Gaur (bos gaurus) – największy byk świata
Gaur to największy byk świata. Największe osobniki mogą ważyć nawet 1,5 tony. W starciu z takim gigantem dzielny Ursus z „Quo vadis” nie miałby szans… Gaur to największy przedstawiciel rodziny Bovidae. Istnieją tylko cztery gatunki zwierząt lądowych, które mogą się poszczycić większymi rozmiarami (słonie, żyrafy, nosorożce i hipopotamy). W związku z tym gaur ma bardzo niewielu naturalnych wrogów, a największym dla niego zagrożeniem wydaje się być człowiek, który doprowadził nawet do zmiany usposobienia i modyfikacji trybu życia tych ogromnych zwierząt.
Klasyfikacja
- Gromada: ssaki (Mammalia)
- Rząd: parzystokopytne (Artiodactyla)
- Rodzina: krętorogie (Bovidae)
- Rodzaj: Bos
- Gatunek: gaur (Bos gaurus)
Występowanie
Gaur jest gatunkiem charakterystycznym dla całej południowej oraz południowo-wschodniej Azji, czyli państw takich jak: Wietnam, Kambodża, Laos, Tajlandia, Chiny, Malezji, Bangladeszu, Bhutanu, Nepalu i Indii. Dziś jednak jego zasięg został dość ograniczony, a w niektórych regionach Azji – jak na Sri Lance – gaur wymarł zupełnie.
Środowisko naturalne
Gaury zamieszkują głównie wieczne zielone lasy oraz wilgotne lasy liściaste. Najlepiej czują się one wśród stosunkowo dużych połaci leśnych, które są pagórkowate, ale umieszczone poniżej 2800 metrów n.p.m., zapewniają dobry dostęp do wody i obfitują w pożywienie, czyli trawę, bambusy, krzewy i drzewa.
Charakterystyka
Gaur to silne i masywnie zbudowane zwierzę – większe nawet od bawoła afrykańskiego, który także zaliczany jest do przedstawicieli dzikiego bydła.
Nad łopatkami zwierzęcia występuje wyraźny garb, który u wyjątkowo umięśnionych samców sprawia naprawdę imponujące wrażenie. Gaury nie mają wyraźnie zaznaczonego podgardla, ze względu na luźny fałd skóry zwisający na spodniej stronie szyi. Krótko mówiąc, przednia część ciała gaura przypomina bardziej budowę bawołu, a tylna bydła domowego.
Gaury mają bardzo duże uszy, ogon sięgający stawu skokowego oraz rogi występujące u obu płci. Są one spłaszczone u podstawy, regularnie zakrzywione na całej swojej długości, pochylone lekko do tyłu i zagięte w górę na końcach. U podstawy mają one kolor pomarańczowy, na wewnętrznej części występują białe elementy, a zakończone są barwą czarną.
Zwierzęta te pokryte są krótką, błyszczącą sierścią. U dorosłych samców ma ona barwę ciemnobrązową lub nawet czarną. U samic i młodych jest ona jaśniejsza – byczki ciemnieją dopiero osiągając wiek około 3 lat. Górna cześć głowy jest najczęściej popielatoszara, spód brzucha ma kolor rudawy, a dolna część nóg jest zupełnie biała lub kremowa.
Dieta
W skład diety gaurów wchodzi około 32 gatunków różnego rodzaju roślin. Zwierzęta te jedzą zioła, młode pędy, owoce, trawy itp. Ich pożywienie zależy w dużej mierze od pory roku. W zimie i porze monsunu preferują głównie świeże trawy i zioła z gatunku motylkowatych, czyli m.in. koniczynę. W sezonie letnim dietę gaurów wzbogacają owoce, a także kora drzew.
Większość swojego czasu gaury spędzają właśnie na jedzeniu. Pasą się najaktywniej w godzinach porannych – od 6:30 do 8:30 – oraz w późnym popołudniem – od 17:30 do 18:45. W najgorętszym momencie dnia, czyli od 13:30 do 15:30 odpoczywają w cieniu wielkich drzew.
Tryb życia
Gaury to najczęściej zwierzęta dobowe – aktywne w dzień. Jednak ze względu na ekspansję człowieka i zakłócanie spokoju w lasach, w niektórych rejonach, np. Indiach, stały się gatunkiem nocnym, który rzadko można spotkać po 8:00 rano.
