AzjaGeografiaGeologiaJaskiniePodróże

Son Doong – największa jaskinia świata

Jaskina Sơn Đoòng – największa jaskinia na świecie

Istnieje na Dalekim Wschodzie miejsce, które nasuwa skojarzenie z obrazami ukazującymi świat sprzed milionów lat, gdzie gigantyczne paprocie porastają dzikie skały o niepowtarzalnych kształtach. Jest to Son Doong – największa jaskinia na świecie. Co dziwne, do niedawna ten cud natury był zupełnie nieznany światu.

Jaskinia Son Doong znajduje się na terenie parku narodowego Phong Nha-Ke Bang leżącego w północnej części Wietnamu, ok. 450 km na południe od Hanoi, blisko granicy z Laosem. Park ten zajmuje powierzchnię 857 km2, został założony celem ochrony znajdujących się na jego terenie jaskiń i płynących nimi podziemnych rzek. Jego powierzchnię zajmują głównie wapienne skały, gęsto porośnięte roślinnością. Teren ten jest wyjątkowo trudny do przebycia, dlatego większość jaskiń jest niezbadana; z tego też powodu przez wiele lat nikt nie słyszał o Son Doong.

Jaskina Son Doong (Sơn Đoòng)

Powstanie i nazwa

Kiedy przed 40-50 milionami lat subkontynent indyjski zaczął napierać na Azję, na terenie dzisiejszego pogranicza Wietnamu i Laosu wypiętrzyły się wapienne skały. Około 5 mln lat temu rzeki wyżłobiły skałę, a jako że opady w tych rejonach są wyjątkowo obfite, silny był również strumień wody, co pociągnęło za sobą powstanie niespotykanie rozległych jam. W miejscach, gdzie skała była słabsza, zawaliła się, tworząc gigantyczne leje lub otwory, którymi również można dostać się do wnętrza grot.

Właśnie rzece jaskinia zawdzięcza swoją nazwę. Pełna wietnamska nazwa jaskini brzmi Hang Son Doong (Hang Sơn Đoòng) i jest grą słów. Oznacza „jaskinia górskiej rzeki”, ponieważ została wydrążona przez rzekę – tę samą, która płynie tam dzisiaj. Jednocześnie nazwę tę można tłumaczyć jako „jaskinię w górach pod Doong”, jako że Doong to nazwa wioski położonej niedaleko wejścia.

Jaskina Son Doong (Sơn Đoòng)

Odkrycie

Z uwagi na skomplikowaną sytuację polityczną Wietnam był przez wiele lat unikany przez turystów i uczonych. Sytuacja zmieniła się dopiero w latach 90. Jednymi z badaczy, którzy przybyli do Wietnamu, byli Howard i Deb Limbert, członkowie brytyjskiego stowarzyszenia zajmującego się eksploracją jaskiń. Odbyli oni 13 wypraw, podczas których odkryli między innymi najdłuższą podziemną rzekę świata. W 2009 r. spotkali oni Wietnamczyka imieniem Ho Khanh, który – gdy dowiedział się, z kim ma do czynienia – pokazał im swoje znalezisko.

Ho Khanh (Hồ Khanh)

Ho Khanh (Hồ Khanh) jako dziecko stracił rodziców podczas jednej z licznych wojen, jakie w tamtym czasie prowadził Wietnam, i od tamtej pory musiał radzić sobie sam. Przez lata polował w lesie, kryjąc się przed żołnierzami różnych stron konfliktów. Kiedy dorósł, jego znajomość górskich lasów sprawiła, że zatrudniła go firma o wątpliwej reputacji, trudniąca się nielegalnym pozyskiwaniem rzadkich gatunków drzew.

Podczas jednej z wypraw, w poszukiwaniu drewna agarowego (agar znajduje zastosowanie w ajurwedzie i medycynie chińskiej oraz kosmetyce),  usłyszał dziwny świst wiatru sugerujący, że w pobliżu znajduje się jaskinia. Istotnie, znalazł wejście do ogromnej pieczary, jednak bez odpowiedniego sprzętu nie odważył się zejść i zbadać jej wnętrze. Powiedział o nim dopiero wiele lat później – właśnie małżeństwu Limbertów.

