Czym jest ewolucja?
Teoria ewolucji stwierdza, że gatunki zmieniają się w czasie. Istnieje wiele różnych sposobów zmiany gatunków, ale większość z nich można opisać ideą doboru naturalnego. Teoria ewolucji opisująca te zmiany jako dokonujące się poprzez naturalną selekcję, była pierwszą teorią naukową, w której zebrano dowody zmian w czasie oraz opisano mechanizm ich powstawania.
Historia teorii ewolucji
Pomysł, że cechy przekazywane są przez rodziców potomstwu, istnieje już od czasów starożytnych filozofów greckich. W połowie XVIII wieku Karol Linneusz (Carolus Linnaeus) opracował swój taksonomiczny system nazewnictwa, w którym grupował gatunki i sugerował, że istnieje ewolucyjny związek między gatunkami w obrębie tej samej grupy. Stworzony przez niego system taksonomiczny, stał się podwaliną współczesnej taksonomii.
Pod koniec XVIII wieku pojawiły się pierwsze teorie, że gatunki zmieniają się w czasie. Naukowcy tacy jak Comte de Buffon i dziadek Karola Darwina, Erasmus Darwin, zasugerowali, że gatunki zmieniają się z biegiem czasu, ale żaden z nich nie potrafił wyjaśnić, w jaki sposób i dlaczego się zmieniały. Obaj trzymali swe przemyślenia w sekrecie, ze względu na ich kontrowersyjność w stosunku do panujących wówczas poglądów religijnych.
John Baptiste Lamarck, uczeń hrabiego Buffona, był pierwszym, który publicznie stwierdził, że gatunki ulegają zmianie na przestrzeni czasu. Jednak część jego teorii była niepoprawna. Lamarck zaproponował bowiem, że nabyte cechy są przekazywane potomstwu. Georges Cuvier wykazał, że ta część teorii Lamarcka jest błędna, ale miał równocześnie dowody, że niegdyś żyły gatunki, które ewoluowały i wyginęły.
Cuvier wierzył w katastrofę, co oznaczało, że te zmiany i wyginięcia w naturze miały miejsce nagle i gwałtownie – patrz wymieranie. James Hutton i Charles Lyell przeciwstawili się argumentowi Cuviera ideą uniformitaryzmu. Teoria ta mówi, że zmiany następują powoli i kumulują się w czasie.
Darwin i dobór naturalny
Czasami nazywany „przetrwaniem najsilniejszych” dobór naturalny został wyjaśniony i rozsławiony przez Karola Darwina w jego książce „O powstawaniu gatunków” (ang. On the Origin of Species) wydanej w 1859 roku.
W swej książce Darwin zasugerował, że osobniki o cechach najbardziej odpowiednich do swojego środowiska żyły wystarczająco długo, aby przekazać te pożądane cechy swemu potomstwu. Jeśli dany osobnik nie miał cech korzystnych, umierał nie przekazując ich dalej. Z biegiem czasu przetrwały tylko „najsilniejsze” cechy dla danego gatunku. Ostatecznie, po upływie wystarczająco długiego czasu, te małe adaptacje zsumowałyby się, tworząc nowe gatunki. To właśnie te zmiany czynią nas ludźmi, którymi jesteśmy.
Darwin nie był jedyną osobą, która wpadła na ten pomysł w tamtym okresie. Alfred Russel Wallace miał również dowody i doszedł w tym samym czasie do identycznych wniosków co Darwin. Obaj panowie współpracowali przez krótki okres i wspólnie przedstawiali swoje odkrycia. Uzbrojeni w dowody z całego świata zgromadzone podczas licznych podróży, Darwin i Wallace otrzymali pozytywne recenzje w społeczności naukowej. Współpraca zakończyła się jednak, kiedy Darwin opublikował swoją książkę.
Bardzo istotną częścią teorii ewolucji, która odbywa się dzięki mechanizmowi doboru naturalnego jest zrozumienie, że jednostki nie mogą się rozwijać; mogą dostosować się jedynie do swoich środowisk. Te adaptacje sumują się w czasie i ostatecznie cały gatunek ewoluuje. Może to prowadzić do tworzenia się nowych gatunków, a czasami do wyginięcia istniejących.