Życie społeczne
Życie społeczne gaurów, podobnie jak ich dieta, uzależnione jest od pory roku. W styczniu i lutym spędzają one czas w niewielkich grupach liczących od 8 do 11 osobników. W każdej z nich jest jeden byk. W kwietniu lub maju do stada może dołączyć więcej samców, aby wziąć udział w godach i znaleźć sobie partnerkę. Pod koniec maja lub w czerwcu opuszczają one grupę, do której się przyłączyły i tworzą osobne stado lub żyją samotnie.
Stada wędrują od 2 do 5 kilometrów każdego dnia. Choć każde z nich ma swoje oznaczone terytorium – czasem grupy łączą się w większe skupiska liczące nawet 50 lub więcej osobników.
Stado prowadzone jest przez starą samicę.
Usposobienie
W niektórych rejonach Indii, gdzie ludzie rzadko zakłócają spokój gaurom są one zwierzętami nieśmiałymi i płochliwymi. Jednak w południowo-wschodniej Azji oraz południowych Indiach, gdzie człowiek często staje na drodze tego zwierzęcia, stały się bardzo odważne i agresywne. Często przedostają się nawet na obszary, gdzie pasie się bydło domowe. Bywają przypadki, że ginie ono w walce z gaurami.
Rozmnażanie
Okres godowy gaurów osiąga swój szczyt w okresie od grudnia do czerwca – to właśnie wiosną do stada dołączają inne samce. Podczas konkurowania o względy samic występują walki pomiędzy bykami, jednak nie są one wyjątkowo zaciekłe. O dominacji u gaurów decyduje bowiem rozmiar.
Ciąża gaurów trwa około 275 dni, a na świat przychodzi zazwyczaj jedno młode. Jest ono jaśniejsze od matki, a koloru zbliżonego do niej nabiera po roku. Wówczas przestaje także być karmione jej mlekiem.
Gaury osiągają dojrzałość płciową w wieku 2-3 lat, a w niewoli dożywają nawet 30 lat.
Zagrożenia
Z powodu swoich ogromnych rozmiarów gaury mają bardzo niewielu naturalnych wrogów. Młode często padają ofiarami lampartów, jednak tylko krokodyl i tygrys są gatunkami mogącymi zagrozić dorosłemu osobnikowi.
Dane/Wymiary
Gaur (bos gaurus)
U gaurów dymorfizm płciowy występuje zarówno w kolorystyce jak i w rozmiarze. Samce są około 1/4 większe i cięższe niż samice.
- Długość ciała: od 250 do 330 centymetrów
- Wysokość w kłębie: od 165 do 220 centymetrów
- Długość ogona: od 70 do 105 centymetrów
- Długość rogów: od 60 do 115 centymetrów
- Waga: od 650 do 1000 kilogramów.
Trafiają się jednak byki ważące nawet 1500 kilogramów.
Gaur – ciekawostki
• Gaur to jedno z największych zwierząt lądowych. Jedynie nosorożce, hipopotamy, słonie i żyrafy mają od niego potężniejsze rozmiary.
• W niektórych rejonach Azji – jak Laosie czy Tajlandii – gaury są szczególnie zagrożone wyginięciem. Dzieje się tak głównie przez kłusowników polujących na te zwierzęta dla mięsa i trofeów.
• Gajal (Bos frontalis) to udomowiona forma gaura.
Polecamy:
jak miałbyś chronić gaura to w jakim kraju : )
Gaur występuje w wielu państwach, nie wszystkie z nich stwarzają warunki do jego ochrony. Choć jest on zwierzęciem chronionym, to nie zapominajmy, że jest również bydłem domowym – udomowiona forma to Gajal, który jakiejś szczególnej ochrony nie potrzebuje. Jeśli koniecznie oczekujesz jakiegoś wskazania to Indie, gdyż tam we współpracy z administracją można najłatwiej tworzyć parki narodowe i enklawy do ochrony przyrody. Obecnie to w Indiach jest największa populacja gaura szacowana na 12-22 tysiące osobników.