Jaskina Son Doong (Sơn Đoòng)

Wyprawa

W dniach 10-14 kwietnia 2009 r. ekspedycja z udziałem Ho Khanha i Limbertów udała się do jaskini. Kiedy jej uczestnicy zeszli do wnętrza jaskini, ich oczom ukazały się ogromne przestrzenie, które utwierdziły ich w przekonaniu, że znaleźli największe groty na świecie.

Ekipa spenetrowała 5 km jaskini, ale została zatrzymana przez wysoką na 60 m ścianę wapienia, którą nazwano Wielkim Murem Wietnamskim. Badacze powrócili tam rok później, by ścianę tę pokonać i zbadać. Okazało się, że korytarz ciągnie się o wiele dalej, niż przypuszczano. Na jego końcu znajdowało się drugie wyjście.

Jaskina Son Doong (Sơn Đoòng)

Charakterystyka jaskini

Ostatecznie okazało się, że jaskinia Son Doong mierzy 9 km. Jej najbardziej imponującą częścią jest jama licząca 4 km długości, 90-150 m wysokości i aż 200 m wysokości. Według ocen odkrywców jaskinia od wejścia do Wielkiego Muru Wietnamskiego ma kubaturę 38,4 mln m3, co czyni ją największą pod względem objętości jaskinią na świecie.

W stropie Son Doong znajdują się dwa leje krasowe, powstałe przez zawalenie się części sklepienia, z których jeden ma ponad 100 średnicy. Krawędzie lejów otoczone są długimi stalaktytami.

Do wnętrza jaskini wpada przez nie światło słoneczne, dzięki czemu bujnie rozwija się tam życie. Dno porasta las tropikalny złożony głównie z paproci drzewiastych, palm i pnączy, w którym żyje wiele zwierząt, w tym ptaków.

Pod sklepieniami można zauważyć rumowisko powstałe wskutek zawalenia się stropu. Można tam także znaleźć największe na świecie stalagmity, mierzące nawet 70 m wysokości.

Jaskina Son Doong (Sơn Đoòng)

Dla przypomnienia

Stalagmity

Stalagmity wyrastają z dna jaskini i mogą mieć formę stożka, guzka albo słupa. Powstają dzięki kapiącej od góry (ze stropu) wodzie, z której wytrąca się węglan wapnia.

Stalaktyty

Stalaktyty są przeciwieństwem stalagmitów, bo rosną od góry, czyli zwisają ze stropu. Z wyglądu mogą przypominać sople albo całe firanki sopli, zdobiące fantazyjnie wnętrze jaskini. Mogą się uformować dzięki temu, że zwisająca z sufitu woda jest wysycona osadami.

Stalagnat

Jeśli z kolei stalagmit i stalaktyt połączą się w jeden twór, mamy do czynienia ze stalagnatem, czyli większym lub mniejszym słupem. W przypadku naprawdę dużych stalagnatów podziwia się już nie słupy, ale potężne kolumny.

Jaskina Son Doong (Sơn Đoòng)

Za Wielkim Murem Wietnamskim

Za Wielkim Murem Wietnamskim znajduje się obszerny korytarz, w którym znaleziono perły jaskiniowe. Perła taka powstaje, gdy kapiąca ze sklepienia woda potrąca ziarna piasku leżące na dnie. Ziarna obtaczane są węglanem wapnia, skutkiem czego powstają wapienne kulki. Najczęściej są one wielkości do ziarna grochu, jednak w Son Doong można znaleźć wyjątkowo rzadkie, duże perły wielkości nawet piłki tenisowej.