Dowody na ewolucję
Istnieje wiele dowodów na poparcie teorii ewolucji. Darwin opierał się na podobnych anatomiach gatunków, aby je połączyć. Miał również pewne ślady kopalne, które wykazywały niewielkie zmiany w strukturze ciała gatunku w czasie, często prowadząc do szczątkowych struktur . Oczywiście, zapis kopalny jest niekompletny i zawiera „brakujące ogniwa”.
Przy dzisiejszej technologii istnieje wiele innych rodzajów dowodów na ewolucję. Obejmuje to podobieństwa w zarodkach różnych gatunków, tych samych sekwencji DNA występujących we wszystkich gatunkach oraz zrozumienie, jak mutacje DNA działają w mikroewolucji. Od czasów Darwina odkryto również więcej dowodów skamieniałości, chociaż nadal istnieje wiele luk w zapisie kopalnym .
Kontrowersje wokół teorii ewolucji
Dzisiaj teoria ewolucji jest często przedstawiana w mediach jako kontrowersyjny temat. Ewolucja naczelnych i idea, że ludzie ewoluowali od małp, stanowiły główny punkt tarcia między społecznościami naukowymi i religijnymi. Politycy i sądy zastanawiali się, czy szkoły powinny nauczać ewolucji, czy też powinny nauczać alternatywnych punktów widzenia, takich jak inteligentny projekt czy kreacjonizm.
W 1925 roku nauczyciel John Scopes został aresztowany za nielegalne nauczanie ewolucji w szkole w Tennessee (USA). Była to pierwsza poważna bitwa sądowa nad ewolucją, która zwróciła uwagę na temat dawniej uznawany za tabu.
Teoria ewolucji w biologii
Teoria ewolucji jest często postrzegana jako motyw przewodni łączący wszystkie działy biologii. Obejmuje ona między innymi genetykę, biologię populacyjną, anatomię i fizjologię oraz embriologię. Chociaż sama teoria rozwinęła się z czasem, to zasady określone przez Darwina w XIX wieku nadal są aktualne.
Ciekawostki – teoria ewolucji
- Przyjmuje się, że całe obecne życie na Ziemi pochodzi od wspólnego przodka.
- Wspólny przodek wszystkich dzisiejszych organizmów żywych żył około 3,5–3,8 miliarda lat temu. W 2015 roku opisano szczątki mogące stanowić pozostałości życia sprzed 4,1 miliarda lat, które odnaleziono w skałach w Australii.
- Obecnie na Ziemi występują organizmy należące do 10–14 milionów gatunków, z których dotychczas opisano 1,2 miliona.
- Na początku XX wieku dokonano syntezy ewolucyjnej, integrując klasyczną genetykę z darwinowską teorią ewolucji.
- Pomysł, że organizmy jednego rodzaju mogły pochodzić od organizmów innego rodzaju, pojawił już w starożytnej Grecji, u myślicieli takich, jak Anaksymander czy Empedokles. Poglądy te przetrwały do czasów rzymskich.
- Ewolucja organizmów zachodzi poprzez zmiany w cechach, które podlegają dziedziczeniu (tzw. cechy dziedziczne).
- Cechy dziedziczne przenoszone są z pokolenia na pokolenie poprzez DNA, które pełni rolę nośnika informacji genetycznej organizmów żywych.
- Mutacje to zmiany w sekwencji DNA. Mutacja może zmienić produkt genu, uniemożliwiać funkcjonowanie genu, może także nie wywoływać żadnego efektu.
Polecamy
Od śmierci Darwina minęło już prawie 140 lat a są ludzie, którzy nadal nie wierzą w ewolucję.
Dziwisz się, wierzą w płaską Ziemię, więc dlaczego mieliby wierzyć w to co głosi nauka.
Kobiety stworzyl pan Bog, faceci pochodza od malpy … ?