Nie ujmując zupełnie nic tygrysowi, czy stanowi on zagrożenie dla tonowego i tak umięśnionego byka ? Czy raczej potrzebowałby pomocy kolegi by zabić tego kolosa ? Co do krokodyla musiałby to być na prawdę duży okaz aby wciągnąć zwierzę tych rozmiarów do wody 😉
O sztuce adaptacji tygrysów bengalskich i ich polowaniach nawet na nosorożce można przeczytać w naszym komentarzu pod artykułem: tygrys bengalski. Z pewnością byłoby im łatwiej we dwójkę upolować gaura.
Nie zapominajmy, że największe z krokodyli, czyli krokodyle różańcowe żyją nie tylko w Australii, ale również w Azji 😉
Oczywiście zapoznałem się z artykułem o tygrysie bengalskim, tygrysica wraz z podrośniętymi młodymi upolowała dorosłą samicę nosorożca indyjskiego,która utknęła w błocie. Zapoznałem się też z historią gaura o imieniu Odyn,który mimo odniesionych ran przeżył spotkanie z tygrysem. O tygrysie,który z nim walczył nie mam informacji, czy został w jakiś sposób poturbowany czy po prostu odpuścił. Nie zmienia to jednak faktu,że podziwiam tygrysy, które samodzielnie są w stanie upolować 3 razy cięższą zdobycz, czego nieco mniejszy lew raczej by nie dokonał.
Jeśli chodzi o krokodyle przyznaję 100% racji a ponadto całkiem prawdopodobne jest iż to właśnie w Azji żyją największe krokodyle różańcowe.
W kontekście wcześniejszego pytania – w Parku Narodowym Nagarahole, średnia waga ofiar tygrysów bengalskich wynosi 400 kg. To średnia z 83 polowań, pośród których znalazły się również gaury. Co ciekawe, gaury w tym parku stały się ulubioną ofiarą tygrysów bengalskich – stanowią w ich menu blisko 45%. Drugą pod względem ilości są sambary (blisko 29%). W Parku narodowym Bandipur gaury i sambary stanowią razem 73% diety tygrysów bengalskich.
Dziękuję bardzo za dodatkowe informację na ten temat. Najwidoczniej tygrysom posmakowało mięso gaurów. Tylko trudno jest mi sobie wyobrazić,że pojedynczy tygrys powala gaura zaprezentowanego na trzecim zdjęciu od góry. Te rozmiary i mięśnie robią wrażenie.
Pewnie na aż tak wielkie gaury, jak ten ze zdjęcia tygrysy się nie porywają, ale te 400 kg średniej wagi ich ofiar robi wrażenie. Szacun dla tygrysów.
Z takim bykiem to lepiej nie zadzierać.
Ciekawe,czy w Polsce dali by rade to hodować? Bydlo jako atrakcja i jako opas.
Jako atrakcja to chyba w zoo, bo przecież większość ludzi z miasta i tak nie widziała nigdy nawet krowy na żywo 🙂
Zdecydujcie się co z tą żyrafą, bo najpierw o niej nie wspominacie w kontekscie wiekszych rozmiarow od gaura, a pozniej tak. Zyrafa wagowo jest mniejsza od niego. A chyba waga jest glownym wyznacznikiem rozmiaru.
Żyrafy ważą również więcej od gaurów – największe samce osiągają dwie tony.
Nie tylko 4 gatunki lądowe są większe od gaura a 8 gatunków (słoń afrykański sawannowy, słoń afrykański leśny, słoń indyjski, hipopotam nilowy, nosorożec biały, nosorożec czarny, nosorożec indyjski i nosorożec jawajski)
ps. nosorożec sumatrzański waży tylko do ok. 1 tony więc go nie wymieniłem…
Aaa…, zapomniałem jeszcze o 9 gatunku: żyrafie, której samce mogą ważyć nawet 1900 kg.
To bizony hodowlane też, bo zdaje się jakiś ważył 1724 kg, ale był raczej utuczony. Gaur hodowlany też mógłby ważyć pewnie i ponad 2 tony.
piszecie, że jest to 4 co do wielkości zwierzę lądowe, a co z żyrafą? chyba też jest większa od gaura. samce mogą ważyc do 2 ton.
W artykule napisaliśmy, nie, że jest gaur jest czwartym co do wielkości, tylko, że cztery zwierzęta przewyższają go rozmiarami. Wymieniliśmy je w sekcji ciekawostki. Na początku jest podobne zdanie i w nim rzeczywiście zabrakło żyrafy. Uzupełniliśmy to zatem. Dziękujemy.