Krokodyl amerykański (Crocodylus acutus)

Krokodyl amerykański (Crocodylus acutus)

Przed nami kolejny przedstawiciel rodziny krokodylowatych. Podobnie do swego krewnego i zarazem największego współczesnego gada, krokodyla różańcowego (Crocodylus porosus), krokodyl amerykański może pływać w wodzie słonej. Jego wrażliwość na zimno wyraźnie natomiast odróżnia go od aligatorów amerykańskich, z którymi dzieli niektóre habitaty (siedliska).

Ten potężny gad to także znany mieszkańcom wysp Ameryki Środkowej podróżnik, który przemierza bowiem morza w poszukiwaniu odpowiednich siedlisk.

Klasyfikacja

• Gromada: gady
• Rząd: krokodyle
• Rodzina: krokodylowate
• Rodzaj: Crocodylus
• Gatunek: krokodyl amerykański

Występowanie

Spośród wszystkich istniejących współcześnie gatunków krokodyla, krokodyl amerykański jest najbardziej rozpowszechniony. Żyje w Ameryce Środkowej i Południowej, w tym w Kolumbii i Ekwadorze. Spotykany na bagnach, przy ujściach rzek, w wodach słodkich, ale także w słonych. Pływa nawet w morzu, dlatego przemieszcza się często na okoliczne wyspy, w tym Karaiby, Wielkie Antyle, a także półwysep Floryda i to bez paszportu, czy wizy.

Bardzo duża populacja krokodyla amerykańskiego zajmuje tereny Kostaryki. Jedna z największych znajduje się także w okolicach słonego jeziora Enriquillo na Dominikanie. O jego odwiedzinach donoszą także mieszkańcy Jamajki.

Ogólnie rzecz biorąc, preferuje głównie wschodnie wybrzeża Pacyfiku (od zachodniego Meksyku do Ekwadoru) i zachodnie wybrzeża Atlantyku, w tym w Gwatemali i na Florydzie.

W USA krokodyl amerykański współdzieli tereny z aligatorem amerykańskim. Dotyczy to głównie południowej części Miami. W przeciwieństwie jednak do aligatora, krokodyl amerykański jest bardzo wrażliwy na niskie temperatury. Z tego też powodu żyje wyłącznie w ciepłych wodach klimatu tropikalnego.

Rozmiary

Nie jest tak potężny jak krokodyl różańcowy, nie ma jednak się czego wstydzić. Przeciętny dorosły osobnik męski mierzy bowiem ok. 4 m długości i waży ok. 380 kg, samice natomiast osiągają zazwyczaj ok. 3 m długości, a ich ciężar nie przekracza 180 kg.

Bardzo duże okazy spotyka się w kostarykańskiej rzece Tárcoles, w której pływają cztero- i kilka pięciometrowych przedstawicieli gatunku. Wynika to zapewne z faktu, że na tamtejszych terenach panuje bogactwo pożywienia. Krokodyle te stały się nawet atrakcją turystyczną dla przyjezdnych i nie tylko.

Największe krokodyle amerykańskie występują jednak w dorzeczach rzek Ameryki Południowej. Tamtejsze samce mogą osiągać nawet 6 m długości. Znaleziona tam czaszka, mierząca 72,6 cm długości sugeruje, że jej posiadacz mógł mierzyć 6,6 m.

Duże i dojrzałe osobniki męskie osiągają ciężar 400-500 kg, ale te największe, 6-metrowe, ważyć mogą około 1000 kg.

Charakterystyka

Budowa

Ciało gada jest krępe, zakończone szerokim, silnym ogonem. Pysk jest relatywnie dłuższy i bardziej okazały od pyska aligatora amerykańskiego, a także szerszy niż u średniego krokodyla orinokańskiego (Crocodylus intermedius).

Porusza się na 4 krótkich, muskularnych kończynach, zakończonych ostrymi pazurami. W długiej paszczy, po każdej stronie rośnie 14-15 stożkowatych zębów. Kiedy pysk jest zamknięty, górny zestaw zębów nadal wystaje.

Przystosowanie do środowiska wodnego

Jako zwierzę wodne, został bardzo dobrze przystosowany do tego środowiska. Uszy, oczy i nozdrza znajdują się w górnych częściach czaszki, dlatego gad może zanurzyć się prawie całkowicie przy jednoczesnej możliwości obserwacji tego co dzieje się nad wodą. Specjalny fałd zamyka tchawicę, co umożliwia krokodylowi otwieranie paszczy w wodzie i oddychanie przez nos wystawiony ponad jej powierzchnię. Oczy chronione są przed wodą za pomocą tzw. trzeciej powieki, a uszy zamykają specjalne skórne twory.

