lybica prawdopodobnie rozdzieliły się około 173 000 lat temu. Z kolei wszystkie koty domowe pochodzą od Kot nubijskiego, żbika afrykańskiego (Felis silvestris lybica).
Dziękuję bardzo za odpowiedź. Mimo wszystko to młode ewolucyjnie gatunki 15mln lat jak na zwierzeta. Ludzie też przecież niedawno zaczęli ewolucjie od 5 mln lat, a współczesni od 300 tys 250tys.