W jaskini Son Doong znajduje się jedna z najdłuższych na Ziemi podziemnych rzek. Wyróżnia się też największą na świecie powierzchnią przekroju poprzecznego korytarza – aż dwukrotnie większą niż następna w kolejności Jaskinia Jelenia w Malezji. W 2019 ekipa nurków odkryła, że podziemna rzeka przepływająca przez Son Doong łączy się z inną jaskinią — Hang Thung. Jeśli potraktować je jako całość, to łączna objętość jaskini wyniosłaby 40 mln m3.

Jaskina Son Doong (Sơn Đoòng)

Turystyka

Jaskinia Son Doong nie jest najdłuższą ani najgłębszą jaskinią na Ziemi, jednak nie ma sobie równych pod względem objętości. Ponadto rozwijający się na jej dnie las sprawił, że zapewnia ona widoki i wrażenie niespotykane w innych jaskiniach na świecie. Dlatego spotkała się z ogromnym zainteresowaniem turystów, zwłaszcza speleologów. Jednak władze, za radą naukowców chcących zachować ją w jak najlepszym stanie, wprowadziły surowe ograniczenia dotyczące zwiedzania.

Od 2017 r. Son Doong można zwiedzać jedynie w 10-osobowych grupach, wyłącznie pod opieką przewodnika i strażników parku narodowego. Wycieczka jest droga – cena wstępu dla jednej osoby wynosi ponad 3 tys. dolarów amerykańskich.

Ponieważ czas zwiedzania jest dość długi (7 dni), a liczba osób ograniczona, ocenia się, że może ją odwiedzać najwyżej 500-800 osób rocznie. Wyłączność na organizację wycieczek po jaskini ma Oxalis Adventure Tours – firma, do której należy również jej pierwszy badacz Howard Limbert. Cześć dochodu przeznaczona jest dla mieszkańców okolicznych wsi, dzięki czemu poziom ich życia wydatnie się zwiększył.

Istnieją plany budowy kolejki linowej w poprzek jaskini, co miałoby zapobiec niszczeniu podłoża i zmniejszyć wpływ ludzi na otoczenie. Jednak specjaliści twierdzą, że taki projekt bezpowrotnie zniszczyłby środowisko jaskini i zaszkodził żyjącym tam roślinom oraz wypłoszył zwierzęta. Poza tym jaskinia, z racji ograniczonego ruchu turystycznego, nie jest obiektem narażonym na zniszczenie.

Jaskina Son Doong (Sơn Đoòng)

Szczegółowe dane

Jaskinia Son Doong w liczbach

  • Długość: prawdopodobnie ok. 9 km
  • Długość głównego korytarza: 4 km
  • Szerokość: do 150 m
  • Wysokość: do 200 m
  • Odkrycie: 1991 rok
  • Liczba wejść do jaskinii: 2
  • Największe stalagmity: ponad 70 metrów
  • Główne przejście jaskini Sơn Đoong jest pod względem objętości największym znanym przejściem jaskiniowym na świecie – 38.4 mln metrów sześciennych
Jaskina Son Doong (Sơn Đoòng)

Jaskinia Son Doong – ciekawostki

  • Ho Khanh twierdzi, że znalazł wejście do jaskini już jako chłopiec, jednak zapomniał, gdzie się ono znajdowało i nie powrócił do niego aż do czasu przypadkowego natknięcia się na nią w 1991 r.
  • Son Doon jest jedną z ok 150 jaskiń znajdujących się na terenie parku narodowego Phong Nha-Ke Bang.
  • Wnętrze jaskinii jest tak ogromne, że ​​mogłaby pomieścić drapacz chmur z Nowego Jorku a Boeing 747 wygodnie mógłby przelecieć wewnątrz bez zagrożenia dla skrzydeł.
Jaskina Son Doong (Sơn Đoòng)

Polecamy


Baza Dinozaurów

3 komentarzy

  1. Byłem na trekkingu w tych okolicach i nic o tej jaskini nie słyszałem,ale już wiem dlaczego. Było to w 2000 r, a dla zwiedzających jest dostępna od niedawna.

Skomentuj Lukeon Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button