Barwy krokodyli

Bardzo młode osobniki są zielone, dodatkowo na grzbiecie i ogonie występują ciemne pasy. Osobniki niedojrzałe płciowo, ale o wyglądzie bardziej przypominającym rodziców, są natomiast oliwkowozielone i nie posiadają już „dziecięcych” pasków. Dojrzałe krokodyle mają szarą, matową skórę na wierzchniej części ciała; brzuch pokrywa za to biała lub żółta skóra. Łuski, w przeciwieństwie do innych gatunków, są mniej widoczne, na całej długości ciała występują jednak duże wypustki.

Dieta

Prawdopodobnie poluje głównie w ciągu pierwszych godzin po zapadnięciu zmroku, najczęściej w bezksiężycowe noce. Nie jest to jednak reguła – gad ten może wyruszać na łowy o dowolnej porze dnia. Poluje w wodzie, czekając nieruchomo na ofiarę. Kiedy ta podchodzi dostatecznie blisko, krokodyl szybko atakuje i wciąga ją pod wodę, doprowadzając do jej utonięcia.

Zimą proces trawienia jest wyraźnie spowolniony, dlatego gad może wtedy nie polować przez kilka miesięcy.

Głównym elementem diety krokodyla amerykańskiego są ryby, o czym świadczy wyraźnie zwężający się ku końcowi pysk. Nie poluje na konkretne gatunki, najchętniej jednak jada ryby słodkowodne. Do najczęstszych zdobyczy tego dużego gada zaliczają się okoniokształtne, tarponowate i mugilowate. W porównaniu jednak do typowo rybożernych krokodyli, takich jak gawial (Gavialis gangeticus), krokodyl amerykański posiada wyraźnie szerszy pysk. Umożliwia mu to uzupełnianie diety o wiele innych zwierząt, np. owady, ptaki, ssaki, żółwie, żaby, ślimaki i kraby. Nierzadko spożywa również padlinę.

Dorosłe krokodyle amerykańskie nie mają naturalnych wrogów, a prawie każde zwierzę lądowe i przebywające nad brzegiem akwenu może stać się ich potencjalną ofiarą.

Rozmnażanie

Osiągając 2,8 m długości, samica staje się płodna. Po pierwszym zajściu w ciążę rozpoczyna budowę gniazda. Odbywa się to w porze suchej. Lęgowisko tworzy w kopcu błotnym lub piasku. Gniazdo ulokowane jest 3-9 m od brzegu rzeki, ale jeśli zimą temperatura wody spada poniżej +18^oC, samica może przenieść jaja w głąb lądu.

Zaloty przebiegają bardzo spokojnie – w tym czasie samica emituje dźwięki przyciągające partnera i zmniejszające jego poziom agresji terytorialnej. Odsłania wtedy gardło poprzez podniesienie głowy, następnie ociera się nią o głowę i szyję samca. Po około 2 miesiącach od romantycznych zalotów samica składa 30-70 jaj i pozostawia je w ciepłym gnieździe na ok. 75-80 dni. Przez ten okres dogląda jaj, poprawiając warunki inkubacji. Jaja mają rozmiar 8×5 cm i, co ciekawe, są bardziej kruche niż jaja ptaków.

Młode wykluwają się wraz z początkiem pory deszczowej. Nie są jednak pozostawiane na pastwę losu. Znajdują się przez pewien czas pod opieką matki i ojca, mimo że tuż po wykluciu są w pełni samodzielne. Niestety, tylko kilka młodych przetrwa do okresu młodzieńczego. Małe krokodyle są bowiem łakomym kąskiem dla… szopów amerykańskich (Procyon lotor), lisów czy skunksów.

Szczegółowe dane / wymiary

Krokodyl amerykański (Crocodylus acutus)

• Długość ciała: samce 4-4,8 m (maks. 6.6 m), samice ok. 3 m (rzadko powyżej 3,8 m)
• Waga: samce 380-500 kg (max. ok. 1000 kg), samice ok. 180 kg
• Młode po urodzeniu: 22 cm długości, 60 g wagi
• Prędkość maksymalna: na lądzie – 16 km/h, w wodzie – 32 km/h
• Długość życia: do ok. 70 lat

Krokodyl amerykański – ciekawostki

• Krokodyl amerykański jest bardzo podatny na mróz, co wyraźnie odróżnia go od aligatora amerykańskiego. Podczas gdy ten drugi przez jakiś czas może przeżyć w wodzie o temp. ok. +7^oC, krokodyl amerykański w takich warunkach staje się bezbronny i tonie.
• W 2009 r. wyjątkowo mroźna zima na Florydzie spowodowała śmierć ok. 150 dzikich krokodyli amerykańskich.
• Amerykański krokodyl ma szybsze tempo wzrostu, niż aligator, jest także w stanie lepiej tolerować słoną wodę.
• Wiele gatunków krokodyli żyje w symbiozie z innymi gatunkami, głównie ptakami, które oczyszczają gady z pasożytów. Krokodyl amerykański korzysta w tej sytuacji głównie z pomocy ryb.

Polecamy:

• Największe krokodyle
• Krokodyle